Hava ve Uzay HukukuAir & Space Law
Ayhan SORGUCU ( Avukat- E. Hava Askeri Hakim )
İçindekiler
TEŞEKKÜR 7
ÖNSÖZ. 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR 17
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
ULUSLARARASI HAVA HUKUKU
HAVA23
HAVA HUKUKUNUN GELİŞİMİ .26
HAVA KAMU HUKUKU .35
HAVA KAMU HUKUKU İLE İLGİLİ ULUSLARARASI HAVACILIK
SÖZLEŞMELERİ .38
Paris Havacılık Sözleşmesi . 38
Madrid Sözleşmesi (1926) . 40
Havana Sözleşmesi (1928). 40
Şikago Sözleşmesi 41
Tokyo Sözleşmesi. 44
Lahey Sözleşmesi. 45
Montreal Sözleşmesi . 45
HAVA ÖZEL HUKUKU .46
Hava Aracı Kavramı 46
Hava Araçlarının Tasnifi. 46
Hava Aracının Hukuki Mahiyeti .48
Hava Aracının Tescili (Aerial Vehicle Registry).49
Hava Aracının Terkini (Aerial Vehicle Cancellation) 50
Hava Aracının İpoteği (Aerial Vehicle Mortgage) 51
(1) Hava Aracı Üzerinde İpotek Tesis Edilmesi52
(2) İpotek Sözleşmesinin Yapılması.52
(3) Hakkın Uçak Siciline Tescil Edilmesi.53
Hava Taşıma Sözleşmesi (Air Waybill) .55
(1) Hava Taşıma Sözleşmesinin Unsurları .55
(a) Taşıma Taahhüdü 55
(b) Hava Aracı İle Taşıma 57
(c) Eşyanın Taşıyıcının Zilyetliğine Girmesi .57
(d) Ücret58
(2) Hava Taşıma Sözleşmesinin Vasfı 58
(3) Hava Taşıma Belgeleri .59
(a) Yolcu Bileti.59
(b) Bagaj Kuponu 59
(c) Hava Yük Senedi 60
(4) Taşıyıcının Sorumluluğu.61
(5) Havayolu Taşıyıcısının Sorumluluk Halleri .62
(a) Havayolu Taşıyıcısının Kazadan Doğan Sorumluluğu 62
(b) Havayolu Taşıyıcısının Gecikmeden Doğan Sorumluluğu .63
(c) Havayolu Taşıyıcısının Sınırlı Sorumluluğu 70
(d) Havayolu Taşıyıcısının Sınırsız Sorumluluğu 71
HAVA ÖZEL HUKUKU İLE İLGİLİ ULUSLAR ARASI HAVACILIK
SÖZLEŞMELERİ .71
Varşova Sözleşmesi (1929) 71
Lahey Protokolü.74
Guadalajara Sözleşmesi .74
İçindekiler 13
Montreal Protokolü (1978) 75
Montreal Sözleşmesi (1991) 75
f- Roma Sözleşmesi . 75
Genova Sözleşmesi 76
Avrupa Dahili Tarifesiz Hava Servislerinin Ticari Hakları
Mevzuunda Çok Taraflı Anlaşma (1956) 76
ı. Açık Semalar Anlaşması. 77
HAVA SAHASININ HUKUSAL STATÜSÜ.81
Ulusal Hava Sahasının Hukuksal Statüsü . 81
Uluslararası Hava Sahasının Hukuksal Statüsü 85
Devletin Hava Sahasındaki Hakimiyetinin Sınırları 86
(1) Paris Sözleşmesi 86
(2) Şikago Sözleşmesi 87
Devlet Hava Araçlarının Hukuksal Statüsü 88
İKİNCİ BÖLÜM
TÜRKİYE’DE VE AVRUPA’DA
HAVA HUKUKU’NUN GELİŞİMİ
TÜRK HAVA HUKUKU.95
Osmanlı Dönemi 95
Sevr Dönemi 98
Milli Mücadele Dönemi . 99
Lozan Dönemi 101
Montrö Dönemi. 102
TÜRK HAVA MEVZUATI104
Genel . 104
Türk Sivil Havacılık Kanunu 104
Aeronautical Information Publications Turkey . 106
Hudut Bölgeleri Uçuş Yönetmeliği. 106
14 İçindekiler
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü 107
Havayolu İle Seyahat Eden Yolcuların Haklarına Dair Yönetmelik .111
AVRUPA BİRLİĞİ HAVA MEVZUATI.113
Eurocontrol (Avrupa Hava Seyrüseferi Güvenliği Teşkilâtı).113
Tek Avrupa Hava Sahası (TAHS)-Sıngle European Sky (SES) 115
Birleşik Havacılık Otoriteleri (JAA- Joint Aviation Authorities) 119
Avrupa Hava Güvenlik Kurumu-EASA .126
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜRKİYE’NİN ULUSLARARASI HAVA SAHALARIYLA
İLGİLİ DIŞ SORUNLARI
HAVA SAHASI SORUNU 129
Türkiye ve Yunanistan’ın Konuya Yaklaşımları 133
(1) Yunanistan’ın Yaklaşımı .133
(2) Türkiye’nin Yaklaşımı.136
Uluslararası Doktrine Göre Hava Sahası 141
FIR SORUNU .143
Yunanistan ve Türkiye’nin Yaklaşımları .152
(1) Yunanistan’ın Yaklaşımı .153
(2) Türkiye’nin Yaklaşımı.154
NOTAM SORUNU .157
Yunanistan ve Türkiye’nin Yaklaşımları .160
(1) Yunanistan’ın Yaklaşımı .160
(2) Türkiye’nin Yaklaşımı.160
UÇUŞ PLANI SORUNU 161
ARAMA - KURTARMA SORUMLULUK SAHASI SORUNU.164
Türkiye ve Yunanistan’ın Yaklaşımları .167
(1) Yunanistan’ın Yaklaşımı .168
(2) Türkiye’nin Yaklaşımı.169
Uluslararası Doktrinde Arama-Kurtarma (SAR) Sorumluluğu170
İçindekiler 15
TERMİNAL KONTROL SAHASI SORUNLARI:171
HAVA KORİDORLARI SORUNLARI.173
ULUSLARARASI HAVA SAHASINDA KOMUTA KONTROL SORUNU.174
KIBRIS HAVA SAHASI, FIR VE A/K SORUMLULUK SAHASI SORUNLARI177
Kıbrıs FIR Sorunu 182
Kıbrıs Arama-Kurtarma Sorumluluk Sahası Sorunu. 184
Kıbrıs Hava Sahası Sorunu . 185
TÜRKİYE-SURİYE HAVA SAHASI SORUNU.186
Angajman Kuralları (Rules of Engagement). 187
(1) Kara Angajman Kuralları 191
(2) Deniz Angajman Kuralları 191
(3) Hava Angajman Kuralları . 192
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
UZAY HUKUKU
GİRİŞ 197
UZAY 200
DÜNYA’DA UZAY FAALİYETLERİ .206
TÜRKİYE’DE UZAY FAALİYETLERİ212
Türkiye Uzay Ajansı (Turkey Space Agency-TUSA) 220
UZAYIN ÖZELLİKLERİ 226
UZAYIN KULLANIM ALANLARI227
UZAYIN HUKUKSAL STATÜSÜ 228
UZAY HUKUKUNUN İLKELERİ .240
UZAY HUKUKUNUN KAYNAKLARI 240
UZAYDA ÖZEL MÜLKİYET HAKLARI 241
EGEMENLİĞİN ÖTESİNDE ALANLAR OLARAK UZAY VE GÖK
CİSİMLERİ.246
16 İçindekiler
UZAY RES COMMUNİS OMNİUM MUDUR - RES NULLİUS
MUDUR? 249
UZAY MADENCİLİĞİ253
Uzay Madenciliğinin Hukuki Boyutu254
ULUSLARARASI UZAY HUKUKU ANLAŞMALARI255
Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dahil, Uzayın Keşif ve
Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler
Hakkında Anlaşma (Uzay Anlaşması).255
Astronotların Kurtarılması, Astronotların ve Uzaya Fırlatılmış
Olan Araçların Geri Verilmeleri Hakkında Anlaşma (Kurtarma
Anlaşması) .257
Uzay Cisimlerinin Verdiği Zarardan Dolayı Uluslararası
Sorumluluk Hakkında Sözleşme (Sorumluluk Sözleşmesi) 259
Uzaya Fırlatılan Cisimlerin Tescili Sözleşmesi (Tescil
Sözleşmesi) 260
Devletlerin Ay’da ve Diğer Gök Cisimlerindeki Faaliyetlerini
Düzenleyen Anlaşma (Ay Anlaşması).262
TÜRK SİVİL HAVACILIK KANUNU 265
HAVAYOLU İLE SEYAHAT EDEN YOLCULARIN HAKLARINA DAİR
YÖNETMELİK (SHY-YOLCU) . 299
MİLLETLERARASI SİVİL HAVACILIK ANLAŞMASI (ŞİKAGO SÖZLEŞMESİ) 309
KAYNAKÇA 337
ŞEKİLLER . 345