Hayat ve Sağlık Sigortası Sözleşmelerinde Genetik Test Sonuçlarının Kullanılması

Dr. Ezgi Başak DEMİRAYAK

• BİRİNCİ BÖLÜM
• GENETİK VERİLERE İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALARVE GENETİK VERİLERİN KORUNMASI MESELESİ
• 1. -Genetik Verilere İlişkin Genel Açıklamalar-11
• 1. 1. -Kromozom-11
• 1. 2. -DNA-12
• 1. 3. -Gen-13
• 1. 4. -Genom-14
• 1. 5. -İnsan Genom Projesi-15
• 1. 6. -Genetik Testler-16
• 1. 7. -Genetik Hastalıklar-21
• 1. 8. -Genetik Testler Sonucu Elde Edilen Bilgilerin Sıradan Sağlık Bilgilerinden Farkı-24
• 2. -Genetik Verilerin Korunması-29
• 2. 1. -Uluslararası Belgelerde Genetik Verilerin Korunması-31
• 2. 1. 1. -Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi-31
• 2. 1. 1. 1. -Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi'nin Genetik Testlere İlişkin Hükümleri-33
• 2. 1. 1. 2. -Avrupa Konseyi İnsan Hakları ve Biyotıp Sözleşmesi'nin Bağlayıcılığı-39
• 2. 1. 2. -UNESCO'nun Genetik Testlere İlişkin Bildirgeleri-40
• 2. 1. 2. 1. -İnsan Genomu ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi-40
• 2. 1. 2. 2. -Uluslararası İnsan Genetik Verileri Bildirgesi-41
• 2. 1. 2. 3. -Bildirgelerin Bağlayıcılığı Sorunu-43
• 2. 2. -Kamu Hukukunda Genetik Verilerin Korunması-45
• 2. 2. 1. -Anayasa'da Genetik Verilerin Korunması-45
• 2. 2. 1. 1. -Kişinin Kendi Durumu Hakkında Bilme ve Bilmeme Hakları-46
• 2. 2. 1. 1. 1. -İnsan Onurunun Korunması-48
• 2. 2. 1. 1. 2. -Kişinin Maddi ve Manevi Varlığını Geliştirme Hakkı-48
• 2. 2. 1. 2. -Kişisel Verilerin Korunması Hakkı-51
• 2. 2. 2. -Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Tasarısı-52
• 2. 2. 3. -DNA Verileri ve Milli DNA Veri Bankası Kanunu Tasarısı-56
• 2. 2. 4. -Ayrımcılıkla Mücadele ve Eşitlik Kanunu Tasarı Taslağı-59
• 2. 3. -Özel Hukukta Kişilik Hakları Açısından Genetik Verilerin Korunması-62
• İKİNCİ BÖLÜM
• SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN KURULMASI SIRASINDAKİBEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ AÇISINDAN GENETİK TEST SONUÇLARININSİGORTACIYA BİLDİRİLMESİNİN GEREKİP GEREKMEDİĞİ SORUNU
• 1. -Genel Olarak-67
• 2. -Sigorta Sözleşmelerinde Riziko Analizi ve Asimetrik Bilgi Sorunu-68
• 3. -Yabancı Hukuk Sistemlerindeki Düzenlemeler-74
• 3. 1. -Alman Hukukundaki Düzenlemeler-75
• 3. 1. 1. -Özel Düzenleme Öncesi Dönemde Sigorta Sözleşmesi Kanunu-75
• 3. 1. 1. 1. -Genel Olarak-76
• 3. 1. 1. 2. -2008 Reformu Öncesinde Sigorta Sözleşmesi Kanunu 16-77
• 3. 1. 1. 3. -2008 Reformundan Sonra Sigorta Sözleşmesi Kanunu 19-83
• 3. 1. 1. 4. -Alman Sigorta Şirketleri Birliği'nin Genetik Test Sonuçlarını Kullanmama Kararı-90
• 3. 1. 2. -Özel Düzenleme: Genetik Teşhis Kanunu-92
• 3. 2. -İsviçre Hukukundaki Düzenlemeler-100
• 3. 2. 1. -İsviçre Federal Anayasası m. 119: Beşeri Alanda Gen Teknolojisi ve Üreme Teknolojisi-101
• 3. 2. 2. -Özel Düzenleme Öncesi Dönemde Sigorta Sözleşmesi Kanunu-103
• 3. 2. 3. -İsviçre Sigorta Sözleşmesi Kanunu Revizyon Çalışmaları Çerçevesindeki Değişiklikler-106
• 3. 2. 3. 1. -Tasarının Sözleşmenin Kurulması Sırasındaki Beyan Yükümlülüğüne İlişkin 15 vd. Maddeleri-108
• 3. 2. 3. 2. -Tasarının Veri Korumasına İlişkin 71 vd. Maddeleri-109
• 3. 2. 4. -Özel Düzenleme: İnsanlar Üzerinde Genetik İncelemeler Hakkında Kanun-111
• 3. 2. 4. 1. -M. 26: Sigorta Sözleşmesinin Ön Şartı Olarak Genetik İncelemeler-111
• 3. 2. 4. 2. -M. 27 ve 28: Daha Önce Yapılmış Bulunan Genetik Test Sonuçlarının Sigortacı Tarafından Kullanılması-112
• 3. 3. -Avusturya Hukukundaki Düzenlemeler-115
• 3. 3. 1. -Özel Düzenleme Öncesi Dönemde Sigorta Sözleşmesi Kanunu 16-116
• 3. 3. 2. -Özel Düzenleme: Gen Teknolojisi Kanunu-117
• 3. 4. -Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Düzenlemeler-122
• 3. 4. 1-Genetik Verilere Dayalı Ayrımcılığa Karşı Kanundan Önceki Düzenlemeler-124
• 3. 4. 1. 1. -Engelli Amerikalılar Yasası (ADA)-125
• 3. 4. 1. 2. -Amerikan Sağlık Sigortası Taşınabilirlik ve Sorumluluk Yasası (HIPAA)-127
• 3. 4. 2. -Özel Düzenleme: Genetik Bilgilere Dayalı Ayrımcılığa Karşı Kanun-129
• 3. 4. 2. 1. -Genetik Bilginin Tanımı-130
• 3. 4. 2. 2. -Sağlık Sigortası Alanında Genetik Ayrımcılık-130
• 4. -Türk Hukukundaki Düzenlemeler-132
• 4. 1. -6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Sigorta Akdinin Kurulması Sırasındaki İhbar Mükellefiyetine İlişkin 1290'ıncı Maddesi-132
• 4. 1. 1. -Sigorta Akdinin Kurulması Sırasındaki İhbar Mükellefiyetinin Kapsamı-133
• 4. 1. 1. 1. -Hayat Sigortasında İhbar Mükellefiyeti Kapsamında Yer Alan Hususlar-135
• 4. 1. 1. 2. -Sağlık Sigortasında İhbar Mükellefiyeti Kapsamında Yer Alan Hususlar-137
• 4. 1. 2. -Genetik Test Sonuçlarının Sözleşme Öncesi İhbar Mükellefiyeti Kapsamında Yer Alıp Almadığı Meselesi-140
• 4. 2. -Hayat Sigortası Genel Şartlarının Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki Beyan Yükümlülüğünü Düzenleyen C. 2 Maddesi-142
• 4. 3. -Sağlık Sigortası Genel Şartlarının Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki Beyan Yükümlülüğünü Düzenleyen 6'ncı Maddesi-142
• 4. 4. -6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun İlgili Hükümleri-143
• 4. 4. 1. -Kanunun Sözleşmenin Yapılması Sırasındaki Beyan Yükümlülüğünü Düzenleyen 1425 vd. Maddeleri-145
• 4. 4. 1. 1. -Hayat Sigortası Açısından-146
• 4. 4. 1. 2. -Hastalık ve Sağlık Sigortası Açısından-148
• 4. 4. 2. -Kanunun Doktor İncelemesini Düzenleyen 1492'nci Maddesi-149
• 4. 5. -Özel Düzenleme Yapılması Gereği ve Öneriler-153
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• SİGORTA SÖZLEŞMESİNİN DEVAMI SIRASINDAKİBEYAN YÜKÜMLÜLÜĞÜ AÇISINDAN GENETİK TEST SONUÇLARI
• 1. -Genel Olarak-161
• 2. -Yabancı Hukuk Sistemlerindeki Düzenlemeler-163
• 2. 1. -Alman Hukukundaki Düzenlemeler-163
• 2. 1. 1. -Özel Düzenleme Öncesi Dönemde Sigorta Sözleşmesi Kanunu-163
• 2. 1. 1. 1. -2008 Reformu Öncesi Sigorta Sözleşmesi Kanunu 23 vd. Maddeleri-165
• 2. 1. 1. 2. -2008 Reformundan Sonra Sigorta Sözleşmesi Kanunu 23 vd. Maddeleri-168
• 2. 1. 2. -Genetik Teşhis Kanunu'ndaki Düzenlemenin Konuya Etkisi-172
• 2. 2. -İsviçre Hukukundaki Düzenlemeler-173
• 2. 2. 1. -Özel Düzenleme Öncesi Dönemde Sigorta Sözleşmesi Kanunu m. 28-30-173
• 2. 2. 2. -Sigorta Sözleşmesi Kanunu Tasarısı'nın Riziko Ağırlaşmasına İlişkin 45'inci Maddesi-177
• 2. 2. 3. -İnsanlar Üzerinde Genetik İncelemeler Hakkında Kanun'un Konuya Etkisi-178
• 2. 3. -Avusturya Hukukundaki Düzenlemeler-179
• 2. 3. 1. -Sigorta Sözleşmesi Kanunu 23 vd. Hükümleri-180
• 2. 3. 2. -Gen Teknolojisi Kanunu'nun Konuya Etkisi-181
• 2. 4. -Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Düzenlemeler-182
• 2. 4. 1. -Genel Olarak-182
• 2. 4. 2. -Genetik Verilere Dayalı Ayrımcılığa Karşı Kanun'un Konuya Etkisi-184
• 3. -Türk Hukukundaki Düzenlemeler-185
• 3. 1. -6762 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Sigorta Akdinin Devamı Sırasındaki İhbar Mükellefiyetini Düzenleyen 1291'inci Maddesi-185
• 3. 1. 1. -Sigorta Akdinin Devamı Sırasındaki İhbar Mükellefiyetinin Kapsamı-187
• 3. 1. 1. 1. -Hayat Sigortasında Rizikonun Ağırlaşması-188
• 3. 1. 1. 1. 1. -Hayatta Kalma Şartlı Sigortalarda Rizikonun Ağırlaşması-188
• 3. 1. 1. 1. 2. -Ölüm Rizikosuna Karşı Sigortalarda Rizikonun Ağırlaşması-190
• 3. 1. 1. 2. -Sağlık Sigortasında Rizikonun Ağırlaşması-191
• 3. 1. 2. -Rizikoyu Etkileyen Faktörlerin Tespitinde Genetik Testlerin Rolü-191
• 3. 2. -Hayat Sigortası Genel Şartlarının Sigorta Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğünü Düzenleyen C. 3 Maddesi-192
• 3. 3. -Sağlık Sigortası Genel Şartlarının Sigorta Süresi İçinde İhbar Yükümlülüğünü Düzenleyen 7'nci Maddesi-192
• 3. 4. -6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun İlgili Hükümleri-192
• 3. 4. 1. -6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Sözleşme Süresi İçinde Beyan Yükümlülüğünü Düzenleyen 1444'üncü Maddesi-192
• 3. 4. 2. -6102 Sayılı Türk Ticaret Kanunu'nun Rizikonun Ağırlaşmasına Bağlanan Hüküm ve Sonuçların Uygulanmayacağı Halleri Düzenleyen 1445'inci Maddesinin 4'üncü Fıkrası-194
• 3. 5. -Özel Düzenleme Yapılması Gereği ve Öneriler-195
• SONUÇ-199
• KAYNAKÇA-207