Herkes İçinİdari Dava Takip Rehberi(Muafiyetler, İstisnalar ve İndirimler
- | İdari Yargı Sistemi ile İlgili Genel Bilgiler |
- | Davanın Açılması ve Takibi |
- | Yürütmenin Durdurulması |
- | Karar Aşaması |
- | Kararlara Karşı Başvuru Yolları |
- | Bağlantı, Çekinme ve Hâkimin Reddi, Davanın İhbarı |
İÇİNDEKİLER
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
Birinci Bölüm
İDARİ YARGI SİSTEMİ İLE İLGİLİ GENEL BİLGİLER
I. İDARİ YARGI 17
A. Bölge İdare, İdare ve Vergi Mahkemeleri 19
1. Bölge İdare Mahkemeleri 20
2. İdare ve Vergi Mahkemeleri 24
a. İdare Mahkemeleri 25
b. Vergi Mahkemeleri 25
B. Danıştay 25
C. Sayıştay 30
II. İDARİ DAVA TÜRLERİ 32
A. İptal Davaları 33
1. İdari İşlem 34
a. İdari İşlemin Tanımı 34
b. İdari İşlem Türleri 35
i. Genel Düzenleyici İşlemler 35
ii. Bireysel İşlemler 38
iii. Olumlu İşlemler 39
iv. Olumsuz İşlemler 39
c. İptal Davasına Konu Edilemeyecek İşlemler 40
i. Kesinleşmemiş ve İcrai Niteliği Olmayan İşlemler 40
ii. Yok Hükmünde Olan İşlemler 44
iii. Adliye Mahkemelerinin Görev Alanına Giren İşlemler 47
iv. Kanunlarla Yargı Denetiminden Bağışık Tutulmuş İşlemler 48
2. Hukuka Aykırılık 49
a. Yetki Yönünden Hukuka Aykırılık 49
b. Şekil Yönünden Hukuka Aykırılık 50
c. Sebep Yönünden Hukuka Aykırılık 51
d. Konu Yönünden Hukuka Aykırılık 52
e. Maksat Yönünden Hukuka Aykırılık 54
3. Menfaat İhlali 55
B. Tam Yargı Davaları 61
1. İdari İşlemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 64
2. İdari Eylemlerden Kaynaklanan Tam Yargı Davaları 67
C. Vergi Davaları 70
D. İdari Sözleşmelerden Doğan Davalar 72
III. İDARİ DAVALARDA GÖREV VE YETKİ 73
A. Görev 74
1. Danıştay ile İdare ve Vergi Mahkemeleri Açısından Görev 74
2. İdari ve Adli Yargı Mercileri Açısından Görev 78
B. Yetki 81
1. İdari Davalarda Genel Yetki 82
2. Kamu Görevlileri ile İlgili Davalarda Yetki 82
3. Taşınmaz Mallara ve Kamu İdarelerine İlişkin Davalarda Yetki 84
4. Taşınır Mallara İlişkin Davalarda Yetki 84
5. Tam Yargı Davalarında Yetki 84
6. Vergi Uyuşmazlıklarında Yetki 85
C. Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Doğan İdari Uyuşmazlıklarda Görevli ve Yetkili Mahkeme 88
D. Olağanüstü Hal KHK’leri ve Kanunları Uyarınca Tesis Edilen İşlemlere Karşı Açılacak Davalarda Görev ve Yetki 92
E. Görevsizlik ve Yetkisizlik Hallerinde Yapılacak İşlemler ve Merci Tayini 94
1. Adli Yargı Mercilerince Görev Yönünden Davanın Reddi Üzerine İdari Yargı Mercilerinde Dava Açılması 94
2. Adli ve İdari Yargı Mercileri Arasındaki Görev Uyuşmazlıklarının Çözümü 98
3. İdare ve Vergi Mahkemeleri ile Danıştay Arasındaki Görev ve Yetki Uyuşmazlıklarının Çözümü 107
IV. DAVA AÇMA SÜRESİ 113
A. İdari Yargıda Dava Açma Süreleri 113
1. Genel Olarak Dava Açma Süreleri 113
2. İdari Makamların Cevap Vermemesi Halinde Dava Açma Süresinin Hesaplanması 115
3. İYUK’da Yer Alan Dava Açma Sürelerine İlişkin Özel Hükümler 118
4. Özel Kanunlarda Yer Alan Dava Açma Süreleri 119
5. İlanı Gereken Düzenleyici İşlemlere Karşı Dava Açma Süreleri 122
6. Tam Yargı Davalarında Dava Açma Süreleri 124
7. Görevsizlik Nedeniyle Adli Yargı Mercilerince Reddedilen Davalara Konu İdari İşlemlere Karşı Dava Açma Süreleri 133
B. Sürelerin Hesaplanmasıyla İlgili Genel Hükümler 134
C. Dava Açma Süresinin Durması ve Kesilmesi 139
D. Kamu Denetçiliği Kurumuna Başvurmanın Dava Açma Sürelerine Etkisi 143
E. Mücbir Sebeplerin Dava Açma Sürelerine Etkisi 149
F. Yargı Kararlarının Uygulanmamasından Dolayı Davacıların Kararın Uygulanması İçin İdareye Başvurularında ve Açılacak Davalarda Zamanaşımı 153
G. Tebligat 161
1. Tebligat Vasıtaları 163
a. Posta ile Tebligat 163
b. Elektronik Tebligat 163
c. Memur Eliyle Tebligat 165
2. Tebligat Esasları 165
a. Bilinen Adrese Tebligat 166
b. Vekile ve Kanuni Mümessile Tebligat 166
c. Tüzel Kişilere ve Bunların Memur ve Müstahdemlerine Tebligat 167
d. Er ve Erbaşlara ve Diğer Askeri Şahıslara Tebligat 168
e. Aynı Konutta Oturan Kişiye veya Hizmetçiye Tebligat 168
f. Meslek ve Sanat Erbabına Tebligat 169
g. Otel, Hastane, Fabrika ve Okul Gibi Yerlerde Tebligat 170
h. Tutuklu ve Hükümlülere Tebligat 170
ı. Muhatabın Geçici Olarak Başka Yere Gitmesi Halinde Tebligat 170
j. Muhatabın Adreste Bulunmaması, Ölmesi veya Adresinden Sürekli Olarak Ayrılması Halinde Yapılacak İşlem 171
k. Tebliğ İmkânsızlığı ve Tebellüğden Kaçınma ile Adres Kayıt Sistemindeki Adreste Bulunmama Halinde Yapılacak İşlem 172
l. Muhatap Yerine Tebligat Yapılacak Kişinin Yaş ve Ehliyet Şartı 172
m. İmza Atamayacak Durumda Olanlara Tebligat 172
n. Yabancı Ülkede Bulunanlara ve Yabancılara Tebligat 173
3. İlanen Tebligat 176
4. Usulsüz Tebligat, Gece ve Tatil Günlerinde Tebligat 177
5. Kazai Tebligat 178
V. KISACA İDARİ DAVA SAFAHATI 179
İkinci Bölüm
DAVANIN AÇILMASI VE TAKİBİ
I. DAVA DİLEKÇESİ 185
A. Dava Dilekçesinde Bulunması Gereken Hususlar 185
1. Davanın Görüleceği Mahkemenin Adı 187
2. Tarafların Varsa Vekillerinin veya Temsilcilerinin Ad ve Soyadları veya Unvanları ve Adresleri ile Gerçek Kişilere Ait T.C. Kimlik Numarası 188
a. Davacının ve Vekilinin Ad, Soyad, Unvan ve Adresi ile Gerçek Kişilere Ait T.C. Kimlik Numarası 188
b. Davalı İdarenin Adı ve Adresi 195
c. İdarenin Davacı Olabilmesi 204
d. Davanın Taraflarında Değişiklik 206
3. Davanın Konu ve Sebepleri ile Dayandığı Deliller 214
4. Davaya Konu İşlemin Yazılı Bildirim Tarihi 216
5. Vergi Davalarında ve Tam Yargı Davalarında Uyuşmazlık Konusu Miktar 219
6. Vergi Davalarında Verginin veya Vergi Cezasının Türü ve Yılı, İhbarnamenin Tarih ve Sayısı ve Varsa Mükellef Hesap Numarası 227
7. Dilekçede Yer Alması Gereken Diğer Hususlar 227
B. Dava Dilekçesinin Verilmesi 230
C. Dilekçe Üzerine Yargı Mercilerince Yapılacak İşlemler 241
D. Dilekçe Üzerinde İlk İnceleme ve İlk İnceleme Üzerine Verilecek Karar 248
II. DAVA DİLEKÇESİNE CEVAP 254
III. DAVACI TARAFIN İKİNCİ DİLEKÇESİ 261
IV. İDARENİN İKİNCİ DİLEKÇESİ 264
V. DANIŞTAY SAVCISININ YAZILI DÜŞÜNCESİNE GÖRÜŞ BİLDİRME 266
VI. DURUŞMA 267
VII. ARA KARARI 277
VIII. EK BEYANDA BULUNMA 279
IX. DOSYANIN TARAFLAR VE İLGİLİLERCE İNCELENMESİ 282
X. BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ, KEŞİF VE UZMAN GÖRÜŞÜ 282
XI. DELİLLERİN TESPİTİ 297
XII. DOSYALARIN İNCELENMESİ 297
XIII. TARAFLARIN KİŞİLİK VEYA NİTELİĞİNDE DEĞİŞİKLİK 299
XIV. ISLAH 300
XV. DAVADAN FERAGAT VE DAVAYI KABUL 305
A. Davadan Feragat 306
B. Davayı Kabul 311
XVI. İSTİSNAİ YARGILAMA USULLERİ 314
A. İvedi Yargılama Usulü 316
B. Merkezî ve Ortak Sınavlara İlişkin Yargılama Usulü 323
C. Askerî Hizmete İlişkin İdari İşlem ve Eylemlerden Doğan Uyuşmazlıklara Dair Hükümler 332
Üçüncü Bölüm
YÜRÜTMENİN DURDURULMASI
I. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI 335
II. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARININ NİTELİĞİ 337
III. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI İSTEMİ 338
IV. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI VERİLEBİLMESİNİN KOŞULLARI 340
A. İdari İşlemin Uygulanması Halinde Telafisi Güç veya İmkânsız Zararların Doğması 343
B. İdari İşlemin Açıkça Hukuka Aykırı Olması 344
C. Koşulların Birlikte Gerçekleşmesi 345
D. Gerekçe Gösterilmesi 345
E. Davalı İdarenin Savunmasının Alınmış Olması veya Savunma Süresinin Geçmiş Olması 346
F. Yürütmenin Durdurulmasına İlişkin Karar Verilebilmesi İçin Sair Gereklilikler ve Karar 348
V. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARININ VERİLMESİ 351
VI. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARI VERİLEMEYECEK HALLER 353
VII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARLARININ UYGULANMASI 354
VIII. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARINA İTİRAZ 358
IX. YÜRÜTMENİN DURDURULMASI KARARINA İTİRAZIN SONUÇLARI 364
Dördüncü Bölüm
KARAR AŞAMASI
I. KARAR 367
A. Mahkeme Kararında Bulunması Gereken Hususlar 369
B. Tek Hâkimle Çözümlenecek Davalar 372
C. Karar Verme Süresi 373
II. KARARLARIN ŞÜMULÜ 374
III. İDARİ YARGI KARARLARININ UYGULANMASI 377
A. Kararların Uygulanma Zorunluluğu ve Süresi 377
B. Kararların Uygulanma Usulü 384
C. Hukuki veya Maddi İmkânsızlık 388
D. Kararın Uygulanmaması Halinde Karşılaşılacak Yaptırımlar 389
Beşinci Bölüm
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI
I. KANUN YOLLARI KAPALI KARARLAR 393
II. İSTİNAF 394
A. İstinaf Yoluna Başvurulabilecek Kararlar 396
B. İstinaf Süresi 398
C. İstinaf Usulü 400
D. İstinaf Başvurusunun İncelenmesi ve Karar 401
III. TEMYİZ 408
A. Temyiz Edilebilecek Kararlar 410
B. Temyiz Süresi 436
C. Temyiz Sebepleri 437
1. Davaya Görev ve Yetki Dışında Bakılmış Olması 438
2. Kararın Hukuka Aykırı Olması 442
3. Usul Hükümlerinin Uygulanmasında Kararı Etkileyebilecek Nitelikte Hata veya Eksikliklerin Bulunması 442
D. Temyiz Dilekçesi ve Temyiz Dilekçesine Cevap 443
E. Temyiz Talebinin Karara Bağlanması 456
F. Kararın Bozulması 457
1. Kararın Bozulmasının Uygulamaya Etkisi 459
2. Kararın Bozulmasından Sonra Merciince Yeniden Karar Verilmesi 463
G. Kanun Yararına Temyiz 463
H. Temyiz veya İstinaf İstemlerinde Yürütmenin Durdurulması 464
IV. KARARIN DÜZELTİLMESİ (TASHİH–İ KARAR) 475
V. YARGILAMANIN YENİLENMESİ 482
VI. AÇIKLAMA (TAVZİH) VE YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ 489
A. Açıklama 489
B. Yanlışlıkların Düzeltilmesi 491
Altıncı Bölüm
BAĞLANTI, ÇEKİNME VE HÂKİMİN REDDİ,
DAVANIN İHBARI
I. BAĞLANTILI DAVALAR 495
II. DAVADAN ÇEKİNME VE HÂKİMİN REDDİ 498
A. Hâkimin Davadan Çekinmesini ve Reddini Gerektiren Sebepler 498
B. Hâkimin Reddi Talebinde Bulunma Usulü 499
C. Danıştay’da Çekinme ve Ret 500
D. Mahkemelerde Çekinme ve Ret 501
E. Hâkimin Reddi Talebine İlişkin Kararlara Karşı Başvuru Usulü 501
III. DAVANIN İHBARI VE DAVAYA KATILMA 502
A. Davanın İhbarı 502
B. Davaya Katılma 504
Yararlanılan Kaynaklar 511
Dizin 515