Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
ENVER KUMBASAR
- Hukuki Niteliği
- Dayanak Kavram ve Kurumlar
- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Koşulları
- Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararı ve Sonuçları
İÇİNDEKİLER
Birinci Bölüm
ÖN BİLGİLER
I. GENEL OLARAK 23
II. TARİHİ GELİŞİM 27
A. Karşılaştırmalı Hukuk 27
B. Türk Hukuku 30
III. HUKUKİ DÜZENLEMELER 34
A. Karşılaştırmalı Hukuk 34
1. Amerika Birleşik Devletleri 34
2. İngiltere 35
3. Fransa 36
4. Arnavutluk 37
5. İsviçre 37
6. Macaristan 37
7. Avusturya 38
8. Almanya 38
B. Türk Hukuku 39
IV. KAVRAMSAL YAKLAŞIM 44
V. HUKUKİ NİTELİK 47
VI. BENZER KURUMLAR 53
A. Genel Olarak 53
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılmasına Benzer Kurumlar 55
1. Önödeme 55
2. Uzlaşma 57
3. Kamu Davasının Açılmasının Ertelenmesi 61
4. Duruşmanın Ertelenmesi 65
5. Hapis Cezasının Ertelenmesi 66
6. Hapis Cezasının İnfazının Ertelenmesi 72
7. Koşullu Salıverme 72
8. Af 74
VII. DAYANAK KAVRAM VE KURUMLAR 76
A. Genel Olarak 76
B. Ceza ve Ceza Muhakemesinin Amacı 77
1. Cezanın Amacı 77
a. Kavram 77
b. Mutlak Görüşler 77
c. Nispi Görüşler 78
d. Karma Görüşler 79
e. Türk Ceza Kanunu’nun Amacı 79
2. Ceza Muhakemesinin İşlevi ve Amacı 81
a. Tanım ve Kavram 81
b. Ceza Muhakemesinin İşlevi 83
c. Ceza Muhakemesinin Amacı 83
C. Ceza Muhakemesi İlkeleri 88
1. Kavram 88
2. İnsan Hakları ve Hukuk Devleti İlkesi 89
3. Adil Yargılanma İlkesi 91
a. Kavram 91
b. Mahkemeye Erişim 92
c. Davanın Makul Sürede Görülmesi 92
d. Hakkaniyete Uygun Yargılama 93
e. Suçsuzluk Karinesi 95
4. Dereceli Yargılama İlkesi 97
D. Bireyselleştirme 98
1. Kavram ve Tanım 98
2. Bireyselleştirme Kurumları 100
E. Denetimli Serbestlik 101
1. Kavram ve Tanım 101
2. Karşılaştırmalı Hukuk 102
3. Türk Hukuku 103
a. Tarihi Gelişim 103
b. Uygulandığı Hukuki Kurumlar 104
c. Denetimli Serbestlik Kuruluşları ve İşleyişi 105
F. Onarıcı Adalet 106
1. Kavram ve Tanım 106
2. Onarıcı Adalet İlkeleri 108
3. Onarıcı Adalet Yöntemleri 108
4. Türk Hukukunda Onarıcı Adalet Kurumları 109
İkinci Bölüm
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ
GERİ BIRAKILMASI KOŞULLARI
I. GENEL OLARAK 111
II. ÖN KOŞULLAR 113
A. Mahkumiyet Hükmü Kurulması 113
B. Uzlaşmanın Sağlanamamış Olması 116
III. SUÇA VE CEZAYA İLİŞKİN KOŞULLAR 120
A. Suça İlişkin Koşullar 120
B. Cezaya İlişkin Koşullar 122
1. Cezanın Türü 122
2. Cezanın Niteliği 124
3. Cezanın Süresi/Miktarı 125
C. Hapis Cezasının Ertelenmesi ve Seçenek Yaptırımlara Çevirme 127
D. Kurumun Uygulanamayacağı Suçlar 132
1. Kurumun Uygulama Alanının Sınırlandırılması Sorunu 132
2. Anayasanın 174. Maddesinde Gösterilen Kanunlar 134
a. Tevhidi Tedrisat Kanunu 134
b. Şapka İktisası Hakkında Kanun 135
c. Tekke ve Zaviyelerle Türbelerin Seddine ve Türbedarlıklar ile Birtakım Unvanların Men ve İlgasına Dair Kanun 136
d. Resmi Nikah Olmadan Evlenmenin Dini Törenle Yapılması 136
e. Beynelmilel Erkamın Kabulü Hakkında Kanun 137
f. Türk Harflerinin Kabulü ve Tatbiki Hakkında Kanun 137
g. Efendi, Bey, Paşa Gibi Lakap ve Unvanların Kaldırıldığına Dair Kanun 138
h. Bazı Kisvelerin Giyilemeyeceğine Dair Kanun 138
3. Askeri Ceza Kanunu’nda Yer Alan Suçlar 138
4. Disiplin Suç ve Cezaları 139
5. Terörle Mücadele Kanunu’nda Yer Alan Suçlar 140
6. Karşılıksız Çek Keşide Etme Suçu 141
7. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçu 143
8. Disiplin ve Hapsen Tazyiki Gerektiren Fiiller 146
9. İcra İflas Kanunu’nda Yer Alan Suçlar 147
10. Kullanmak İçin Uyuşturucu Veya Uyarıcı Madde Satın Almak, Kabul Etmek Veya Bulundurmak Suçu 148
IV. SANIĞA İLİŞKİN KOŞULLAR 149
A. Genel Olarak 149
B. Geçmiş Hükümlülük 149
1. Kavram 149
2. Ceza Kararnamesi Veya Kesin Nitelikte Hüküm 152
3. Cezanın Ertelenmesine Dair Hüküm 152
4. Adli Sicil Kaydındaki Hüküm 153
5. Tekerrüre Esas Olan Hüküm 154
6. Çocuklara İlişkin Geçmiş Mahkumiyet Hükmü 156
7. Adliye Mahkemeleri Dışında Verilmiş Mahkumiyet Hükmü 156
C. Sanığın Kişilik Özellikleri ve Davranışları 158
1. Kavram 158
2. Sanığın Kişilik Özellikleri 159
3. Sanığın Duruşmadaki Tutum ve Davranışları 161
4. Sanığın Yeniden Suç İşlemeyeceği Yönündeki Kanaat 163
5. Kanaatin Gerekçesi 164
D. Sanığın Kabulü 166
V. ZARARIN GİDERİMİ 168
A. Genel Olarak 168
B. Mağdur ve Hakları 170
C. Giderime Konu Zararlar 173
1. Zarar Kavramı 173
2. Maddi Zarar 174
3. Manevi Zarar 175
D. Mağdurun Veya Kamunun Zararı 176
1. Mağdurun Zararı 176
2. Kamunun Zararı 177
E. Zararın Tespiti 177
F. Zararın Giderimi Yolları 180
1. Kavram 180
2. Aynen İade 181
3. Suçtan Önceki Hale Getirme 181
3. Tazmin 182
G. Zararın Giderimine İlişkin Bazı Sorunlar 182
1. Zararın Tamamen/Kısmen Giderimi 182
2. Zararın Üçüncü Kişi Tarafından Giderimi 183
3. İştirak Halinde İşlenen Suçta Zararın Giderimi 184
4. Mağdurun Hukuk Davası Yoluyla Zarar Giderimi 184
5. Mağdurun Giderimi Kabul Etmemesi 185
6. Mağdura Ulaşılamaması Veya Ölümü Halinde Zararın Giderimi 186
7. Mağdurun, Zarar ve Giderime İlişkin Bildirimi 186
H. Zararın Taksite Bağlanarak Giderimi 187
Üçüncü Bölüm
HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI
KARARI ve SONUÇLARI
I. HÜKMÜN AÇIKLANMASININ GERİ BIRAKILMASI KARARI 191
A. Genel Olarak 191
B. Mahkumiyet Hükmü 192
1. Kavram 192
2. Mahkumiyet Hükmü İle Bağlantılı Unsurlar 194
a. Güvenlik Tedbirleri 194
aa. Kavram 194
bb. Hak Yoksunlukları 195
aaa. Kavram 195
bbb. Kararda Hak Yoksunluğu 197
cc. Müsadere 198
aaa. Kavram 198
bbb. Kararda Müsadere 199
dd. Tekerrür 201
aaa. Kavram 201
bbb. Kararda Tekerrür 201
ee. Kararda Çocuklar ve Akıl Hastaları İçin Güvenlik Tedbirleri 202
ff. Sınır Dışı Edilme 202
gg. Tüzel Kişiler 202
b. Yargılama Giderleri 203
aa. Kavram 203
bb. Kararda Yargılama Giderleri 203
C. Hükmünün Açıklanmasının Geri Bırakıldığına Dair Karar 205
1. Kavram 205
2. Nitelikli Kararlar 206
a. Zararın Derhal Giderilememesi 206
b. Uzlaşmada Edimin Takside Bağlanması 206
3. Denetim Dönemi ve Denetimli Serbestlik Tedbiri 207
a. Kavram 207
b. Denetim Dönemi 208
c. Denetimli Serbestlik Tedbiri 209
aa. Kavram 209
bb. Denetimli Serbestlik Tedbiri Süresi 209
cc. Denetimli Serbestlik Tedbiri Türleri/Yükümlülükler 210
aaa. Eğitim Programına Katılma 210
bbb. Ücret Karşılığı Çalışma 210
ccc. Bir Şey Yapma Veya Yapmama 211
dd. Denetimli Serbestlik Tedbirinin İzlenmesi 211
ee. Çocuklar Bakımından Denetimli Serbestlik Tedbirleri 213
D. Kararın Özel Sicile Kaydı 213
E. Uyarlama 214
1. Kavram 214
2. Yerel Mahkemedeki Derdest Davalarda Uyarlama 216
3. Kesinleşmemiş Hükümlerde Uyarlama 217
4. Kesinleşmiş Hükümlerde Uyarlama 218
5. İnfaz Edilmiş Hükümlerde Uyarlama 219
II. DENETİM YOLLARI 220
A. Genel Olarak 220
B. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Kararına Karşı Yasa Yolu 222
1. İtiraz yasa yolu 222
a. Kavram ve Hukuki Düzenleme 222
b. İtirazın İnceleme Yöntemi 224
c. Merciin İncelemesinin Sınırları 225
2. Mahkumiyet Hükmündeki Hukuka Aykırılıkların Giderilmesi 228
3. İstinaf/Temyiz yasa yolu 230
a. Kavram ve Hukuki Düzenleme 230
b. Öğretideki Görüşler 231
c. Yasal Düzenleme ve Anayasa Mahkemesi’nin Görüşü 231
d. Görüşümüz 232
3. Olağanüstü Yasa Yolları 233
III. KARARIN ETKİLERİ 235
A. Genel Olarak 235
B. Kararın Zamanaşımına Etkisi 235
1. Kavram 235
2. Kararın Dava Zamanaşımına Etkisi 236
C. Kararın Açıklanmayan Mahkumiyet Hükmüne Etkisi 237
1. Kavram 237
2. Tekerrür 238
3. Seçenek Yaptırımlar ve Erteleme 238
D. Kararın Sanığın Çalışma Hukukuna Etkisi 239
1. Kavram 239
2. Memuriyet Hukukuna Etkisi 240
3. Disiplin Hukukuna Etkisi 241
4. İş Hukukuna Etkisi 242
IV. KARARIN SONUÇLARI 243
A. Genel Olarak 243
B. Sanığın Karara Etki Eden Davranışları 243
1. Yeni Kasıtlı Suç İşlenmesi/İşlenmemesi 243
2. Yükümlülüklere Uyulması/Uyulmaması 244
3. Taksitlerin Ödenmesi/Ödenmemesi 245
4. Uzlaşmada Edimin Yerine Getirilmesi/Getirilmemesi 245
C. Verilecek Kararlar 246
1. Denetim Döneminin İyi Halli Olarak Geçirilmesi 246
2. Denetim Döneminin İyi Halli Olarak Geçirilmemesi 247
a. Açıklanması Geri Bırakılan Mahkumiyet Hükmünün Açıklanması 248
b. Yeni Bir Hüküm Kurulması 249
aa. Cezanın Yarısına Kadarının İnfaz Edilmemesi 251
bb. Hapis Cezasının Ertelenmesi 251
cc. Seçenek Yaptırımlara Çevirme 251
ÖZET VE SONUÇ
Kaynakça 267
Kavram Dizini 281
