Yasemin IŞIKTAÇ
İÇİNDEKİLER
GİRİŞE ÖNSÖZ 1
BİLİM, FELSEFE VE HUKUK FELSEFESİ 5
BİLİM 5
Bilimsel bilgi aynı konu ya da konu alanına yönelmiştir 6
Bilimsel bilgi genel olarak geçerli bilgidir 6
Bilimsel bilgi objektiftir 7
Bilimsel bilgi sistematiktir 7
BİLİMİN NİTELİĞİ VE DEĞERİ 9
Doğa Bilimleri - Sosyal Bilimler Ayrımı 9
Natüralist (Doğalcı) Yaklaşım 12
Yorumcu Yaklaşım 12
Eleştirel Yaklaşım 13
BİLİM VE FELSEFE İLİŞKİSİ 14
OKUMA PARÇASI I 16
OKUMA PARÇASI II 17
FELSEFE 20
Felsefenin Niteliği 20
Felsefenin Bölümleri 23
Ontoloji (Varlık Felsefesi) 23
Epistemoloji (Bilgi Felsefesi) 24
Aksiyoloji (Değer Felsefesi) 25
Felsefe Yapmanın Koşulları 25
Psikolojik Koşul 26
Ahlâki Koşul 26
Mantıksal Koşul 27
Felsefenin İçerik Yönünden Bir Ön Koşula Bağlanamayacağı Koşulu 28
OKUMA PARÇASI III 29
HUKUK FELSEFESİ 32
FELSEFEDEN HUKUK FELSEFESİNE GEÇİŞ 32
HUKUK FELSEFESİNİN ÖNEMİ 33
Genel Olarak 33
Hukuk Felsefesinin Teorik Önemi 33
Hukuk Felsefesinin Pratik Önemi 35
HUKUK FELSEFESİNİN YAKIN ÇALIŞMA ALANLARIYLA İLİŞKİSİ 36
Hukuk Felsefesi-Genel Hukuk Teorisi İlişkisi 36
Hukuk Felsefesi-Hukuk Sosyolojisi İlişkisi 38
Hukuk Felsefesi-Hukuk Tarihi İlişkisi 41
HUKUK FELSEFESİ TARİHİ: BÜYÜK DÜŞÜNCE AKIMLARI İÇİNDE HUKUK FELSEFESİNİN GELİŞİMİ 43
KLASİK YUNAN DÜŞÜNCESİNDE HUKUK FELSEFESİ 43
Genel Olarak 43
Sofistler 48
Protagoras 48
Gorgias 49
Sokratik Okul 52
Genel Olarak 52
Sokrates 52
Yaşamı 52
Sokrates’in Genel Felsefesi 53
Hukuk ve Devlet Anlayışı 56
OKUMA PARÇASI IV 59
Platon 60
Yaşamı 60
Platonun Genel Felsefesi 61
Hukuk ve Devlet Anlayışı 63
Platon’un Devlet Kitabındaki Yaklaşımı 64
c.2. Platon’un Yasalar Kitabındaki Görüşleri 68
OKUMA PARÇASI V 70
OKUMA PARÇASI VI 70
Aristoteles 71
Yaşamı 71
Aristoteles’in Genel Felsefesi 72
Hukuk ve Devlet Anlayışı 77
OKUMA PARÇASI VII 84
KLASİK ÇAĞIN SONA ERMESİ 87
Genel Olarak 87
Epikuros 88
Yaşamı 88
Epikuros’un Genel Felsefesi 88
Hukuk ve Devlet Anlayışı 89
OKUMA PARÇASI VIII 91
Klasik Çağ Düşüncesi ve Roma İlişkisi 94
Cicero 98
Yaşamı 98
Cicero’nun Genel Felsefesi 98
Hukuk ve Devlet Anlayışı 99
OKUMA PARÇASI IX 102
ORTAÇAĞ FELSEFESİ 104
Genel Olarak 104
Ortaçağ Felsefesinin Devlet ve Hukuk Anlayışı 107
Ortaçağ Felsefesinin Özellikleri 108
Thomas Aquinas 110
Yaşamı 110
Thomas Aquinas’ın Genel Felsefesi 110
Hukuk ve Devlet Anlayışı 114
Genel Olarak İslâm Felsefesi 117
Farabi 121
Yaşamı 121
Farabi’nin Genel Felsefesi 121
Hukuk ve Devlet Anlayışı 123
OKUMA PARÇASIX 127
RÖNESANS (YENİDEN DOĞUŞ) DÖNEMİ 129
OKUMA PARÇASI XI 131
MODERN DÜŞÜNCE: YENİÇAĞ VE SONRASI 133
Genel Olarak 133
Yeniçağ Felsefesinin Hukuka Yansıması 137
Thomas Hobbes 141
Yaşamı 141
Hobbes’un Genel Felsefesi 141
Hukuk ve Devlet Anlayışı 144
OKUMA PARÇASIXII 153
John Locke 155
Yaşamı 155
Locke’un Genel Felsefesi 155
Hukuk ve Devlet Anlayışı 157
OKUMA PARÇASI XIII 164
Jean Jacques Rousseau 165
Yaşamı 165
Rousseau’nun Genel Felsefesi 165
Hukuk ve Devlet Anlayışı 167
OKUMA PARÇASIXIV 173
David Hume 175
Yaşamı 175
Hume’un Genel Felsefesi 176
Hukuk ve Devlet Anlayışı 178
Immanuel Kant 182
Yaşamı 182
Kant’ın Genel Felsefesi 182
Hukuk ve Devlet Anlayışı 190
OKUMA PARÇASIXV 201
OKUMA PARÇASIXVI 203
TARİHÇİ HUKUK OKULU 205
Genel Olarak 205
Friedrich Carl Von Savigny 208
Yaşamı 208
Hukuk ve Devlet Anlayışı 208
OKUMA PARÇASI XVII 211
FAYDACI ANGLO-SAKSON YAKLAŞIMI 217
Genel Olarak 217
Jeremy Bentham 217
Yaşamı 218
Bentham’ın Genel Felsefesi 218
Hukuk ve Devlet Anlayışı 221
OKUMA PARÇASIXVIII 229
John Austin 232
Yaşamı 232
Austin’in Genel Felsefesi 233
Hukuk ve Devlet Anlayışı 234
OKUMA PARÇASI XIX 244
W. F. HEGEL 247
Yaşamı 247
Hegel’in Genel Felsefesi 247
Hukuk ve Devlet Anlayışı 250
OKUMA PARÇASIXX 258
HANS KELSEN 261
Yaşamı 261
Kelsen’in Genel Felsefesi 261
Hukuk ve Devlet Anlayışı 264
OKUMA PARÇASIXXI 272
OKUMA PARÇASIXXII 274
DOĞAL HUKUKUN RÖNESANSI 278
Genel Olarak 278
Gustav Radbruch 284
Yaşamı 284
Radbruch’un Hukuk ve Devlet Anlayışı 284
OKUMA PARÇASIXXIII 288
HUKUKSAL REALİZM 293
Genel Olarak 293
Amerikan Realizmi 296
Genel Olarak 296
Karl Llewellyn 304
Yaşamı 304
Hukuk ve Devlet Anlayışı 304
OKUMA PARÇASIXXIV 307
OKUMA PARÇASIXXV 309
İskandinav Realizmi 314
Genel Olarak 314
Stig Jorgensen 315
Yaşamı 315
Jorgensen’in Genel Felsefesi 315
Hukuk ve Devlet Anlayışı 316
OKUMA PARÇASI XXVI 318
OKUMA PARÇASI XXVII 319
L. A. HART 321
Yaşamı 321
Hart’ın Genel Felsefesi 321
Hukuk ve Devlet Anlayışı 324
OKUMA PARÇASIXXVIII 334
OKUMA PARÇASIXXIX 335
RONALD DWORKIN 337
Yaşamı 337
Dworkin Un Genel Felsefesi 337
Hukuk ve Devlet Anlayışı 337
OKUMA PARÇASI XXX 343
FENOMENOLOJİK HUKUK ANLAYIŞI 347
Genel Olarak 347
Edmund Husserl 349
Yaşamı 349
Husserl’in Genel Felsefesi 349
Hukuk ve Devlet Anlayışı 351
OKUMA PARÇASIXXXI 353
OKUMA PARÇASIXXXII 357
YENİ HUKUK YAKLAŞIMLARI 360
Genel Olarak 360
OKUMA PARÇASIXXXIII 362
John Rawls 370
Yaşamı 370
Rawls’un Genel Felsefesi 370
Hukuk ve Devlet Anlayışı 374
Robert Nozick 391
Yaşamı 391
Nozick’in Genel Felsefesi 391
Hukuk ve Devlet Anlayışı 392
Lon L. Fuller 398
Yaşamı 398
Genel Felsefesi 398
Hukuk ve Devlet Anlayışı 400
Eleştirel Yaklaşımlar 406
Michel Foucault 406
Yaşamı 406
Foucault’nun Genel Felsefesi 406
Hukuk ve Devlet Anlayışı 412
OKUMA PARÇASI XXXIV. 416
OKUMA PARÇASI XXXV 418
Feminist Hukuk Doktrini 421
OKUMA PARÇASIXXXVI 426
3. PROBLEMATİK HUKUK FELSEFESİ 428
HUKUK ONTOLOJİSİ 428
Hukuk Nedir Sorusu ve Bu Sorunun Soruluş Nedeni 428
Hukukun Ontolojik Kavranmasının Yol Açtığı İkili Temel Ayrım 430
“Özcü” Hukuk Anlayışı 431
“Biçimci” Yaklaşımlar 434
Üçüncü Bir Yol Olabilir mi? 436
Hukukun Fonksiyonları Açısından Kavranması 439
HUKUK EPİSTEMOLOJİSİ 443
Bilginin Niteliği 443
Hukuksal Bilginin Niteliği 447
Hak Kavramı 451
Hakların Kullanılması 455
HukukMantık İlişkisi 456
Genel Olarak 456
Hukuksal Sınıflandırmayla Epistemolojik Sorunların Aşılması Yolları ....458
Normlar Hiyerarşisi 461
Pratik Uygulama Olarak Hukuksal Akıl Yürütme 464
Hukukun Yorumlanması 468
Normun Yapısal Analizi ve Yorum Arasındaki Farklar 470
Yasaya Uygunluğun Sağlanması 471
Geçerlilik 472
Etkinlik 474
Adalete Uygunluk 475
Uzlaşma Olarak Hukuk 476
OKUMA PARÇASIXXXVII 477
HUKUK AKSİYOLOJİSİ 483
Bir Değer Yaşantısı Olarak Hukuk 483
İrade Özgürlüğü Sorunu 483
Ödev ve Sorumluluk Kavramları 489
Hukuk Kuralları-Ahlâk Kuralları İlişkisi 490
Hukuk-Ahlâk İlişkisi ve Sınır Problemleri 493
Hukuk-Ahlâk İlişkisi 493
OKUMA PARÇASIXXXVIII 498
Hukuk-Ahlâk İlişkisinde Sınır Problemleri 501
KAYNAKÇA 511
