Hukuka Giriş
Prof. Dr. Yaşar SALİHPAŞAOĞLU
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR .13
İNSAN, TOPLUM VE HUKUK . 15
Toplumsal Bir Varlık Olarak İnsan15
Toplumsal Hayatı Düzenleyen Kurallar18
Ahlak kuralları .19
Din kuralları 21
Örf ve adet kuralları.22
Görgü kuralları.24
Hukuk kuralları24
HUKUK KURALLARININ KAYNAKLARI . 29
Hukukun Maddi Kaynakları .29
Coğrafi Konum, İklim ve Demografi.30
Ekonomi, Bilim ve Teknoloji33
Ekonomi33
Bilim ve Teknoloji 34
Din36
Siyasi İdeolojiler40
Hukukun Şekli Kaynakları 42
Hukukun Yazılı Olmayan Şekli Kaynağı: Örf ve Adet Kuralları .42
Hukukun Yazılı Şekli Kaynağı Olarak Uluslararası Sözleşmeler.45
Hukukun Yardımcı Kaynakları .53
Mahkeme Kararları54
Bilimsel Görüşler 57
III. HUKUK KURALLARININ ÇEŞİTLERİ. 61
Emredici Hukuk Kuralları .61
Yetki Verici Hukuk Kuralları63
8 İçindekiler
Tanımlayıcı Hukuk Kuralları .64
Tamamlayıcı Hukuk Kuralları .65
Yorumlayıcı Hukuk Kuralları.66
HİYERARŞİ KAVRAMI VE NORMLAR HİYERARŞİSİ 69
Hiyerarşi Sözcüğünün Kökeni, Anlamı ve Türk Hukukunda Kullanımı.69
Normlar Hiyerarşisi.71
Hans Kelsen’in Normlar Hiyerarşisi Kuramı71
Türk Hukuku Sisteminde Normlar Hiyerarşisi.73
ŞEKLİ KAYNAKLARIN ÇATIŞMASI VE ÇATIŞMANIN ÇÖZÜMÜ. 79
Açık Bir Hüküm Varsa.79
Açık Bir Hüküm Yoksa 81
Üst Kanun İlkesi 81
Lehe Kanun İlkesi .83
Sonraki Kanun İlkesi .84
Özel Kanun İlkesi 86
HUKUKUN OLMAZSA OLMAZ (SİNE QUA NON) KABULÜ: İRADE
HÜRRİYETİ 89
VII. MÜEYYİDE . 97
Toplumsal Düzen Kurallarının İhlalinde Ortaya Çıkan Müeyyide97
Müeyyidenin İşlevi .98
Düzeltici ve Cezalandırıcı Müeyyide Ayrımı.99
İnsan Haklarına Dayanan Demokratik Sistemlerde Müeyyidenin
Nitelikleri.102
Toplumsal Hayatı Düzenleyen Kuralların Uyuşması ve Çatışması
Durumunda Ortaya Çıkan Müeyyide.103
VIII. HUKUK KURALLARININ YER VE KİŞİ BAKIMINDAN UYGULANMASI107
Ülkesellik (Mülkilik) .108
Ülkesellik İlkesinin İstisnaları109
HUKUK KURALLARININ ZAMAN BAKIMINDAN UYGULANMASI111
Hukuk Kurallarının Yürürlüğe Girişi.111
Hukuk Kurallarının Yürürlükten Kalkması114
Hiçbir İşleme Gerek Olmaksızın (Kendiliğinden) Yürürlükten
Kalkma114
İlga yoluyla Yürürlükten Kalkma .115
İçindekiler 9
Yargı Kararıyla Yürürlükten Kalkma 116
Hukuk Kurallarının Geçmişe Yürümemesi/Etkili Olmaması İlkesi
(Derhal Uygulama İlkesi) ve İstisnaları .118
Derhal Uygulama İlkesi.118
Hukuk kuralları ilke olarak yürürlüğe girdikten sonraki
olay, durum, eylem, işlem ve ilişkilere uygulanır.118
Yargılama hukukunda kural olarak derhal uygulama ilkesi
geçerlidir .121
Hukuk kurallarının geçmişe yürümemesinin özel bir
görünümü: “Kanunsuz suç ve ceza olmaz” ilkesi122
Geçmişe Yürümeme İlkesinin İstisnaları 123
Adli, idari ve disiplin cezalarına ilişkin lehe düzenlemeler .124
Kural koyucunun takdir yetkisi ile geçmişe yürütme: .125
Kağıt Üzerinde Bir İstisna: Kamu düzeni ve genel ahlak
ilişkin kurallar ile emredici hukuk kurallarının hakim
tarafından geçmişe yürütülmesi.127
Metrukiyet: Kâğıt Üzerindeki Hukuk Kuralları 128
HUKUK KURALLARININ YORUMU131
Yorum Çeşitleri .131
Yorumun Niteliği 134
Geniş Yorum.134
Dar yorum .135
Genişletici Yorumla Karıştırılan Bir Akıl Yürütme Biçimi: Kıyas.139
Yorum Yöntemleri .142
Lafzi (Sözel, Söze Göre, Deneyimsel) Yorum Yöntemi142
Tarihsel Yorum Yöntemi 144
Sistematik Yorum Yöntemi .146
Kavramcı Yorum Yöntemi147
Amaçsal (Gai, Teleolojik) Yorum Yöntemi .147
Menfaatler İçtihadı Yöntemi.150
Dinamik ve Gelişimci Yorum Yöntemi .150
Bazı Temel Yorum İlkeleri ve Bu İlkelerin Hukukta Kullanılması.152
Sıfat-ı Arızada Aslolan Ademdir (Arizî sıfatlarda asıl olan, yok
olduğudur)152
Beyyine hilaf-ı aslı ispat içindir (Sıfat-ı Asliyenin Değil,
Sıfat-ı Arızanın Varlığı İspata Muhtaçtır) .153
10 İçindekiler
Beraet-i zimmet asıldır (hak ve borçtan uzak olmak
asıldır) 154
Masumiyet karinesi155
Evleviyet/Öncelik (Argumentum a fortiori) .155
Aksi ile Kanıt (Argumentum a contrario).156
HAKİMİN KURAL KOYMA YETKİSİ .157
XII. HAKİMİN TAKDİR YETKİSİ.161
Hakime Takdir Yetkisinin Açıkça Verilmesi 161
Hakimin Takdir Yetkisinin Kuralda Kullanılan İfadelerden veya
Metnin Kaleme Alınış Biçiminden Anlaşılması 162
XIII. HUKUKUN FARKLI ANLAMLARI165
Hukuk Sözcüğünün Etimolojik Kökeni ve Anlamı 165
Hukuk Sözcüğünün Terim Anlamı .165
Doğal (Tabiî) Hukuk Kavramı 166
Pozitif Hukuk Kavramı 168
XIV. KANUNLAŞTIRMA .171
Terminoloji .171
Kodifikasyon (Tedvin) Örnekleri171
Türkiye’de Kanunlaştırma (Tedvin ve Taknin)173
Kanunlaştırma Yöntemleri 175
Taknine Sayısal Bir Bakış .176
HUKUK SİSTEMLERİ .179
Kıta Avrupası (Continental Law) Hukuk Sistemi 179
Anglo-Sakson Hukuk Sistemi (Common Law)180
XVI. KAMU HUKUKU VE ÖZEL HUKUK AYRIMI 183
XVII. GÜÇLER AYRILIĞI İLKESİ VE ÇAĞDAŞ YORUMU: DENETLEME VE
DENGELEME 187
XVIII. DENETLEME VE DENGELEMENİN ZORUNLU KOŞULU: YARGININ
BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI 193
XIX. HUKUKİ İLİŞKİ VE İLGİLİ KAVRAMLAR.201
Hak201
Doğal Hak Anlayışı 201
Pozitivist Hak Anlayışı.201
Hak Kavramını Tanımlama Çabaları.202
İçindekiler 11
Hak Sahipliği 202
Hakkın Diğer Kişiler Üzerindeki Etkisi: Hak ve Ödev .203
Hak Kavramının Reddi 205
Birbirine Karıştırılan İki Kavram: Hak ve Özgürlük 206
Hak ve İnsan Hakkı .207
Mutlak ve Nispi Hak Ayrımı 208
Kişilik .209
Hak Ehliyeti.214
Fiil Ehliyeti 215
Hakkın Kötüye Kullanılması216
Sübjektif Yaklaşım.217
Objektif Yaklaşım.217
HUKUKİ İŞLEM, HUKUKİ EYLEM, HUKUKİ OLAY221
Hukuki İşlem 221
Hukuki Eylem.222
Hukuki Olay 223
KAYNAKÇA225
DİZİN.235
-
-
%201.175,00 TL940,00 TL
-
-
-
-
-
-
%3340,00 TL329,80 TL
-
%3280,00 TL271,60 TL
-
%3250,00 TL242,50 TL
-
-
-