Av. Ceren CANATAN
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR5
İÇİNDEKİLER.9
KISALTMALAR15
GİRİŞ.17
BİRİNCİ BÖLÜM
TANIM, TARİHÇE
TANIM.21
Hukuka Aykırılık ve Hukuka Uygunluk Kavramları.21
1.1. Hukuka Aykırılık.21
1.2. Suç Tanımındaki Hukuka Aykırılık İbaresinin
Mahiyeti .23
1.3. Hukuka Uygunluk Nedenleri Kavramı .26
1.4. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Kanundaki Yeri.27
1.5. Hukuka Uygunluk Nedenlerinin Suça Etkisi 29
Meşru Müdafaa Kavramı .30
2.1. Meşru Müdafaanın Kanundaki Yeri30
2.2. Kavram ve Tanım32
TARİHÇE35
Eski Hukuk Sistemlerinde Meşru Müdafaa .36
1.1. Roma Hukukunda Meşru Müdafaa .36
1.2. Cermen Hukukunda Meşru Müdafaa 36
1.3. Kilise Hukukunda Meşru Müdafaa .37
1.4. İslam Hukukunda Meşru Müdafaa38
Günümüz Hukuk Sistemlerinde Meşru Müdafaa.39
2.1. Fransız Hukukunda Meşru Müdafaa .40
2.2. İtalyan Hukukunda Meşru Müdafaa40
İçindekiler
10
2.3. Alman Hukukunda Meşru Müdafaa42
2.4. Hollanda Hukukunda Meşru Müdafaa42
2.5. Avusturya Hukukunda Meşru Müdafaa43
2.6. İsviçre Hukukunda Meşru Müdafaa44
2.7. Polonya Hukukunda Meşru Müdafaa .45
2.8. Amerikan Hukukunda Meşru Müdafaa.46
2.9. İngiliz Hukukunda Meşru Müdafaa 48
2.10. Diğer Hukuk Düzenlemelerinde Meşru Müdafaa .49
2.11. Türk Hukukunda Meşru Müdafaa.50
İKİNCİ BÖLÜM
MEŞRU MÜDAFAANIN HUKUKİ ESASINI İZAH EDEN
TEORİLER
SÜBJEKTİF TEORİLER53
Tabii Hak Teorisi .54
Saikte Meşruluk Teorisi.56
Manevi Cebir Teorisi .56
Kusurlu Fakat Cezalandırılmayan Hareket Teorisi57
Kendini Koruma İçgüdüsü Teorisi.58
OBJEKTİF TEORİLER 60
Haksızlığın Butlanı Teorisi 61
Hakların Çatışması Teorisi.61
İkincil Kamu Savunması Teorisi62
Yetki Devri Teorisi 62
Kötülüğün Kötülükle Karşılanması Teorisi .63
Hukuk İçin Mücadele Teorisi 64
Toplumsal Zararın Yokluğu Teorisi 66
III. HÜMANİST DOKTRİN TEORİSİ.67
11
DEĞERLENDİRME VE KANAAT 67
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
MEŞRU MÜDAFAANIN ŞARTLARI ve ÜÇÜNCÜ KİŞİ
LEHİNE MEŞRU MÜDAFAA
TASNİF HUSUSU 71
SALDIRIYA İLİŞKİN KOŞULLAR 73
Saldırının Mevcudiyeti.73
1.1. Saldırı Kavramı .73
1.2. Saldırı Fiili Kavramı74
1.3. Saldırı Fiilinin Öznesi .75
1.4. Saldırı Fiilinin Maddi Niteliği Haiz Olması Sorunu
ve Zarar 77
1.5. Saldırının Haksız Olması 82
Saldırının Kişinin Kendisine yahut Başkasına Ait Bir
Hakka Yönelmiş Olması 89
Saldırının Güncelliği 92
3.1. Gerçekleşen Saldırı Kavramı 94
3.2. Gerçekleşmesi Muhakkak Saldırı98
3.3. Tekrarı Muhakkak Saldırı .101
III. SAVUNMAYA İLİŞKİN KOŞULLAR.108
Savunmanın Zorunluluğu.108
1.1. Genel Olarak Savunma108
1.2. Zorunluluk Kavramı110
1.3. Cebir ve Şiddet Kullanmadan Başka Araçlarla
Saldırıdan Kurtulma Zorunluluğunun Bulunup
Bulunmaması114
1.4. Kolluk Kuvvetlerine Başvurma İmkanının Bulunup
Bulunmaması115
1.5. Savunma Hazırlığı Yapma 115
12
1.6. Kaçma İmkanının Bulunup Bulunmaması117
Savunmanın Orantılı Olması119
2.1. Oran Kavramı ve Mevcudiyeti119
2.2. Araçlar Bakımından Orantılılık 121
2.3. Haklar Bakımından Orantılılık125
2.4. Oranın Belirlenmesi Hususu .129
Savunmanın Saldırgana Yönelik Olması .131
ÜÇÜNCÜ KİŞİ LEHİNE MEŞRU MÜDAFAA.134
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MEŞRU MÜDAFAADA SINIRIN AŞILMASI, HATA VE
MEŞRU MÜDAFAANIN BENZER HUKUK KURUMLARI
İLE İLİŞKİSİ
MEŞRU MÜDAFAADA SINIRIN AŞILMASI.139
Genel Olarak 139
Eski ve Yeni TCK Düzenlemelerinde Sınırın Aşılması
Hali.139
Sınırın Aşılmasının Hukuki Niteliği 142
Meşru Müdafaada Sınırın Aşılmasının Şartları .145
Objektif Durumlarda Sınırın Aşılması.146
5.1. Sınırın Orantılılık Yönünden Aşılması .146
5.2. Sınırın Zaman Yönünden Aşılması.148
5.3. Sınırın Kişi Yönünden Aşılması .149
Sübjektif Durumlarda Sınırın Aşılması149
6.1. Sınırın Kasten Aşılması 150
6.2. Sınırın Taksirle Aşılması 150
6.3. Meşru Müdafaada Sınırın Maruz Görülebilecek Bir
Heyecan, Korku ve Telaşla Aşılması.153
13
MEŞRU MÜDAFAADA HATA 160
Genel Olarak 160
Meşru Müdafaada Yasak Hatası (Haksızlık Yanılgısı)161
Meşru Müdafaanın Maddi Koşullarına İlişkin Hata 164
Meşru Müdafaada Sapma.169
III. MEŞRU MÜDAFAANIN BENZER HUKUKİ
KURUMLARLA İLİŞKİSİ.171
Meşru Müdafaa ve Iztirar (Zorunluluk) Hali .171
Meşru Müdafaa ve Kanun Hükmünü İcra175
Meşru Müdafaa ve Haksiz Tahrik179
SONUÇ183
KAYNAKÇA 187
