Hukuki ve Mali BoyutlarıylaSukukKira Sertifikaları
Doç.Dr.İlhami SÖYLER
- Sukuk
- Hukuki Boyutları ile Kira Sertifikaları
- Mali Boyutlarıyla Kira Sertifikaları
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ 1
BİRİNCİ BÖLÜM SUKUK
L İSLÂMÎ FİNANSMAN KAYNAKLARI 5
- ÎSLAMÎ BANKACILIK 5
- Nakdi Krediler 5
- Bireysel Finansman Desteği 6
- Kurumsal Finansman Desteği 6
- Kâr- Zarar Ortaklığı Yatırımı (Muşaraka Finansmanı) 8
- Mal Karşılığı Vesaikin Alım-Satımı 9
- Finansal Kiralama (Leasing) 9
- Emek- Sermaye Ortaklığı Yatırımı (Mudaraba Finansmanı) 10
- Selem ve İstisna Sözleşmeleri 11
- Gayrinakdi Krediler 13
- İSLAMİ SİGORTACILIK 13
- İSLAMİ SERMAYE PİYASASI 15
- İslami Yatırım Fonları 16
- İslami Hisse Senetleri ,.16
- İslami Tahviller (Sukuk) 18
n. SUKUKUN MAHİYETİ 19
- TANIMI .19
- TARİHÎ GELİŞİMİ 20
- İŞLEYİŞİ 21
- ÖZELLİKLERİ 23
- YARARLARI 24
- Mikroekonomik Yararlan 24
- Kaynak Kuruluşlara Yararları 24
- Varlık Kiralama Şirketlerine Yararları 25
- Yatırımcılara Yararlan 25
- Diğer Kişi/Kuruluşlara Yararları 25
- Makroeonomik Yararlan 25
- GELENEKSEL BONOLARDAN VE HİSSE SENETLERİNDEN FARKLARI 26
- Bonolardan Farkları 26
- Hisse Senetlerinden Farkları 27
g. İhraç yöntemleri 28
L Projeye Endeksli Sukuk 28
- Varlığa Endeksli Sukuk 29
- Bilançoya Endeksli Sukuk 29
H. ÇEŞİTLERİ 29
L Sukuk-u Mudaraba (Risk Sermayesine Endeksli Sukuk) 29
- Sukuk-u Muşaraka (Kar-Zarar Ortaklığına Endeksli Sukuk) 32
- Sukuk-u Marabaha (Finansman Desteğine Endeksli Sukuku 35
- Sukuk-u Selem (İleri Vadede Teslime Endeksli Sukuk) 37
- Sukuk-u İstisna (Altyapı Yatınmlanna Endeksli Sukuk) 40
- Sukuk-u Wakala (Vekâlet Sözleşmesine Endeksli Sukuk) 41
- Sukuk-u İcara (Leasinge Endeksli Sukuk) 43
- Diğer Sukuk Çeşitleri 46
m. DÜNYA’DA SUKUK UYGULAMALARI (İHRAÇLARI) .46
- GÜNEYDOĞU ASYA'DA SUKUK İHRACI 46
- SUUDİ ARABİSTAN VE KÖRFEZ BÖLGESİNDE SUKUK İHRACI 47
- AVRUPA ÜLKELERİNDE SUKUK İHRACI 47
İKİNCİ BÖLÜM HUKUKİ BOYUTLARI İLE KİRA SERTİFİKALARI L KİRA SERTİFİKASININ TANIMI VE KONUSU 51
- TANIM I 51
- KONUSU 52
IL KİRA SERTİFİKASININ TARAFLARI 53
- ASLİ TARAFLARI 53
- Kaynak Kuruluş 53
- Varlık Kiralama Şirketi (VKŞ) 54
- Mahiyeti 54
- Kuruluşu 54
- Yönetimi ile Belge ve Kayıt Düzeni 56
- Tasfiyesi ve Hakkında Kurulca Uygulanacak Tedbirler 57
- Yatırmcı Raporu Düzenleme Yükümlülüğü 60
- Diğer Sorumlulukları 60
- Yatırımcılar 60
- Bireysel Yatırımcılar 61
- Tahsisli Satış Yapılan Yatırımcılar 61
- Nitelikli Yatırımcılar 61
- FER’İ TARAFLARI 61
- Bankalar 62
- Borsalar 62
- Fon Kullanıcıları 62
- Ortak Girişim 63
- Girişimci 63
- Kurucu Şirketler 63
- Yüklenici 64
- Yetkili Kuruluş 64
- Merkezi Kayıt Kuruluşu(MKK) 64
- Kurul (SPK) 65
m. KİRA SERTİFİKALARININ TÜRLERİ 65
- SAHİPLİĞE DAYALI KİRA SERTİFİKALARI 66
- YÖNETİM SÖZLEŞMESİNE DAYALI KİRA SERTİFİKALARI 68
- ALIM-SATIMA DAYALI KİRA SERTİFİKALARI 69
- ORTAKLIĞA DAYALI KİRA SERTİFİKALARI 71
- ESER SÖZLEŞMESİNE DAYALI KİRA SERTİFİKALARI 74
IY. KİRA SERTİFİKALARININ İHRACI, BORSADA İŞLEM
GÖRMESİ VE İTFASI 76
- VARLIK VE HAKLARIN DEĞERİNİN TESPİTİ 76
- İHRACI 76
- BORSADA İŞLEM GÖRMESİ 77
- İTFASI 78
- KİRA SERTİFİKALARININ MUHASEBESİ 78
- KAYNAK KURULUŞUN MUHASEBE KAYITLARI 79
- VARLIK KİRALAMA ŞİRKETİNİN MUHASEBE KAYITLARI 81
- DEVLETE AİT VARLIK VE HAKLARIN KİRA SERTİFİKALARI İHRACI İLE DEĞERLENDİRİLMESİ 83
- KAYNAK KURULUŞ 85
- HAZİNE MÜSTEŞARLIĞI VARLIK KİRALAMA ŞİRKETİ 85
- HMVKŞ’nin Unvanı ve Amacı 86
- Unvanı 86
- Amacı 86
- HMVKŞ'nin Niteliği ve Faaliyet Alanı 86
- Niteliği 86
- Faaliyet Alanı 86
- HMVKŞ’nin Yapamayacağı Faaliyetler 87
- HMVKŞ’nin Pay Sahipliği 87
- HMVKŞ’nin Denetimi 87
- KİRA SERTİFİKALARINA KONU MALLAR 88
- KİRA SERTİFİKALARI İHRACININ İŞLEYİŞİ 90
- DİĞER HUSUSLAR 91
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM MALİ BOYUTLARI İLE KİRA SERTİFİKALARI L KİRA SERTİFİKALARINA YÖNELİK VERGİ TEŞVİKLERİ 95
- GELİR VERGİSİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 96
- KURUMLAR VERGİSİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 97
- Kurumlar Vergisi Muafiyeti 97
- Gayrimenkul Satış Kazancı İstisnası 98
- Kurumlar Vergisi Tevfıkatı (Kesintisi) 99
- KATMA DEĞER VERGİSİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 101
- Kira Sertifikaları İhracında KDV İstisnası 101
- Varlıkların Devir ve Kiralanmasında KDV İstisnası 102
- EMLAK VERGİSİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 102
- Bina Vergisi Muaflığı 102
- Arazi Vergisi Muaflığı 103
- DAMGA VERGİSİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 103
- Varlıkların Devir, İpotek, İade ve Kiralanmasında
Damga Vergisi İstisnası 103
- Devlete Ait Varlıklara Yönelik İşlemlerde Damga Vergisi
İstisnası 103
- HARÇLARA YÖNELİK TEŞVİKLER 104
- Varlıkların Devir, İade ve İpotek İşlemlerinde Harç İstisnası 104
- Devlete Ait Varlıklara Yönelik İşlemlerde Harç İstisnası 104
- HMVKŞ’nin Ana Sözleşmesinin Tescilinde Harç İstisnası 104
- HMVKŞ’nin Diğer İşlemlerinde Harç İstisnası 105
- GİDER VERGİLERİNE YÖNELİK TEŞVİKLER 105
- İndirimli BSMV Uygulaması 105
- HMVKŞ’ ne Yönelik BSMV İstisnası 106
IL KİRA SERTİFİKALARINA YÖNELİK DİĞER MALİ
TEŞVİKLER 106
A. NAKDİ TEŞVİKLER 106
- HMVKŞ’ nin İlanlarının Ücretsiz Yayımlanması 106
- HMVKŞ’ nce îhraç Edilen Sertifikaların Teminat Olarak
Kabul Edilmesi 107
- HMVKŞ’ nin İşlemleri ile İhraç Ettiği Sertifikaların
Bazı Ücretlerden İstisna Olması 107
- HMVKŞ’ nin Taşınmazlarının Zorunlu Deprem Sigortasına
Tabi Olmaması 107
B. NAKDİ OLMAYAN TEŞVİKLER 107
- HMVKŞ’ nin Defter Tutma Yükümlülüğünün Olmaması 107
- HMVKŞ’nin Mallarının Devlet Malı Hükmünde Olması 108
- HMVKŞ’nin İhraç Ettiği Kira Sertifikalarının Kendiliğinden
Borsa Kotuna Alınması 108
- HMVKŞ’nin Kira Sertifikalarına Yönelik İşlemlerinin İhale Kanunlarına Tabi Olmaması 108
- HMVKŞ’nin Kiralamalarının Borçlar Kanunu’na Tabi Olmaması. 108
SONUÇ VE ÖNERİLER 109
EKLER 113
EK : 1 Kamu Finansmanı ve Borç Yönetiminin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’un İlgili Maddeleri 113
EK : 2 Hazine Müsteşarlığı Varlık Kiralama Anonim Şirketi
(HMVKŞ)’nin Kuruluş Onayı ve eki Şirket Anasözleşmesi 116
EK : 3 Sermaye Piyasası Kanununun İlgili Maddesi 119
EK : 4 Sermaye Piyasası Kurulu’nun 111-61.1 sayılı Kira
Sertifikaları Tebliği ve Ekleri 138
EK : 5 Borsa İstanbul A.Ş.(BIST)’nin 411 No.lu Kira
Sertifikalarının BIST’da İşlem Görmesine İlişkin
Esaslar Genelgesi ve Ekleri 145
EK : 6 Kira Sertifikaları İhracı Uygulama Örneği Ekleri 155
KAYNAKÇA 203