Hüseyin ORMAN
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
TEŞEKKÜR . 7
KISALTMALAR 15
GİRİŞ . 17
ÖZERKLİK KAVRAMI, TÜRLERİ ve HUKUKSAL DÜZLEMDE ÖZERKLİK 23
2.1. ÖZERKLİK KAVRAMI, KAVRAMIN TARİHSEL KÖKENİ VE TÜRLERİ . 23
2.1.1. ÖZERKLİK KAVRAMI . 23
2.1.1.1. KAVRAMIN SÖZLÜK ANLAMI 23
2.1.1.2. ÖĞRETİDE ÖZERKLİK KAVRAMI . 25
2.1.2. ÖZERKLİĞİN TARİHÇESİ . 30
2.1.3. ÖZERKLİK TÜRLERİ . 38
2.1.3.1. SİYASAL ÖZERKLİK . 41
2.1.3.1.1. Siyasal Özerklik Kavramı . 41
2.1.3.1.2. Siyasal Özerkliğin Niteliği 45
2.1.3.1.3. Siyasi Özerkliğin Kapsamı (Kriterleri) 47
2.1.3.2. İDARİ ÖZERKLİK . 51
2.1.3.3. MALİ ÖZERKLİK 54
2.1.3.4. KÜLTÜREL VEYA KİŞİSEL ÖZERKLİK. 54
2.2. HUKUKSAL DÜZLEMDE ÖZERKLİK 59
2.2.1. ULUSLARASI HUKUK DÜZLEMİNDE ÖZERKLİK . 60
2.2.1.1. DEVLETLERİN (DIŞ) EGEMENLİĞİ VE BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ . 61
2.2.1.2. MİLLETLERİN KENDİ KADERİNİ TAYİN HAKKI VE ÖZERKLİK . 65
2.2.1.3. AZINLIK HAKLARI VE ÖZERKLİK 69
2.2.2. İÇ HUKUK DÜZLEMİNDE ÖZERKLİK . 78
İçindekiler
10
2.2.2.1. DEVLETİN (İÇ) EGEMENLİĞİ İLKESİ 79 2.2.2.1.1. Egemenlik Kavramı 83
2.2.2.1.1.1. Klasik Egemenlik Anlayışı . 85
2.2.2.1.1.2. Klasik Egemenlik Atomunun Bölünerek Değişmesi 88 2.2.2.1.2. Devletin (İç) Egemenliği İlkesi Bağlamında Özerklik 92
2.2.2.2. DEVLET BİÇİMLERİ DÜZLEMİNDE ÖZERKLİK 93
2.2.2.2.1. Karma Yapılı (Bileşik) Devletler 94
2.2.2.2.2. Üniter (Tek Yapılı) Devletler 98
SİYASAL ÖZERKLİK VE ÜLKE UYGULAMALARI 105
3.1. FEDERASYON DÜZLEMİNDE SİYASAL ÖZERKLİK . 105
3.1.1. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ ve PORTO RİKO 106
3.1.1.1. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ (United States of America) 106
3.1.1.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 106
3.1.1.1.2. Siyasal Yönetimi 108
3.1.1.2. PORTO RİKO TOPLULUĞU . 115
3.1.1.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 115
3.1.1.2.2. Siyasal Yönetimi 126 3.1.2. KANADA ve NUNAVUT 129
3.1.2.1. KANADA . 129
3.1.2.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasal Tarihi 129
3.1.2.1.2. Siyasal Yönetimi 131
3.1.2.2. NUNAVUT. 137
3.1.2.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 137
3.1.2.2.2. Siyasal Yönetimi 140
3.2. ÜNİTER DEVLET DÜZLEMİNDE SİYASAL ÖZERKLİK 142
3.2.1. İNGİLTERE ve İSKOÇYA . 143
3.2.1.1. İNGİLTERE 143
11
3.2.1.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 143
3.2.1.1.2. Siyasal Yönetimi 146
3.2.1.2. İSKOÇYA 151
3.2.1.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 151
3.2.1.2.2. Siyasal Yönetimi 155
3.2.2. FRANSA ve YENİ KALEDONYA. 160
3.2.2.1. FRANSA 160
3.2.2.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 160
3.2.2.1.2. Siyasal Yönetimi 163
3.2.2.2. YENİ KALEDONYA . 168
3.2.2.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 168
3.2.2.2.2. Siyasal Yönetimi 172
3.2.3. İSPANYA ile KATALONYA ve BASK . 176
3.2.3.1. İSPANYA . 176
3.2.3.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 176
3.2.3.1.2. Siyasal Yönetimi 180
3.2.3.2. KATALONYA . 187
3.2.3.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 187
3.2.3.2.2. Siyasal Yönetimi 193
3.2.3.3. BASK . 202
3.2.3.3.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 202
3.2.3.3.2. Siyasal Yönetimi 210
3.2.4. FİNLANDİYA ve ALAND ADALARI . 215
3.2.4.1. FİNLANDİYA 215
3.2.4.1.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 215
3.2.4.1.2. Siyasal Yönetimi 219
3.2.4.2. ALAND ADALARI 223
3.2.4.2.1. Coğrafi Konumu ve Siyasi Tarihi 223
3.2.4.2.2. Siyasal Yönetimi 227
TÜRKİYE’NİN SİYASAL YAPISI VE SİYASAL ÖZERKLİK . 233
4.1. TÜRK SİYASAL HAYATINDA ÖZERKLİĞİN TARİHÇESİ . 233 4.2. TÜRKİYE’NİN MEVCUT SİYASİ YAPISI İÇERİSİNDE SİYASAL ÖZERKLİK MESELESİ 246
12
4.2.1. TÜRKİYE’NİN MEVCUT DEVLET YAPISI 246
4.2.2. ÜNİTER BİR DEVLET OLAN TÜRKİYE’DE SİYASAL ÖZERKLİK MÜMKÜN MÜDÜR? . 249 4.3. TÜRKİYE’DE SİYASAL ÖZERK BİR YAPIYA İHTİYAÇ VAR MIDIR? . 255
4.3.1. COĞRAFİ YAPI AÇISINDAN . 261
4.3.2. TARİHSEL ÖZELLİKLER AÇISINDAN. 264
4.3.2.1. TÜRK DEVLETİ ÖNCESİ . 264
4.3.2.1.1. Çerkesler 267
4.3.2.1.2. Kürtler 269
4.3.2.2. TÜRK DEVLETİ SONRASI . 281 4.3.2.2.1. Çerkesler 285 4.3.2.2.2. Kürtler 288
4.3.3. KULLANILAN DİL AÇISINDAN . 314
4.3.3.1. ÇERKES DİLİ VE ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN 316
4.3.3.2. KÜRT DİLİ VE ÖZELLİKLERİ AÇISINDAN . 322
4.3.4. NÜFUS YOĞUNLUĞU VE DAĞILIMI BAKIMINDAN 329
4.3.4.1. ÇERKESLER 332
4.3.4.2. KÜRTLER 335
4.3.5. ÜLKÜ BİRLİĞİ AÇISINDAN 341
4.3.5.1. ÇERKESLER 342
4.3.5.2. KÜRTLER 344 4.3.6. DEĞERLENDİRME . 354 4.4. TÜRKİYE’DEKİ SİYASAL ÖZERKLİK TARTIŞMALARINA DAİR ÇÖZÜM ve YÖNTEM ÖNERİLERİ . 355 4.4.1. DEMOKRATİK TALEPLERE DAİR ÇÖZÜM ÖNERİLERİ . 356
4.4.1.1. ANA DİLDE EĞİTİM HAKKI İLE ANA DİLİN KORUNMASI VE ÖĞRENİLMESİ 356 4.4.1.1.1. Ana Dilde Eğitim Hakkı . 359
4.4.1.1.2. Ana Dilini Öğrenme Hakkı . 365
4.4.1.2. ANA DİLLERİNDE (TV, RADYO) YAYIN HAKKI . 370
13
4.4.1.3. VATANDAŞLIK TANIMI . 372
4.4.1.4. YEREL YÖNETİMLERİN GÜÇLENDİRİLMESİ . 378
4.4.2. YÖNTEM ÖNERİLERİ 384
SONUÇ . 387
KAYNAKÇA . 399
EKLER. 439
YAZAR HAKKINDA 471
