^{Anayasa Hukuku Açısından}Sığınma Hakkı

Doç. Dr. Hüseyin ÖZCAN

İçindekiler

GİRİŞ . 1
BİRİNCİ BÖLÜM
SIĞINMACI VE MÜLTECİ: KAVRAM, BENZERLİKLERİ,
FARKLARI VE TÜRLERİ
I. GENEL OLARAK TANIM. 4
II.SIĞINMACI KAVRAMI VE SIĞINMACI TÜRLERİ 11
1.Sığınmacı Kavramı . 11
a.Terminolojik Anlamı . 11
b.Sığınma Kavramının Etimolojik Kökeni . 12
c.Öğretide Sığınmacı Kavramı. 14
aa. Türk Öğretisinde Sığınmacı Kavramının Kullanımı 14
bb. Yabancı Öğretide Sığınmacı Kavramı . 19
d.Uluslararası Sözleşmelerde Sığınmacı Kavramı . 30
e.Yasal Düzenlemelerde Sığınmacı Kavramı 31
2.Sığınmacı Türleri 42
a.Dış Sığınma . 43
b.İç Sığınma . 47
aa. Diplomatik Sığınma . 47
bb. Savaş Gemisinde Sığınma . 49
cc. Askeri Üsse Sığınma . 49
dd. Konsolosluğa Sığınma . 50
ee. Savaş Zamanlarında Sığınma 50
ff. Nötr Sığınma 51
a)Genel Olarak. 51
b)Savaş Karşıtlarına Tanınan Sığınma 51
1- Firariler . 51
2- Savaş Esirleri. 52
c.Diğer Sığınma Türleri . 54
aa. Kiliseye Sığınma . 54
bb. Toplu Sığınma - Bireysel Sığınma 55
VIII
3.Sığınmacılığın Tarihsel Gelişimi .55
III.MÜLTECİ KAVRAMI VE MÜLTECİ TÜRLERİ.61
1.Mülteci Kavramı. 61
a.Terminolojide Mülteci Kavramı . 61
b.Türk Öğretisinde Mülteci Kavramı .62
c.Yabancı Öğretide Mülteci Kavramı .64
d.Uluslararası Sözleşmelerde Mülteci Kavramı .68
e.Yasal Düzenlemelerde Mülteci Kavramı85
aa. Türkiye’de.85
bb. Yabancı Ülkelerde .86
2.Mülteci Türleri 108
a.Konvansiyon Mültecisi. 108
b.Kontenjan (Contingent) Mültecisi 109
c.De Facto Mülteci. 110
d.De Jure Mülteci 112
e.Geçici Mülteci .112
f.Savaş Mültecisi114
g.Diğer Kavramlar 115
IV.SONUÇ YERİNE: MÜLTECİ İLE SIĞINMACININ FARKI: .117
İKİNCİ BÖLÜM
SIĞINMA HAKKININ GENEL ÇERÇEVESİ
I. SIĞINMA HAKKI TANIMI 120
II.SIĞINMA HAKKINA İLİŞKİN YAKLAŞIMLAR. 122
1.İnsan Hakkı Olarak Sığınma Hakkı . 122
2.Sübjektif Bir Kamu Hakkı Olarak Sığınma Hakkı . 126
III.SIĞINMA HAKKININ HUKUKİ TEMELLERİ 136
1.Anayasalarda Sığınma Hakkı 136
a.Yabancı Anayasalarda. 136
b.Türk Anayasalarında 145
2.Uluslararası Sözleşmelerde Sığınma Hakkı . 146
3.Yasal Düzenlemelerde Sığınma Hakkı 150
a.Yabancı Ülkelerde 150
b.Türkiye’de 157
IX
4.Genel Değerlendirme 159
IV.SIĞINMA HAKKININ ÖZNESİ 160
1.Yabancılar . 160
2.Vatandaşlar . 163
3.Vatansızlar 164
V. SIĞINMA HAKKININ KOŞULLARI 167
1.Yabancı Veya Vatansız Olma Şartı 168
2.Ülkesi Dışında Bulunma. 169
3.Etkili Bir Koru(n)madan Yoksunluk 171
4.Zulüm 176
a.Genel olarak . 176
b.Zulüm Türleri 187
c.Zulüm Sebepleri . 189
aa. Irkı Sebebiyle Zulüm . 189
bb. Dini Sebebiyle Zulüm 192
cc. Milliyeti Sebebiyle Zulüm 209
dd. Belirli Bir Sosyal Gruba Mensubiyet . 213
ee. Siyasi Kanaatleri Sebebiyle Zulüm . 224
ff. Diğer Zulüm Nedenleri . 229
5.Zulümden Haklı Korku . 232
6.Zulmün Aktörleri . 238
a.Genel Olarak 238
b.Devlet 239
aa. Doğrudan Devlet 239
bb. Devletin Dolaylı Zulmü . 241
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SIĞINMA HAKKININ KAPSAMI
I. GERİ GÖNDERME KARŞISINDA KORUNMA – GENEL
OLARAK . 245
1.Yasal Düzenlemelerde Geri Gönderme Yasağı 248
2.Uluslararası Sözleşmelerde Geri Gönderme Yasağı 262
3.Sonuç . 277
II.SINIRDAN GERİ ÇEVİRME KARŞISINDA KORUNMA 278
1.Genel Olarak.278
2.Yasal Düzenlemelerde Geri Çevirme Yasağı . 278
X
3.Uluslararası Sözleşmelerde Sınırdan Geri Çevirme 286
4.Sonuç 297
III.SINIR DIŞI EDİLME KARŞISINDA KORUNMA 299
1.Genel Olarak 299
2.Yasal Düzenlemelerde Sınır Dışı Edilme Karşısında
Korunma. 300
3.Uluslararası Sözleşmelerde Sınır Dışı Edilme Karşısında
Korunma. 304
4.Sonuç 310
IV.GERİYE İADE KARŞISINDA KORUNMA . 310
1.Genel Olarak 310
2.Yasal Düzenlemelerde Geriye İade Karşısında Korunma 312
3.Uluslararası Sözleşmelerde Geriye İade Karşısında
Korunma. 320
4.Sonuç 327
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
SIĞINMA HAKKININ SINIRLARI
I. GENEL OLARAK 332
II.KAMU GÜVENLİĞİ 334
III.KAMU DÜZENİ . 341
IV.TOPLUMA YÖNELİK TEHLİKE . 359
V. TERÖRİZM 366
VI.GÜVENLİ ÜÇÜNCÜ ÜLKEDEN SEYAHAT. 385
VII.DİĞER SINIRLAMA NEDENLERİ . 396
1.1951 Tarihli Cenevre Mülteci Sözleşmesi’nin 1. Maddesinin F
Fıkrasında Sayılan Sınırlama Nedenleri . 397
a.Barışa Karşı Suçlar . 397
b.Savaş Suçları 398
c.İnsanlığa Karşı Suçlar . 400
d.Siyasi Olmayan Ciddi Suçlar401
e.Birleşmiş Milletlerin Amaç ve İlkelerine Aykırı Fiiller 405
2.Güvenli Ülkeden Seyahat . 406
XI
BEŞİNCİ BÖLÜM
SIĞINMA HAKKININ SONA ERMESİ
I. ZULMÜN SONA ERMESİ 411
II.BAŞKA BİR KORUMA EDİNME 413
1.Zulmeden Ülkeye Geri Dönüş . 413
2.Üçüncü Bir Ülkenin Vatandaşlığını Kazanma 415
3.Sığınma Hakkı Tanıyan Ülkenin Vatandaşlığını Kazanma . 416
III.SIĞINMA HAKKININ İPTALİ . 418
IV.SIĞINMA HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 421
SONUÇ. 423
KAYNAKÇA . 429