^{Adli - Önleme}Arama ve Elkoyma

İÇİNDEKİLER
3. BASIYA ÖNSÖZ 7
2. BASIYA ÖNSÖZ 9
ÖNSÖZ 11
İÇİNDEKİLER 13
§ 1. ADLİ VE ÖNLEME ARAMA (m. 117-122)
A – GENEL BİLGİ. 22
B – ADLİ ARAMA 32
a- Hukuki Dayanak, Tanım ve Amacı 32
b- Adli Aramaya Maruz Kalacak Kişiler 33
c- Adli Aramanın Şartları 35
d- Adli Aramalarda Karar ve Emir Verme Yetkisi 42
e- Adli Arama Talebi ve Arama Kararı 65
f- Karar veya Emir Alınmadan Yapılacak Adli Aramalar 78
1- Yakalanan Kişinin Kaba Üst Araması 82
2- Gözaltına Alınan Kişinin Nezarethaneye Konmadan Önce Üst
Araması 83
3- Kaçakçılık Suçlarında Arama 84
4- Hukuka Uygunluk Hallerinde Arama 86
I- Kanununun Hükmünü Yerine Getirme 88
II- Yetkili Merciin Emrini Yerine Getirme 88
III- Meşru Savunma ve Zorunluluk Hali 89
(a) Meşru Savunma: 89
(b) Zorunluluk Hali: 92
IV- Hakkın Kullanılması: 94
V- Mağdurun Rızası: 95
VI- Suçüstü Hallerinde Arama 96
VII- Kapalı Yerlerden Gelen Yardım Çağrılarına Cevap Verme 102
5- Olay Yeri İncelemesi 103
g- Adli Aramanın Zamanı 107

1- Arama Kararının Süresi 107
2- Gündüz Vakti Arama 108
3- Gece Vakti Arama 111
h- Adli Aramada Hazır Bulunabilecekler 115
1- Hakim veya Cumhuriyet Savcısı 117
2- Yerin Sahibi veya Eşyasının Zilyedi ile Avukatı 120
3- Arama Tanıkları 122
I- Genel Olarak 122
II- Arama Tanığı Olabilecek Kişiler 126
(a) Yer Sahibinin veya Eşyanın Zilyedinin Temsilcisi 126
(b) Yer Sahibinin veya Eşyanın Zilyedinin Hısımları 127
(c) Yer Sahibi veya Eşyanın Zilyedi İle Birlikte Oturmakta
Olan Kişi 127
(d) Yer Sahibinin veya Eşyanın Zilyedinin Komşusu 128
(e) Arama Yerindeki İhtiyar Heyeti Üyeleri 128
4- Arama Tanıklarının Hazır Edilmemesinin Hukuki Sonuçları 129
i- Adli Aramanın Yerine Getirilmesi 145
1- Arama Öncesi Hazırlık İşlemleri 145
2- Arama Talebinin İlgili Mercie Sunulması ve Karar Alınması 147
3- Aramaya Maruz Kalanların Bilgilendirilmesi ve İlgililerle İletişime Geçilmesi 149
4- Adli Aramaların İcrası 150
I- Üst ve Eşya Aranmasının İcrası 151
II- Araç Aramalarının İcrası 154
III- Konut, İşyeri ve Eklentilerinde Aramanın Yapılması 156
IV- Bilgisayarlarda ve Bilgisayar Kütüklerinde Adli Arama 158
V- Özellik Arz Eden Hallerde Adli Arama 168
(a) Cumhurbaşkanı 169
(b) Milletvekilleri 169
(c) Hakim ve Cumhuriyet savcıları 170
(d) Vali veya Kaymakamlar ile Kamu Görevlileri 171
(e) Avukatlar ve Avukat Büroları 172
(f) Noter ve Noter Daireleri 177
(g) Diplomasi Dokunulmazlığı Bulunanlar 178
(h) Siyasi Partiler, Sendikalar ve Derneklerde Arama 179
(i) Askeri Kişiler ve Askeri Mahallerde Adli Arama 180

(j) Vergi Suçlarında Arama 180
5- Aramanın Sona Ermesi 185
I- Aramanın Belgelendirilmesi 185
II- Arama Sonrasında Yapılacak Usul İşlemleri 189
(a) Arama Sonunda Talep Halinde Belge Verilmesi 189
(b) Ele Geçirilen Belge ve Kağıtları İnceleme Yetkisi 190
(c) Emir veya Karar Kapsamı Dışında Elde Edilen Bulgular
veya Kişiler Hakkında Yapılacak İşlemler (Yön. m. 10) 193
C – ÖNLEME ARAMASI 195
a- Hukuki Dayanak ve Tanım 195
b- Önleme Aramasının Yapılacağı Yerler 198
c- Önleme Araması Talebi ve Kararı 201
1- Önleme Araması Talebi 201
2- Hakimden Önleme Araması Talep Edilmesi 203
3- Mülki Amir Tarafından Önleme Aramasına Yazılı Verebilmesi 208
d- Önleme Aramasına Dair Karar veya Emrin Yerine Getirilmesi 211
e- Önleme Aramalarında Elde Edilen Bilgi ve Bulgular ile Yakalanan
Şüpheliler Hakkında Yapılacakİşlemler 215
f- Yetkili Merciden Önleme Araması Kararı Alınması Gerekmeyen Haller 218
g- Denetim, Durdurma ve Kontrol İşlemleri 221
1- Denetim Yapılacak Haller 221
2- Durdurma ve Kontrol İşlemleri 227
h- Dernekler, Siyasi Partiler veya Sendikalarda Önleme Araması 233
i- Havaalanlarında Önleme Araması 234
j- Spor Müsabakalarının Yapıldığı Alanlarında Önleme Araması 242
k- Ceza İnfaz Kurumlarında Önleme Araması 244
l- Nezarethanede Önleme Araması 250
D – HUKUKA AYKIRI ARAMANIN SONUÇLARI 252
a- Hukuka Aykırı Olarak İcra Edilen Aramanın Suç Oluşturması. 266
b- Hukuka aykırı olarak Gerçekleştirilen Arama Sonucunda Elde Edilen Delillerin Ceza Muhakemesinde Kullanılamaması 269
c- Hukuka Aykırı Olarak Gerçekleştirilen Aramanın Tazminat
Sorumluluğunu Gerektirmesi 290

§ 2. ELKOYMA
(m. 123-134)
A – GENEL BİLGİ 296
B – MUHAFAZA ALTINA ALMA 300
C – ELKOYMA 301
a- Hukuki Dayanak, Tanım ve Amacı 301
b- Elkoyma İşlemine Maruz Kalan Kişiler 302
c- Elkoyma Tedbirine Başvurma Şartları 303
d- Elkoyma Kararına Konu Eşya ve Elkoyma Yasağı 305
1- Genel Olarak 305
2- Elkoyma Yasağı 306
3- Elkoyma Yasağı Kapsamındaki Eşyalar 307
I- Elkonulamayacak Mektuplar, Belgeler 307
II- Devlet sırrı Niteliğine Sahip Belgeler 313
III- Basımevi ve Eklentileri, Basın Araçları İle Basılmış Eserler 313
e- Elkoyma Kararı veya Emri Verme Yetkisi 313
1- Hakim Kararı 314
2- Cumhuriyet Savcısı veya Kolluk Amirinin Emri 317
f- Elkoyma Talebi ve Elkoyma Kararı 336
g- Elkoyma Kararının Yerine Getirilmesinde Dikkat Edilecek Hususlar 337
h- Elkoyma Kararına İtiraz 338
i- Elkoymanın Çeşitleri ile İcrası 339
1- Basit Elkoyma ve İcrası 339
2- Özel Elkoyma Halleri ve İcrası 342
I- İçeriği Devlet Sırrı Niteliğindeki Belgelerin Mahkemece
İncelenmesi 342
II- Askeri Mahalde Elkoyma ve İcrası 343
III- Taşınmazlara, Hak ve Alacaklara Elkoyma ve İcrası 344
(a) Genel Olarak 344
(b) Uygulama Şartları 345
(1) Soruşturmaya veya Kovuşturmaya Konu Suçun
Katalog Suçlardan Olması 345
(2) Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 347
(3) Elkonulacak Malvarlığının Şüpheli veya Sanığa Ait
Olması 348
(4) Suçtan Elde Edilen Değere İlişkin Rapor Alınması 348

(5) Hakim Kararı Bulunması 349
(c) Taşınmaz, Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının İcrası 351
(1) Taşınmazlara İlişkin Elkoyma Kararının İcrası 351
(2) Kara, Deniz ve Hava Ulaşım Araçlarına Elkoyma Kararının 351
(3) Banka veya Diğer Mali Kurumlardaki Her Türlü
Hesaba Elkoyma Kararının İcrası 352
(4) Şirketteki Ortaklık Paylarına Elkoyma Kararının İcrası 353
(5) Hak ve Alacaklara Elkoyma Kararının İcrası 354
(d) Elkoyma Kararına Aykırı Hareket Etmek ve Hukuki Sonuçları 355
IV- Postada Elkoyma ve İcrası 358
(a) Genel Olarak 358
(b) Postada Elkoymanın Şartları 360
(1) Yeterli Şüphe Sebeplerinin Bulunması 360
(2) Adliyenin Eli Altında Bulunmasının Zorunlu Olması 361
(3) Usulüne Uygun Verilmiş Elkoyma Kararı veya
Emrinin Olması 361
(c) Postada Elkoymanın İcrası 363
V- Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini ve İcrası 366
(a) Genel Olarak 366
(b) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayinin Şartları 368
(1) Suçun Bir Şirketin Faaliyeti Çerçevesinde İşlendiğine Dair Kuvvetli Şüphe Sebeplerinin
Varlığı 369
(2) Maddi Gerçeğin Ortaya Çıkarılması İçin Gerekli
Olması 369
(3) Soruşturmaya veya Kovuşturmaya Konu Suçun
Katalog Suçlardan Olması 370
(4) Hakim Kararı veya Mahkeme Kararının Bulunması 371
(c) Şirket Yönetimi İçin Kayyım Tayini Kararının İcrası 372
VI- Bilgisayar Kütüklerindeki Bilgilere Elkoyma ve İcrası 373
VII- Zorlama Amaçlı Elkoyma ve İcrası 373
VIII- Basılmış Eserlere ve Basın Araçlarına Elkoyma 377
(a) Genel Olarak 377

(b) Basılmış Eserin Tüm Nüshasına Elkonulması
(Toplatılması) Şartları ve İcrası. 378
(1) Soruşturma veya Kovuşturmanın Başlamış Olması 378
(2) Soruşturma veya Kovuşturmaya Konu Suçun
Katalog Suçlarda Olması 379
(3) Hakim Kararı Bulunması 379
IX- Kaçakçılık Suçlarında Elkoyma ve İcrası 382
(a) Genel Olarak 382
(b) Kaçak Eşya Naklinde Kullanılan Taşıt Dışında Kalan Kaçak Eşya ile Her Türlü Kap, Ambalaj ve Taşımaya Yarayan
Diğer Araçlara Elkoyma 382
(c) Kaçak Eşya Naklinde Kullanılan Taşıta Elkoyma 383
X- Bankacılık Suçlarında Elkoyma ve İcrası 386
XI- Orman Suçlarında Elkoyma ve İcrası 389
(a) Suç Konusu Orman Emvali Hakkında Yapılacak İşlemler 391
(b) Suç Aletleri Hakkında Yapılacak İşlemler 393
(c) Suç Nakil Vasıtaları Hakkında Yapılacak İşlemler 394
(d) Müsadere 396
XII- Uluslararası Adli İşbirliği Çerçevesinde Elkoyma ve İcrası 397
(a) Genel Olarak 397
(b) Elkoymanın Amacı 398
(c) Elkoymanın Konusu 398
(d) Elkoymanın Şartları 399
(e) Elkoyma Kararının İcrası 400
D – ELKONULAN EŞYANIN MUHAFAZASI VEYA ELDEN ÇIKARILMASI 402
E – ELKOYMANIN SONA ERMESİ 404
a- Elkonulan Eşyanın İadesi 404
b- Elkonulan Eşyanın Müsadere Edilmesi 407
1- Genel Olarak: 407
2- Müsadere Türleri 409
I- Eşya Müsaderesi: 409
(a) Suçla İlgili Eşyanın Müsaderesi 409
(b) Suç Teşkil Eden Eşyanın Müsaderesi 414
II- Kazanç Müsaderesi: 414
3- Müsadere Kararı Verilmesi Usulü 417

– F – HUKUKA AYKIRI ELKOYMANIN SONUÇLARI 418
a- Genel Olarak 418
b- Hukuka Aykırı Elkoyma Sayılan Haller 418
c- Hukuka Aykırı Elkoymanın Hukuki Sonuçları 420
1- Hukuka Aykırı Elkoyma İşleminin Ceza Usulü Bakımından Hukuki Sonuçları 420
2- Hukuka Aykırı Elkoyma İşleminin Maddi Ceza Hukuku
Bakımından Hukuki Sonuçları 420
3- Hukuka Aykırı Elkoyma İşleminin Tazminat Hukuku Bakımından
Hukuki Sonuçları 422
I- Genel Olarak 422
II - Tazminat İsteminin Koşulları 422
(a) Maddi Şartlar 423
(1) Koşulları Oluşmadığı Halde Eşyaya veya Diğer
Malvarlığına Elkonulması 423
(2) Elkonulan Eşyanın veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Korunması İçin Gerekli Tedbirlerin
Alınmaması 424
(3) Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin
Amaç Dışı Kullanılması 426
(4) Elkonulan Eşya veya Diğer Malvarlığı Değerlerinin Zamanında Geri Verilmemesi 427
(b) Usuli Şartlar 429
III- Tazminatın Geri Alınması 431