Tebligat Hukuku
İbrahim ÇATALKAYA
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR .XV
BİRİNCİ BÖLÜM
TEBLİGAT HUKUKU’NA GİRİŞ
A. TEBLİGAT İŞLEMİNİN ÖNEMİ VE AMACI 1
1. ÖNEMİ 1
2. AMACI. 3
B. TEBLİGAT HUKUKU’NUN KAYNAKLARI 4
1. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER . 4
1.1. İkili Sözleşmeler 4
1.2. Çok Taraflı Sözleşmeler. 5
2. ANAYASAL DÜZENLEMELER 6
2.1. Hak Arama Hürriyeti (Any. Md. 36) . 6
2.2. Temel Hak Ve Hürriyetlerin Korunması (Any. Md. 40/2) . 6
3. KANUNİ DÜZENLEMELER 7
3.1. 7201 Sayılı Tebligat Kanunu 7
3.2. 6475 Sayılı Posta Hizmetleri Kanunu . 8
3.3. Diğer Özel Kanunlar 8
4. İDARİ DÜZENLEMELER 9
4.1. Tüzük 10
4.2. Yönetmelik 10
4.3. Genelgeler 10
C. TEBLİGAT HUKUKU’NUN TEMEL KAVRAMLARI 11
1. TEBLİGAT 11
1.1. Kavramsal Olarak Tebligat. 11
1.2. Tebligatın Unsurları 12
1.3. Elektronik Tebligat 13
1.4. Hukuki İşlem Teorisinde Tebligat İşleminin Yeri 13
2. TEBLİĞ. 14
2.1. Tanımı Ve Tebligat Kavramı İle İlişkisi 15
VIII İçindekiler
2.2. Modern Hukuk Sisteminde Kullanımı 15
2.3. Tefhim, Bildirim Ve Tebellüğ Kavramları Arasındaki İlişki 15
3. TEBLİĞ MERCİİ ve KANUNUN KAPSAMI 16
3.1. Tanım . 16
3.2. Tebliğ Memuru İle Tebliğ Mercii Arasındaki Fark 16
3.3. 7201 Sayılı Tebligat Kanunu’na Göre Tebliğ Mercileri ve Kanunun
Kapsamı 17
3.4. Özel Kanunları Gereğince Tebliğ Mercileri 23
4. TEBLİĞ MEMURU 24
4.1. Yazılı Tebligatta Tebliğ Memuru 24
4.2. Elektronik Tebligatta Tebliğ Memuru 24
5. MUHATAP. 25
5.1. Tanımı 25
5.2. Tebliği Kabule Yetkili Kişilerin Muhataptan Farkı 26
5.3. Muhatap, Asıl Ve Vekil Kavramları Arasındaki İlişki. 26
6. TEBLİĞ EVRAKI 26
6.1. Tanım . 27
6.2. Tebliğ Evrakının Muhteviyatının İspatı 27
6.3. Tebliğ Evrakının Nüshaları Ve Dosyada Saklanması. 27
7. TEBLİĞ MAZBATASI. 28
7.1. Tanım . 29
7.2. Tebliğ Mazbatasının Unsurları 29
8. TEBLİĞ MASRAFLARI. 31
8.1. Tebliğ Masraflarının Peşin Olarak Ödenmesi Zorunluluğu. 31
8.2. Tebligat Masraflarının Yatırılmaması Halinde Yapılacak Uygulama . 32
8.3. Memur Eliyle Tebliğde Tebliğ Masrafları. 33
D. TEBLİGAT TÜRLERİ. 33
1. YAPILIŞ ŞEKLİNE GÖRE YAPILAN AYRIM 34
1.1. Posta Teşkilatı (PTT AŞ) Vasıtasıyla Tebligat 34
1.1.1. Genel Olarak . 34
1.1.2. Ücret Tarifesi. 34
1.1.3. Kargo Şirketlerinin Sektöre Girmesi Gerekliliği . 35
1.2. Memur Eliyle Tebligat. 35
1.2.1. Tebligat Kanunu’nun 2. Maddesi Kapsamında Memur Eliyle
Tebligat 35
1.2.2. Tebligat Kanunu’nun 41. Maddesi Kapsamında Memur Eliyle
Tebligat 36
İçindekiler IX
1.3. Aracısız (Elden) Tebligat 38
1.3.1. Celse Esnasında Veya Kalemde Tebliğ 38
1.3.1.1. Celse Esnasında Tebligat 38
1.3.1.2. Kalemde Tebligat 40
1.3.2. Avukat Kâtiplerine Ve Stajyerlerine Tebliğ 44
1.3.2.1. Genel Olarak. 44
1.3.2.2. Avukat Stajyerlerinin Avukatlık Kanunu Kapsamındaki
Yetkileri 45
1.3.3. Vekillerden Birinin Yekdiğerine Evrak Tebliği 46
1.3.3.1. Genel Olarak. 47
1.3.3.2. Avukatlık Kanunu’nun 56. Maddesine Göre Tebligat . 48
1.4. İlanen Tebligat 48
1.4.1. İlanen Tebligat Yapılabilmesinin Şartları. 49
1.4.1.1. “Kişinin Adresinin Meçhul Olması” Kavramı. 50
1.4.1.2. Olağan Yollardan Tebliğ Yapılamaması. 51
1.4.1.3. MERNİS AKS Kaydının Bulunması Halinde İlanen
Tebliğ Yapılamaz. 52
1.4.1.4. TK’nın 35. Maddesine Göre Tebligat Halinde İlanen
Tebliğ Yapılamaz. 52
1.4.1.5. Adres Araştırması Zorunluluğu. 54
1.4.1.6. Adres Araştırmasının Usulü 55
1.4.1.7. Yabancı Memleketlerde Bulunanlara İlanen Tebligat
Yapılması 60
1.4.1.8. Ticaret Şirketlerine İlanen Tebliğ Yapılması 64
1.4.2. İlanın Şekli. 64
1.4.2.1. İlanın Yapılacağı Vasıta . 65
1.4.2.2. İlan Sayısı ve İlanlar Arasındaki Süre 70
1.4.3. İlanın Muhteviyatı. 71
1.4.4. İlanen Tebliğde Tebligat Tarihi 71
1.5. Elektronik Tebligat 72
1.5.1. Genel Olarak İşleyişi 72
1.5.2. Elektronik Tebligatın Türleri 74
1.5.2.1. İradi Elektronik Tebligat . 74
1.5.2.2. Zorunlu Elektronik Tebligat 76
1.5.2.3. Elektronik Tebligatın İstisnası. 76
X İçindekiler
1.5.3. Elektronik Tebligatta Tebliğ Tarihi 77
1.6. Diğer Tebligat Türleri 77
2. KONUSUNA GÖRE YAPILAN AYRIM 78
2.1. Kazaî Tebligat . 78
2.1.1. Kazai Tebligat Mercileri. 78
2.1.2. Kazai Tebligatta Masraflar 79
2.1.3. Kazai Tebligat Çeşitleri 82
2.1.4. Kazai Tebligata İlişkin Kararların İvediliği 82
2.1.5. Cumhuriyet Başsavcılığı’na Tebligat 83
2.1.6. Askeri Kazada Tebligat 84
2.1.7. Tebligat Yapılan Kişinin Muhatabın Hasmı Olması Hali. 84
2.2. Mali Tebligat. 86
2.2.1. Sayıştay Tarafından Yapılacak Tebligatlar . 86
2.2.2. Diğer Mali Tebligatlar 87
2.3. İdari (Yönetsel)Tebligat. 87
3. MERCİİNE GÖRE YAPILAN AYRIM . 88
3.1. Resmi Tebligat 88
3.2. Özel Tebligat. 88
4. YAPILDIĞI YERE GÖRE YAPILAN AYRIM. 88
4.1. Yurtiçi Tebligat 89
4.1.1. Yurt İçinde Türk Vatandaşına Tebligat 89
4.1.2. Yurt İçinde Kendisine Tebligat Yapılabilecek Yabancıya Tebligat 89
4.1.3. Yurt İçinde Kendisine Tebligat Yapılamayacak Yabancıya Tebligat89
4.2. Yurt Dışına Tebligat. 90
4.3. Yurt Dışından Tebligat 90
İKİNCİ BÖLÜM
MUHATAP VE MUHATABA BAĞLI TEBLİĞ İŞLEMLERİ
A. TEBLİGAT EVRAKININ MUHATABI 91
1. ASILA TEBLİĞ. 92
1.1. “Asıl” ve “Muhatap” Kavramları Arasındaki İlişkisi 92
1.2. Muhatabın Asıl Olması Halinde Tebligat İşlemi . 92
2. MUHATABA TEBLİĞ 92
2.1. Muhataba Bizzat Tebliğ 93
2.2. Muhatap Adına Tebliğe Ehil Kişilere Tebliğ . 93
İçindekiler XI
2.2.1. Muhatap Adına Tebliğe Ehil Kişiler . 94
2.2.2. Yaş Ve Ehliyet Şartı 94
2.2.3. Tebliğ Mazbatasında Durumun İzah Edilmesi . 95
2.2.4. Tebliği Kabule Ehil Kişinin Hasım Olmaması 96
B. VEKİL VEYA KANUNİ TEMSİLCİYE TEBLİGAT . 97
1. VEKİLE TEBLİĞ. 97
1.1. Vekile Tebliğde Temel Kural 97
1.2. Vekille Takip Edilse Bile Asıla Tebliğ Zorunluluğu Bulunan Haller 99
1.2.1. İmza İncelemesi İçin Borçluya Çıkarılan Davetiye . 100
1.2.2. İtirazın İptali Davasında Dava Dilekçesi Tebliği . 100
1.2.3. İcra İflas Suçlarında Davetiye Tebliği. 101
1.2.4. İsticvap Davetiyesi 102
1.2.5. Yemin Davetiyesi. 102
1.2.6. Ceza Mahkemesi Kararlarının Tebliği 104
1.3. Birden Fazla Vekile Tebligat Yapılması 104
1.4. Avukata Yapılan Tebliğin Zamanı. 105
2. KANUNİ TEMSİLCİYE TEBLİĞ . 106
2.1. Genel Olarak. 106
2.2. Kanuni Temsilciye Tebliğ Edilemeyecek Tebligatlar. 107
2.3. Kanuni Temsilci Atanması Gerekenlere Yapılacak Tebligatlar 108
2.4. Asıl Adına Çıkarılan Tebliğ Evrakının Kanuni Temsilciye Tebliği . 109
C. ASKER KİŞİLERE TEBLİGAT 109
1. ERATA YAPILACAK TEBLİGAT 110
1.1. Askerdeki Şahsın Sivil Adresine Tebliğ Yapılması. 110
1.2. Tebliğ Tutanağında Tebliğ Alanın Kimlik Bilgilerinin Bulunması . 110
1.3. En Yakın Üste Teslim Edilmeyen Tebligat 111
1.4. Erat Kavramının Muhtevası. 111
2. ERAT DIŞINDA KALAN ASKER KİŞİLERE TEBLİGAT . 112
3. SEFER HALİNDEKİ ASKER KİŞİLERE TEBLİGAT 113
D. TUTUKLU VE HÜKÜMLÜLERE TEBLİGAT 113
1. TEBLİĞ USULÜ. 113
2. KISITLI HÜKÜMLÜYE TEBLİĞ . 114
3. MAHPUSUN SİVİL ADRESİNDE TEBLİGAT 114
E. TÜZEL KİŞİLERE TEBLİGAT 115
1. TÜZEL KİŞİLERİN YETKİLİ TEMSİLCİSİNE TEBLİĞ 115
XII İçindekiler
1.1. Tüzel Kişilere Doğrudan TK’nın 35. Maddesine Göre Tebliğ
Yapılamaması . 115
1.2. Tüzel Kişilerin Yetkili Temsilcilerinin Belirlenmesi . 116
1.3. Tüzel Kişinin Temsilcisi Dışında Kişilere Tebliğin Hükmü . 119
2. TİCARİ MÜMESSİLE YAPILAN TEBLİGAT 120
2.1. Ticarethane Kavramı. 121
2.2. Ticari Mümessil Kavramı. 121
2.3. Ticari Mümessile Yapılacak Tebliğ. 121
2.3.1. Tüzel Kişi Tacirin Ticari Mümessiline Tebliğ 121
2.3.2. Gerçek Kişi Tacirlerin Ticari Mümessiline Tebliğ . 122
3. TÜZEL KİŞİLERİN MEMUR VE MÜSTAHDEMLERİNE TEBLİGAT 122
3.1. Tüzel Kişinin Memur Veya Müstahdemine Tebliğ Yapılması Şartı 122
3.2. Yetkili Temsilciye Tebligat Yapılamaması Sebebinin Mazbataya
Yazılması. 124
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TEBLİĞİN YAPILACAĞI YER VE YERE BAĞLI TEBLİĞ İŞLEMLERİ
A. TEBLİGATIN YAPILACAĞI ADRES 127
1. GERÇEK KİŞİLERDE “BİLİNEN EN SON ADRES” KAVRAMI 127
1.1. Bilinen En Son Adresin Tespiti. 127
1.2. Bilinen En Son Adreste Tebliğ Yapılamaması. 129
1.3. Muhatabın MERNİS AKS Kaydının Bulunmaması Hali 129
2. TÜZEL KİŞİLERİN ADRESLERİNİN TESPİTİ. 130
2.1. Tüzel Kişilerin Adreslerinin Belirlenmesi . 130
2.2. Tüzel Kişilerin Adres Değişikliklerini Bildirme Zorunluluğu 131
B. MUHATABIN ADRESTE BULUNMAMASI 131
1. TEBLİGAT KANUNU’NUN 16. MADDESİNE GÖRE TEBLİGAT . 131
1.1. Tebliğin Şartları 132
1.1.1. Muhatabın Adresten Geçici Olarak Ayrılmış Olması . 132
1.1.2. Evrakın Aynı Konutta Oturan Kişiler Veya Hizmetçilere Tebliğ
Edilmesi 133
1.1.3. Muhatapla Tebliğ Alan Arasında Husumet Bulunmaması. 135
1.2. Tebligat Mazbatasının Düzenlenmesi 136
2. TEBLİGAT KANUNU’NUN 17. MADDESİNE GÖRE TEBLİGAT . 138
2.1. Tebliğin Şartları 138
2.1.1. Muhatabın Belirli Bir Yerde Meslek Ve Sanatını İcra Eden Kişi
Olması 138
İçindekiler XIII
2.1.2. Muhatabın Adresten Geçici Olarak Ayrılmış Olması . 139
2.1.3. Evrakın İşyerinin Daimi Memuru Veya Hizmetçilere
Tebliğ Edilmesi . 140
2.1.4. İşyerinin Muhatabın Evi Olması Halinde Tebliğ Şartı 142
2.1.5. Muhatapla Tebliğ Alan Arasında Husumet Bulunmaması. 143
2.2. Tebligat Mazbatasının Düzenlenmesi 143
3. TEBLİGAT KANUNU’NUN 20. MADDESİNE GÖRE TEBLİGAT . 144
3.1. Tebliği Kabule Zorunlu Kişiler 144
3.2. Tebliğin Şartları. 145
3.3. Tebligat Mazbatasına Yazılacak Beyanlar 148
3.4. Tebliği Kabule Zorunlu Kişilerin İmzadan İmtina Etmesi 148
3.5. Tebliğ Evrakının Kabulünden İmtina Edilmesi 149
3.6. Tebliğ Tarihinin Belirlenmesi. 149
4. TEBLİGAT KANUNU’NUN 21. MADDESİNE GÖRE TEBLİGAT . 149
4.1. Muhatap Ve Adına Tebliği Kabule Yetkili Kimselerin Adreste
Bulunmaması 150
4.1.1. Tebliğ Memurunun Tahkik Görevi 150
4.1.2. Muhatabın Adreste Geçici Olarak Bulunmadığının Tespiti . 151
4.1.3. Tebliğ Evrakının Teslimi. 152
4.1.4. Kapıya İhbarname Yapıştırılması. 152
4.1.5. Komşu, Yönetici Veya Kapıcıya Haber Verme Ve İmza Alma 153
4.2. Muhatap Ve Adına Tebliği Kabule Ehil Kimselerin Tebellüğden İmtina
Etmesi. 153
4.2.1. Tebellüğden İmtina Halinin Tebliğ Mazbatasına Yazılması . 154
4.2.2. Tebliğ Evrakının Teslimi. 154
4.2.3. Kapıya İhbarname Yapıştırılması. 154
4.3. MERNİS AKS Adresine Tebliğ (TK m. 21/2). 154
4.3.1. Doğrudan MERNİS AKS Adresine Tebliğ Yapılamaması. 155
4.3.2. MERNİS AKS’de Kayıtlı Adreste Yapılan Tebliğin Usulü. 157
4.4. Tebliğ Tarihi 158
C. TEBLİGAT KANUNU’NUN 18. MADDESİNE GÖRE TEBLİGAT. 158
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
MİLLETLERARASI TEBLİGAT
A. YURT DIŞINDA BULUNANLARA TEBLİGAT 161
1. YURT DIŞINDA YABANCIYA TEBLİGAT . 161
XIV İçindekiler
2. YURT DIŞINDA TÜRK VATANDAŞLARINA TEBLİGAT 162
3. YURT DIŞINDA GÖREVLİ TÜRK MEMURLARA TEBLİGAT . 165
B. YURT DIŞINDAN ÜLKEMİZE GELEN TEBLİĞ EVRAKLARI 165
BEŞİNCİ BÖLÜM
USULSÜZ TEBLİĞ
A. GENEL OLARAK “USULSÜZ TEBLİĞ” KAVRAMI . 167
B. USULSÜZ TEBLİĞDE UYGULANACAK KURALLAR 167
C. TEBLİĞ TARİHİNİN BELİRLENMESİ 168
ALTINCI BÖLÜM
TEBLİGAT SUÇLARI
A. TEBLİĞ MEMURLARININ İŞLEYEBİLECEĞİ SUÇLAR . 171
B. YANLIŞ ADRES BİLDİRMEK . 171
C. TEBLİGAT KANUNU’NUN 54. MADDESİNDE DÜZENLENEN SUÇ. 172
D. YALAN BEYAN 172
E. TEBLİĞ EVRAKININ TALİKİNE İLİŞKİN SUÇLAR 173
EKLER.175
EK‐1 TEBLİGAT KANUNU 175
EK‐2 TEBLİGAT KANUNUNUN UYGULANMASINA DAİR YÖNETMELİK .199
EK‐3 ELEKTRONİK TEBLİGAT YÖNETMELİĞİ.225
EK‐4 63/3 SAYILI AB GENELGESİ VE EKLERİ .235
KAYNAKÇA.303
