Kişisel Verilerin Ceza Hukuku Kapsamında Korunması

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
ÖNSÖZ 5
Kısaltmalar 17
Giriş 21
Birinci Bölüm
KİŞİSEL VERİLER VE KORUNMASI
I. KİŞİSEL VERİ VE İLGİLİ KAVRAMLAR 25
A. Kişisel Veri 25
B. Kişisel Verinin Unsurları 30
1. Bir Veri Bulunması 30
2. Kimliği Belirli veya Belirlenebilir Bir Kişi Bulunması 35
3. Bilginin Kişiye İlişkin Olması 46
C. Hassas Veriler 50
1. Kapsam 50
2. Hassas Verilerin Ayırt Edilmesi 53
3. Hassas Verileri İşleme Yasağının İstisnaları 58
D. Özel Yaşamın Gizliliği, Mahremiyet 62
E. Diğer Önemli Bazı Kavramlar 62
II. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI GEREKLİLİĞİ 66
A. Gözetim Teknolojilerindeki Gelişmeler 67
B. Kişisel Verilerin Gözetim Teknolojileri Karşısında Korunması Kaygıları 73
III. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKI 78
A. Genel Bilgiler 78
1. Tarihsel Gelişimi 79
2. Koruma Alanı 82
3. Hukuki Niteliği 84
a. Mülkiyet Hakkı Görüşü 85
b. Fikri Mülkiyet Hakkı Görüşü 87
c. İnsan Hakkı Görüşü 89
4. Diğer Hak ve Özgürlüklerle İlişkisi 102
a. Düşünceyi Açıklama Özgürlüğü, Toplantı Özgürlüğü 102
b. Bilgi Edinme Hakkı 105
c. Özel Haberleşmenin Gizliliği 108
d. Bilim Özgürlüğü 113
e. Din ve İnanç Özgürlüğü 115
5. Sınırları 116
IV. KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI HAKKINA ÖZGÜ İLKELER 120
A. Genel Bilgiler 120
B. Hukuka ve Dürüstlük Kuralına Uygun Olarak İşleme 121
C. Amaca Bağlılık 123
D. Doğru ve Eğer Gerekli İse Güncel Olarak Tutulma 126
E. Amacın Gerektirdiğinden Daha Uzun Süre Tutulmama 126
F. Toplanma ve Sonrasında İşlenme Amaçlarına Uygun, İlgili Bulunma, Aşırı Olmama 127
G. Güvenliklerini Sağlama 128
V. İLGİLİ KİŞİNİN HAKLARI 133
A. Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında İlgili Kişinin Bilgilendirilmesi Hakkı 133
B. İlgilinin Verilerine Erişim Hakkı 136
C. İlgili Kişinin Verilerini Düzeltme, Silinmesini Talep Hakkı 138
D. İlgili Kişinin İşlemenin Sınırlandırılmasını İsteme Hakkı 141
E. Veri Taşınabilirliği Hakkı 142
F. İlgili Kişinin İtiraz Hakkı 143
G. İlgili Kişinin Otomatik Kararların Konusu Olmama Hakkı 144
VI. İLGİLİ KİŞİNİN RIZASI 145
A. Rıza Beyanının Niteliği 146
1. Açık ve Kesin Olması 148
2. Özgür İradenin Yansıması Olması 149
3. Amaçla Bağlı, Ölçülü Olması 149
4. Genel Olmaması, Belli Bir Durum İçin Verilmiş Olması 150
5. Aydınlatılmış Olması 150
B. Rıza Beyanında Bulunma Ehliyeti 152
İkinci Bölüm
KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. ULUSLARARASI DÜZENLEMELER 155
A. Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) 155
B. Birleşmiş Milletler Örgütü 158
C. Avrupa Konseyi 160
1. Genel Bilgiler 160
2. 108 Sayılı Kişisel Verilerin Otomatik İşleme Tabi Tutulması Sırasında Gerçek Kişilerin Korunmasına İlişkin Sözleşme 162
3. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi 169
4. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin Kişisel Veriler İle İlgili Verdiği Kararlar 171
a. Kişisel Verilere Erişim 172
b. İfade Özgürlüğü ve Bilgi Edinme Hakkı ile Kişisel Verilerin Korunması Hakkının Dengelenmesi, Fotoğraflar 178
c. İlgili Kişinin Rızası 179
d. Haberleşme 180
e. DNA Veritabanı 182
f. GPS Verisi 182
g. Sağlık Verileri 185
h. Kimlik, Etnik Köken 187
i. İletişimin Engellenmesi 188
j. İşteki Özel Yaşam 188
k. Kişisel Verilerin Kolluk Güçleri Tarafından İşlenmesi 189
l. Gözetim Yöntemleri 191
m. Video Gözetimi 197
n. Diğer Konular 198
D. Avrupa Birliği 203
1. Genel Bilgiler 203
2. Avrupa Birliği Temel Haklar Şartı 207
3. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin Yürürlükten Kaldırılan 95/46/AT Sayılı Kişisel Verilerin İşlenmesi Sırasında Gerçek Kişilerin Korunması ve Serbest Veri Trafiğine İlişkin Yönergesi 209
4. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 2002/58/AT Sayılı Elektronik Haberleşme Sektöründe Özel Alanın Korunması ve Kişisel Bilgilerin İşlenmesi Yönergesi 226
5. Avrupa Parlamentosu ve Konseyi’nin 2006/24/AT Sayılı İletişim Trafik Verilerinin Saklanması Yönergesi 230
6. Avrupa Konseyi’nin Yürürlükten Kaldırılan 2008/977/JHA sayılı Adli Konularda Polis ve Adli İşbirliği Çerçevesinde İşlenen Kişisel Verilerin Korunması Konulu Çerçeve Kararı 232
7. 2016/679 sayılı Avrupa Birliği Genel Veri Koruma Tüzüğü 234
8. 2016/680 sayılı Avrupa Birliği Kolluk Faaliyetlerinde Kişisel Verilerin Korunması Yönergesi 242
9. 2016/681 sayılı Avrupa Birliği Terör Suçlarının ve Ciddi Suçların Önlenmesi, Tespiti, Soruşturulması ve Kovuşturulması İçin Yolcu İsmi Kaydı (PNR) Verilerinin Kullanılması Yönergesi 246
E. Asya – Pasifik Ekonomik İşbirliği Örgütü 248
F. Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu 252
II. DİĞER ÜLKELERDE KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 252
A. Genel Bilgiler 252
B. Avrupa Birliği Üyesi Ülkelerde Kişisel Verilerin Korunması 253
1. Fransa 253
a. Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Temel Düzenlemeler 253
b. Ceza Hukuku Kapsamında Yapılan Düzenlemeler 255
2. Almanya 259
a. Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Temel Düzenlemeler 259
b. Ceza Hukuku Kapsamında Yapılan Düzenlemeler 263
3. İtalya 268
a. Kişisel Verilerin Korunması ile İlgili Temel Düzenlemeler 268
b. Ceza Hukuku Kapsamında Yapılan Düzenlemeler 272
C. Anglo – Saxon Ülkelerde Kişisel Verilerin Korunması 273
1. Amerika Birleşik Devletlerinde Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Düzenlemeler 273
a. ABD’de Kişisel Verilerin Devlete Karşı Korunması 276
aa. Özel Hayat Kanunu 276
ab. Elektronik İletişimde Özel Hayatın Korunması Kanunu 277
ac. Özel Hayatın Korunması Kanunu 278
ad. Aile Öğrenim Hakları ve Özel Hayat Kanunu 279
ae. Sürücülerin Özel Hayatının Korunması Kanunu 280
af. Mali Bilgilerin Korunması Hakkı Kanunu 281
b. ABD’de Kişisel Verilerin Özel Sektöre Karşı Korunması 281
ba. Adil Kredi Bildirim Kanunu 281
bb. Finansal Modernizasyon Kanunu 282
bc. Kimlik Hırsızlığı ve Gaspını Önleme Kanunu 283
bd. Kablolu İletişimin Düzenlenmesi Kanunu 284
be. Video Bilgilerinin Korunması Kanunu 286
bf. Telefon Müşterilerinin Korunması Kanunu 286
bg. Telekomünikasyon Kanunu 287
bh. Sağlık Sigortası Taşınabilirliği ve Sorumluluğu Kanunu 288
bı. Çocukların Kişisel Verilerinin İnternette Korunması Kanunu 289
bi. Terörizmi Engellemek ve Müdahale Etmek İçin Uygun Yöntemler Kullanarak Amerika’yı Birleştirme ve Güçlendirme Kanunu 290
2. İngiltere’de Kişisel Verilerin Korunması İle İlgili Düzenlemeler 292
a. 1984 Tarihli Veri Koruma Kanunu 292
b. 1998 Tarihli Veri Koruma Kanunu 294
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI
I. GENEL OLARAK 303
II. 1982 ANAYASASINDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 304
III. TÜRK CEZA HUKUKU DIŞINDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 317
A. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu 317
1. Genel 317
2. Kanun’un Amacı, Kapsamı ve Tanımlar 319
3. Kişisel Verilerin İşlenmesi İle İlgili İlkeler, Haklar ve Yükümlülükler 322
4. Suçlar ve Kabahatler 325
5. İstisnalar 327
6. Denetim ve Yaptırım Sistemi 328
7. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu Uyarınca Çıkarılan Yönetmelikler 332
a. Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi veya Anonim Hale Getirilmesi Hakkında Yönetmelik 332
b. Kişisel Verileri Koruma Kurulu Çalışma Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik 334
c. Veri Sorumluları Sicil Hakkında Yönetmelik 335
d. Kişisel Verileri Koruma Uzmanlığı Yönetmeliği 336
e. Kişisel Verileri Koruma Kurumu Teşkilat Yönetmeliği 337
f. Kişisel Verileri Koruma Kurumu Personeli Görevde Yükselme ve Unvan Değişikliği Yönetmeliği 337
8. Kişisel Verileri Koruma Kurulu Kararları 338
a. Banko, Gişe, Masa gibi Hizmet Alanlarında Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 21/12/2017 Tarihli ve 2017/62 Sayılı İlke Kararı 338
b. Rehberlik Hizmeti Veren İnternet Sitelerinde/Uygulamalarda Kişisel Verilerin Korunmasına Yönelik Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 21/12/2017 Tarihli ve 2017/61 Sayılı İlke Kararı 338
c. "Özel Nitelikli Kişisel Verilerin İşlenmesinde Veri Sorumlularınca Alınması Gereken Yeterli Önlemler" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 31/01/2018 Tarihli ve 2018/10 Sayılı Kararı 339
d. "Veri Sorumluları Siciline Kayıt Yükümlülüğünden İstisna Tutulacak Veri Sorumluları" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 02/04/2018 Tarihli ve 2018/32 Sayılı Kararı 340
e. Veri Sorumlusu Nezdindeki Kişisel Verilere Erişim Yetkisi Bulunan Personelin Yetkisi ve Amacı Dışında Söz Konusu Verileri İşlemesi Hususunun Değerlendirilmesine İlişkin 31/05/2018 Tarih ve 2018/63 Sayılı İlke Kararı 341
f. "Gümrük Müşavirlerinin Sicile Kayıt İstisnası Hakkında Görüş Talebi" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 28/06/2018 Tarihli ve 2018/68 Sayılı Kararı 342
g. "Arabulucuların Veri Sorumluları Siciline Kayıt Zorunluluğundan İstisna Tutulması" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 05/07/2018 Tarihli ve 2018/75 Sayılı Kararı 342
h. "Sicile Kayıt Yükümlülüğünün Başlama Tarihleri" ile ilgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 19/07/2018 Tarihli ve 2018/88 Sayılı Kararı 342
ı. "Veri Sorumluları ve Veri İşleyenler Tarafından İlgili Kişilerin e–posta Adreslerine veya SMS ya da Çağrı ile Cep Telefonlarına Reklam Bildirimleri/Aramaları Yönlendirilmesinin Önüne Geçilmesi" ile İlgili Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 16/10/2018 Tarihli ve 2018/119 Sayılı İlke Kararı 343
i. “Sicil Dosyalarındaki Kişisel Verilerin, İşlenmelerini Gerektiren Sebeplerin Ortadan Kalkmaması Sebebiyle, İmha Edilmemesi Gerektiği Hakkında” Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 28/06/2018 Tarihli ve 2018/69 Sayılı Kararı 344
j. “Kişisel Verilere Hukuka Aykırı Erişilmesini Önleme” Yükümlülüğünü Yerine Getiremeyen Veri Sorumlusu Hakkında Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 26/07/2018 Tarihli ve 2018/91 Sayılı Kararı 345
k. Kamuoyu Duyurusu (Veri Sorumlusuna Başvuru ve Kurula Şikayet Sürelerinin Hesaplanmasına İlişkin Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 24.01.2019 Tarih ve 2019/9 Sayılı Kararı) 346
l. Kişisel Veri İhlali Bildirim Usul ve Esaslarına İlişkin Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 24.01.2019 Tarih ve 2019/10 Sayılı Kararı 346
m. “Sağlık Verilerini Kanunun 6’ncı Maddesinde Yer Alan İşleme Şartlarından Birine Dayanmadan Üçüncü Bir Kişiye Aktaran Veri Sorumlusu Hakkında” Kişisel Verileri Koruma Kurulunun 05/12/2018 Tarihli ve 2018/143 Sayılı Kararı 348
9. Kişisel Veri Koruma Kurumu Tebliğleri 348
a. Veri Sorumlusuna Başvuru Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ 348
b. Aydınlatma Yükümlülüğünün Yerine Getirilmesinde Uyulacak Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ 349
B. Türk Medeni Kanunu ve Borçlar Kanunu 351
C. İş Kanunu 353
D. Bankacılık Kanunu ve Banka Kartları ve Kredi Kartları Kanunu 354
E. Vergi Usul Kanunu 355
F. Polis Vazife ve Salahiyet Kanunu 356
G. Devlet İstihbarat Hizmetleri ve Milli İstihbarat Teşkilatı Kanunu 357
H. Noterlik Kanunu 359
I. Adli Sicil Kanunu 359
İ. Nüfus Hizmetleri Kanunu 361
J. Sağlık Hizmetleri Temel Kanunu 362
K. Elektronik Haberleşme Kanunu 363
L. İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında kanun 368
M. Sporda Şiddet ve Düzensizliğin Önlenmesine Dair Kanun 372
IV. TÜRK CEZA HUKUKUNDA KİŞİSEL VERİLERİN KORUNMASI 375
A. Genel 376
B. Türk Ceza Kanunu’nda Kişisel Verilere Dolaylı Yönden Koruma Sağlayan Suçlar 378
1. Haberleşmenin Gizliliğini İhlal Suçu 378
2. Kişiler Arasındaki Konuşmaların Dinlenmesi ve Kayda Alınması Suçu 379
3. Özel Hayatın Gizliliğini İhlal Suçu 380
4. Ticari Sır, Bankacılık Sırrı veya Müşteri Sırrı Niteliğindeki Bilgi veya Belgelerin Açıklanması Suçu 382
5. Bilişim Sistemine Girme, Sistemi Engelleme, Bozma, Verileri Yok Etme veya Değiştirme Suçları 383
C. Kişisel Verilerin Kaydedilmesi Suçu 385
1. Temel Açıklamalar 385
2. Korunan Hukuki Değer 389
3. Suçun Unsurları 389
a. Maddi Unsurlar 390
aa. Fiil 390
ab. Fail 398
ac. Mağdur 398
ad. Suçun Konusu 400
b. Manevi Unsur 405
c. Hukuka Aykırılık 407
ca. Genel Olarak 407
cb. Hukuka Uygunluk Sebepleri 411
cba. İlgili Kişinin Rızası 411
cbb. Kanun’un Hükmü veya Amirin Emrinin Yerine Getirilmesi 413
cbc. Zorunluluk Hali 418
cbd. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Bir Sözleşmenin İfası İçin Gerekli Olması 419
cbe. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Bir Hakkın Tesisi ve İcrası İçin Zorunlu Olması 419
cbf. Kişisel Verilerin Hukuki Yükümlülüğün Yerine Getirilmesi İçin İşlenmesi 420
cbg. Kişisel Verilerin İlgili Kişi Tarafından Alenileştirilmiş Olması 420
cbh. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Veri İşlenmesinin Zorunlu Olması 421
cbı. Sağlık ve Cinsel Hayata İlişkin Kişisel Verilerin İşlenmesi İle İlgili Hukuka Uygunluk Sebebi 421
cbi. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda Kanun Kapsamı Dışında Tutulan Haller 422
cc. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 423
cca. Teşebbüs 423
ccb. İştirak 424
ccc. İçtima 425
cd. Suçun Nitelikli Halleri 431
cda. Özel Nitelikli Kişisel Verilerin Kaydedilmesi 431
cdb. Kamu Görevlisi Tarafından ve Görevinin Verdiği Yetki Kötüye Kullanılmak Suretiyle Kaydedilmesi 433
cdc. Belli Bir Meslek ve Sanatın Sağladığı Kolaylıktan Yararlanmak Suretiyle Kaydedilmesi 436
ce. Yaptırım 439
cf. Yargılama Usulü 440
D. Verileri Hukuka Aykırı olarak Verme veya Ele Geçirme Suçu 442
1. Temel Açıklamalar 442
2. Korunan Hukuki Değer 446
3. Suçun Unsurları 446
a. Maddi Unsurlar 447
aa. Fiil 447
ab. Fail 458
ac. Mağdur 460
ad. Suçun Konusu 460
b. Manevi Unsur 462
c. Hukuka Aykırılık 463
ca. Genel Olarak 463
cb. Hukuka Uygunluk Sebepleri 463
cba. İlgili Kişinin Rızası 463
cbb. Kanun Hükmünün Yerine Getirilmesi 467
cbc. Zorunluluk Hali 469
cbd. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Bir Sözleşmenin İfası İçin Gerekli Olması 470
cbe. Kişisel Verilerin İşlenmesinin Bir Hakkın Tesisi ve İcrası İçin Zorunlu Olması 471
cbf. Kişisel Verilerin Hukuki Yükümlülüğün Yerine Getirilmesi İçin İşlenmesi 471
cbg. Kişisel Verilerin İlgili Kişi Tarafından Alenileştirilmiş Olması 472
cbh. Veri Sorumlusunun Meşru Menfaatleri İçin Veri İşlenmesinin Zorunlu Olması 472
cbı. Sağlık ve Cinsel Hayata İlişkin Kişisel Verilerin İşlenmesi İle İlgili Hukuka Uygunluk Sebebi 473
cbi. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nda Kanun Kapsamı Dışında Tutulan Haller 473
cc. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 473
cca. Teşebbüs 473
ccb. İştirak 475
ccc. İçtima 476
cd. Suçun Nitelikli Halleri 485
ce. Yaptırım 486
cf. Yargılama Usulü 486
E. Verileri Yok Etmeme Suçu 489
1. Temel Açıklamalar 489
2. Korunan Hukuki Değer 493
3. Suçun Unsurları 494
a. Maddi Unsurlar 495
aa. Fiil 495
ab. Fail 498
ac. Mağdur 498
ad. Suçun Konusu 499
b. Manevi Unsur 500
c. Hukuka Aykırılık 500
4. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 502
a. Teşebbüs 502
b. İştirak 502
c. İçtima 502
5. Suçun Nitelikli Halleri 503
6. Yaptırım 505
7. Yargılama Usulü 506
Sonuç 507
Kaynakça 509
İnternet Siteleri 524
Kavramlar Dizini 525