Anayasa Hukuku Genel Kuramına Giriş niteliği taşıyan Anayasa Hukuku Dersleri, dokuz bölümden oluşuyor:
-Anayasa ve hukuku, anayasaların ortaya çıkışı ve evrimi, yapımı ve değiştirilmesi, anayasanın üstünlüğü ve yorumu başlıklarına özgülendi (Bölüm 1).
- Devlet ve siyasal iktidar başlığı altında devletin hukuki tanım öğeleri, siyasal iktidar ve devlet, siyasal öğretilere göre devlet ele alındı (2. Bölüm).
- Erkler ayrılığı bölümünde kuralı koyan erk (yasama), kuralı uygulayan organ (yürütme) ve uyuşmazlıkları çözüme bağlayan erk (yargı) olarak devletin üç ana işlevi inceleme konusu yapıldı (3. Bölüm).
-Demokrasi bölümü, demokrasi kuramları ve evrimi, seçimler ve siyasal partiler, demokrasinin asgari standartları ana başlıklarına özgülendi (Bölüm 4).
-Siyasal rejimler bölümü, yönetim biçimleri ve hükümet sistemlerinin yatay erkler ayrılığı açısından incelenmesine özgülendi (Bölüm 5).
-Devlet biçimleri olarak üniter devlet, federal devlet ve bölgeli devletler ele alındı (6. Bölüm).
-Özgürlükler anayasa hukuku, hak ve özgürlüklerin kaynaklarına, başlıca hak ve özgürlüklerin düzenlenmesine, ulusal ve uluslararası güvence sistemine özgülendi (7. Bölüm).
- Anayasa adaleti veya yargısı, Anayasa’nın normatif (bağlayıcı) özelliğini kesin hüküm niteliğinde kararlar veren organ olarak inceleme konusu yapıldı (9. Bölüm).
Anayasa hukuku derslerinin üç özelliği vurgulanabilir: kapsayıcılık, uluslararası boyut ve güncellik.
Uluslararası boyut, anayasa hukukunun uluslararasılaşması ve uluslararası hukukun anayasalaşması kadar ulus-ötesi anayasacılık öğelerini de kapsamına alıyor.
İÇİNDEKİLER
ANAYASA HUKUKU DERSLERİ-18 HAKKINDA III
BAŞLICA KISALTMALAR VII
1. BÖLÜM
ANAYASA VE HUKUKU
I.- ANAYASALARIN ORTAYA ÇIKIŞI VE EVRİMİ 2
A) ANAYASACILIK HAREKETLERİ 2
1.- Anayasaların ortaya çıkışı 3
2.- Yirminci yüzyıl: Anayasacılık yüzyılı 6
3.-Anayasa hukukunun uluslararasılaşması uluslararası düzeninanayasalaşması 9
B) ANAYASAL AYRIMLAR 12
1.- Maddî anlamda ve şeklî anlamda anayasa 12
2.- Sert (katı) anayasa ve esnek anayasa 13
3.- Yazılı anayasa ve kodifiye edilmemiş anayasa 14
C) HUKUK DEVLETİ 16
1.- Hukuk devleti ve anayasa: paralel evrim süreci 17
2.- Biçim ve düzenek olarak hukuk devleti 19
3.- Maddi ve içerik olarak hukuk devleti 21
II.- ANAYASALARIN YAPIMI VE DEĞİŞTİRİLMESİ 24
A) ANAYASA YAPIMI: ASLİ KURUCU İKTİDAR 25
1.- Kopma dönemi ve anayasal düzenin devamlılığı 25
2.- Otoriter ve demokratik usuller 27
3.- Yapım usulleri ve anayasal demokrasi 31
B) ANAYASANIN DEĞİŞTİRİLMESİ: TÜREV KURUCU İKTİDAR 31
1.- Usul kuralları: teklif-kabul-onama 32
2.- Ortam ve koşullara ilişkin kayıtlamalar 36
3.- Maddi ve içerikle ilgili kayıtlamalar 38
C) KURUCU İKTİDAR VE ULUSLARARASI HUKUK 42
1.- Kurucu erk ve uluslararası kuruluşlar 42
2.- Uluslararası hukuk ve anayasal içerik 43
3.- Karşılaştırmalı anayasa hukuku ve sınıraşan anayasacılık 44
III.- ANAYASANIN ÜSTÜNLÜĞÜ VE YORUMU 45
A) ÜSTÜN NORM OLARAK ANAYASA 46
1.- Program anayasa ve normatif anayasa ayrımı 46
2.- Kurallar kademelenmesi ve enüst norm 47
3.- Hukuk dallarının anayasalaşması 49
B) ANAYASADA YORUM VE YÖNTEM 51
1.- Yorum ilkeleri 51
2.- Yorum yöntemleri 53
3.- Anayasa hukuku ve siyaset bilimi 54
C) ANAYASA KONULARINDA GENİŞLEME 56
1.- Kurumsal anayasa hukuku 57
2- Özgürlükler anayasa hukuku 57
3.- Çevresel anayasa hukuku 58
2. BÖLÜM
DEVLET VE SİYASAL İKTİDAR
I.- DEVLET: HUKUKÎ TANIM ÖĞELERİ 61
A) ÜLKE: YERYÜZÜ PARÇASI (TOPRAK/MEMLEKET) 62
1.- Ülke sınırları: belirlilik ve süreklilik ilkesi 62
2.- Egemenlik yetki alanı ve sınırları 66
3.- Barış Andlaşması 67
B) İNSAN TOPLULUĞU (NÜFUS) 69
1.- Halk (ahâli) ve ulus (millet) 70
2.- Ulus-devlet 72
3.- Çokuluslu devlet 73
C) HUKUKÎ VE SİYASAL ÖRGÜTLENME: DEVLET 75
II.- SİYASAL İKTİDAR VE DEVLET 76
A) İKTİDAR OLGUSU VE DEVLET İKTİDARI 77
1.- Genel olarak iktidar 77
2.- Evrimi bakımından devlet iktidarı 78
3.- Zaman ve mekân ilişkisi yönünden devlet iktidarı 79
B) DEVLET İKTİDARININ AYIRT EDİCİ ÖZELLİKLERİ 80
1.- Meşruluk: kavram ve kaynaklar 80
2.- Süreklilik: iktidarın kurumsallaşması 83
3.- Egemenlik (hakimiyet): yetki tekeli ve sınırları 83
C) EGEMENLİK ANLAYIŞI VE EVRİMİ 84
1.- Teokratik (ilahi) anlayıştan demokratik egemenliğe 84
2.- Asli ve üstün iktidar olarak egemenlik 85
3.- Egemenlik kavramının evrimi ve sınırları 86
III.- SİYASAL ÖĞRETİLERE GÖRE DEVLET 91
A) BAŞLICA SİYASAL KAVRAMLAR 91
1.- Siyasal öğreti 91
2.- Siyasal rejim 92
3.- Siyasal sistem 93
B) BAŞLICA DEVLET ANLAYIŞLARI 94
1.- Liberal devlet 94
2.- Sosyalist devlet 96
3.- Faşist devlet 98
C) KURAM VE UYGULAMA AYRIŞMASI KARŞISINDA BİLİŞİM TEKNOLOJİSİ 100
1.- İktidar sorunu ve proletarya diktatörlüğü 101
2.- Refah devleti ve sosyal devlet 102
3.- Bilişim teknolojileri, dijitalleşme ve e-devlet 105
3. BÖLÜM
ERKLER AYRILIĞI
I.- YASAMA (TEŞRİ) 112
A) YASAMANIN YAPISI: TEK MECLİS VE ÇİFT MECLİS 112
1.- Tek veya çift meclis: gereklilik mi, tercih mi? 112
2.- Meclislerin oluşumu, görev süresi ve sona ermesi 114
3.- İkinci meclis üzerine tartışmalar ve Türkiye 115
B) YASAMA İŞLEVİ VE İŞLEMLERİ 119
1.- Çalışma tarzı ve işleyişi 119
2.- Yasamanın işlevleri 121
3.- Yasama işlemleri: Kanun ve kararlar 123
C) TEMSİLİ GÖREV VE TEMSİLCİ STATÜSÜ 126
1.- Temsil ilkesi 126
2.- Sorumsuzluk ve dokunulmazlık 127
3.- Seçmen ve temsilci ilişkisi: geri çağırma yetkisi 129
II.- YÜRÜTME (İCRA) 130
A) YÜRÜTMENİN YAPISI 130
1.- Tek kanatlı ve çift kanatlı yürüme 130
2.- Devlet başkanı ve hükümet 131
3.- Sorumsuzluk ve sorumluluk 132
B) YÜRÜTMENİN İŞLEMLERİ VE DÜZENLEYİCİ NORMLAR 132
C) OLAĞANÜSTÜ YÖNETİM USULLERİ 134
III.- YARGI (KAZA) 136
A) YARGI BAĞIMSIZLIĞI 137
B) YARGI DÜZENLERİ: TEKLİ VEYA İKİLİ DÜZEN 138
C) YARGI VE DEMOKRASİ 139
4. BÖLÜM
DEMOKRASİ
I.- DEMOKRASİ KURAMLARI VE EVRİMİ 141
A) MONARŞİ, CUMHURİYET VE DEMOKRASİ 142
1.- Monarşi (monos arkhein) 142
2.- Cumhuriyet (res publica) 143
3.- Demokrasi (demos-kratos) 144
B) İKİ DEMOKRATİK EGEMENLİK ANLAYIŞI 145
1.- Halk egemenliği 145
2.- Ulus (millet) egemenliği 147
3.- Anayasalarda egemenlik 149
C) TEMSİLİ, YARI VE DOĞRUDAN DEMOKRASİ 150
1.- Temsilî hükümet ve evrimi 150
2.- Yarı-doğrudan demokrasi 154
3.- Doğrudan demokrasi üzerine 159
II.- SEÇİMLER VE SİYASAL PARTİLER 160
A) SEÇİMLER 160
1.- Oy hakkı, seçim çevresi ve baraj kayıtları 160
