İçerik Sağlayıcının ve Yer Sağlayıcının Hukuki Sorumluluğu ve Sorumluluk Muafiyeti

İçindekiler
Önsöz V
PREFACE VI
Kısaltmalar. XIX
Giriş
I. GENEL OLARAK. 1
II. KONUMUZ . 3
A. Başlangıçtaki sorun . 3
B. Sorumluluk Hukuku'ndaki mesele ve özel sorumluluk rejimi. 4
1. Sorumluluk Hukuku'ndaki mesele 4
2. Özel sorumluluk rejimi (sorumluluk muafiyeti) . 6
a. Genel olarak. 6
b. Özel sorumluluk rejiminin
(sorumluluk muafiyetinin) doğuşu ve gerekçesi 6
1) İlk dava - doğuşu . 6
2) Gerekçesi 7
a) Farkında olunmayan içerik. 7
b) Olmamasının büyük bir ticarî risk taşıyacağı 7
c) Online faaliyetlerine güven 8
III. YASAL DÜZENLEMELER . 9
A. ABD Hukuku 9
1. 1996 tarihli “Communications Decency Act” 9
2. Digital Millennium Copyright Act 10
3. Social Networking Online Protection Act 10
B. AB Hukuku 10
1. E-Ticaret Direktifi 10
a. Genel olarak. 10
| VIII Gezder
b. E-Ticaret Direktifi'nde online aracıların
sorumluluğu (E-Ticaret Direktifi Art.12-15). 12
2. AB'deki bazı son gelişmeler 13
C. Türk Hukuku 14
1. 5651 sayılı İnternet Kanunu ve Yönetmelik. 14
2. 6563 sayılı E-Ticaret Kanunu'nu ve E-Tic. Yönetmelik. 15
a. E-Ticaret Tasarısı düzenlemesi ve gerekçesi 15
b. 6563 sayılı E-Ticaret Kanunu'nun düzenlemesi 16
D. SOİSS ve TDG (TMG). 17
1. Genel olarak. 17
2. Sanal Ortamda İşlenen Suçlar Sözleşmesi (SOiSS) 18
3. TDG (TMG) 18
IV. TERMİNOLOJİ 20
A. E-Ticaret Direktifi'nde kullanılan terimler 20
B. TMG'deki terim . 20
C. Türk Hukuku'nda kullanılan terimler ve değerlendirme 20
1. 6563 sayılı E-Ticaret Kanunu'ndaki terimler. 20
2. 5651 sayılı İnternet Kanunu'ndaki terimler 21
V. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 21
Birinci Bölüm
İçerik Sağlayıcı
I. GELİŞMELER VE HUKUKÎ SORUNLARI 25
II. İÇERİK SAĞLAYICI KAVRAMI VE TANIMI 26
A. İçerik sağlayıcı kavramı 26
1. Genel olarak. 26
2. Doktrinde içerik sağlayıcı kavramı 26
B. Tanımı 29
III. HÜKÜMLERİN UYGULAMA ALANI 30
A. Maddî bakımdan uygulama alanı 30
1. Genel olarak. 30
2. İnternet ortamı 30
İçindekiler IX |
a. Genel olarak. 30
b. Tanımı . 31
1) İnternetin anlamı ve doğuşu. 31
a) Anlamı . 31
b) Doğuşu 33
2) World Wide Web'in (www) anlamı ve doğuşu . 33
a) Anlamı . 33
b) Doğuşu 34
3. Bir online iletmenin gerekliliği. 35
4. İnternet ortamı üzerinden kullanıcılara sunulan
bilgi ve veri: Dijital içerik 35
a. Genel olarak. 35
b. İçeriğin tanımı. 35
c. Bir içeriğin kapsamı 37
1) Bilginin tanımı. 37
2) Verinin tanımı 37
d. Bir içeriğin nitelikleri 38
1) Genel olarak. 38
2) Tanımı 38
3) İletilebilme veya barındırılabilme 39
e. İçeriğin hukukî niteliği 39
5. Her türlü bilgi veya verideki “her türlü”nün anlamı . 41
6. Uygulama alanı dışında kalanlar 42
a. Haberleşme ile kişisel veya kurumsal
bilgisayar sistemleri 42
b. İnternet ortamında sunulmayan dijital içerik . 43
B. Kişi bakımından uygulama alanı. 43
1. İçerik sağlayıcı 43
a. Genel olarak. 43
b. İnternet hizmet sağlayıcılar 44
c. Aracı hizmet sağlayıcılar. 45
2. Kullanıcı. . 46
a. Tanımı . 46
b. Unsurları 47
| X Gezder
1) Kullanımın özel veya ticarî amaçla olması 47
2) Aboneliğin gerekmemesi. 48
3) İnternet ortamından yararlanan gerçek veya
tüzel kişi olması. 48
a) Genel olarak. 48
b) Bilgiye sahip olma ya da bilgiyi
erişilebilir kılma amacı 49
IV. İÇERİK SAĞLAMA SÖZLEŞMESİ . 49
A. Genel itibariyle sağlama sözleşmeleri . 49
B. İçerik sağlama sözleşmesi 50
1. Genel olarak. 50
2. Sözleşmenin konusu . 51
3. Hukukî Niteliği . 52
a. Genel olarak. 52
b. İçeriğin tek seferlik devri 52
c. İçeriğe sürekli erişim. 55
4. Sözleşmenin şekli 57
5. Diğer sağlama sözleşmelerinden farkı . 59
a. Erişim sağlama sözleşmesi . 59
b. Yer sağlama sözleşmesi. 60
c. İnternet hizmet sağlama sözleşmesi. 60
d. Application Service Providing (ASP) 61
V. İÇERİK SAĞLAYICININ YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ. 61
A. Genel olarak 61
B. Sözleşme öncesi bilgi verme yükümlülüğü . 61
1. Genel olarak. 61
2. Sözleşme öncesi bilgi verme yükümlülüğünün içeriği . 62
a. Taraflardan birinin tüketici olup
olmamasının ehemmiyeti . 62
b. Tanıtıcı bilgiler. 63
1) Genel olarak. 63
2) Tanıtıcı bilgilerin nerede ve nasıl sunulacağı 63
a) Nerede sunulacağı . 63
b) Nasıl sunulacağı. 64
İçindekiler XI |
3) Tanıtıcı bilgilerin içeriği 65
a) Gerçek kişi ise; adı ve soyadı, tüzel kişi ise;
unvanı ve sorumlu kişiler, vergi kimlik
numarası veya ticaret sicil numarası 65
b) Yerleşim yeri, tüzel kişi ise merkezinin
bulunduğu yer 65
c) Elektronik iletişim adresi ve telefon numarası 65
d) Yetkili denetim merciine ilişkin bilgiler . 66
e) İçerik sağlayıcı için öngörülen ek tanıtıcı bilgi 66
3. Yükümlülüğün ihlaline bağlanan müeyyideler 66
C. İçeriğin yayından çıkarılması / cevaplandırma yükümlülüğü 67
İkinci Bölüm
İçerik Sağlayıcının Sorumluluğu
I. İNTERNETTE SORUMLULUK DÜZENLEMESİ . 71
A. Genel olarak 71
B. Netiquette kuralları. 73
II. İÇERİK SAĞLAYICININ SORUMLULUĞU . 73
A. Genel olarak 73
B. Mevzuattaki hüküm 74
C. Tarihsel geçmişi. 74
D. Mehazı. 75
1. Adalet Komisyonu Raporu . 75
2. TDG/TMG ve CDA . 75
E. 5651 sayılı İnternet Kanunu m.4 f.1'in niteliği . 76
1. E-Ticaret Direktifi'nin düzenlemesindeki farklılık 76
2. Sadece açıklayıcıdır 78
III. İÇERİK SAĞLAYICININ SORUMLULUĞUNUN KOŞULLARI . 80
A. Genel olarak 80
B. İnternet ortamında kullanıma sunulmalıdır . 81
1. İnternet ortamı 81
2. Kullanıma sunma 81
a. Genel olarak. 81
| XII Gezder
b. Kendi sunucusunu mu kullanmalıdır? 81
1) Sunucunun tanımı 81
2) Doktrindeki tanımlamalar 82
3) 5651 sayılı İnternet Kanunu'nun düzenlemesi 82
c. Kullanılan sistemin güvenliğini sağlamak
zorunda mıdır? . 83
d. Ticarî amaçla mı yapılmalıdır?. 84
C. Kendisine ait içerik olmalıdır (Her türlü içerik). 84
1. Her türlü içeriğin anlamı 84
2. Sorumluluğun konusu: içerik. 85
3. Kendisine ait içerik – başkasına ait içerik ayrımı . 86
4. Kendisine ait içerik . 87
a. Genel olarak. 87
b. Kendisine ait içerik: Bizzat kendisinin ürettiği içerik. 89
1) Yasal tanımı . 89
2) Bilgi veya veriyi üretmişse, kendisine ait içeriktir 89
3) Bilgi veya veriyi değiştirmişse, kendisine ait
içeriktir artık 91
4) Bilgi veya veriyi sağlamanın anlamı. 96
c. Kendisine ait içerik: Sahiplendiği başkasına ait içerik 97
1) Genel olarak. 97
2) Sahiplenilen başkasına ait içerik ile başkasına ait
içerik arasındaki fark 97
3) Başkasına ait içeriğin sahiplenilen içerik
olmasının kriterleri . 97
IV. SORUMLULUĞUN KAPSAMI . 99
A. Genel olarak 99
B. Genel hükümlere göre sorumluluk 100
C. Medenî Hukuk sorumluluğu 101
1. Sınıflandırma 101
2. Sözleşmesel sorumluluk 101
3. Genel haksız fiil sorumluluğu. 102
a. Genel olarak. 102
İçindekiler XIII |
b. Bozuk ya da virüslü programın veya
ayıplı içeriğin yüklenmesi 103
4. Özel yasal sorumluluk. 103
Üçüncü Bölüm
Yer sağlayıcı
I. YER SAĞLAYICI KAVRAMI . 113
A. Tanımı 113
B. Unsurları 113
1. Herhangi bir içerik üretmeme 113
2. Barındırma 114
a. Kavram. 114
b. Tanımı . 115
c. Unsurları 116
1) Devamlılık . 116
2) İradilik . 117
d. Barındırmanın amacı ve yeri . 118
1) Barındırmanın amacı 118
2) Barındırmanın yeri 119
C. Website Hosting ile Website Housing arasındaki ayrım. 122
II. YER SAĞLAMA SÖZLEŞMELERİ 122
A. Genel olarak 122
B. Sözleşmenin konusu. 123
C. Hukukî niteliği 123
D. Yer sağlayıcının sözleşmesel yükümlülükleri 124
1. Yer sağlayıcının aslî edim yükümlülükleri. 124
a. Barınma yeri tahsisi 125
b. Etkileşimlilik temin etme 125
2. Yer sağlayıcının yan edim yükümlülükleri 126
E. Yer sağlayıcının muhtemel diğer önerileri . 126
1. Alan adı kaydı ve yönetilmesi 126
2. Haber grubu . 127
F. Müşterinin yükümlülükleri 127
| XIV Gezder
III. YER SAĞLAYICININ YASAL YÜKÜMLÜLÜKLERİ. 128
A. Sözleşme öncesi bilgi verme yükümlülüğü . 128
B. Mehazın düzenlemesi 128
C. Hukuka aykırı içeriği yayından çıkarma yükümlülüğü 129
1. Yasal hüküm 129
2. İçeriği yayından çıkarmanın anlamı 129
3. İçeriği yayından çıkarmanın koşulları. 130
a. Hukuka aykırı içerik 130
b. Kanunun 8 inci ve 9 uncu maddelerine göre
haberdar edilmesi . 131
1) 5651 sayılı İnternet Kanunu m.8'e göre
haberdar edilmesi 131
2) 5651 sayılı İnternet Kanunu m.9'a göre
haberdar edilmesi 131
a) m.9 f.1 hükmü 131
b) Uyarı yöntemi 132
D. Gecikmesinde sakınca bulunan hâllerde içeriğin
çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi yükümlülüğü . 132
1. Genel olarak. 132
2. m.8/A f.1 hükmü 132
3. İçeriğin çıkarılması . 133
4. Erişimin engellenmesi 133
E. Trafik bilgilerini saklama ve onların doğruluğunu,
bütünlüğünü ve gizliliğini sağlama yükümlülüğü. 134
1. m.5 f.3 hükmü . 134
2. Trafik bilgisi. 134
F. Kurumun talep ettiği bilgileri teslim etme ve Kurum
tarafından bildirilen tedbirleri alma yükümlülüğü. 135
G. İstisna kılınan yükümlülük: İçeriği kontrol etmek veya
faaliyeti araştırmak. 135
H. Yasal yükümlülüklerin ihlaline bağlanan idarî para cezası 136
IV. YER SAĞLAYICININ SORUMLULUĞU . 137
A. Genel olarak 137
B. Kavramsal yön . 137
İçindekiler XV |
C. Sözleşme dışı sorumluluk. 138
1. Genel olarak. 138
2. Yönetilmeyen haber grubu ve özel web siteleri. 140
3. Yönetilen haber grubu ve yönetilen web sitesi . 140
4. Diğer sorumluluk sebepleri 141
a. Fikrî haklar 141
b. Marka Hukuku 143
c. Verinin Korunması Hukuku . 149
d. Ürün sorumluluğu 149
D. Sözleşmesel sorumluluk 150
Dördüncü Bölüm
Sorumluluk Muafiyeti
I. SORUMLULUK MUAFİYETİ DÜZENLEMESİNİN
GENEL ESASLARI 153
A. Mevzuattaki hüküm 153
B. Muafiyetin gerekçesi ve amacı 154
C. Muafiyetin konusu: Başkasına ait içerik 156
D. Yorum prensipleri 156
1. E-Ticaret Direktifi'nin önemi . 156
2. Tam uyumlaştırma . 158
3. E-Ticaret Direktifi'nde uyumlaştırılmayan alanlar . 159
4. Ara kararı 160
E. Sistematiği 160
1. Sağlayıcının tipinin önemli olmadığı. 160
a. Mehazın düzenlemesi 160
b. m.4 f.2 c.1'deki “içerik sağlayıcı”dan
anlaşılması gereken. 162
2. Sağlayıcının faaliyetinin ivazlı olup olmadığı . 163
F. Mehaz E-Ticaret Direktifi Art.14'ün oluşumu 164
G. Özel sorumluluk rejimi olması. 165
H. Anayasal olarak korunan hukukî değerler. 166
I. Diğer Basın Hukuku ile ilişkisi. 167
| XVI Gezder
J. Kademeli sorumluluk sistemi 168
K. Herhangi bir şekilde bir hukukî ilişki mevcut olmalıdır 169
L. Kullanılan sistemin güvenliğini sağlamaktan muaf değildir 169
M. Hukukî niteliği . 170
1. Genel olarak 170
2. Sorumluluk Hukuku'ndaki muafiyetin
kusura dayanan tasnifi 171
a. Genel olarak. 171
b. Sorumluluk kavramı ve yatay sorumluluk
düzenlemesi . 171
1) Sorumluluk kavramı . 171
2) Yatay sorumluluk düzenlemesi. 172
3) Farklı görüş ve eleştirisi 173
3. Filtreleme denetimi yaptığı anlayışı. 174
a. Filtreleme fonksiyonu . 174
b. Önceki filtreleme – sonraki filtreleme 174
II. SORUMLULUK MUAFİYETİNİN KOŞULLARI (m.4 f.2) . 176
A. Genel olarak. . 176
B. Olumlu koşulları 176
1. m.4 f.2 c.1 176
2. Bağlantı sağlama gerçekleşmelidir. 177
3. Başkasına ait içerik olmalıdır. 177
a. Genel olarak 177
b. Kavram 178
c. Tanım 179
d. Mahkeme kararı 180
C. Olumsuz koşulları. 180
1. Genel olarak. 180
2. m.4 f.2'deki ifade . 180
3. Gerekçesi ve hükümde kullanılan “ve” bağlacı . 181
4. Bağlantı sağladığı başkasına ait içeriği benimsediğinin
sunuş biçiminden açıkça belli olması 183
a. Genel olarak. 183
İçindekiler XVII |
b. Başkasına ait içeriği benimseme 185
1) Mehaz E-Ticaret Direktifi'ne göre yorum. 185
2) Hukuka aykırı faaliyetin ya da içeriğin gerçek
bilgisine sahip olma 185
a) Genel olarak. 185
b) Gerçek bilgiye sahip olma. 186
c) Mehaz E-Ticaret Direktifi'nde tazminat
talepleri için ek düzenleme . 188
3) Kullanıcı yer sağlayıcının emrinde veya
onun tarafından denetleniyorsa . 189
5. Kullanıcının söz konusu içeriğe ulaşmasını
amaçladığının sunuş biçiminden açıkça belli olması . 190
a. Genel olarak. 190
b. Kullanıcının başkasına ait içeriğe ulaşmasını
amaçlama. 190
1) Mehaz E-Ticaret Direktifi'ne göre yorum. 190
2) Bildirme ya da haberdar edilmesi hâlinde içeriği
çıkarmazsa ve/veya erişimi engellemezse 190
BİBLİYOGRAFYA 197
İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN
DÜZENLENMESİ VE BU YAYINLAR YOLUYLA İŞLENEN
SUÇLARLA MÜCADELE EDİLMESİ HAKKINDA KANUN 215
İNTERNET ORTAMINDA YAPILAN YAYINLARIN
DÜZENLENMESİNE DAİR USUL VE ESASLAR
HAKKINDA YÖNETMELİK233