^{İcra ve İflas Hukukunda}İvazsız Tasarruflardan Dolayı İptal Davası

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
İCRA VE İFLÂS HUKUKUNDA TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI
1. GENEL BİLGİLER 19
1.1. Kavram ve Tanım 19
1.2. Amacı ve Hukuki Niteliği 20
1.3. “Muvazaa” Kavramı ile Tasarrufun İptalinin (İİK m. 277–284) Bağdaşıp Bağdaşmadığı 22
1.3.1. Muvazaanın Tanımı, Çeşitleri, Unsurları ve Hükmü 22
1.3.1.1. Muvazaanın Tanımı 22
1.3.1.2. Muvazaanın Çeşitleri 23
1.3.1.2.1. Mutlak (Adi – Basit) Muvazaa 23
1.3.1.2.2. Nispi (Nitelikli – Mevsuf) Muvazaa 24
1.3.1.3. Muvazaanın Unsurları 24
1.3.1.3.1. Görünürdeki İşlem 24
1.3.1.3.2. Muvazaa Anlaşması 25
1.3.1.3.3. Aldatma Kastı 25
1.3.1.3.4. Gizli İşlem 25
1.3.1.4. Hüküm ve Sonuçları 25
1.3.2. Muvazaa Davaları ile Tasarrufun İptali Davası Arasındaki Benzerlik ve Farklılıklar 27
1.3.3. Doktrinde İleri Sürülen Görüşler 30
1.3.3.1 Muvazaalı İşlemlerin İptal Davasına Konu Olamayacağı Görüşü 30
1.3.3.2. Muvazaalı İşlemlerin İptal Davasına Konu Olabileceği Görüşü 32
1.3.4. Değerlendirme 34
1.4. İnançlı İşlemlerin Tasarrufun İptaline Konu Olup Olamayacağı 36
1.4.1. Değerlendirme 39
1.5. İptali İstenen Tasarrufi İşlemi Yapan Üçüncü Kişinin, Borçlunun Nam–ı Müstearı Olduğu İddiasının, İİK m. 277–284 Hükümleri ile Bağdaşıp Bağdaşmadığı 40
1.5.1. Değerlendirme 44
2. DAVANIN TARAFLARI 45
2.1. Davacı 45
2.1.1. Borçlu Aleyhine İcra Takibi Yapılmışsa 46
2.1.2. Borçlu Hakkında İflâs Davası Açılmış ise 47
2.2. Davalılar 48
2.2.1. İcra Takibine Dayalı Açılan İptal Davasında Davalılar 48
2.2.1.1. Borçlunun Ölmesi Halinde 49
2.2.1.1.1. Tasarrufun İptali Davası Açılmadan Önce Borçlunun Ölümü 49
2.2.1.1.2. Tasarrufun İptali Davası Açıldıktan Sonra Borçlunun Ölümü 49
2.2.1.1.3. Ölen Borçlunun Mirasçısının Olmaması Halinde 50
2.2.1.2. Üçüncü Kişinin Ölmesi Halinde 50
2.2.2. İflâs İdaresi veya Davayı Sevk Yetkisini Devralan İflâs Alacaklısının Açacağı İptal Davasında Davalılar 51
2.2.3. Kötü Niyetli Dördüncü Kişiye Karşı İptal Davası Açılması 51
2.2.4. Haciz İhbarnamelerine İtiraz Etmediği İçin Borçlu Durumunda Olan Kişinin Davalı Olması 53
2.2.4.1. Değerlendirme 55
3. YARGILAMA 57
3.1. Davanın Konusu 57
3.2. Yargılama Usulü 58
3.3. Görevli ve Yetkili Mahkeme 64
3.3.1. Görevli Mahkeme 64
3.3.1.1. Değerlendirme 67
3.3.2. Yetkili Mahkeme 68
3.4. Süreler 68
3.4.1. Dava Açma Süresi 69
3.4.2. Tasarrufun Gerçekleştiği Zaman Dilimi 70
3.5. İspat Hususu 72
3.6. Hüküm ve Sonuçları 73
3.6.1. İptal Davasının Kabulü Halinde 73
3.6.1.1. Hacizdeki İptal Davasında Davanın Kabulü 73
3.6.1.2. İflâstaki İptal Davasında Davanın Kabulü 74
3.6.2. İptal Davasının Reddi Halinde 74
3.7. İptal Davalarında Yargılama Giderleri 75
3.8. Kanun Yolları 76
İkinci Bölüm
İVAZSIZ TASARRUFLARIN BUTLANI SEBEBİYLE AÇILAN
İPTAL DAVASININ UNSURLARI
1. İPTALE TABİ İVAZSIZ TASARRUFLARIN KAPSAMI 79
1.1. Genel Olarak İvazsız Tasarrufların Butlanı 79
1.2. İİK m. 279 ve İİK m. 280 Hükümlerinin Kapsamına Giren Tasarruflar 82
1.2.1. İİK m. 279 Uyarınca Acizden Dolayı Butlan 82
1.2.1.1. Genel Olarak 82
1.2.1.2. İİK m. 279 Uyarınca İptale Tabi Tasarruflar 86
1.2.1.2.1. Borçlunun Teminat Göstermeyi Evvelce Taahhüt Etmiş Olduğu Haller Ayrık Olmak Üzere, Borçlu Tarafından Mevcut Bir Borcu Güvence Altına Almak Üzere Yapılan Rehinler (İİK m. 279/ b. 1) 86
1.2.1.2.2. Borçlunun Para veya Mutat Ödeme Vasıtalarından Başka Bir Şekilde Yaptığı Ödemeler (İİK m. 279/ b. 2) 86
1.2.1.2.3. Vadesi Gelmemiş Bir Borç İçin Yapılan Ödemeler (İİK m. 279/ b. 3) 87
1.2.1.2.4. Kişisel Hakların Kuvvetlendirilmesi için Tapuya Verilen Şerhler (İİK m. 279/b. 4) 87
1.2.1.3. Üçüncü Kişinin Kurtuluş Beyyinesi 88
1.2.2. İİK m. 280 Uyarınca Zarar Verme Kastından Dolayı İptal 90
1.2.2.1. İİK m. 280/I Uyarınca İptale Tabi Tasarruflar 90
1.2.2.2. Zarar Verme Kastından Dolayı İptal Edilebilmenin Unsurları 91
1.2.2.2.1. Borçlunun Malvarlığı Borçlarını Karşılamaya Yetmemeli 91
1.2.2.2.2. Borçlunun Alacaklılarına Zarar Verme Kastı Bulunmalı 92
1.2.2.2.3. Lehine Tasarruf İşlemi Yapılan Üçüncü Kişi İyi Niyetli Olmamalı 94
1.2.2.2.4. Tasarruf İşleminin Yapıldığı Tarihten İtibaren Beş Yıl İçinde Borçluya Karşı Haciz ya da İflâs Yoluyla Takibe Girişilmiş Olmalı 94
2. İVAZSIZ TASARRUFLARDAN DOLAYI İPTAL DAVASININ UNSURLARI 95
2.1. Aciz Vesikası 96
2.1.1. Genel Olarak 96
2.1.2. İptal Davasına Sunulabilecek Aciz Vesikaları 97
2.1.2.1. Geçici Aciz Vesikası 97
2.1.2.2. Kesin Aciz Vesikası 98
2.1.3. Aciz Vesikasının İptal Davası Açısından Hukuku Niteliği 99
2.1.3.1. Değerlendirme 101
2.1.4. Aciz Vesikasının İptali 102
2.1.5. Aciz Vesikasının Dosyaya İbrazı 103
2.1.6. Aciz Vesikası İbrazının Aranmadığı Haller 106
2.1.7. Değerlendirme 110
2.2. Tasarrufun Yapıldığı Zaman Dilimi 111
2.2.1. Borçlu Hakkında İflâs Açılmamış İse 111
2.2.2. Borçlu Hakkında İflâs Açılmış İse 113
2.3. İcra Takibinin Kesinleşmiş Olması 114
2.4. Alacağın İptal Konusu Tasarruftan Önce Doğmuş Olması 116
2.4.1. Değerlendirme 119
2.5. Gerçek Bir Alacağın Bulunması Zorunluluğu 120
2.5.1. Gerçek Bir Alacağın Bulunması Zorunluluğunun Usul Hukuku Bakımından Hukuki Niteliği 124
2.5.2. Gerçek Bir Alacağın Bulunması Şartının Gerçekleşmediğinin İleri Sürülmesi 127
2.5.2.1. Tasarrufun İptali Davası İçinde İleri Sürülmesi 127
2.5.2.2. Ayrı Bir Menfi Tespit Davası Açılarak İleri Sürülmesi 129
2.6. İvazsız Tasarruf Anında Borçlunun Aktifinin Yetersiz Olması Şart mıdır? 131
2.7. İvazsız Tasarrufların Butlanında Sübjektif Şart Var mıdır? 131
Üçüncü Bölüm
İPTAL DAVASINA KONU OLABİLECEK İVAZSIZ TASARRUFLARIN
DOKTRİN VE YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA İNCELENMESİ
1. TASARRUF KAVRAMI 133
2. İVAZSIZ TASARRUFLARIN BUTLANININ GEREKÇESİ VE İŞLEVİ 134
3. İİK m. 278’DEKİ İPTALE TABİ TASARRUFLARIN AYRI AYRI İNCELENMESİ 136
3.1. Bağışlamalar ve İvazsız Tasarruflar 136
3.1.1. Bağışlama Sözleşmesinin Nitelikleri 137
3.1.2. Bağışlama Niteliğinde Olmayan Bazı Hukuki İşlemler 140
3.1.3. Bağışlamanın Çeşitleri 142
3.1.3.1. Bağışlama Vaadi (Bağışlama Sözü Verme) 142
3.1.3.2. Elden Bağışlama 143
3.1.3.3. Şartlı (Koşullu) Bağışlama 144
3.1.3.3.1. Yerine Getirilmesi Bağışlayanın Ölümüne Bağlı Bağışlama 145
3.1.3.3.2. Bağışlayana Dönme Koşullu Bağışlama 146
3.1.3.3.3. Kayıtsız Şartsız Dönme Koşuluyla Yapılan Bağışlama 146
3.1.3.3.4. Yüklemeli Bağışlama 147
3.1.4. Bağışlama Sözleşmelerinde Ehliyet ve Şekil Şartı 148
3.1.4.1. Bağışlamada Ehliyet 149
3.1.4.2. Bağışlamada Şekil 149
3.1.5. Değerlendirme 151
3.2. Bağışlama Gibi Kabul Edilip İptale Tabi Kılınan Tasarruflar 152
3.2.1. Karı ve Koca, Usul ve Füru, Sıhren Üçüncü Dereceye Kadar Hısımlar ile Evlat Edinenle Evlatlık Arasında Yapılan İvazlı Tasarruflar (İİK m. 278/III, b. 1) 154
3.2.1.1. İİK m. 278/III, b. 1’deki “neseben veya” ibaresinin Anayasa Mahkemesi Kararı ile İptali 155
3.2.1.1.1. Yerel Mahkemenin Başvuru Kararı 156
3.2.1.1.2. Anayasa Mahkemesi’nin İptal Kararının Gerekçesi 157
3.2.1.1.3. Anayasa Mahkemesi Kararı Işığında İİK m. 278’in Yeniden Düzenlenmesi Sorunu 159
3.2.1.2. Değerlendirme 161
3.2.2. İvazlı Bir Tasarrufun Edimleri Arasında Dengesizlik Bulunması (İİK m. 278/III, b. 2) 164
3.2.2.1. İvazlı Bir Tasarrufun Edimleri Arasında Dengesizlik Bulunması Sebebine İlişkin Yargıtay Uygulamaları 167
3.2.2.2. Karma Bağışlama Kavramı 174
3.2.3. Borçlunun Kendisine yahut Üçüncü Bir Şahıs Menfaatine Kaydı Hayat Şartıyla İrat veya İntifa Hakkı Tesis Ettiği Akitler ile Ölünceye Kadar Bakma Akitleri (İİK m. 278/III, b. 3) 176
3.2.3.1. İİK m. 278/III, b. 3 kapsamında Kaydı Hayat Şartı ile İrat Sözleşmeleri 177
3.2.3.2. İİK m. 278/III, b. 3 Kapsamında Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri 178
3.2.3.3. İİK m. 278/III, b. 3 Kapsamında İntifa Hakkı 179
4. İVAZSIZ OLDUKLARI HALDE İPTAL DAVASINA KONU EDİLEMEYECEK TASARRUFLAR 182
5. İSPAT HUKUKUNA İLİŞKİN HUSUSLAR 185
5.1. Genel Olarak 185
5.2. İspatın Konusu 186
5.2.1. Eşler ve Yakın Akrabalar Arasındaki İlişki Sebebiyle İptale Tabi Tasarruflar 187
5.2.2. İvazlar Arasında Fahiş Fark Olması Sebebiyle İptale Tabi Tasarruflar 188
5.2.3. Kaydı Hayat Şartıyla İrat, Ölünceye Kadar Bakma ve İntifa Hakkı Tesisine İlişkin Tasarruflar 189
5.3. İvazsız Tasarruflardan Dolayı İptal Davasında Usuli Yükler 189
5.3.1. İspat Yükü 189
5.3.2. İddia ve Somutlaştırma Yükü 191
5.3.3. Delil İkame Yükü 193
5.3.4. İspatın Ölçüsü 196
Sonuç 199
Kaynakça 205
Kavramlar Dizini 215