^{İcra ve İflas Hukukunda}Tasarrufun İptali Davaları

Prof. Dr. Timuçin MUŞUL

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ VII
İKİNCİ BASININ ÖNSÖZÜ IX
BİRİNCİ BASININ ÖNSÖZÜ XI
İÇİNDEKİLER XIII
KISALTMALAR XXXIII
İCRA VE İFLÂS HUKUKUNDA TASARRUFUN İPTALİ DAVALARI
GENEL BİLGİLER, KAVRAM, TANIMI, HUKUKÎ NİTELİĞİ, AMACI, DAVA DEĞERİ VE DAVA KONUSUNUN DEĞERİ
§ 1. GENEL BİLGİLER 3
A- İcra Takibinin Tarafları 3
B- Alacaklı veya Borçlunun Tüzel Kişi Olması 3
I- İcra Takibinin Yetkili Temsilci veya Vekil Vasıtasıyla Yürütülmesi 3
II- Tüzel kişilik Perdesi 4
C- İcra Müdürlüğünün Takip Konusu Alacağın Tahsiline Yönelik
Araştırma ve Sorgulama Yetkisi 5
Ç- Borçlunun Tasarruf Yetkisi Karşısında Alacaklıların Korunması 7
I- Genel Olarak 7
II- Tasarrufun İptali Davası 10
III- Alacaklının, 3. kişinin istihkak iddiasının reddi ile tasarrufun
iptaline karar verilmesini talep ederek de dava açabileceği 13
IV- Tasarrufun İptali Davası ile Menfi Tespit Davasının
Birleştirilemeyeceği 14
D- Alacaklısını Zarara Sokmak Kastı ile Mevcudunu Azaltan veya Aczine Kendi Fiiliyle Sebebiyet Veren ya da Vaziyetinin Fenalığını
Bilerek Ağırlaştıran Borçlunun Cezalandırılması 16
I- Borçlunun, Alacaklısını Zarara Sokmak Kastı İle Mevcudunu
Azaltması (İİK m.331) 18
II- Borçlunun, Aczine Kendi Fiiliyle Sebebiyet Vermesi Veya
Vaziyetinin Fenalığını Bilerek Ağırlaştırması (İİK m.332) 19

E- İİK m.44 Hükmü Gereğini Yerine Getirmeyen Tacirin İİK m.337/a
Uyarınca Cezalandırılması 20
§ 2. TASARRUFUN İPTALİ DAVASI: KAVRAM, TANIMI, HUKUKÎ NİTELİĞİ,
AMACI, DAVA DEĞERİ VE DAVA KONUSUNUN DEĞERİ 21
A- Kavram. 21
B- Tanımı 21
C- Hukukî Niteliği 26
Ç- Amacı 39
D- Dava Değeri ve Dava Konusunun Değeri 46
GENEL VE ÖZEL DAVA ŞARTLARI, BORCUN DOĞUM TARİHİNİN ÖNEMİ
§ 3. TASARRUFUN İPTALİ DAVASININ GENEL VE ÖZEL DAVA ŞARTLARI 51
A- Dava Şartları; Tanımı, Mevcut Olup Olmaması 51
B- Genel Dava Şartları 52
I- Genel olarak 52
II- Mahkemeye ilişkin genel dava şartları 57
1) Türk mahkemelerinin yargı hakkının olması 57
2) Yargı yolunun caiz olması 57
3) Mahkemenin görevli olması 57
4) Kesin yetkili mahkemede görülmesi gereken davaların,
yetkili mahkemede açılmış olması 57
III- Taraflara ilişkin genel dava şartları 58
1) Taraf ehliyeti [HMK m.114/(1)-d] 58
2) Dava ehliyeti [HMK m.114/(1)-d] 58
3) Sıfatın, dava şartı olup olmadığı 58
4) Dava takip yetkisi 58
5) Vekil aracılığıyla takip edilen davalar 59
6) Gider avansı 59
7) Teminat 60
IV- Dava konusuna ilişkin genel dava şartları 60
1) Hukukî yararın varlığı. 60
a) Genel olarak. 60
b) Tasarrufun iptali davası bakımından. 60
aa) Alacaklının dava açmakta hukukî yararı 60

bb) İpotekli alacaklının tasarrufunun iptali davası
açmakta hukukî yararı 64
cc) Alacaklının, ipotek tasarrufunun iptali davası
açmakta hukukî yararı 64
c) Kefilin, ipotekli taşınmazını bir başka kişiye devri tasarruf işleminin, iptal davasına konu yapılıp
yapılamayacağı 66
2) Derdestliğin olmaması 67
3) Kesin hükmün yokluğu 67
C- Özel Dava Şartları 67
Ç- Tasarrufun İptali Davasının Arabuluculuk Dava Şartına Tâbi Olup
Olmadığı 78
§ 4. BORCUN DOĞUM TARİHİNİN ÖNEMİ 81
A- İptali İstenen Tasarrufun, Takip Konusu Borcun Doğmasından
Sonra Yapılmış Olması 81
B- Alacağın Doğum Tarihinin Belirlenmesi 96
I- İlâma dayanan alacak 96
II- Katkı payı alacağı 99
III- Kambiyo senedine dayanan alacak 100
1) Genel Olarak 100
2) Alacağın bonoya dayanması 103
3) Alacağın çeke dayanması 105
IV- Kredi sözleşmesine dayanan alacak 118
1) Kredi sistemi 118
2) Kredi kullandıran Bankanın alacağının doğum tarihi 119
V- Kefil olarak yapılan ödemeden doğan alacak 126
VI- İcra kefili bakımından borcun doğum tarihi 127
1) İcra kefaleti (icra dairesindeki kefalet) 127
2) İcra kefili bakımından borcun hangi tarihte doğmuş
sayılacağı 135
VII- Devam eden haksız fiile dayanan alacak 136
İPTALE TÂBİ TASARRUFLAR YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME
§ 5. İPTALE TÂBİ TASARRUFLAR 139
A- Borçlunun Üçüncü Kişilerle Yaptığı İptale Tâbi Tasarruflar 139
I- Kanunî düzenleme 139

II- İptal davasının konusu 140
III- İlâmlara karşı iptal davası açılamayacağı 143
IV- Mahkeme kararının dayandırıldığı taraflar arasındaki tasarrufun
iptali 143
V- Şuf’a davasına konu tasarrufun iptali 144
VI- İptali istenen tasarrufun konusu 146
VII- Tapuya şerh verilmek suretiyle güçlendirilen taşınmaz satış
vaadi sözleşmesinden doğan şahsî talep hakkının iptali 147
VIII- Tapu siciline şerh verilmiş taşınmazın kiralanması
sözleşmesinden doğan haklar 148
IX- Bedelini borçlunun verdiği 3. kişi malvarlığına giren değerler 149
X- Borçlu ödediği halde, üçüncü kişi tarafından ödenmiş gibi gösterilen, bankanın borçludan olan alacağının üçüncü kişiye
temliki işlemi 150
B- “Muvazaa” Kavramı ile İİK m.277-284 Hükümleri Uyarınca İptalin
Bağdaşıp Bağdaşmadığı 151
I- Muvazaa tanımı, çeşitleri, ispat yükü ve yerine getirilmesi 151
1) Tanımı 151
2) Çeşitleri 151
a) Basit muvazaa 151
b) Mevsuf muvazaa 151
c) Tam muvazaa - Kısmî muvazaa 152
3) İspat yükü ve hangi delillerle yerine getirileceği 153
4) Muris muvazaası 159
II- Muvazaalı işlemler (TBK m.19) ve İİK m.277-284 anlamında
batıl tasarruflar 163
1) Yargılama usulü, terditli açılamayacağı, zorunlu dava
arkadaşlığı 163
2) Muvazaa kavramının, tasarrufun İİK m.277-284 hükümleri
uyarınca iptali ile bağdaşıp bağdaşmadığı 167
3) İptal davası (İİK m.277-284) açma hakkının, davacı alacaklının, muvazaaya (TBK m.19) dayanarak dava
açmasına engel olup olmayacağı 196
4) Alacaklının, borçlunun yaptığı tasarruf işleminin muvazaalı olduğunu iddia ederek iptalini dava edebileceği. 206
5) Tasarrufun borcun doğumundan sonra yapılması 232
6) Süreye tâbi olmadığı gibi aciz vesikasının da gerekmediği 232

7) Hukuki yarar 234
8) Görevli mahkeme 236
9) Yetkili mahkeme 239
10) İptal davasında (İİK m.277-284) uygulanan İİK m.283/1 hükmünün, muvazaalı (TBK m.19) işlemin iptali davasında
kıyasen uygulanacağı 241
11) İptal davasında uygulanan İİK m.283/2 hükmünün,
muvazaalı işlemin iptali davasında uygulanmayacağı 249
12) Tasarruf işleminin lehine yapıldığı 3. kişinin, davacının
alacağının muvazaalı olduğunu iddia edebileceği 250
III- Davanın İİK m.277-284 hükümlerine mi, yoksa TBK m.19 hükmüne
mi dayandırıldığının dava dilekçesinden anlaşılıp anlaşılmaması 253
IV- TBK m.19 ile İİK m.277-284 hükümlerinin telâhuk edip edemeyeceği 256
C- İptali istenen tasarruf işlemini yapan 3. kişinin, borçlunun nam-ı müstearı olduğu iddiasının, İİK m.277-284 hükümleri ile bağdaşıp
bağdaşmadığı 258
I- Nam-ı müstear tanımı 258
II- Borçlunun nam-ı müstearının yaptığı tasarrufun iptal davasına
konu olup olamayacağı 259
III- Cebri icra yoluyla yapılan satışların tasarrufun iptali davasına
konu olup olamayacağı 262
Ç- Gayrimenkul Satış Vaadinin, Tasarrufun İptali Davasına Konu
Yapılıp Yapılamayacağı 265
D- Özel Halk Otobüsünün İşletildiği Hat ve Geçici Çalışma Ruhsatının da Otobüs ile Birlikte Tasarrufun İptali Davasına Konu Yapılıp
Yapılamayacağı 267
E- İnançlı İşlemlerin, Tasarrufun İptali Davasına Konu Olup
Olamayacağı 273
F- Tasarrufun İptali Davası (m.277-284) ile İİK m.94 Hükmüne Dayanılarak Açılan Tapu İptali ve Tescil Davasının Birlikte
Görülemeyeceği 278
G- Serbest Bölgelerdeki Üst Yapı Hakkının Devrine İlişkin Tasarrufların, Tasarrufun İptali Davasına Konu Olabileceği 280
§ 6. YETKİLİ VE GÖREVLİ MAHKEME 281
A- Yetkili Mahkeme 281
B- Görevli Mahkeme 292
I- Kural 292
II- İstisna 314

TARAF VE DAVA EHLİYETİ DAVANIN TARAFLARI
§ 7. TASARRUFUN İPTALİ DAVASINDA; TARAF VE DAVA EHLİYETİ,
KANUNÎ TEMSİLCİ, TARAFLARDAN BİRİNİN ÖLMESİ 319
A- Taraf Ehliyeti 319
I- Tanımı 319
II- Gerçek kişiler 319
III- Tüzel kişiler 320
IV- Kamu idareleri 320
B- Dava ehliyeti 321
I- Tanımı 321
II- Gerçek kişilerde fiil ehliyetine göre belirleneceği 322
III- Tam ehliyetliler 322
IV- Tam ehliyetsizler 322
V- Mahdut ehliyetliler 326
VI- Mahdut ehliyetsizler 326
C- Taraf Ehliyeti ve Dava Ehliyetinin Re’sen Dikkate Alınacağı 327
Ç- Davada Kanunî Temsilci 327
D- Dava Sırasında Taraflardan Birinin Ölümü 327
§ 8. DAVACI 329
A- Borçlu Hakkında İflâs Açılmamışsa 329
I- Kural ve istisnaları 329
1) Kural 329
2) İstisnalar 330
a) İcra mahkemesinde karşı dava olarak açılan tasarrufun
iptali davası 330
b) 6183 sayılı AATUHK uyarınca açılan tasarrufun iptali davası 330
c) Fon alacaklarının tahsiline yönelik tasarrufun iptali davası 330
II- Aciz vesikasının, tasarrufun iptali davası açısından arz ettiği özellikler 332
1) Genel olarak 332
2) Kesin veya geçici aciz vesikası 346
3) Haczin konusunun kara taşıt aracı olması hâlinde, geçici aciz vesikası şartının (m.277/f.1, b.1) ne zaman gerçekleşmiş sayılabileceği 364

4) Kollektif şirket alacaklısının, kollektif şirket ortaklarının
tasarrufi işlemlerinin iptalini ne zaman isteyebileceği 365
5) Aynı alacaklının, borçlu hakkında başka bir takipte aldığı aciz vesikasının, dava şartını gerçekleştirip gerçekleştirmeyeceği 365
6) Aciz vesikası mevcut olmamakla birlikte icra dosyasından borçlunun aciz halinde olduğunun anlaşılması 366
7) Aciz vesikası; dava şartı olduğu, içeriği, unsurları, iptali, ibrazı 382
a) Aciz vesikasının dava şartı olduğu 382
b) Aciz vesikası içeriğinin gerçeği aksettirmemesi 384
c) Aciz vesikasının kanunî unsurları 388
ç) Aciz vesikasının iptali 389
d) Aciz vesikasının dosyaya ibrazı 390
8) Kesin veya geçici aciz vesikası hükmünü haiz haciz tutanağı 402
a) Haciz tutanağının kesin veya geçici aciz vesikası
hükmünde olup olmadığının tespiti 402
b) Borç ödemeden aciz vesikası 408
c) Aciz vesikasının ne zaman düzenleneceği 409
ç) Haciz tutanağının kesin veya geçici aciz vesikası
sayılabilmesi için hangi kayıtları taşıması gerektiği 411
d) Borç ödemeden aciz hali, borçlarını ödememek
maksadıyla kaçma, ödemelerin tatili 419
B- Borçlu Hakkında İflâs Açılmışsa 421
I- Kural 423
II- İstisna 426
§ 9. DAVALILAR 429
A- Aciz Vesikasına Sahip Alacaklının Açacağı İptal Davasında 429
I- Borçlunun tasarrufta bulunduğu 3. kişi, tasarruf konusu şeyi bir
diğer kişiye (4. kişiye) devretmemişse 429
1) Borçlu ile 3. kişi arasında zorunlu dava arkadaşlığı olduğu 429
2) Üçüncü Kişinin Kötüniyetli Olması Gerekmediği 438
3) Borçlunun ölmesi 438
a) Tasarrufun iptali davası açılmadan önce borçlunun ölümü. 438
aa) Mirasçılar mirası reddetmemişlerse 438
bb) Mirasçılar Mirası Reddetmişlerse 439
b) Tasarrufun iptali davası sırasında davalı borçlunun ölümü. 442

aa) Mirasçılar mirası reddetmemişlerse 442
bb) Mirasçılar mirası reddetmişlerse 443
c) Ölen borçlunun mirasçısının olmaması 451
4) Üçüncü kişinin ölmesi 452
5) Borçlu veya 3. kişi dava dışı bırakılarak iptal davası açılmış olması 452
II- Borçlunun lehine tasarrufta bulunduğu 3. kişi, tasarruf konusu
şeyi bir diğer kişiye (4. kişiye) devretmişse 456
1) Dördüncü kişiye de dava açılabileceği 456
a) Davanın 4. kişiye de yöneltilebilmesi için kötüniyetli
olması gerektiği 456
b) Dördüncü kişi ile diğer iki davalı (borçlu ve 3.kişi)
arasında ihtiyari dava arkadaşlığı olduğu 464
c) Konusu bedele dönüşen dava, davacı lehine
sonuçlanmışsa 469
2) Dördüncü kişinin kötüniyetli olduğunun ispatı gerektiği 475
3) Dördüncü kişinin kötüniyetli sayılacağı haller 485
a) İhtiyati haciz kararının tapu siciline şerh edilmiş olması 485
b) Şuf’a hakkının kötüniyetle kullanılmış olması 486
4) Davalılar arasında zorunlu veya ihtiyari dava arkadaşlığı 487
a) Zorunlu dava arkadaşlığı 487
b) İhtiyari dava arkadaşlığı 488
5) Dava konusunun bedele dönüşmesi 488
a) Üçüncü kişinin borçludan satın aldığı malı, 4. kişiye
devretmesi halinde 488
b) Üçüncü kişinin borçludan satın aldığı malın, cebri icra
yoluyla 4. kişiye devredilmesi halinde 496
B- Borçlunun, Bir Malını Üçüncü Kişilerden Birine, Diğer Bir Malını da
Başka Bir 3. Kişiye Devretmiş Olması 499
C- Aynı Tasarruf Hakkında Açılan İki Davadan Birinde İİK m.283’ün 1.Fıkrası ve Diğer Davada 2. Fıkrası Uygulanarak Karar Verilip
Verilemeyeceği 501
Ç- Haciz İhbarnamelerine İtiraz Etmediği İçin Borçlu Durumuna Düşen
Kişi 505
D- İflâs İdaresi veya Davayı Sevk Yetkisini Devralan İflâs Alacaklısının
Açacağı İptal Davası 506

İPTAL SEBEPLERİ, HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE, BORÇLUNUN İFLÂSININ DAVAYA ETKİSİ
§ 10. GENEL OLARAK İPTAL SEBEPLERİ 509
A- Dava Şartları Mevcut İse, İptal Sebeplerinin İnceleneceği 509
B- Davacının Dayanmadığı İptal Sebeplerinin de İnceleneceği 531
C- İptale Tâbi Tasarrufların İİK m.278-280’de Sayılanlarla Sınırlı
Olmadığı 545
§ 11. İİK m.278’de DÜZENLENEN İPTAL SEBEPLERİ 549
A- İptal Sebepleri 549
I- Bağışlama ve ivazsız tasarruflar 549
II- Bağışlama gibi kabul edilip iptale tâbi kılınan tasarruflar 550
1) Karı ve koca ile usul ve füruu, sıhren üçüncü dereceye kadar (bu derece dâhil) hısımlar, evlât edinenle evlâtlık arasında
yapılan ivazlı tasarruflar (m.278/f.3, b.1) 550
2) Akdin yapıldığı sırada, kendi verdiği şeyin değerine göre borçlunun ivaz olarak pek aşağı bir fiyat kabul ettiği akitler
(m.278/f.3,b.2) 564
a) Genel olarak. 564
b) İvazlar arasında fahiş fark olup olmadığının tespiti 574
aa) İptali istenen tasarruf konusu taşınmaz üzerinde
haciz ve/veya ipotek olması 574
bb) İptali istenen tasarruf konusu taşınmaz üzerinde
bina inşa edilmiş olması 585
cc) Çeşitli ihtimaller 587
c) İvazlar arasında aşırı fark olduğunun tespiti halinde
verilecek karar 594
ç) Taşınmazın gerçek değeri üzerinden satıldığının iddia ve
ispatı 595
d) Lehine tasarruf yapılan 3. kişinin iyiniyetli olup olmaması 603
3) Borçlunun kendisine veya üçüncü bir şahıs menfaatine kaydı hayat şartıyla irat ve intifa hakkı tesis ettiği akitler ile
ölünceye kadar bakma akitleri (m.278/f.3, b.3) 609
B- Tasarrufun Yapıldığı Zaman Dilimi 609
I- Borçlu hakkında iflâs açılmamışsa 609
II- Borçlu hakkında iflâs açılmışsa 613
§ 12. İİK m.279’da DÜZENLENEN İPTAL SEBEPLERİ 615
A- Genel Olarak 615
I- İİK m.279 uyarınca tasarrufun iptal şartları 615

II- İİK m.279/1. fıkradaki “haciz” kelimesi ile “her türlü haciz” mi,
yoksa “borçlunun adresinde yapılan haciz” mi ifade edildiği 615
III- Kredi sözleşmelerine istinaden doğrudan tapuya tescil edilerek
ipotek kurulması 617
B- İİK m.279 Uyarınca Batıl Sayılan Tasarruf İşlemleri 620
I- Borçlunun, teminat göstermeği evvelce taahhüt etmediği halde mevcut bir borcun teminatı olmak üzere rehin tesisi (İİK
m.279/f.1, b.1) 620
II- Borçlunun para veya mutat ödeme vasıtasından başka bir
şekilde yaptığı ödemeler (İİK m.279/f.1, b.2) 621
III- Para alacağı temlikinin mutad ödeme vasıtası sayılıp sayılmayacağı 629
IV- Vadesi gelmemiş borç için yapılan ödemeler (İİK m.279/f.1, b.3) 633
V- Kişisel hakların kuvvetlendirilmesi için tapuya verilen şerhler
(İİK m.279/f.1, b.1) 633
C- İİK m.279’daki Tasarruf İşlemlerinin Batıl Sayılması İçin Hangi Süre
İçinde Yapılması Gerektiği 633
§ 13. İİK m.280’de DÜZENLENEN İPTAL SEBEPLERİ 635
A- Malvarlığı Borçlarına Yetmeyen Bir Borçlunun, Alacaklılarına Zarar Vermek Kastıyla Yaptığı Tasarruf İşlemleri 635
I- Genel olarak 635
II- İİK m.280/f.1-2 hükümlerinin uygulanma şartları 641
1) Borçlunun malvarlığı, borçlarını karşılamaya yetmemeli 642
2) Borçlu, tasarruf işlemlerini alacaklılarına zarar verme kastı
ile yapmış olmalı 642
3) Borçlunun tasarruf işlemi yaptığı 3. kişi, iyiniyetli olmamalı 643
4) Tasarruf işleminin yapıldığı tarihten itibaren 5 yıl içinde borçlu aleyhine haciz veya iflâs yoluyla takibe girişilmiş
olmalı 654
III- Kötüniyet karinesi 655
IV- TBK m.19 veya İİK m.277-284 uyarınca açılan davada; 3. kişinin, borçlunun verdiği senede dayandırdığı icra takibinin iptaline
karar verilip verilemeyeceği 656
B- Borçlunun, Ticari İşletmesini veya İşyerindeki Mevcut Ticari
Emtianın Tamamını veya Önemli Bir Kısmını Devretmesi 657
I- Genel olarak 657
II- Alacaklının, İİK m.44 ile paralellik arzeden düzenleme içeren
m.280/f.3 uyarınca açacağı tasarrufun iptali davası 658
1) Ticari işletmenin devri 658
2) Borçlunun alacaklıları ızrar kastı ve kötüniyet karinesi 660

3) Davacı alacaklının ispat yükü 664
4) İİK m.280/f.3, cüm.1’deki karinenin çürütülmesi 665
III- Ticareti terk ettiği halde İİK m.44 hükmü gereğini yerine getirmeyen borçlunun cezalandırılması için alacaklının şikâyette
bulunması 667
1) İİK m.44 hükmü gereğini yerine getirmeyen tacirin m.337/a uyarınca cezalandırılması 667
2) İİK m.337/a hükmünün tüzel kişi tacirler (ticaret şirketleri) bakımından uygulanıp uygulanamayacağı 669
a) Yargıtay’ın ticaret şirketlerinin müdür ve yetkililerinin ticareti terk suçunu işlemelerinin mümkün olmadığı
yönündeki kararları 669
b) Yargıtay’ın ticaret şirketlerinin müdür ve yetkililerinin ticareti terk suçunu işlemelerinin mümkün olduğu
yönündeki kararları 678
C- İş Sözleşmesinin Feshinden Sonra İşyerinin Devri Durumunda,
Devralan İşverenin İşçilik Alacaklarından Sorumlu Olup Olmayacağı 687
§ 14. DAVANIN HAK DÜŞÜRÜCÜ SÜRE İÇİNDE AÇILMASI 689
§ 15. DAVALI BORÇLU HAKKINDA VERİLEN İFLÂS KARARININ, DERDEST
İPTAL DAVASINA ETKİSİ 697
A- Genel Olarak: İflâsın, Derdest Hukuk Davalarına Etkisi 697
I- Kural 697
II- İstisnaları 703
B- İflâsın, Derdest İptal Davasına Etkisi 707
YARGILAMA, İHTİYATİ HACİZ, BEKLETİCİ SORUN, DAVANIN KONUSUZ KALMASI
§ 16. YARGILAMA 711
A- Yargılama Usulü 711
B- Gnel ve Özel Dava Şartları 719
C- Dva Dilekçesindeki Dava Sebebiyle Mahkemenin Bağlı Olmadığı 722
Ç- İptali İstenen Tasarruf Konusu Malın, Kabili Haciz Olup Olmadığının Belirlenmesi 739
I- Genel olarak; icra takibinde 739
II- Tasarrufun iptali davasında 741
§ 17. TASARRUF KONUSU MALLARIN DEVRİNİN ÖNLENMESİ 743
A- İptali İstenen Tasarruf Konusu Malların İhtiyaten Haczi 743
I- Genel olarak 743
II- Tasarruf konusu malı borçludan devralan 3. kişinin,
4. kişiye devretmesinin önlenmesi için ihtiyati haciz 744

III- Dava konusunun bedele dönüşmesi halinde ihtiyati haciz 750
B- İİK m.281/2 ile m.257 vd. Uyarınca Verilen İhtiyati Haciz Kararlarının,
Konuları ve Sonuçları İtibariyle Birbirinden Farklı Olduğu 756
C- İİK m.281/2’deki İhtiyati Haczin, HMK m.389’daki İhtiyati
Tedbirden Farklı Olduğu 757
Ç- Dava Sırasında Verilen İhtiyati Haciz Kararının Uygulanıp Tapuya Şerhinden Sonra Davalı 3. Kişinin, Dava Konusu Taşınmazı Bir Diğer
Kişiye Devretmesi 763
§ 18. BEKLETİCİ SORUN 767
A- Genel Olarak 767
I- Ön sorun 767
II- Bekletici sorun 767
B- Davalı Borçlunun Kısıtlanması İçin Dava Açılmış Olması 770
C- Aciz Vesikasının İptali İçin Şikâyet Yoluyla İcra Mahkemesine
Başvurulması 771
Ç- Menfi Tespit Davasının Bekletici Sorun Yapılması 777
D- İtirazın İptali Davasının Bekletici Sorun Yapılması 782
E- Aile Konutu Şerhi Kararının Bekletici Sorun Yapılması 784
F- Boşanma Davasının Bekletici Sorun Yapılması 785
§ 19. DAVANIN KONUSUZ KALMASI 787
A - Dava Şartları Mevcut Olan Bir Davanın Konusunun Sonradan
Ortadan Kalkması 787
B - Borçlu İşten Ayrıldığından Maaş Haczinin Hükmünü Kaybetmesi 789
C- Tasarruf Konusu Malın, Borçlunun Başka Bir Alacaklıya Borcu İçin
İcra Yoluyla Satışından Davalı 3. Kişiye Para Kalmaması 790
Ç- Davacının Alacağının Ödenmiş Olması 797
D- İstihkak Davacısı 3. Kişiye Karşı Mütekabilen Açılan İptal Davası Görülürken Borçlu Hakkında İflâs Kararı Verilip Kesinleşmesi 799
HÜKÜM VE İCRASI, KARŞI DAVA OLARAK TASARRUFUN İPTALİ DAVASI HARÇ VE MASRAFLAR, VEKÂLET ÜCRETİ, TEBLİĞ
§ 20. HÜKÜM VE İCRASI 803
A- Davanın Davacı Alacaklı Lehine Sonuçlanması 803
I- Hükmün içeriği 803
1) Genel olarak 803
a) Hüküm ve içeriği, kısa karar, gerekçeli karar 803
b) Hükmün tavzihi 805

2) Tasarrufun iptali davasında 807
a) Dava konusu bedele dönüşmemişse 807
aa) Hükmün içeriği 807
bb) İptal edilen tasarrufun konusu malların borçlu
malvarlığına dönmeyeceği 831
b) Dava konusu bedele dönüşmüşse 834
II- Hükmün, tasarruf işlemine konu malı devralan 3. kişinin
alacaklısının koydurduğu hacze etkisi 850
III- Üçüncü kişinin borçludan satın aldığı malın, elinden çıkması 852
1) İptale tâbi tasarrufla borçludan devraldığı malı 3. kişi, 4.
kişiye devretmişse 852
a) Tasarruf konusu malın, davanın açılmasından önce 4.
kişiye devri 852
b) Tasarruf konusu malın, davanın açılmasından sonra 4.
kişiye devri 862
2) Üçüncü kişinin borçludan satın aldığı mal, cebri icra sonucu
elinden çıkmışsa 862
a) İpotekli veya hacizli olarak devredilen taşınmaz, borçlunun alacaklısının giriştiği takipte paraya
çevrilmişse 863
b) Borçlunun devrettiği taşınmaz 3. kişinin alacaklısı
tarafından haciz ettirilip paraya çevrilmişse 869
3) Borçlunun 3. kişiye sattığı taşınmaz hisseleri, paydaş (4. kişi) tarafından şuf’a hakkı kullanıldığı için 3. kişinin elinden
çıkmışsa 870
IV- İptal davasını kaybeden davalı 3. kişinin talep hakkı 870
V- Hükmün icrası 871
1) Konusu taşınmaz olan tasarruf işleminin iptaline ilişkin ilâm. 872
2) Bedele dönüşen tasarrufun iptali ilâmı 874
B- İflâs İdaresi Tarafından Açılan İptal Davasının, Davacı Lehine Sonuçlanması. 875
§ 21. KARŞI DAVA OLARAK TASARRUFUN İPTALİ DAVASI 877
A- Karşı Dava Olarak Tasarrufun İptali Davasının; Kimler Aleyhine,
Hangi Süre İçinde, Nerede, Nasıl Açılacağı 877
B- Özel Dava Şartı: Geçerli Bir Haczin Varlığı 882
C- Borçlu ve 3. Kişi Arasında Zorunlu Pasif Dava Arkadaşlığı Olduğu 883
Ç- Karşı Dava Olarak Açılan Tasarrufun İptali Davasının Konusu 889
D- Yargılama ve Hüküm 891

§ 22. HARÇ VE MASRAFLAR 901
A- Genel Olarak 901
I- Yargılama giderleri 901
II- Borçlunun birden fazla taşınmazını, aynı 3. kişiye veya ayrı ayrı
3. kişilere satması 906
1) Borçlu, birden fazla taşınmazını aynı 3. kişiye satmışsa 906
2) Borçlu, birden fazla taşınmazını ayrı ayrı 3. kişilere satmışsa 907
B- Karar ve İlâm Harcı 908
C- Gider Avansı ile Delil İkame Avansının Hukukî Nitelikleri ve Yatırılmamasının Sonuçları 914
I- Gider avansı 914
II- Delil ikamesi avansı 921
1) Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği dava ve işlerde 921
2) Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işlerde 922
III- Gider avansı ile delil ikame avansı yatırılmamasının sonuçları 922
IV- Gider avansının kapsamı 923
§ 23. VEKÂLET, VEKİLE TEBLİĞ VE VEKÂLET ÜCRETİ 927
A- Müvekkil ve Vekil Kavramları 927
B- Vekile Tebliğ 928
C- Usulsüz Tebliğ ve Tebliğ Yokluğu 930
Ç- Vekâlet Ücreti 932
I- Tasarrufun iptali davasında 932
II- Karşılık dava olarak açılan tasarrufun iptali davasında 943
D- Davanın Konusuz Kalması Halinde Yargılama Giderleri ve Vekâlet Ücreti 944
I- Yargılama giderleri 944
II- Vekâlet ücreti 945
KANUN YOLLARI
§ 24. HUKUK VE TİCARET MAHKEMELERİ KARARLARINA KARŞI KANUN
YOLLARI 949
A- Tanımı 949
B- 1086 sayılı HUMK.’nun Kanun Yollarına İlişkin Hükümlerinin Hangi Hâllerde Uygulanacağı 949
I- Bölge adliye mahkemelerinin fiilen göreve başlama tarihine
kadar HUMK.’nun temyize ilişkin hükümlerinin uygulandığı 949

II- Bölge adliye mahkemeleri fiilen göreve başladıktan sonra 953
1) Daha önce verilen kararlar kesinleşinceye kadar 5236 sayılı Kanun ile yapılan değişiklikten önceki HUMK m.427-454’ün
uygulanacağı 953
2) Verilen kararlar hakkında HMK m.341-381’in uygulanacağı 953
C- 1086 sayılı HUMK.’nun 5236 sayılı Kanun ile Yapılan Değişiklikten
Önceki Madde Metinleri 954
1086 SAYILI HUMK.’A GÖRE KANUN YOLLARI: TEMYİZ, TASHİHİ KARAR VE YARGILAMANIN İADESİ
§ 25. TEMYİZ 967
A- Hangi Kararlara Karşı Temyiz Kanun Yoluna Gidilebileceği 967
B- Temyiz Sebepleri 968
I- Genel olarak 968
II- Temyiz sebepleri 969
1) Kanunun ve iki taraf arasındaki sözleşmenin yanlış
uygulanmış olması (HUMK m.428/b.1) 969
2) Mesele-i maddiyenin takdirinde hata edilmesi (HUMK
m.428/b.5) 970
3) Mahkemenin görevsiz (vazifesiz) olması (HUMK m.428/b.2) 970
4) Tarafları, konusu ve sebebi aynı olan iki dava hakkında birbirine çelişik iki ayrı karar verilmiş olması (HUMK
m.428/b.3) 970
5) Usulü muhakemeye (yargılama sırasında uyulması gereken usule ilişkin hükümlere) aykırı hareket edilmiş olması
(HUMK m.428/b.4 ve son f.; m.430) 971
6) İki taraftan birinin iddia veya savunmasını dayandırdığı vakıaları ispat etmek için ileri sürdüğü delillerin kanuni sebebe dayanılmaksızın mahkemece reddedilmiş olması
(HUMK m.428/b.6) 972
C- Sadece Hükümle Beraber Temyiz Edilebilen Ara Kararlarının Bozma Sebeplerinin Neler Olabileceği 973
Ç- Temyiz Talebinin Kabule Şayanlık Şartları 975
D- Temyiz Kanun Yoluna Kimlerin Başvurabileceği 976
E- Temyiz Talebinde Bulunma Hakkından Feragat Edilip Edilemeyeceği 977
F- Temyiz Talebi Üzerine Dosyanın Yargıtay’a Gönderilmesi 977
G- Temyiz İncelemesi 978

I- Ön inceleme 978
II- Temyiz talebinin haklı (temyiz sebeplerinin mevcut) olup
olmadığının incelenmesi 979
III- Temyiz incelemesi sonunda verilebilecek kararlar 979
1) Onama (tasdik) kararı 979
2) Değiştirip düzelterek onama (tadilen tasdik) kararı 980
3) Bozma (nakız) kararı 980
§ 26. TASHİHİ KARAR 983
A- Tanımı 983
B- Hangi Kararlara Karşı Tashihi Karar Talep Edilebileceği 983
C- Taraflardan Hangisinin Tashihi Karar Talebinde Bulunabileceği 983
Ç- Tashihi Karar Talebinin Ne Zaman, Nereye, Nasıl Yapılacağı 984
D- Tashihi Karar Sebepleri 985
§ 27. YARGILAMANIN İADESİ 987
A- Genel Olarak 987
B- Tanımı 988
C- Hangi Kararlara Karşı Yargılamanın İadesi İstenebileceği 988
Ç- Yargılamanın İadesini Kimin, Nereden, Hangi Süre İçinde, Hangi
Sebeplere Dayanarak Nasıl İsteyebileceği 989
D- Yargılamanın İadesi Sebepleri 991
6100 SAYILI HMK.’YA GÖRE KANUN YOLLARI: İSTİNAF, TEMYİZ VE YARGILAMANIN İADESİ, BOZMA KARARINA UYMA VEYA DİRENME
§ 28. İSTİNAF 995
A- İstinaf Kanun Yoluna Gidilebilecek Kararlar, Yargılama Usulü,
Başvuru Süresi, Feragat ve Kötüniyetle Başvuru 995
I- İstinaf yoluna gidilebilecek kararlar 995
II- Yargılama usulü 997
III- Başvuru süresi, feragat, kötüniyetle başvuru 997
1) Başvuru süresi 997
2) Başvuru hakkından feragat. 998
3) Kötüniyetle başvuru 998
B- İstinaf Dilekçesi, Nereye Verileceği, Harç ve Giderler, Deftere Kayıt,
Karşı Tarafın Cevabı ve Dosyanın Gönderilmesi 999
I- İstinaf dilekçesi 999

1) İçeriği 999
2) Nereye verileceği. 999
3) Harç ve giderlerin ödenmesi, deftere kayıt 999
II- Karşı tarafın cevabı ve dosyanın gönderilmesi 1000
C- Katılma Yoluyla İstinafa Başvurma 1000
Ç- İstinaf Yoluna Başvurmanın, İlâmın İcrasına Etkisi 1001
D- Bölge Adliye Mahkemesi Hukuk Dairesince İnceleme Yapılıp Karar Verilmesi 1002
I- Ön inceleme 1002
II- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesince ön inceleme
sonunda duruşma yapılmadan karar verilecek hâller 1003
1) Davanın esası incelenmeksizin ve duruşma yapılmadan yerel mahkeme kararının kaldırılmasına kesin olarak karar verilmesi 1003
2) Davanın incelenen esası ile ilgili duruşma yapılmadan karar verilmesi 1004
III- İnceleme 1004
IV- Bölge adliye mahkemesinde yapılamayacak işlemler 1005
V- Bölge adliye mahkemesinde yapılacak duruşmaya gelinmemesi
ve giderlerin ödenmemesi 1006
VI- Bölge adliye mahkemesi hukuk dairesi kararı ve tebliği 1006
§ 29. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ HUKUK DAİRESİ KARARLARININ TEMYİZİ 1009
A- Genel Olarak 1009
I- Temyiz kanun yolunun amacı 1009
II- Temyiz kanun yoluna gitmekte hukukî yarar 1009
III- Temyiz kanun yoluna başvurabilecek kişiler 1010
IV- Temyiz talebinde bulunma hakkından feragat edilip edilemeyeceği 1011
B- Temyiz Süresi, Kötüniyet, Temyiz Edilemeyen Kararlar, Kanun
Yararına Temyiz 1011
I- Temyiz süresi 1011
II- Kötüniyetle temyiz 1011
III- Temyiz edilemeyen kararlar 1012
IV- Kanun yararına temyiz 1013
C- Temyiz Dilekçesi ve İçeriği, Nereye Verileceği 1014
I- Temyiz dilekçesi 1014
II- Temyiz dilekçesinin içeriği 1014
III- Temyiz dilekçesinin nereye verileceği 1014
Ç- Temyiz Yoluna Başvurmanın İlâmın İcrasına Etkisi 1015
I- Kural 1015

II- İstisna 1016
D- Temyiz İncelemesi, Duruşma, Temyiz Sebepleri 1016
I- Temyiz incelemesi ve duruşma 1016
II- Temyiz incelemesi sonunda verilebilecek kararlar ve temyiz
sebepleri 1018
III- Bozma kararı üzerine dosyanın gönderileceği mahkeme,
bozmaya uyma veya direnme 1019
1) Bölge adliye mahkemesince verilen “istinaf başvurusunun
esastan reddi kararı”nın temyizen bozulması 1019
2) Bölge adliye mahkemesinin, ilk derece mahkemesinin kararını düzelterek verdiği kararın veya yeniden esas
hakkında verdiği kararın temyizen bozulması 1020
§ 30. YARGILAMANIN İADESİ 1021
A- Tanımı 1021
B- Yargılamanın İadesinin Talep Edilebileceği Kararlar ve Sebepleri 1021
I- Yargılamanın iadesinin talep edilebileceği kararlar 1021
II- Yargılamanın iadesi sebepleri 1021
C- Üçüncü Kişilerin Hükmün İptalini Talep Etmesi 1023
Ç- Talep Süresi, İnceleyecek Mahkeme ve Teminat. 1023
I- Yargılamanın iadesini talep süresi. 1023
II- Yargılamanın iadesi talebini inceleyecek mahkeme ve teminat 1024
D- Ön İnceleme, Yeniden Yargılama veya Hükmün İptali 1025
E- Yargılamanın İadesi Talebinin İlâmın İcrasına Etkisi 1026
§ 31. BOZMA KARARINA UYMA VEYA DİRENME 1027
A- Uyma Kararı 1027
B- Direnme Kararı 1028
C- Direnme Kararının Gerçekte Yeni Bir Hüküm Olup Olmadığı 1028
Ç- Fer’i Müdahilin Temyizen Bozma Kararına Direnilmesini, Davanın Her İki Tarafının İse Bozmaya Uyulmasını İstemeleri Halinde; Yerel
Mahkemenin, Direnme Karar Verip Veremeyeceği 1029
AATUHK.’NUN DÜZENLEMESİNE GÖRE; TASARRUFUN İPTALİ DAVASI
§ 32. 6183 SAYILI AATUHK UYARINCA AÇILAN TASARRUFUN İPTALİ DAVASI 1033
A- Genel Olarak 1033
B- Tasarrufun İptali Davasının Amacı 1038
C- Hukukî Niteliği 1038

Ç- Görevli Mahkeme 1039
D- Özel Dava Şartları 1039
E- Tasarrufun Borcun Doğumundan Sonra Yapılmış ve Takibin
Kesinleşmiş Olması 1044
F- “Aciz Fişi” veya “Aciz Vesikası”nın Dava Şartı Olarak Aranmayacağı 1050
G- Davanın Tarafları 1052
I- Davacı 1052
II- Davalı 1052
1) Borçlu, 3. ve 4. kişiler 1052
2) Kamu borçlusunun kanunî temsilcisinin sorumluluğu. 1061
3) Limited şirket ortaklarının kamu alacağından sorumluluğu 1064
Ğ- Dava Açma Süresi 1069
H- İptal Sebepleri 1073
I- Bağışlamalar ve ivazsız tasarruflar 1073
II- Bağışlama sayılan tasarruflar 1073
III- Hükümsüz sayılan diğer tasarruflar 1073
IV- Kamu alacağının tahsiline imkân bırakmamak amacıyla yapılan tasarruflar 1074
I- Hâkimin Gösterilen İptal Sebebiyle Bağlı Olmadığı 1076
İ- Üçüncü kişilerin Hakları ve Yükümlülükleri 1077
J- Davanın Konusuz Kalması 1077
K- Yargılama ve Hüküm 1079
L- Harç ve Vekâlet Ücreti 1083
I- Harç 1083
1) Davanın esastan kabul veya reddi 1083
2) Davanın konusu kalmaması 1084
3) Davanın açılmamış sayılması 1085
II- Vekâlet ücreti 1085
M- Muvazaaya Dayanan Davalar 1086
N- Nam-ı Müstear 1089
İİK m.277-284 DÜZENLEMESİNİN UYGULANMASI 1091
KİTAP İNCELEMESİ 1117
Prof. Dr. TİMUÇİN MUŞUL’UN YAYINLARI 1151