İdare Hukuku Açısından Stratejik Çevresel Değerlendirme
Dr. Yaprak YEŞİL
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ5
İÇİNDEKİLER 7
TABLO VE ŞEKİL LİSTESİ 11
KISALTMALAR 13
GİRİŞ15
BİRİNCİ BÖLÜM
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
ÇEVRE SORUNLARI .27
Çevre Kirliliği. 28
Atıklar . 33
Biyolojik Çeşitliliğin Yok Oluşu 34
Radyoaktif Kirlilik . 36
Genetiği Değiştirilmiş Organizmalar. 38
İklim Değişikliği 40
ÇEVRE POLİTİKALARI42
III. ÇEVRE HAKKI .51
Çevre Hakkının Tarihsel Gelişim Süreci 51
Anayasamızda Çevre Hakkı. 55
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ.62
Çevresel Etki Değerlendirmesi Kavramının Ortaya Çıkışı. 62
Uluslararası Hukukta Çevresel Etki Değerlendirmesi
Kavramının Ortaya Çıkışı 62
Türk Hukukunda Çevresel Etki Değerlendirmesi Kavramının
Ortaya Çıkışı. 67
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Değişiklikleri ve
İdari İstikrar İlkesi 70
Çevresel Etki Değerlendirmesi Kavramının Tanımı. 72
Çevresel Etki Değerlendirmesinin Hukukî Niteliği. 74
8 İçindekiler
Çevresel Etki Değerlendirmesinin Ögeleri ve Aşamaları77
Genel Açıklamalar77
Çevresel Etki Değerlendirmesinin Ögeleri .77
Çevre (Environment) .78
Etki (Impact) .79
Proje (Project) – Faaliyet (Activity).80
Çevresel Etki Değerlendirmesinin Aşamaları .81
Başvuru .81
Ön İnceleme.81
Kapsam Belirleme.83
Çevresel Etki Değerledirmesi Raporunun Hazırlanması.85
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun İncelenmesi 87
Karar Verme88
Projenin Gözetimi ve Denetimi.90
Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği Çerçevesinde ÇED
Aşamaları.91
Çevresel Etki Değerlendirmesi Sürecinin Başlatılması ve
Komisyonun Kuruluşu91
Ön İnceleme ve Değerlendirme 93
c Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatının
Belirlenmesi 95
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun Hazırlanması
ve Bakanlığa Sunulması 96
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun İncelenmesi 97
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu veya Çevresel Etki
Değerlendirmesi Olumsuz Kararı99
İzleme ve Denetim.100
Halkın Katılımı .104
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ YÖNETMELİĞİ’NE İLİŞKİN
SONUÇ VE DEĞERLENDİRMELER .108
Çevresel Etki Değerlendirmesi Sürecinin Başlatılması ve
Komisyonun Kuruluşu 108
Ön İnceleme ve Değerlendirme.110
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu Özel Formatın Belirlenmesi.116
İçindekiler 9
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun Bakanlığa Sunulması.116
Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporunun İncelenmesi .118
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu veya Çevresel Etki
Değerlendirmesi Olumsuz Kararı.118
İzleme ve Denetim.122
Halkın Katılımı 125
İKİNCİ BÖLÜM
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME KAVRAMININ ORTAYA
ÇIKIŞI . 131
Uluslararası Hukukta .131
Türk Hukukunda138
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRMENİN TANIMI 143
III. STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME VE ÇEVRESEL ETKİ
DEĞERLENDİRMESİ ARASINDAKİ FARK . 147
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRMENİN AMACI VE ESASLARI 152
Amaç152
Esaslar 153
Sürdürülebilirlik 154
Kümülatif Etki Değerlendirmesi.158
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRMENİN KAPSAMI VE
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRMEYE TABİ PLAN VE
PROGRAMLARIN BELİRLENMESİ 159
STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRME VE PLANLAMA
ARASINDAKİ İLİŞKİ . 174
Planlama Faaliyetlerinin Anayasal Dayanakları 175
İdarenin Planlama Faaliyetleri 178
Mekânsal Planlar .183
Mekânsal Strateji Planları.184
Çevre Düzeni Planları.187
VII. STRATEJİK ÇEVRESEL DEĞERLENDİRMENİN USUL AŞAMALARI 191
Eleme.193
Kapsam Belirleme .196
10 İçindekiler
Stratejik Çevresel Değerlendirme Raporunun Hazırlanması199
İstişare Toplantısı.199
Raporun Hazırlanması201
Kalite Kontrol204
Karar Alma .206
Bilgilendirme ve İzleme207
VIII. İDARİ YARGININ BAKIŞ AÇISI .208
Çevresel Etki Değerlendirmesi ve İptal Davaları 208
Ehliyet 210
Objektif Ehliyet .211
Subjektif Ehliyet .212
Çevresel Etki Değerlendirmesi Kararlarına Karşı Açılan İptal
Davalarında Menfaat İlişkisinin Davacının Kimliği Üzerinden
Bazı Görünümleri213
Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşları 213
Dernekler.218
Belde Sakinleri 219
İvedi Yargılama Usulü.222
Görevli ve Yetkili Mahkeme225
Bilirkişi İncelemesi ve Keşif .227
Stratejik Çevresel Değerlendirme ve İptal Davaları 232
Mekânsal Strateji Planlarının Yargısal Denetimi 233
Çevre Düzeni Planlarının Yargısal Denetimi.237
SONUÇ.243
KAYNAKÇA257