İdare Hukuku Boyutuyla Çevresel Etki Değerlendirmesi

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Özet 9
Tablolar ve Şekiller Listesi 17
Kısaltmalar 19
Giriş 23
Birinci Bölüm
ÇEVRE HUKUKU VE
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ
I. ÇEVRE VE ÇEVRE HAKKI 27
A. Çevre Kavramı 27
B. Sağlıklı Bir Çevrede Yaşama Hakkı 31
C. Çevrenin Korunmasına İlişkin Hukuki Dayanaklar 34
II. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ KAVRAMI 41
A. Mukayeseli Hukukta ÇED Kavramının Tanımlanması 44
B. Türk Hukukunda ÇED Kavramının Tanımlanması 46
C. Çevresel Etki Değerlendirmesi Kavramından Türeyen Kavramlar 49
1. Sınıraşan Çevresel Etki Değerlendirmesi 49
2. Stratejik Çevresel Değerlendirme (SÇD) 52
3. Uluslararası Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirmesi (ÇSED) 53
III. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİNİN GELİŞİMİ 54
A. ABD Ulusal Çevre Politikası Kanunu (NEPA) 54
B. Birleşmiş Milletler Çevre Programı (UNEP) 57
C. Avrupa Birliği ÇED Yönergesi 58
1. 85/337 sayılı ÇED Yönergesi 59
2. 97/11 sayılı Yönerge İle Yapılan Değişiklikler 63
3. 2003/35 sayılı Yönerge İle Yapılan Değişiklikler 66
4. 2009/31 sayılı Yönerge İle Yapılan Değişiklikler 69
5. 2011/92 sayılı ÇED Yönergesi 71
6. 2014/52 sayılı Yönerge İle Yapılan Değişiklikler 71
Ç. Bazı AB Üyesi Devletlerdeki Düzenlemeler 73
1. Almanya 73
2. Fransa 76
3. İngiltere 77
IV. TÜRK HUKUKUNDA ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ 79
A. Anayasal Dayanağı 79
B. Çevre Kanunundaki Düzenleme 79
C. Stratejik Çevresel Değerlendirme Yönetmeliği 87
Ç. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmelikleri 89
1. 07 Şubat 1993 tarihli ÇED Yönetmeliği 91
2. 23 Haziran 1997 Tarihli ÇED Yönetmeliği 98
3. 06 Haziran 2002 Tarihli ÇED Yönetmeliği 109
4. 16 Aralık 2003 tarihli ÇED Yönetmeliği 114
5. 17 Temmuz 2008 tarihli ÇED Yönetmeliği 118
6. 03 Ekim 2013 tarihli ÇED Yönetmeliği 123
7. 25 Kasım 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği 125
İkinci Bölüm
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ SÜRECİ
I. ÇED SÜRECİNİN İDARE HUKUKU İÇİNDEKİ YERİ 127
A. İdare Hukuku ve Çevresel Etki Değerlendirmesi 127
B. İdari İşlemler ve Çevresel Etki Değerlendirmesi 132
C. İdari Usul ve Çevresel Etki Değerlendirmesi 136
II. ÇED SÜRECİ, TARAFLARI VE UYGULANACAK YÖNTEMİN BELİRLENMESİ 139
A. ÇED Süreci ve Amacı 139
B. ÇED Sürecinin Tarafları 141
1. Proje Sahibi 141
2. Yetkili İdare 142
3. Yeterlik Belgesi Verilmiş Kurum ve Kuruluşlar 144
4. Halk 149
C. ÇED Yönetmeliği Kapsamındaki Projeye Uygulanacak Yöntemin Belirlenmesi 150
III. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİ UYGULAMA YÖNTEMİ 152
A. Çevresel Etki Değerlendirmesi Uygulanacak Projeler 153
1. Yürürlükteki ÇED Yönetmeliğinin Ek–1 Listesindeki Projeler 153
2. ÇED Yönetmeliğinin Ek–1 Listesinin Gelişim Süreci 158
B. Çevresel Etki Değerlendirmesi Başvurusu 169
1. Başvurunun Hukuki Niteliği 170
2. ÇED Başvuru Dosyasının İçeriği 170
a. Başlık, İçindekiler ve Özet Sayfaları 171
b. Projenin Tanımı ve Özellikleri 173
c. Proje Yeri ve Etki Alanının Mevcut Çevresel Özellikleri 173
ç. Projenin İnşaat ve İşletme Aşamasında Çevresel Etkileri ve Alınacak Önlemler 174
d. Halkın Katılımı Aşamasına Yönelik Planlamaların Açıklanması 175
e. Kaynakça ve Ekler 176
C. Başvuru Dosyasının Alınması ve Komisyonun Kurulması 176
Ç. Kapsam Belirleme Aşamasına Geçilmesi 179
D. Çevresel Etki Değerlendirmesine Katılım 182
1. Bilgi Edinme ve Katılım İlkesi 182
2. Türk Çevre Hukukunda Bilgi Edinme ve Katılımın Yeri 184
3. Halkın Katılımı Toplantısı 190
E. Komisyon’un Kapsam ve Özel Format Belirlemesi 196
F. ÇED Raporunun Hazırlanması ve Bakanlığa Sunulması 198
1. ÇED Raporunun Hukuki Mahiyeti 199
2. ÇED Raporunun Hazırlanmasında Proje Sahibinin Sorumluluğu 199
3. ÇED Raporunun Hazırlanmasında Görev Alacak Uzmanlar 200
4. ÇED Raporunun Muhteviyatı 202
5. ÇED Raporunun Bakanlığa Sunulması 205
G. ÇED Raporunun İncelemesi 206
H. İdarenin Nihai ÇED Raporu Hakkındaki Kararı 213
1. ÇED Olumlu / ÇED Olumsuz Kararı 213
2. İdari Kararın Etkisi ve Sonuçları 216
IV. SEÇME, ELEME KRİTERLERİ UYGULAMA YÖNTEMİ 217
A. Seçme–Eleme Kriterleri Uygulanacak Projeler 218
1. Yürürlükteki ÇED Yönetmeliğinin Ek–2 Listesindeki Projeler 218
2. ÇED Yönetmeliğinin Ek–2 Listesinin Gelişim Süreci 225
B. Seçme Eleme Kriteri Başvurusu 235
C. Proje Tanıtım Dosyası 236
Ç. Ön İnceleme 237
D. İnceleme Değerlendirme 238
E. ÇED Gereklidir / ÇED Gerekli Değildir Kararı 239
V. ÇED SÜRECİNE İLİŞKİN ÖZEL HALLER 240
A. Kapasite Artışları 240
B. Proje Sahibinin Değişmesi 242
C. ÇED Uygulamalarının Güçlendirilmesi 242
Ç. Askeri Projeler 243
D. Olağanüstü Durumlar ve Özel Hükümler 245
E. Entegre Projeler 247
F. Çevrimiçi ÇED Süreci Yönetim Sistemi 249
G. Kapsam Dışı Projeler 250
H. Kanuni Kapsam Dışı Projeler 251
Üçüncü Bölüm
ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİNDE
İZLEME VE KONTROL MEKANİZMASI,
KARARLARA KARŞI İDARİ YAPTIRIMLAR VE
İPTAL DAVASI
I. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİNE TABİ PROJELERİ İZLEME VE KONTROL MEKANİZMASI 253
A. Genel Olarak İzleme ve Kontrol Aşaması 253
B. ÇED Yönetmeliklerinde İzleme ve Kontrol Aşaması 256
1. İzleme ve Kontrol Aşamasının Kapsamı 256
2. İzleme ve Kontrol Yetkisinin Devredilebileceği Makamlar 260
3. İzleme ve Kontrol Aşamasında ÇED Firmalarının Fonksiyonu 263
4. Proje Sahibinin Bildirim Yükümlülüğü 267
C.Bakanlık Teşkilatında İzleme ve Kontrol Makamı 267
Ç. İzleme ve Kontrol Aşamasında Halkın Katılımı 269
II. ÇEVRESEL ETKİ DEĞERLENDİRMESİNDE İDARİ YAPTIRIMLAR 270
A. Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğindeki İdari Yaptırımlar 270
1. İdari Karar Olmadan Başlanan Projeler Hakkında Uygulanacak İdari Yaptırımlar 270
2. Taahhütler Yerine Getirilmediğinde Uygulanacak İdari Yaptırımlar 273
B. Çevre Kanunundaki İdari Yaptırımlar 275
1. İdari Para Cezası 276
a. Nispi İdari Para Cezası 277
b. Maktu İdari Para Cezası 279
c. İdari Para Cezasının Verilmesi ve Tahsili 280
2. Faaliyetin Durdurulması 284
3. Eski Hale İade 285
4. ÇED Sürecinin Durdurulması 286
C. Diğer Kanunlardaki Cezaların Uygulanması 286
III. ÇED KARARLARINA KARŞI İPTAL DAVASI 287
A. Genel Olarak 289
B. Dava Ehliyeti 292
1. Objektif Dava Ehliyeti 293
2. Subjektif Dava Ehliyeti (Menfaat İhlali Koşulu) 294
C. Dava Açma Süresi 305
D. Bilirkişi İncelemesi 310
E. Keşif 317
IV. ÇED KARARLARINA İLİŞKİN İDARİ YARGIDA İSTİNAF VE TEMYİZ KANUN YOLLARI 319
A. İstinaf Kanun Yolu 319
B. Temyiz Kanun Yolu 321
V. ÇED YÖNETMELİĞİNİN UYGULAMAYA YANSIMASI 323
A. Mevzuatın Yeterliliği 323
B. Yargısal Denetimin Etkinliği 326
C. ÇED Kararlarına İlişkin İstatistiki Veriler 328
Ç. İstatistiki Verilerden Hareketle Uygulamanın Etkinliği 334
Sonuç 341
Kaynakça 347
Kavramlar Dizini 365