İdare Hukuku Dersleri Cilt-1
Prof. Dr. Halil KALABALIK
- | İdare Hukukuna Giriş |
- | Türkiye'nin İdari Teşkilatı |
- | Memurlar ve Diğer Kamu Görevlileri |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Beşinci (10.) Baskı İçin Önsöz 5
Kısaltmalar 29
Birinci Kısım
İDARE HUKUKUNA GİRİŞ
Bölüm I
İDARE HUKUKU
I. TANIM VE İDARE HUKUKU SİSTEMLERİ 35
A. Tanım 35
B. İdare Hukuku Sistemleri 35
1. Anglo–Sakson Sistemi 35
2. Kara Avrupası Sistemi 36
II. İDARE HUKUKUNUN DOĞUŞU VE GELİŞİMİ 37
A. Avrupa’da 37
B. Türkiye’de 38
III. İDARE HUKUKUNUN ÖZELLİKLERİ 38
IV. İDARE HUKUKUNUN KAYNAKLARI 39
A. Anayasa 39
B. Kanun ve Kanunlara Eşdeğer Metinler 40
C. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 41
D. Düzenleyici İdari İşlemler ve Örf ve Adetler 41
V. İDARE HUKUKUNUN ALANINI BELİRLEYEN ÖLÇÜTLER 43
A. Kamu Gücü Ölçütü 43
B. Kamu Hizmeti Ölçütü 43
C. Karma Ölçüt 45
D. Kamu Yararı Ölçütü 45
VI. İDARE HUKUKUNUN BÖLÜMLERİ 46
Bölüm II
ORGANİK VE İŞLEVSEL İDARE
I. ORGANİK İDARE 48
II. İŞLEVSEL İDARE 50
A. İdari İşlevin Devletin Diğer İşlevlerinden Ayırt Edilmesi 50
1. Yasama İşlevinden Ayırt Edilmesi 50
2. Yargı İşlevinden Ayırt Edilmesi 52
3. Yürütme İşlevinden Ayırt Edilmesi 54
B. İdari İşlevin Konusu, Kapsamı, Amacı ve Nitelikleri 55
1. İdari İşlevin Konusu 55
2. İdari İşlevin Kapsamı 56
3. İdari İşlevin Amacı 56
4. İdari İşlevin Nitelikleri 57
a. İdari İşlev Kamu Gücü Kullanır 57
b. İdari İşlev Sürekli Bir Devlet İşlevidir 58
c. İdari İşlev Teknik Bir İşlevdir 58
ç. İdari İşlev Hukuka Uygunluk Karinesinden Yararlanır 58
d. İdari İşlevin Amacı Kamu Yararını Gerçekleştirmektir 58
e. İdari İşlev İdari İşlem ve Eylemlerle Yerine Getirilir 59
f. İdari İşlevin İfasından Doğan Uyuşmazlıklara İdari Yargıda Bakılır 59
Bölüm III
İDARE HUKUKUNA HAKİM OLAN ANAYASAL İLKELER
I. HUKUK DEVLETİ İLKESİ (İDARENİN HUKUKA BAĞLILIĞI) 61
A. Kavram ve Tanım 61
B. Hukuk Devleti Anlayışının Tarihi Gelişimi 63
1. Mülk Devleti Anlayışı 63
2. Polis Devleti Anlayışı 63
3. Hazine Teorisi 64
4. Mülk Devleti ve Polis Devleti Anlayışları Karşısında Osmanlı Devleti’nin Durumu 65
C. Hukuk Devletinin Asgari Varlık Şartları 66
1. Temel Hak ve Hürriyetlerin Güvence Altına Alınması 66
a. Şekli Güvenceler 66
b. Asli (Yargısal) Güvenceler 67
aa. Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi 67
bb. İdarenin Yargısal Denetimi 68
cc. Yürütmenin Durdurulması 68
çç. Bazı Temel Hak ve Hürriyetlerin Sınırlanması İçin Mahkeme Kararının Gerekmesi 69
dd. Haksız Yere Tutuklananlara Devletçe Tazminat Ödenmesi 69
ee. Temel Hak ve Hürriyetlerin Korunması 70
2. Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Yargısal Denetimi 70
3. Kanunî İdare İlkesi 70
a. Kanuna Dayanma İlkesi 71
b. Kanuna Aykırı Olmama 73
4. Açıklık İlkesi 73
5. İdarenin Yargısal Denetimi 75
6. İdarenin Malî Sorumluluğu 76
7. Mahkemelerin Bağımsızlığı 76
II. EŞİTLİK İLKESİ VE AYRIMCILIK YASAĞI 77
A. Eşitlik İlkesi 77
1. Tarihi Gelişimi, Hukuki Niteliği ve Anlamı 77
2. Hakkın İçeriği 79
B. Ayrımcılık Yasağı 81
İkinci Kısım
TÜRKİYE’NİN İDARİ TEŞKİLATI
Bölüm IV
İDARİ TEŞKİLATA HAKİM OLAN ANAYASAL İLKELER
I. MERKEZDEN YÖNETİM İLKESİ 86
A. Tanım ve Özellikleri 86
B. Faydalı ve Sakıncalı Yönleri 87
1. Faydalı Yönleri 87
2. Sakıncalı Yönleri 88
C. Yetki Genişliği 89
1. Tanımı ve Özellikleri 89
2. Yetki Genişliğinin Türleri 90
a. Coğrafi Yetki Genişliği 90
b. Fonksiyonel Yetki Genişliği 92
3. Faydalı ve Sakıncalı Yönleri 92
II. YERİNDEN YÖNETİM (ADEM–İ MERKEZİYET) İLKESİ 92
A. Kavram ve Tanım 92
B. Yerinden Yönetimin Şartları 93
1. Kamu Tüzelkişiliği 93
2. Özerklik 94
a. İdarî Özerklik 94
b. Fonksiyonel Özerklik 94
c. Mali Özerklik 94
3. İdari Vesayet 95
C. Faydalı ve Sakıncalı Yönleri 96
1. Faydalı Yönleri 96
2. Sakıncalı Yönleri 97
Ç. Yerinden Yönetim Türleri 98
1. Otokratik – Demokratik Yerinden Yönetim 98
2. Siyasî Yerinden Yönetim – İdarî Yerinden Yönetim 99
a. Siyasî Yerinden Yönetim 99
b. İdarî Yerinden Yönetim 100
c. Coğrafi Yerinden Yönetim 100
ç. Hizmet Yerinden Yönetim 101
3. Yerinden Yönetim Türlerinin Karşılaştırılması 102
III. İDARENİN BÜTÜNLÜĞÜ İLKESİ 103
A. Kavram ve Tanım 103
B. İdarenin Bütünlüğünü Sağlayan Mekanizmalar 104
1. Hiyerarşi (Silsile–i Meratip, Sıralı Düzen) 104
a. Tanımı ve Pozitif Temelleri 104
b. Hiyerarşik Denetimin Kapsadığı Yetkiler 106
c. Hiyerarşik Denetim Dışında Kalan Kamu Görevlileri 108
2. İdarî Vesayet 109
a. Tanımı ve Gerekliliği 109
b. İdari Vesayetin Özellikleri 110
c. İdari Vesayetin Çeşitleri 112
ç. İdari Vesayetin Uygulanma Şekli 112
aa. İdarî İşlemler Üzerinde 112
bb. Eylemler Üzerinde 113
cc. Organlar Üzerinde 114
çç. Personel Üzerinde 114
d. İdari Vesayetin Kapsadığı Yetkiler 115
aa. İptal 115
bb. Erteleme 115
cc. İzin 116
çç. Yerine Geçme 116
dd. Onama (Tasdik) 117
ee. İdari Yargıya Başvuru 118
IV. KAMU TÜZEL KİŞİLİĞİ VE KAMU TÜZEL KİŞİLERİ 118
A. Kamu Tüzel Kişiliğinin Kurulması ve Kaldırılması 119
1. Kamu Tüzelkişiliğinin Kurulması 119
a. Anayasa ile Kurulma 119
b. Kanunla Kurulma 119
c. Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Kurulma 120
2. Kamu Tüzelkişiliğinin Kaldırılması 121
B. Kamu Tüzelkişiliğinin Ölçütleri 122
1. İdare Tarafından Kurulmuş Olması 122
2. Kamu Gücünü Kullanma Yetkisine Sahip Kılınması 123
3. Ek Ölçütler 124
C. Yetenek ve Organları 126
Ç. Uğraş Konuları ve Alanları 126
D. Kamu Tüzel Kişilerinin Türleri 127
1. Yapıları Bakımından 127
2. Amaçları Bakımından 127
3. Kuruluş Tarzları Bakımından 128
4. Kamu İdareleri – Kamu Kurumları Ayrımı 128
a. Kamu idareleri 128
b. Kamu Kurumları 129
c. Kamu İdareleri – Kamu Kurumları Arasındaki Farklar 130
E. Kamu Tüzel Kişilerinin Bütçeleri 131
1. Genel Bütçeli Kuruluşlar 131
2. Özel Bütçeli Kuruluşlar 131
3. Düzenleyici ve Denetleyici Kurum Bütçeleri 132
4. Sosyal Güvenlik Kurumu Bütçesi 132
5. Mahalli İdare Bütçesi 132
6. KİT’lerin Bütçesi 132
Bölüm V
CUMHURBAŞKANI VE CUMHURBAŞKANLIĞI TEŞKİLATI
I. CUMHURBAŞKANI 133
A. Seçilmesi, Niteliği ve Görev ve Yetkileri 133
1. Seçilmesi 133
2. Nitelikleri 136
3. Görev ve Yetkileri 136
B. Cumhurbaşkanlığı İşlemleri 139
1. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 140
a. Olağan Kararnameler 140
b. Olağanüstü Kararnameler 145
2. Cumhurbaşkanlığı Yönetmelikleri 146
3. Cumhurbaşkanlığı Kararları 146
C. Cumhurbaşkanının Sorumluluğu 146
1. Cezai Sorumluluğu 147
2. Hukuki Sorumluluğu 148
II. CUMHURBAŞKANLIĞI TEŞKİLATI 150
A. Cumhurbaşkanlığı Makamı 150
B. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı 152
1. İdari İşler Başkanlığı Teşkilatı 152
a. İdari İşler Başkanı 152
b. Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Başkanlığı’ndaki Birimler 152
2. Personel Rejimi 153
C. Cumhurbaşkanlığı Politika Kurulları 156
1. Kuruluşu 156
2. Görev ve Yetkileri 156
3. Çalışma Usul ve Esasları 157
4. Kurullarla İlgili Mali Hükümler 158
Ç. Cumhurbaşkanlığı’na Bağlı Kurum ve Kuruluşlar 158
D. Devlet Denetleme Kurulu 159
1. Kapsamı 160
2. Görev ve Yetkileri 161
3. Kuruluşu, Teşkilatı ve Personeli 162
4. Denetim ve Denetçiler 163
5. Raporlar 164
E. Cumhurbaşkanı Yardımcıları 165
1. Atanması 165
2. Cumhurbaşkanı ile Hukuki İlişkileri 165
3. Görev ve Yetkileri 165
4. Sorumluluğu 166
a. Cezai Sorumluluğu 166
b. Hukuki Sorumluluğu 167
F. Bakanlıklar ve Bakanlar 167
1. Bakanlıklar 167
a. Tanım ve Kurulması 167
b. Bakanlık Yurtiçi Teşkilatı 168
c. Yurtdışı Teşkilatı 170
aa. Elçilik Niteliğindeki Dış Temsilcilikler 170
bb. Diplomatik Temsilcilikler 171
cc. Daimi Temsilcilikler ve Temsilcilikler 172
çç. İhtisas Birimleri 172
dd. Dış Temsilcilik Niteliği Taşımayan Yurtdışı Teşkilatı 172
ee. Yurtdışı Teşkilatı ile Merkez Arasındaki Yazışmalar 172
ff. Yurtdışı Teşkilatı ile Merkez Arasındaki Yazışmalar 173
ç. Bakanlık Bağlı, İlgili ve İlişkili Kuruluşları 173
2. Bakanlar 175
a. Atanması 175
b. Cumhurbaşkanı ile Hukuki İlişkileri 175
c. Görev ve Yetkileri 175
d. Sorumluluğu 176
aa. Cezai Sorumluluğu 176
bb. Hukuki Sorumluluğu 177
3. Bakan Yardımcıları 177
4. Bakan Müşavirleri 178
G. İdari Kurul, Konsey ve Komisyonlar 179
1. Malvarlığının Dondurulmasını Değerlendirme Komisyonu 179
2. Kültür Varlıklarını Koruma Yüksek Kurulu 180
3. Ekonomik İşler Olağanüstü Hal Koordinasyon Kurulu 180
4. Maden İşletme Faaliyetleri ile Diğer Yatırımların Kamu Yararı Açısından Önceliğini ve Önemini Tespit ve Karar Kurulu 181
5. İthalatta Haksız Rekabeti Değerlendirme Kurulu 181
6. Bireysel Emeklilik Danışma Kurulu 182
7. Asgari Ücret Tespit Komisyonu 182
8. 5015 Sayılı Kanunu m. 16/5’te Belirtilen Komisyon 183
9. Toptancı Hal Konseyi 183
10. Göç Kurulu 184
Bölüm VI
BAŞKENTTEKİ YARDIMCI KURULUŞLAR
I. DANIŞTAY 185
A. İdari Görevleri 186
1. Danışma Kararları 186
2. İdari Kararları 187
B. İdari Teşkilatları 189
C. Danıştay Personeli 191
D. Danıştay’ın Çalışma Usulü 191
II. SAYIŞTAY 192
A. Sayıştay Denetimine Tabi Kurum ve Kuruluşlar ve Sayıştay Denetiminin Kapsamı 193
B. Sayıştay’ın Hukuki Niteliği 194
C. İdari Görevleri 199
1. Denetim Görevleri 200
2. Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne Rapor Sunma Görevleri 200
3. Görüş Bildirme Görevleri 203
4. İdari Nitelikteki Kararların Birleştirilmesi Görevleri 203
D. Teşkilatı ve Personeli 203
E. Çalışma Şekil ve Usulleri 205
III. MİLLİ GÜVENLİK KURULU 206
A. Kuruluşu ve Teşkilatı 207
B. Milli Güvenlik Kurulu’nun Görevleri 208
C. Personel Rejimi 209
D. Kararlarının Hukuki Niteliği 209
E. Çalışma Şekil ve Usulleri 210
IV. EKONOMİK VE SOSYAL KONSEY 211
V. YÜKSEK PLANLAMA KURULU 212
VI. PARA–KREDİ VE KOORDİNASYON KURULU 212
Bölüm VII
TAŞRA TEŞKİLATI
I. İL GENEL İDARESİ 216
A. Vali 217
1. Hukuki Statüsü 217
2. Görev ve Yetkileri 219
3. Askeriye ile İlişkileri 221
4. Adliye ile İlişkileri 225
5. İdari Vesayet Yetkileri 225
6. Yurtdışı İlişkileri 225
B. İl İdare Şube Başkanları 226
C. İl İdare Kurulu 227
II. İLÇE İDARESİ 228
A. Kaymakam 228
1. Atanması ve Hukuki Statüsü 229
2. Görev ve Yetkileri 230
B. İlçe İdare Şube Başkanları 232
C. İlçe İdare Kurulu 233
III. BUCAK İDARESİ 233
A. Tanım ve Kuruluşu 233
B. Organları 234
1. Bucak Müdürü 234
2. Bucak Meclisi 235
3. Bucak Komisyonu 235
IV. BÖLGE İDARESİ 235
A. Hukuki Niteliği ve Kuruluşu 235
B. Türleri 236
1. Taşra Bölge Teşkilatları 236
2. Bölge Valiliği 237
3. Olağanüstü Hal Bölge Valiliği 237
4. Serbest Bölgeler 238
Bölüm VIII
İL ÖZEL İDARELERİ
I. ANAYASAYA GÖRE MAHALLİ İDARELER 241
II. İL ÖZEL İDARELERİNİN TANIMI, TARİHİ GELİŞİMİ VE KURULUŞU 241
A. Tanım 241
B. Tarihi Gelişimi 242
C. Kuruluşu 242
III. GÖREV VE YETKİLERİ 243
A. Görevleri 243
B. Yetkileri ve İmtiyazları 245
IV. ORGANLARI 246
A. İl Genel Meclisi 246
1. Seçimi ve Üyeliğin Sona Ermesi 246
2. Çalışma Usul ve Esasları 247
a. Başkanlık Divanı 247
b. Toplantıları 248
c. İhtisas Komisyonları 249
d. Meclis Kararlarının Kesinleşmesi 251
3. Görev ve Yetkileri 251
4. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları 253
B. İl Encümeni 253
1. Oluşumu ve Çalışma Esas ve Usulleri 253
2. Görev ve Yetkileri 254
C. Vali 255
V. TEŞKİLATI VE PERSONELİ 256
A. Teşkilatı 256
B. Personeli 257
VI. GELİRLERİ, GİDERLERİ VE BÜTÇESİ 259
A. Gelirleri 259
1. Genel Bütçe Vergi Gelirleri Tahsilatından Ayrılacak Paylar 259
2. Borçlanma Gelirleri 260
B. Giderleri 260
C. Bütçesi 261
VII. İDARİ VESAYET 262
A. Organlar Üzerinde 262
1. İl Genel Meclisinin Feshi ve Sonuçları 262
2. Görevden Uzaklaştırma 263
B. Hizmetlerde Aksama 263
VIII. YATIRIM İZLEME VE KOORDİNASYON BAŞKANLIĞI 264
A. Kuruluşu ve Görevleri 264
B. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 265
C. Teşkilatı ve Personeli 265
Bölüm IX
BELEDİYE İDARESİ
I. BELEDİYELERİN KURULMASI VE KALDIRILMASI 267
A. Belediyelerin Kurulması 267
B. Birleşme ve Katılma 268
C. Belde Adının Değişmesi 268
D. Belediyelerin Kaldırılması 269
II. BELEDİYELERİN GÖREV VE YETKİLERİ 269
A. Belediyelerin Görevleri 269
1. Zorunlu Görevleri 270
2. İhtiyari Görevleri 270
B. Belediyelerin Yetkileri 271
III. BELEDİYELERİN ORGANLARI 275
A. Belediye Meclisi 275
1. Oluşumu ve Üyeliğin Sona Ermesi 275
2. Belediye Meclisinin Görevleri 277
3. Çalışma Esas ve Usulleri 279
a. Başkanlık Divanı 279
b. Toplantıları 279
c. İhtisas Komisyonları 281
ç. Meclis Kararlarının Kesinleşmesi 282
4. Meclisin Bilgi Edinme ve Denetim Yolları 283
B. Belediye Encümeni 284
1. Oluşumu ve Çalışma Usulü 284
2. Encümen Toplantıları 285
3. Encümenin Görevleri 285
4. Encümen Üzerinde İdari Vesayet 287
C. Belediye Başkanı 287
1. Seçilmesi veya Görevlendirilmesi 287
2. Görevleri 287
3. Özlük Hakları 288
4. Görevini Sona Erdiren Haller 289
5. Başkanlığın Boşalması Halinde Yapılacak İşlemler 290
IV. BELEDİYE ÜZERİNDE İDARİ VESAYET 291
A. Belediye Meclisinin Feshi 291
B. Hizmetlerde Aksama 292
V. BELEDİYE TEŞKİLATI VE PERSONELİ 293
A. Belediye Teşkilatı 293
B. Belediye Personeli 293
1. Belediye Zabıtası 293
2. Belediye İtfaiyesi 294
3. Belediye Personeli 294
VI. BELEDİYENİN GELİRLERİ VE BÜTÇESİ 297
A. Belediyenin Gelirleri 297
1. Vergi Gelirleri 297
2. Borçlanma Gelirleri 299
3. İller Bankası Kârının Dağıtımından Elde Edilen Gelirleri 300
B. Belediye Bütçesi 300
VII. MAHALLE İDARESİ 301
A. Tanım 301
B. Kurulması ve Kaldırılması 301
C. Görevleri 302
D. Birimleri 302
1. Oluşumu 302
2. Görevleri 302
E. Gelirleri 303
VIII. İL ÖZEL İDARESİ VE BELEDİYELERİN DENETİMİ 303
A. Denetimin Amacı 303
B. Denetimin Kapsamı ve Türleri 303
C. Faaliyet Raporu 304
IX. BELEDİYELERİN DİĞER KURULUŞLARLA İLİŞKİLERİ 304
X. MAHALLİ İDARELERİN YURTDIŞI İLİŞKİLERİ 305
Bölüm X
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYELERİ
I. TANIM, KURULUŞ VE SINIRLARI 307
II. BÜYÜKŞEHİR VE İLÇE BELEDİYELERİ ARASINDA GÖREV VE YETKİ BÖLÜŞÜMÜ 308
A. Büyükşehir Belediyesinin Görevleri 308
B. İlçe Belediyelerinin Görevleri 312
C. Büyükşehir Belediyesi ve İlçe Belediyelerinin Ortak Görevleri 313
D. Büyükşehir Belediyesinin Yetki ve İmtiyazları 313
1. Normal Yetkiler 313
2. İmar Uygulamalarını Denetleme Yetkisi 313
III. ORGANLARI 314
A. Büyükşehir Belediye Meclisi 314
1. Oluşumu 314
2. Çalışma Usul ve Esasları 315
a. Toplantıları 315
b. İhtisas Komisyonları 315
c. Meclis Kararlarının Kesinleşmesi 316
3. Görevleri 316
B. Büyükşehir Belediye Encümeni 317
1. Oluşumu 317
2. Görevleri 317
C. Büyükşehir Belediye Başkanı 317
1. Seçilmesi ve Görevinin Sona Ermesi 317
2. Görev ve Yetkileri 318
IV. TEŞKİLATI VE PERSONELİ 319
A. Teşkilatı 319
B. Personeli 319
V. KOORDİNASYON MERKEZLERİ 320
A. Altyapı Koordinasyon Merkezi (AYKOME) 320
B. Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) 322
VI. GELİRLERİ, GİDERLERİ VE BÜTÇESİ 322
A. Gelirleri 322
B. Giderleri 324
C. Büyükşehir Bütçesi 324
Bölüm XI
KÖY İDARESİ
I. TANIM, KURULMASI/KALDIRILMASI VE SINIR UYUŞMAZLIKLARI 327
A. Tanım 327
B. Kurulması/Kaldırılması 327
C. Sınır Uyuşmazlıkları ve Giderilmesi 328
D. İki veya Daha Fazla Köyler Arasındaki İşlerin Müştereken Halli 328
II. KÖY İDARESİNİN GÖREV VE YETKİLERİ 329
A. Görevleri 329
B. Yetkileri 330
III. KÖY İDARESİNİN ORGANLARI 330
A. Köy Derneği 330
1. Oluşumu 330
2. Görevleri 330
3. İdari Vesayet 331
B. İhtiyar Meclisi 331
1. Oluşumu 331
2. Toplantıları 331
3. Görevleri 332
a. İdari Görevleri 332
b. Yargısal Görevleri 332
4. İdari Vesayet 332
C. Köy muhtarı 332
1. Seçilmesi 333
2. Görevleri 333
a. Devlete İlişkin Görevleri 333
b. Köy İdaresine İlişkin Görevleri 333
3. İdari Vesayet 333
IV. KÖY İDARESİNİN PERSONELİ 334
A. Köy Korucuları 334
B. Köy Katibi 335
C. Köy İmamı 336
V. KÖY İDARESİNİN MALLARI, GELİRLERİ VE BÜTÇESİ 336
A. Malları 336
B. Gelirleri 337
C. Köy Bütçesi 338
Bölüm XII
BOZCAADA VE İMROZ İDARESİ
I. GENEL OLARAK 339
II. ORGANLARI 339
A. Nahiye Meclisi 339
B. Nahiye Müdürü 340
III. GELİRLERİ VE BÜTÇESİ 340
IV. PERSONELİ 340
Bölüm XIII
MAHALLİ İDARELERARASI İLİŞKİLER
I. MAHALLİ İDARE BİRLİKLERİ 341
A. Tanım 341
B. Kuruluşu 342
C. Yetkileri 343
Ç. Birliğin Organları 343
1. Birlik Meclisi 343
2. Birlik Encümeni 343
3. Birlik Başkanı 344
D. Birlik Teşkilatı 344
E. Birlik Gelirleri 344
II. KÖYLERE HİZMET GÖTÜRME BİRLİKLERİ 345
A. Kuruluşu 345
B. Organları 345
C. Görevleri 345
Ç. Personeli 345
III. SULAMA BİRLİKLERİ 346
A. Birlik Başkanlığı’nın Oluşumu, Görev ve Yetkileri 347
B. Birliğin Görev ve Yetkileri 348
C. Birlik Gelirleri ve Bütçesi 348
1. Birliğin Gelirleri 348
2. Birlik Bütçesi 349
Ç. Birlik Personeli 349
D. Birliklerin Denetimi ve Mallarının Durumu 350
E. Birlik Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi ve Başka Birlikle Birleştirme 350
IV. TURİZM ALTYAPI BİRLİKLERİ 350
V. BİRLİKLERİN DENETİMİ 351
Bölüm XIV
HİZMET YERİNDEN YÖNETİM KURULUŞLARI
(KAMU KURUMLARI)
I. TANIMI VE ORTAYA ÇIKIŞLARI 357
II. KURULMALARI VE KALDIRILMALARI 358
III. ORTAK NİTELİK VE ÖZELLİKLERİ 358
A. Kamu Tüzelkişiliği 358
B. Özerklik 359
C. İdare Vesayet 360
D. İhtisas (Uzmanlık) Kuralı 361
IV. KAMU KURUMLARININ TÜRLERİ 361
A. Faaliyet Alanları Bakımından 362
1. Milli Kamu Kurumları 362
2. Bölgesel Kamu Kurumları 362
3. Mahallî Kamu Kurumları 362
B. Yönetim Şekilleri Bakımından 363
1. Kamusal Yönetim Şekilleri Uygulanan Kamu Kurumları 363
2. Özel Yönetim Şekilleri Uygulanan Kamu Kurumları 363
Bölüm XV
MİLLİ KAMU KURUMLARI
I. İDARİ KAMU KURUMLARI 365
A. Tanım ve Ortaya Çıkışları 365
B. Görev ve Yetkileri 366
C. Teşkilatı ve Personeli 366
D. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 367
E. Hukuki Rejimi ve Özellikleri 368
II. İKTİSADİ KAMU KURUMLARI 368
A. Kavram 368
B. Teşebbüsler 370
1. İktisadi Devlet Teşekkülleri 370
2. Kamu İktisadi Kuruluşları 371
C. Kurulmaları 371
Ç. Organları 372
D. Personeli 373
E. Özellikleri 374
F. Müesseseler 376
G. Bağlı Ortaklıklar 377
H. Kamu İştirakleri 378
İ. KİT’lerin Özelleştirilmesi 379
III. SOSYAL KAMU KURUMLARI 382
A. Tanım ve Kavram 382
B. Türleri 383
1. Sosyal Güvenlik Kurumu 383
2. Türkiye İş Kurumu 384
C. Ortak Özellikleri 384
IV. BİLİMSEL–TEKNİK–KÜLTÜREL KAMU KURUMLARI 386
A. Tanım ve Kavram 386
B. Ortak Özellikleri 387
C. Yükseköğretim Kurumları 390
1. Yükseköğretim Üst Kuruluşları 390
a. Yükseköğretim Kurulu 390
b. Yükseköğretim Denetleme Kurulu 392
c. Üniversitelerarası Kurul 392
2. Yükseköğretim Kurumları 393
V. DÜZENLEYİCİ VE DENETLEYİCİ KAMU KURUMLARI 395
A. Kavram ve Kavram 395
B. Hukuki Niteliği 396
C. Ortak Özellikleri 397
1. Kuruluş Amaçları Genellikle Kamunun Bazı Duyarlı Alanlarını Düzenlemek ve Birey ve Topluluklarını Korumaktır 398
2. Devlet Nam ve Hesabına Çalışma 398
3. Tüzel Kişilik 398
4. Bağımsızlık 399
4. Özerklik 400
5. İdari Vesayet 400
6. Yargı Denetimi 401
7. Düzenleme ve Denetleme Yetkilerine Sahiptirler 401
8. Yaptırım Uygulama 402
9. Diğer özellikleri 403
D. Faydalı ve Zararlı Yönleri 403
VI. CUMHURBAŞKANLIĞI OFİSLERİ 405
A. Kuruluş 405
B. Ofislerin Görevleri 405
C. Ofislerin Teşkilatı ve Koordinasyon 406
Ç. Ofis Başkan ve Yöneticilerinin Sorumluluğu 407
D. Ofislerde Personel İstihdamı ve Görevlendirme 407
E. Ofislerin Bütçe Gelirleri 408
Bölüm XVI
BÖLGESEL VE MAHALLİ KAMU KURUMLARI
I. GÜNEYDOĞU ANADOLU PROJESİ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIĞI 409
A. Hukuki Statüsü 409
B. Hukuki Niteliği 410
C. Görevleri 410
D. Teşkilatı ve Personeli 411
E. Gelirleri ve Bütçesi 411
F. Özellikleri 412
II. KALKINMA AJANSLARI 412
A. Kavram 412
B. Ülkemizde Kalkınma Ajansları 413
1. Kuruluşu 414
2. Hukuki Rejim 414
3. Ajansların Koordinasyonu 414
4. Görev ve Yetkileri 415
5. Ajansın Teşkilat Yapısı 416
a. Kalkınma Kurulu 416
b. Yönetim Kurulu 417
c. Genel Sekreterlik 419
ç. Yatırım Destek Ofisleri 419
6. Personeli 420
7. Gelirleri, Giderleri ve Bütçesi 420
a. Ajansın Gelirleri 420
b. Ajansın Giderleri 421
c. Mali Saydamlık ve Hesap Verme Sorumluluğu 421
ç. Ajansın Bütçesi 421
8. Ajansın Denetimi 422
III. DOĞU ANADOLU, KONYA OVASI VE DOĞU KARADENİZ BÖLGE KALKINMA İDARESİ BAŞKANLIKLARI 423
A. Kuruluşu 423
B. Görevleri 423
C. Teşkilatı ve Personeli 423
D. Gelir ve Giderleri 424
IV. KALKINMA İDARELERİ ÜZERİNDE MERKEZİ İDARENİN YETKİLERİ 424
V. MAHALLİ KAMU KURUMLARI 426
A. Tanım ve Özellikleri 426
B. Büyükşehir Su ve Kanalizasyon İdareleri 427
C. İl Özel İdaresi ve Belediye Şirketleri 428
Bölüm XVII
KAMU KURUMU NİTELİĞİNDE MESLEK KURULUŞLARI
I. KAVRAM VE TANIM 429
II. ORTAK ÖZELLİK VE NİTELİKLERİ 430
A. Kamu Kurumu Niteliğinde Kuruluşlardır 430
B. Kanunla Kurulurlar 431
C. Zorunlu Üyelik Esasına Dayanırlar 431
Ç. Kamu Gücü Kullanma Yetkisi ile Donatılmışlardır 432
D. Özerkliğe Sahiptirler 433
E. Gelirleri Parafiskal Gelir Niteliğindedir 433
F. Kendi Bütçeleri Vardır 434
G. Organları, Üyeleri Tarafından Yargı Gözetimi Altında Seçilir 434
H. İdari Vesayete Tabidirler 435
İ. Kuruluş Amaçları Dışında Faaliyette Bulunamazlar 436
J. Yönetim Şekli, Malları ve Personeli 437
Üçüncü Kısım
MEMURLAR VE DİĞER KAMU GÖREVLİLERİ
BÖLÜM XVIII
KAMU GÖREVLİSİ KAVRAMI VE ŞARTLARI
I. KAMU GÖREVLİSİ TANIMI 441
A. Geniş Anlamda Kamu Görevlileri 441
1. Hizmete Alınmaları Yönünden 441
2. Hizmet Süreleri Yönünden 441
3. Esas ve Yardımcı Olma Yönünden 442
4. Ücret Yönünden 442
5. Uygulanan Hukuk Yönünden 443
6. Üst Kademe Yöneticisi Kamu Görevlileri ve Diğer Kamu Görevlileri 443
a. Üst Kademe Kamu Yöneticileri Kavramı ve Tanım 443
b. Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Özellikleri 444
c. Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Yönetim Sistemleri 444
ç. Üst Kademe Kamu Yöneticilerinin Atanmasında Usuller 446
d. Türk Hukukunda Üst Kademe Kamu Yöneticileri 446
B. Dar Anlamda Kamu Görevlileri 450
II. KAMU GÖREVLİLİĞİNİN ŞARTLARI 451
BÖLÜM XIX
DEVLET MEMURLUĞU
I. TANIM 453
A. Anayasa’da 453
B. Ceza Hukukunda 453
C. Memur Yargılama Hukukunda 453
D. Memur Hukukunda 454
II. MEMURLUK MESLEĞİNİN TEMEL İLKELERİ 454
A. Sınıflandırma 455
1. Rütbe Sınıflandırması 455
2. Kadro Sınıflandırması 455
3. Sınıflandırmada Türk Sistemi 456
a. Tanım ve Özellikleri 456
b. Memurların Sınıfları ve Kapsamı 457
B. Kariyer 459
C. Liyakat 459
III. DEVLET MEMURLARI KANUNU’NA GÖRE İSTİHDAM ŞEKİLLERİ 460
A. Memurlar 460
B. Sözleşmeli Personel 460
C. İşçiler 463
IV. MEMURLUĞA GİRİŞ 463
A. Anayasal İlkeler 463
B. Memurlukta Aranan Şartlar 464
1. Genel Şartlar 464
a. Türk Vatandaşı Olmak 464
b. Yaş Şartı 464
c. Eğitim Şartı 464
ç. Sağlıklı Olma Şartı 465
d. Askerlikle İlginin Bulunmaması 466
e. Mahkum Olmamak 466
2. Özel Şartlar 466
C. Memurluğa Alma Yöntemleri 467
1. Sınav 467
2. Yerleştirme 468
V. DEVLET MEMURLUĞUNA ALINMA 472
A. Adaylık 472
B. Asli Memurluğa Atama 473
C. İşe Başlama 474
VI. HİZMETİÇİ EĞİTİM 475
VII. MEMURLARIN ÖDEV VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ VE YASAKLAR 476
A. Memurların Ödev ve Yükümlülükleri 476
1. Sadakat 476
2. Tarafsızlık 477
3. Davranış ve İşbirliği 477
4. Emirlere Uyma ve Kanunsuz Emir 477
5. İşbaşında Bulunma 478
6. Devlet Malını Koruma 478
7. Mal Bildiriminde Bulunma 479
8. Kıyafet Yükümlülüğü 480
9. Resmî Belge, Araç ve Gereçleri Geri Verme 480
B. Memurlar İçin Konan Yasaklar 481
1. İkinci Bir Görev Alma Yasağı 481
2. Toplu Eylem ve Hareketlerde Bulunma Yasağı 482
3. Grev Yasağı 482
4. Ticaret ve Diğer Kazanç Getirici Faaliyetlerde Bulunma Yasağı 483
5. Hediye Alma ve Çıkar Sağlama Yasağı 483
6. Gizli Bilgileri Açıklama Yasağı 485
7. Siyasi Partilere Girme Yasağı 485
8. Dernek Kurma ve Derneklere Üye Olma Yasağı 486
9. Ayrıldığı Kuruma Karşı Görev Alma Yasağı 487
VIII. MEMURLARIN TEMEL VE SOSYAL HAKLARI 487
A. Memurların Temel Hakları 487
1. Memurluk Statüsünün Kanunla Düzenlenmesi 487
2. Güvenlik Hakkı 488
3. İsnat ve İftiralara Karşı Korunma Hakkı 488
4. Müracaat, Şikâyet ve Dava Açma Hakkı 488
5. Sendika Kurma Hakkı 489
6. İzin Hakkı 493
a. Yıllık İzin Hakkı 494
b. Sağlık İzni 494
c. Mazeret İzni 494
aa. Amirin Takdirine Bağlı Mazeret İzinleri 494
bb. Amirin Takdirine Bağlı Olmayan Mazeret İzinleri 494
aaa. Analık İzni 494
bbb. Kadının Çalışma Süresinin Yarısı Kadar Çalışma Hakkı 495
ccc. Babalık İzni 495
ççç. Süt İzni 496
ddd. Hastalık Mazeret İzni 496
ç. Hastalık İzni 496
d. Refakat İzni 497
e. Aylıksız İzin 497
7. Aylık Hakkı 498
B. Memurların Sosyal Hakları 500
1. Aile Yardımı 500
2. Ölüm Yardımı 500
3. Cenaze Giderleri Yardımı 501
4. Yiyecek ve Giyecek Yardımı 501
5. Emeklilik Hakkı 501
a. Re’sen Emeklilik 501
b. İstek Üzerine Emeklilik 502
c. Malulen Emeklilik 502
ç. Emeklilere Sağlanan Haklar 503
d. Vazife Malullüğü 504
IX. MEMURLARIN DEĞERLENDİRİLMESİ 504
A. Memurlar Bilgi Sistemi ve Özlük Dosyası 504
B. Başarı Belgesi ve Ödül Verilmesi 505
X. MEMURLARIN YÜKSELMELERİ 505
A. Kademe İlerlemesi (Yatay İlerleme) 505
B. Derece Yükselmesi (Dikey İlerleme) 506
XI. DİSİPLİN SORUŞTURMASI 507
A. Disiplin Cezası Vermeye Yetkili Amir ve Kurullar 508
B. Disiplin Soruşturmalarında Usul 508
1. Zamanaşımı Süreleri 509
2. Karar Süreleri 509
3. Savunma Hakkı 509
4. Disiplin Usulleri 509
5. Disiplin Cezalarına Karşı Başvuru Yolları 510
6. Disiplin Cezalarının Uygulanması 510
7. Disiplin Suçu Teşkil Eden Fiiller 511
8. Disiplin Cezalarının Verilmesi 511
XII. GÖREVDEN UZAKLAŞTIRMA 512
XIII. KADRO AÇIĞI 513
XIV. MEMURLUĞUN SONA ERMESİ 514
A. Çekilme 514
B. Çekilmiş Sayılma 515
C. Çıkarılma 516
D. Şartlarda Eksiklik 516
E. Bağdaşmazlık 516
F. Ölüm ve Emeklilik 517
XV. DEVLET MEMURLARININ SORUMLULUĞU 517
A. Hukuki Sorumluluk 517
1. Kamu Hukukuna Tabi Görevleri Yerine Getiren Personelin Kişilere Verdiği Zararlardan Devletin Sorumluluğu 517
2. Ön İnceleme, Disiplin Soruşturması veya Diğer İdari Soruşturmaları Yapmakla Görevlendirilenler ile Teftiş ya da Denetim Elemanlarının Sorumluluğu 519
B. Cezai Sorumluluk 519
1. Adi Suçlar 519
2. 3628 Sayılı Kanunda Yer Alan Suçlar 519
3. 4483 Sayılı Kanun Kapsamındaki Suçlar 520
a. 4483 sayılı Kanuna Tabi Kamu Görevlileri 520
b. 4483 sayılı Kanuna Tabi Suçlar 521
c. 4483 sayılı Kanuna Göre Ceza Soruşturması 521
aa. Soruşturma İzni 521
bb. Ön İnceleme 523
cc. Soruşturma İzni Verilmemesine/Verilmesine İtiraz 524
çç. Hazırlık Soruşturması 525
dd. Yetkili ve Görevli Mahkeme 525
ee. Cumhuriyet Başsavcılığınca Re’sen Dava Açılabilecek Haller 526
ff. Ön İnceleme ve İdari Soruşturmalar Nedeniyle İdarenin Sorumluluğu 526
Kavramlar Dizini 527