İdarenin Kusurlu Sorumluluğu ve Rücu
Dr. Dilara Hazal YILMAZ
İÇİNDEKİLER
ÖZET . 5
İÇİNDEKİLER. 7
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ 11
GİRİŞ. 13
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARENİN KUSURLU SORUMLULUĞU
1. KAVRAMSAL ÇERÇEVE . 15
2. İDARENİN KUSURLU SORUMLULUĞUNUN
TARİHSEL GELİŞİMİ . 26
3. İDARENİN KUSURA DAYANAN
SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI 33
3.1. İdari Fiil . 34
3.2. Zarar 36
3.3. İlliyet Bağı . 40
4. HİZMET KUSURU, KİŞİSEL KUSUR, GÖREV
KUSURU KAVRAMLARI 43
4.1. Genel Olarak . 43
4.2. Hizmet Kusuru Kavramı . 47
4.2.1. Hizmet Kusuru Sayılan Durumlar: Kötü, Geç
İşleme ya da Hiç İşlememe 53
4.2.2. Hizmet Kusuru ve Hukuka Aykırılık İlişkisi . 60
4.3. Kişisel Kusur Kavramı 65
4.4. Görev Kusuru Kavramı . 76
5. İDARENİN KUSURLU SORUMLULUĞUNUN RÜCU
MEKANİZMASI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ . 83
6. AĞIR KUSUR – BASİT KUSUR AYRIMININ RÜCU
SİSTEMİNE ETKİSİ . 89
İKİNCİ BÖLÜM
KAMU GÖREVLİSİNİN MALİ SORUMLULUĞU VE RÜCU
1. KAMU GÖREVLİSİNİN MALİ SORUMLULUĞU . 97
1.1. Kamu Görevlisinin Doğrudan Mali Sorumluluğu 97
1.2. Kamu Görevlisinin Dolaylı Mali Sorumluluğu 100
2. RÜCU KAVRAMI . 102
2.1. Özel Hukukta Rücu Kavramı 102
2.2. Ceza Hukukunda Rücu Kavramı. 106
2.3. İdare Hukukunda Rücu Kavramı 108
3. RÜCUYA İLİŞKİN POZİTİF HUKUK
DÜZENLEMELERİ 111
3.1. Anayasal Kurallar . 111
3.2. Yasal Düzenlemeler 114
3.2.1. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu. 114
3.2.2. 3359 sayılı Kanun “Ek madde 18” Düzenlemesi ve
Sağlık Meslek Mensupları İçin Öngörülen İzin Usulü 121
3.2.3. İstisna: İdari Faaliyet Sırasında Doğan Zarara
Rağmen İdari Sorumluluk Esaslarının Uygulanmadığı
Mevzuat Düzenlemeleri . 131
3.3. Rücuya İlişkin Takdirilik-Zorunluluk Değerlendirmesi . 136
4. RÜCU MEKANİZMASININ UYGULANACAĞI
KİŞİLERİN KAPSAMI. 142
4.1. Kamu Görevlisi Kavramı 142
4.1.1. Memur 149
4.1.2. Diğer Kamu Görevlileri . 151
4.2. Rücu Uygulaması Kapsamında Kalan Kamu Görevlileri . 156
5. RÜCUDA SORUMLULUK İLKELERİ . 158
6. KAMU GÖREVLİSİNİN SORUMLULUĞUNU
KALDIRAN VEYA AZALTAN HALLER . 163
6.1. Kaldıran Haller: Mücbir Sebep ve Beklenmeyen Hal . 163
6.2. Azaltan Haller: Zarar Görenin Fiili ve Üçüncü Kişinin
Fiili . 166
7. RÜCU MEKANİZMASINA İLİŞKİN HUKUKİ
SORUNLAR VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ. 169
7.1. Mevcut Sistemdeki Rücu Davası Uygulamaları . 169
7.2. Rücu Hakkının Kullanılmasında “Genel Hükümlerden”
Anlaşılması Gereken ve Başvurulacak Yargı Yolu Sorunu . 173
7.2.1. Borçlar Hukukunun Anlaşılması Gerektiğini
Savunan Görüş . 173
7.2.2. İdare Hukukunun Anlaşılması Gerektiğini Savunan
Görüş 177
7.3. Tam Yargı Davasında Kamu Görevlisine Husumet
Yöneltilememesi ve Adil Yargılanma Hakkının İhlali 185
7.4. Tam Yargı Davasında Kamu Görevlisine Davanın
İhbarı 191
7.5. İdari Başvuru Yolu ile Rücu Hakkının Kullanılmasının
Sağlanması . 198
7.6. Sayıştay İlamının Bulunduğu Hallerde Rücu Davasının
Açılması . 203
7.7. Rücu Mekanizmasına İlişkin Öneriler. 206
SONUÇ 213
KAYNAKÇA 221