- İPTAL VE TAM YARGI DAVALARINDA SUBJEKTİF EHLİYET
-İPTAL ve TAM YARGI DAVALARINDA HUSUMET
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
I. BÖLÜM EHLİYET KAVRAMI ve OBJEKTİF EHLİYET I. EHLİYET KAVRAMI 17 II. OBJEKTİF EHLİYET 19 A. Taraf Ehliyeti 20 1. Genel Olarak 20 2. Gerçek Kişilerin Taraf Ehliyeti 23 a. Ölmüş Kişi Adına Dava Açılması 26 b. Dava Açıldıktan Sonra Taraflardan Birinin Ölmesi 30 3. Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyeti 36 a. Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Taraf Ehliyeti 37 b. Kamu Hukuku Tüzel Kişilerinin Taraf Ehliyeti 39 4. Tüzel Kişiliği Olmayan Toplulukların Taraf Ehliyeti 40 B. Dava Ehliyeti 44 1. Genel Olarak 44 2. Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti 45 a. Tam Dava Ehliyetine Sahip Olanlar 45 b. Sınırlı Dava Ehliyetine Sahip Olanlar 47 c. Dava Ehliyeti Olmayanlar 50 d. Dava Ehliyeti Olmayanlar Adına Kanuni Temsilcileri Tarafından Dava Açılması 52 3. Tüzel Kişilerin Dava Ehliyeti 53 a. Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti 56 b. Kamu Hukuku Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti 61 4. Tüzel Kişiliği Bulunmayan Toplulukların Dava Ehliyeti 66 a. Dava Açma Ehliyeti 66 b. Davalı Olma Ehliyeti 70
II. BÖLÜM İPTAL VE TAM YARGI DAVALARINDA SUBJEKTİF EHLİYET
I. İPTAL DAVASINDA SUBJEKTİF EHLİYET 71 A. Hukuk Devleti ve İptal Davası 71 B. İptal Davasının Objektifliği ve Subjektif Ehliyet Koşulu 84 C. İptal Davasında Menfaat İhlali Koşulu 89 1. İptal Davası Açma Hakkının Herkese Tanınmaması 92 a. İdari Yargının İş Yükünü Azaltmak- Davada Ciddiyeti Sağlamak 92 b. İdari İstikrar İlkesi - Hukuki Güvenlik İlkesi - Kuvvetler Ayrılığı İlkesi 94 2. İptal Davası Açma Hakkının Geniş Tutulması 95 3. Menfaat İhlalinin Yargı Mercii Tarafından İncelenmesi 98 a. İlk Derece Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 98 b. İstinaf ve Temyiz Mercii Tarafından İncelenmesi 100 c. Anayasa Mahkemesi Tarafından İncelenmesi 102 C. Hak Arama Hürriyeti ve Menfaat İlişkisi 105 1. Hak Arama Hürriyeti 105 2. Menfaat İhlali Koşulunun Hak Arama Hürriyeti Açısından İncelenmesi 108 D. Menfaat Kavramı 111 1. Doktrinde Menfaat Kavramı 112 2. Yargı Kararlarında Menfaat Kavramı 114 E. Menfaat İhlalinin Özellikleri 118 1. Menfaat İhlalinin Meşru Olması 120 a. Malik veya Zilyet Olma 122 b. Kurul Halinde Alınan Kararlara Karşı Kurul Üyelerinin Dava Ehliyeti 126 c. Diğer Durumlar 127 2. Menfaat İhlalinin Kişisel Olması 129 a. Atama İşlemlerine Karşı Açılacak Davalarda Dava Ehliyeti 132 b. Kiracıların Dava Ehliyeti 136 c. Belde Sakininin Dava Ehliyeti 139 d. Vatandaş ve Milletvekillerinin Dava Ehliyeti 142 e. Eser Sahiplerinin Dava Ehliyeti 146 f. Mahalli İdarelerin Dava Ehliyeti 147 g. Meslek Kuruluşlarının Dava Ehliyeti 148 h. Derneklerin Dava Ehliyeti 153 ı. Siyasi Partilerin Dava Ehliyeti 156 i. Sendikaların Dava Ehliyeti 156 3. Menfaat İhlalinin Güncel Olması 163 a. Doğmamış Bir Menfaat İçin Dava Açılması 164 aa. Dava Açıldığı Sırada Muhtemel Bir Menfaatin Var Olması 165 aaa. Bireysel İşlemlere Karşı Açılan Davalarda Muhtemel Menfaat 165 bbb. Düzenleyici İşlemlere Karşı Açılan Davalarda Muhtemel Menfaat 167 bb. Dava Devam Ederken Menfaatin Doğması 169 b. Doğmuş Bir Menfaat İçin Dava Açılması 170 c. Dava Devam Ederken Menfaatin Ortadan Kalkması 170 d. İşlemin İdare Tarafından Geri Alınması ve Kaldırılması Halinde Güncel Menfaat 176 G. Doğrudan Menfaat Kavramı 178 1. Kişisel Hak İhlali 179 2. Menfaatleri Doğrudan İhlal Edilenler 183 3. Değerlendirmemiz 184 H. Menfaat İhlalinin Bulunmadığı Haller 187
II. TAM YARGI DAVALARINDA SUBJEKTİF EHLİYET 189 A. Hukuk Devleti ve Tam Yargı Davası 190 B. Hak İhlali Kavramı 191 C. Hak İhlali Halleri 193 1. Maddi Zarardan Kaynaklanan Hak İhlali 194 a. Ölüm Nedeniyle Maddi Zarar 195 aa. Cenaze Giderleri 196 bb. Tedavi Giderleri ve Çalışma GücününAzalmasından veya Kaybedilmesinden Doğan Kayıplar 196 cc. Ölenin Desteğinden Yoksunluk Sebebiyle Doğan Kayıplar 196 b. Bedensel Zararlar Nedeniyle Uğranılan Maddi Kayıplar 200 c. Mala İlişkin Zarar Nedeniyle Uğranılan Maddi Kayıplar 201 2. Manevi Zarardan Kaynaklanan Hak İhlali 202 a. Ölüm Nedeniyle Manevi Zarar 204 b. Bedensel Zarar Nedeniyle Uğranılan Manevi Zarar 207 c. Kişilik Haklarına Saldırı Nedeniyle Uğranılan Manevi Zarar 210 D. Hak İhlaline Sebep Olan Hallerde Subjektif Ehliyet 212 1. İdari İşlemin Hak İhlaline Sebep Olması Halinde Subjektif Ehliyet 212 2. İdari Eylemin Hak İhlaline Sebep Olması Halinde Subjektif Ehliyet 214 3. İdari Sözleşmelerin Hak İhlaline Sebep Olması Halinde Subjektif Ehliyet 214
III.BÖLÜM İPTAL ve TAM YARGI DAVALARINDA HUSUMET
I. DAVALI GÖSTERME ZORUNLULUĞU VE HUSUMET KAVRAMI 217 A. İdari Yargılama Hukukuna Göre Husumet 218 B. Medeni Yargılama Hukukuna Göre Husumet 220 C. Hasmın Doğru Tespitinin Önemi 222 D. Husumetin Yargı Mercii Tarafından İncelenmesi 227
II. İPTAL DAVASINDA HUSUMET 234 A. İşlemi Yapan İdari Birime Göre Husumet 235 1. Kamu Tüzel Kişilerinin Yapmış Olduğu İşlemlere Karşı Husumet 240 2. Kamu Tüzel Kişiliği Olmayan İdari Birimlerin Yapmış Olduğu İşlemlere Karşı Husumet 240 B. İşlemin Niteliğine Göre Husumet 247 1. Düzenleyici İşlemlere ve Bireysel İşlemlere Karşı Açılan Davalarda Husumet 247 2. Basit İşlemlere ve Bileşik İşlemlere Karşı Açılan Davalarda Husumet 248 3. İdari İşlemi Yürüten ve Tesis Eden İdari Birimlerin Farklı Olması Halinde Husumet 249 4. Vesayete Tabi İşlemlere Karşı Açılacak Davalarda Husumet 249
III. TAM YARGI DAVASINDA HUSUMET 252 A. İdari İşlemden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Husumet 252 B. İdari Eylemden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Husumet 253 C. İdari Sözleşmelerden Kaynaklanan Tam Yargı Davalarında Husumet 259 D. Vergi Davalarında Husumet 261 E. Yargı Kararlarının Yerine Getirilmemesinden Dolayı Açılan Davalarda Husumet 263
IV. TÜRK İDARİ TEŞKİLATI İÇİNDEKİ İDARİ BİRİMLERİN HUSUMET YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 265 A. Merkezi İdare Birimleri 265 1. Başkent Teşkilatındaki İdari Birimler 266 a. Cumhurbaşkanı 266 b. Başbakanlık 270 c. Bakanlar Kurulu 272 d. Bakanlıklar 273 2. Taşra Teşkilatındaki İdari Birimler 275 a. İl Valiliği 275 b. İlçe Kaymakamlığı 276 B. Yerinden Yönetim Birimleri 277 1. Mahalli İdareler 278 2. Hizmet Yerinden Yönetim Birimleri 280 a. Genel Olarak 280 b. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 281 c. Düzenleyici ve Denetleyici Kurumlar 283 V. TÜRK İDARİ TEŞKİLATI DIŞINDAKİ BİRİMLERİN HUSUMET YÖNÜNDEN İNCELENMESİ 284 A. Yasama Organının İdari Faaliyetlerine Karşı Açılacak Davalarda Husumet 285 B. Yargı Mercilerinin İdari Faaliyetlerine Karşı Açılacak Davalarda Husumet 285
