İdari Yargı Denetiminin Yoğunluğu
Züleyha KESKİN
İçindekiler
Kısaltmalar
9
Giriş
11
Birinci Bölüm
YARGISAL DENETİMİN GÜÇLENMESİ VE GENİŞLEMESİ
I. İDARİ YARGI DENETİMİ VE İŞLEVİNDE DÖNÜŞÜM
17
A. İdari Yargının Ortaya Çıkış Nedenleri ve Dönüşümü
17
B. İdari Yargıda İşlevsel Genişleme: Bireysel Yararın Koruyuculuğu
20
C. İdarenin Yargısal Denetiminin Dayandığı Temel İlkeler
24
1. Hukuk Devletinin Sağlanması
25
2. Yürütmenin Sınırlandırılması
28
3. Temel Hak ve Özgürlüklerin Korunması
32
II. TAKDİR YETKİSİNİN SINIRLANDIRILMASI
34
A. İdari Usul Kurallarının Öngörülmesi
35
B. İdareye Takdir Yetkisi Veren Yasaların Denetimi
40
III. DENETİM ETKİSİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ
47
A. Anayasallık Denetiminin Genişlemesi
48
B. Yargıç Bağımsızlığının Sağlanması
52
C. Denetim Tekniklerinin ve Araçlarının Genişlemesi
58
1. Yargısal Emir ve Araştırma Yetkileri
60
2. Hukuk Yaratma ve Yorum Yetkileri
71
IV. YARGI KISITLAMALARININ AŞILMASI
76
A. Denetim Alanı: Yargı Bağışıklıkları
76
B. Denetim Yetkisi: Yerindelik Yasağı
83
1. Tam Yargı ve İptal Davası Ayrımının Belirsizliği ve İptal Davasının Niteliğinden Doğan Sonuçlar Bakımından Sınırlamaların İşlevsiz Kalması
86
2. Olguların Denetiminin Yasallık Denetimine Dahil Edilmesiyle Yetki Sınırlamalarının İşlevsiz Kalması
95
V. ÖLÇÜT NORMLARDA GENİŞLEME
99
A. Anayasanın Ölçü Alınması
102
B. Hukukun Genel İlkelerinin Ölçü Alınması
108
C. İnsan Hakları Sözleşmelerinin Ölçü Norm Alınması
111
İkinci Bölüm
DENETİMİN DERİNLİĞİ: YÖNTEM VE ÖLÇÜTLER
I. YARGISAL DENETİMİN DERİNLİĞİNİ BELİRLEYEN AYRIMLAR
119
A. Dış Yasallık
120
1. Yetki Denetimi
122
2. Şekil Denetimi
125
B. İç Yasallık
134
II. HUKUKA AYKIRILIK TESPİTİ YÖNTEMLERİ
135
A. Hukuki Kavram Yorumu
135
B. Olguların Değerlendirilmesi
138
1. Olgusal Gerçeklik
140
2. Olguların Hukuki Sınıflandırılması
143
C. Yasal Amacın Yorumlanması
148
III. MADDİ DENETİM ÖLÇÜTLERİ
155
A. İçtihadi Ölçütler
155
1. Kamu Yararı ve Hizmet Gerekleri
156
a. Nesnel Amaç Unsuru Olarak Kamu Yararı ve Hizmet Gerekleri
159
aa. Kamu Hizmetinin Maddi Niteliğine İlişkin İlkeler
159
i. Görevin Gerektirdiği Nitelikler
159
ii. Kamu Hizmetinin Gerekleri
162
bb. Dengeleme Unsuru Olarak Kullanılan İlkeler
163
i. Bilanço
163
ii. Üstün Kamu Yararı
165
b. Öznel Amaç Unsuru Olarak Kamu Yararı ve Hizmet Gerekleri
169
aa. Yetki Saptırması
169
2. Açık Hata
174
B. Anayasal Ölçütler
180
1. Eşitlik İlkesi
185
a. Karşılaştırma Temeli ve Farklı Uygulamanın Sınıflandırılması
189
b. Haklı Nedenlerin Belirlenmesi
196
aa. Makul ve Nesnel Neden
196
bb. Anayasaya Dayanan Haklı Nedenler
198
c. Eşitlik Denetiminde Ölçülülük İlkesinin Kullanımı
201
d. Şüpheli Temeller ve Kanıt Standardı
203
2. Ölçülülük İlkesi
210
a. Ölçülük Denetiminin Ön Koşulu: Meşru Amaç ve Yasallık
216
b. Ölçülülük Denetiminin Aşamaları
218
aa. Elverişlilik
218
bb. Gereklilik
219
cc. Orantılılık
223
c. Ölçülülük Denetiminde Kanıt Standardı
232
3. Anayasanın Değer İlkeleri
238
a. Başlangıçta Yer Alan İlkeler
240
b. Laiklik İlkesi
243
c. Sosyal Devlet İlkesi
246
Sonuç
259
Kaynakça
269
Kavramlar Dizini
293