İfade Hürriyetinin Yatay Etkisi Bağlamında Sosyal Medya Platformlarının İdari Denetimi
Çağrı ÇELİKÖZ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 7
TEŞEKKÜR . 9
İÇİNDEKİLER 11
KISALTMALAR . 17
GİRİŞ .19
BİRİNCİ BÖLÜM
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLANDIRILMASI VE SINIRLILIĞI İLE
İFADE HÜRRİYETİNİN YATAY ETKİSİ
TÜRK ANAYASA HUKUKUNDA TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN
SINIRLANDIRILMASI REJİMİ 23
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLER KAVRAMI ÜZERİNE. 23
Temel Hak ve Hürriyetler Anayasal Haklara İndirgenebilir Mi? 23
Genel Anlamıyla Hak ve Hürriyet 24
İsimsiz Hürriyetlerin Durumu . 26
İnsan Hakları ile Temel Hak ve Hürriyetlerin Kapsam Farkı 26
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN OLAĞAN DÖNEMDE SINIRLANMASI VE
KOŞULLARI. 29
Temel Hak ve Hürriyetlerin Tabiatı ve Sınırlanması Gerekliliği. 29
Sınırlama Koşulları 31
Sınırlamanın Kanuniliği 31
Sınırlamanın Anayasanın Sözüne ve Ruhuna Uygunluğu. 32
Sınırlamanın Ölçülü Olması 32
ç. Sınırlamanın Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine
Uygunluğu 34
Öze Dokunma Yasağı . 36
Sınırlamanın Laik Cumhuriyetin Gereklerine Uygunluğu. 37
Sınırlamanın Özel Sınırlama Sebebine Dayanması. 37
12 İçindekiler
SÖZLEŞME HÜRRİYETİNİN SINIRLANABİLMESİ.39
Milli Ekonominin Gerekleri ve Sosyal Amaçlara Uygunluk Bir
Sınırlama Sebebi Midir? 39
Milli Ekonominin Gerekleri ve Sosyal Amaçlara Uygunluğun
Sözleşme Hürriyetine Etkisi.41
Milli Ekonominin Gereklerine ve Sosyal Amaçlara Uygunluğun
Kapsamı.42
TEMEL HAK VE HÜRRİYETLERİN SINIRLILIĞI .42
İçkin Sınırlar Teorileri.43
Hakkın Nesnel Sınırları.45
Pratik Uyuşum46
III. İFADE HÜRRİYETİNİN YATAY ETKİSİ 48
Temel Hak ve Hürriyetlerin Dikey ve Yatay Etkisi 48
Dikey Etki Modeli 48
Yatay Etki Modeli 49
Doğrudan Yatay Etki.49
Dolaylı Yatay Etki51
İfade Hürriyeti ve Kapsamı.52
İfade Hürriyetinin İçeriği .52
İfade Hürriyetinin Unsurları 55
İfade Hürriyetinin Korunmasında Devletin Yükümlülüğü .56
Devletin Negatif Yükümlülüğü56
Devletin Pozitif Yükümlülüğü .57
İfade Hürriyetinin Sınırlılığı .58
Çatışan Hakların Dengelenmesi .59
Çatışan Hakların Dengelenmesinde Yetkili Organlar.59
Yasama Organı .59
Yargı Organı60
Yürütme Organı ve İdare60
Ayrımcılık Yasağı ve İfade Hürriyetinin Sözleşme Hürriyetiyle
Çatışması.61
Ayrımcılık Yasağı ve Anayasa’nın 10. Maddesi Bağlamında
Eşitlik İlkesi .61
İfade Hürriyeti ve Ayrımcılık Yasağı İlişkisi .62
İçindekiler 13
İKİNCİ BÖLÜM
SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ İDARİ KOLLUK DENETİMİNDE
ULUSAL İNSAN HAKLARI ve EŞİTLİK KURUMU MODELİ
ULUSAL İNSAN HAKLARI VE EŞİTLİK KURUMLARININ ROLÜ VE TARİHÇESİ 65
Tarihsel Süreç ve Paris Prensipleri. 65
Eşitlik Kurumları ve Ayrımcılıkla Mücadele . 67
Ulusal İnsan Hakları Kurumu Modelleri. 68
Ç. Ulusal Önleme Mekanizması. 70
TİHEK’İN TÜRK İDARİ TEŞKİLATINDAKİ YERİ . 71
Kuruluş Süreci 71
Görev ve Yetkileri 73
İdari Yapısı 73
İşkenceye ve Diğer İnsan Onuruna Aykırı Muamelelere İlişkin
Önleme Görevi . 74
Ayrımcılıkla Mücadele 76
Bilimsel Araştırma ve Eğitim Faaliyetleri . 77
Üniversitelerle İşbirliği. 78
Kamu Görevlilerinin Meslek Öncesi ve Meslek İçi Eğitimi . 78
ç. Kamuoyunu Bilgilendirme 79
Raporlama, Tavsiye ve Görüş Verme, Mevzuat Çalışmalarına
Katkı Sağlama. 79
III. AYRIMCILIK YASAĞI BAĞLAMINDA TİHEK’İN İDARİ KOLLUK VE
DÜZENLEME YETKİSİ 81
İdari Kolluk Makamı Olarak Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu 81
Kamu Düzeni Kavramı. 82
Klasik Anlayış 82
Modern Anlayış 83
Kamu Düzeninin İnsan Onuru Unsuru 84
Kolluk Kavramı ve Tasnifi 85
Adli ve İdari Kolluk Ayrımı 85
Önleyici-Bastırıcı Kriter . 86
Suç Merkezli Kriter 86
14 İçindekiler
Genel-Özel İdari Kolluk Ayrımı .88
Genel Kolluk88
Özel Kolluk89
Türkiye İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumu’nun Ayrımcılıkla Mücadele
Kolluğu Yetkisi.89
İfade Hürriyetine Yönelik Ayrımcı Fiillerin Düzenleyici İdari İşlemle
Belirlenebilmesi .90
Kabahatler Kanunu’nun Genel Norm Niteliği ve Kanunilik İlkesinin
Tatbiki .90
TİHEK’in Kamu Tüzel Kişiliğinden Doğan Düzenleme Yetkisi.91
Kamu Tüzel Kişiliği ve Genel Çerçevesi.91
Kamu Tüzel Kişisinin Yönetmelik Tesis Edebilmesi ve Kapsamı92
Yönetmeliğin Secundum Legem Özelliği.92
Yönetmeliğin Intra Legem Özelliği .93
Sosyal Medya Platformlarına Ait Topluluk Kuralları ile Tekil
İhlallerin Denetlenmesi.94
Topluluk Kurallarının Mahiyeti ve Önleyici Bir Kolluk İşlemi
Olarak Çerçeve Norm İhdası.97
Topluluk Kurallarının Negatif Olarak Düzenlenmesi.100
Topluluk Kurallarının Pozitif Olarak Düzenlenmesi 100
Tekil İhlallere İlişkin Ayrımcılık Yasağı Denetimi .102
İfade Hürriyetinin Fikir ve Haber Alma Unsuru Bağlamında
Felsefi ve Siyasi Görüşler Yönünden Ayrımcılık Fiilleri.103
İfade Hürriyetinin Düşünceyi Yayma Unsuru Bağlamında
Felsefi ve Siyasi Görüşler Yönünden Ayrımcılık Fiilleri.104
İdari Yaptırım Hükümlerinin Değerlendirilmesi .105
İdari Para Cezası yahut Uyarı Cezası Uygulanması105
İdari Para Cezası Üst Sınırının Yetersizliğine Yönelik Bir Eleştiri106
İçindekiler 15
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
KAMU HİZMETİ İLKELERİNİN UYGULANABİLİRLİĞİ ÇERÇEVESİNDE
SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ İDARİ DENETİMİ
KAMU HİZMETİ KAVRAMI VE TARİHÇESİ . 107
Geleneksel Kamu Hizmeti Kavramı ve Rolland İlkeleri 107
Tanımı. 107
Kamu Hizmeti Tesis Etmeye Yetkili Organ yahut Makam ve
Kamu Yararı Unsuru. 109
Kamu Hizmetinin Bizzat İdarece Görülmesi yahut Özel Kişilere
Gördürülmesi. 111
Eşitlik İlkesi . 112
Süreklilik İlkesi 113
Değişebilirlik İlkesi 113
Virtüel Kamu Hizmeti 114
Tanımı. 114
Virtüel Kamu Hizmetinin Güncel Durumu 115
Evrensel Hizmet. 116
SOSYAL MEDYA PLATFORMLARININ KAMU HİZMETİ OLARAK
NİTELENEBİLMESİ PROBLEMİ. 118
Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Yönünden 118
Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Kavramlarının
Tatbiki. 118
Geleneksel Kamu Hizmeti ve Virtüel Kamu Hizmeti Kavramlarının
Sosyal Medya Platformlarına Tatbikinden Doğan Olumsuzluklar 120
Evrensel Hizmet Yönünden . 121
SONUÇ 123
KAYNAKLAR. 133
İNTERNET KAYNAKLARI. 138
DİZİN. 141