İhracat Ve İhraç Kayıtlı Satışlar
İHRACAT VE İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR
Zekai ÖZCAN ( SMMM )
- Mal ve Hizmet İhracı İstisnası
- Roaming Hizmetleri
- Yolcu Beraberi Satışlar
- Bavul Ticareti
- Fuar, Panayır ve Sergilere Katılım İstisnası
- İhraç Kayıtlı Teslimler
- Dahilde İşleme ve Geçici Kabul’de Tecil–Terkin Uygulaması
- Transit Ticaret
- Danıştay Kararları ve Özelge Örnekleri
- Dış Ticaret Firması Örnek Hesap Planı
İçindekiler
Önsöz 5
BİRİNCİ BÖLÜM:
İHRACAT
A İHRACAT İSTİSNASI 15
1.1. İhracat Yönetmeliği Kapsamında İhracat 15
1.1. Ön İzne Bağlı İhracat 16
1.1. Kayda Bağlı İhracat 16
1.1. Kredili İhracat 16
1.1. Konsinye İhracat 17
1.1. Konsinye İhracatta Katma Değer Vergisini Doğuran Olay 18
1.1. Konsinye İhracatın Muhasebeleştirilmesi 19
1.1. Yurt Dışı Fuar ve Sergilere Katılım ve İhracat 20
1.1. İthal Edilmiş Malın İhracı 21
1.1. Serbest Bölgelere Yapılacak İhracat 21
1.1. Ticari Kiralama Yoluyla Yapılacak İhracat 22
1.1. Takas ve Bağlı Muamele Kapsamında Yapılacak İhracat 23
1.1. Bedelsiz İhracat 23
1.1. Transit Ticaret 25
1.1. Savunma Sanayi Dışındaki Alanlarda Offset Kapsamında Yapılacak İhracat 27
1.2. Katma Değer Vergisi Kanununa Göre İhracat 27
1.2. Mal İhracatı 27
1.2. İhracatta Vergiyi Doğuran Olay 28
1.2. TFRS/UFRS Standartlarına Göre İhracat Hasılatının Doğduğu Tarih 34
1.2. İhracat İşleminin Muhasebeleştirilmesi 35
1.2. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ne Kargo İle Yapılan İhracatlar 38
1.2. Yurt Dışı Edilen Malın Geri Gelmesi 42
1.2. Geri Gelen Mala İlişkin Katma Değer Vergisinin Nakden Veya Mahsuben İadesinin
Henüz Yapılmamış Olması 42
1.2. Geri Gelen Mala İlişkin Katma Değer Vergisinin Nakden Veya Mahsuben İadesinin Yapılmış Olması 44
1.2. Geri Gelen Mala İlişkin Katma Değer Vergisinin İndirim Yoluyla Giderilmiş Veya
Sonraki Döneme Devredilmiş Olması 44
1.2. Yurt Dışı Edildikten Sonra Zayi Olan Mallar 44
1.2. Yurt Dışındaki Şubeye Gönderilen Mallar 45
1.2. Yurt Dışındaki Firmadan Alınan Reklamasyon Faturaları 46
1.2. İhracat Bedellerinin Yurda Getirilmesi 47
27108022008 Tarihinden Önceki Düzenleme 47
272- 08022008 Tarihinden Sonraki Düzenleme 49
1.2. Gelmeyen İhracat Bedellerinin Değerlemesi 49
1.1. Serbest Bölgelere Yapılan Mal İhracatları 50
1.2.1. Serbest Bölgelere Yapılan Kısım Kısım Mal Tesliminde Vergiyi Doğuran Olay 53
1.2. İhracattan Kaynaklanan Kur Farklarının Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 54
1.3. Yüklenilen Katma Değer Vergisinin Hesaplanması 56
1.2.1.1. Yüklenilen Katma Değer Vergisinin Hesaplanmasına İlişkin Örnek Uygulama 57
1.4. Hızlandırılmış Katma Değer Vergisi İade Sistemi (HİS) 67
4.2. HİS Uygulaması Kapsamına Giren Mükellefler 67
4.3. HİS Uygulamasına Göre İade Taleplerinin Yerine Getirilmesi 68
4.4. HİS Sertifikasının İptal Edilmesi (Hızlandırılmış KDV İadesi Sisteminden
Yararlanma Hakkının Kaybedilmesi) 68
1.5. İhracatta Götürü Gider Uygulaması 70
1.6. Şüpheli Hale Gelen İhracat Bedelleri İçin Karşılık Ayrılması 71
1.7. Yurt Dışına Numune Gönderilen Malda Katma Değer Vergisi İstisnası 73
1.8. Geçici İhracat 74
5.4.1. Geçici İhracatta Katma Değer Vergisi Uygulaması 76
5.4.2. Geçici İhracatın Muhasebeleştirilmesi 78
6.1. İhracat İstisnasında Katma Değer Vergisi İadesi 79
6.1. Nakden Katma Değer Vergisi İadesi 79
6.1. Nakden Katma Değer Vergisi İade İşleminde İstenilen Belgeler 81
6.1. Mahsuben Katma Değer Vergisi İadesi 84
6.1. Mahsuben Katma Değer Vergisi İade İşleminde İstenilen Belgeler 85
6.1. İndirim Yoluyla Giderilen Veya Devreden Katma Değer Vergisi İçerisinde Kalan Katma
Değer Vergisinin Daha Sonra Düzeltme Beyannamesi İle İade İstenilmesi 86
6.1. Yüklenilen Katma Değer Vergisinin Bir Kısmının İade Alınması Bir Kısmının da İndirim Yoluyla Giderilmesi 87
6.1. Aynı Dönem KDV Beyannamesinde Bulunan Birbirinden Farklı İade Doğuran İşlemlerinden Sadece Birisi İçin YMM Raporu Yazdırılması 88
6.1. Amortismana Tabi İktisadi Kıymet (ATİK) Dolayısıyla Yüklenilen Katma Değer
Vergisinin İadesi 89
6.1. Devralınan Şirketin Vergi İade Alacağının Yeni Şirket Tarafından Kullanılması 91
6.1. İhracat Bedelinin t Olarak Alınmasının Katma Değer Vergisi İadesine Etkisi 91
6.1. Katma Değer Vergisi İade Alacağının Haczedilmesi 92
6.1. Bedelsiz İhracatta Katma Değer Vergisi İadesi 93
6.1. Katma Değer Vergisi İade Alacağının Temlik Edilmesi 94
6.1. İhracat Tarihinden Sonraki Dönem Ait Olan Katma Değer Vergisinin İadeye Konu
Edilmesi 96
6.2. İhracat İşlemlerinin Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi 98
B HİZMET İHRACATI İSTİSNASI 101
1.10.2.1. Hizmet İhracatı İstisnası 101
1.11. Hizmet Yurt Dışındaki Müşteri İçin Yapılmalıdır 101
1.12. Hizmetten Yurt Dışında Faydalanılmalıdır 102
1.13. Fatura Yurt Dışındaki Müşteri Adına Düzenlenilmelidir 105
1.14. Hizmet Bedeli Döviz Olarak Türkiye'ye Getirilmelidir 106
1.10.2.2. Serbest Bölgeye Yapılan Hizmet İhracatının Katma Değer Vergisi Karşısındaki
Durumu 108
1.1. Hizmet İhracatı İstisnasında İade İşlemleri 109
1.1. Nakden Katma Değer Vergisi İadesi 109
312 Nakden Katma Değer Vergisi İade İşleminde İstenilen Belgeler 109
1.1. Mahsuben Katma Değer Vergisi İadesi 110
1.1. Mahsuben Katma Değer Vergisi İade İşleminde İstenilen Belgeler 110
1.2. Hizmet İhracatı İstisnasının Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi 111
1.2.1. SERBEST BÖLGELERDEKİ MÜŞTERİLER İÇİN YAPILAN FASON HİZMETLER 113
1 Serbest Bölgelerdeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetler 113
1.2.1.1. Serbest Bölgedeki Müşteriler İçin Yapılan Fason Hizmetlerde KDV İadesi 113
4.2. ROAMING HİZMETLERİ İSTİSNASI 114
1 Roaming Hizmetleri İstisnası 114
İKİNCİ BÖLÜM YOLCU BERABERİ EŞYA VE BAVUL TİCARETİ
5.4.1. YOLCU BERABERİ EŞYA 117
143 Seri Numaralı KDV Genel Tebliği Çerçevesinde Yapılan İstisna Uygulaması 117
6.1. Türkiye'de İkâmet Etmeyen Yolculara Tanınan İstisnadan Faydalanabilecekler 119
6.2. İstisna Kapsamında Satış Yapabilecek Satıcılar 119
6.3. Satıcıların Uyacaklan Esaslar 119
6.4. Alıcıların Uyacakları Esaslar ,120
6.5. Mal Teslimi Sırasında Tahsil Edilen Katma Değer Vergisinin Alıcıya İade Edilmesi 120
1.10.2.1. Katma Değer Vergisinin Gümrükten Çıkarken İade Alınması 121
1.10.2.2. Katma Değer Vergisinin Gümrükten Çıktıktan Sonra İade Alınması 121
1.10.2.3. Katma Değer Vergisinin Elden İade Alınması 121
1.10.2.4. Katma Değer Vergisinin Avans Olarak İade Alınması 121
1.10.2.5. Katma Değer Vergisinin Yetki Belgesine Sahip Aracı Firmalardan İade Alınması 122
6.6. Nakden Katma Değer Vergisi İadesi İçin İstenilen Belgeler 122
6.7. Mahsuben Katma Değer Vergisi İadesi İçin İstenilen Belgeler 122
1843 Seri Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği Kapsamındaki Satışların KDV
Beyannamesinde Gösterilmesi ve Muhasebeleştirilmesi 123
5.4.2. BAVUL TİCARETİ 126
1 61 Seri Numaralı Katma Değer Vergisi Genel Tebliği Kapsamında Bavul Ticareti 126
2.1. Bavul Ticareti Kapsamında Mal Teslim Edebilecekler 129
2.2. Bavul Ticareti Kapsamında Mal Alabilecekler 129
2.3. Bavul Ticareti Kapsamında Yapılan Satışlara Ait Dövizin Yurda Getirilmesi 129
2.4. Özel Fatura İle Mal Tesliminde Bulunanlara Tecil-Terkin Kapsamında Mal Verilmesi 129
2.5. Nakden Katma Değer Vergisi İadesi İçin İstenilen Belgeler 130
2.6. Mahsuben Katma Değer Vergisi İadesi İçin İstenilen Belgeler 130
2.7. Bavul Ticareti İşlemlerinin Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi ve Muhasebeleştirilmesi 131
1.1. TAŞIMACILIK FAALİYETİ VE FUAR PANAYIR VE SERGİLERE KATILIM İÇİN
SATIN ALINACAK MAL VE HİZMETLERDE İSTİSNA UYGULAMASI 134
1 Uygulamanın Genel Esasları 134
1.2.1. Katma Değer Vergisi İadesi İçin İstenilen Belgeler 136
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İHRAÇ KAYITLI SATIŞLAR
A GENEL OLARAK TECİL-TERKİN SİSTEMİ 139
1.2.1.1. İhraç Kayıtlı Mal Teslimlerinde Katma Değer Vergisi İade Hakkı 141
1.2.1.2. İhraç Kayıtlı Mal Tesliminde İhtiyarilik 144
1.2.1.3. İhraç Kayıtlı Mal Tesliminin Muhasebeleştirilmesi 144
1.2.1.3. İmalatçı Firmanın Muhasebe Kayıtları 144
1.2.1.3. İhracatçı Firmanın Muhasebe Kayıtları 146
1.2.1.4. İhraç Kayıtlı Mal Tesliminde Bulunabilecek Mükellefler 146
4.2. İmalatçılar 146
5.4.1. Sanayi Siciline Kayıtlı Olup, Sanayi Sicil Belgesi Almış Olmak 147
6.1. Sanayi Sicil Belgesinde Yazılı Olmayan Eşyanın İhraç Kayıtlı Teslimi 149
6.2. Fason Olarak Üretilen Mallann İhraç Kayıtlı Teslimi 151
6.3. imal Edilecek Ürünün İmalat Safhalarının Bir Bölümünün Fason Olarak Yaptınlması 151
6.4. İmal Edilecek Ürünün Bir Kısmının Fason Olarak Yaptırılması 151
5.4.2. Sanayi Odalan, Ticaret Odalan veya Esnaf ve Sanatkarlar Derneklerine Kayıtlı Olmaları 154
1.10.2.1. Sanayi Odalanna Kayıt 154
1.10.2.2. Ticaret Odalarına Kayıt 154
1.10.2.3. Esnaf ve Sanatkarlar Odalanna Kayıt 155
5.4.3. İmalat İşinde En Az 5 (Beş) İşçi Çalıştırmak 155
5.4.4. Sanayi Sicil Belgesinde Yer Alan Üretim Konusunda Gerekli Araç Parkına Sahip
Olmak 157
5.4.5. İmalatçı Olmayan Mükellefler Tarafından Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine Yapılan Teslimler 158
4.3. Türkiye'de İkamet Etmeyenlere Döviz Karşılığı Satışlarda Katma Değer Vergisi İhracat İstisnası İzin Belgesi Alan Mükelleflere Yapılan Teslimler 158
4.4. Özel Finans Kurumlan 159
4.5. İmalatçı Olmayan Mükellefler Tarafından Sektörel Dış Ticaret Şirketlerine Yapılan
Teslimler 159
4.6. Geçici Kabul ve Dahilde İşleme Rejimi Kapsamında İhraç Edilecek Tekstil ve Konfeksiyon Ürünlerinin İmalinde Kullanılan Maddelerin, Dahilde İşleme veya Geçici
Kabul İzin Belgesine Sahip İmalatçı-İhracatçılara Teslimi 159
4.7. Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejimi Kapsamında İthal Edilen Maddelerle Üretilen
Malların İhracatçılara Teslimi , 159
4.8. İmalatçı Olmayan Mükellefler Tarafından Dış Ticaret Sermaye Şirketlerine Yapılan Teslimler 160
Sektörel Dış Ticaret Şirketlerine 27 Seri Nolu KDV Genel Tebliğinde Tanımı Yapılan İmalatçı Vasfına Haiz Olmayan Ortakları İle İmalatçı Olup Olmadığına Bakılmaksızın Ortakları Dışındaki Firmalarca İhraç Kaydıyla Yapılan Mal Teslimleri 160
1.1. İHRACATIN MÜCBİR SEBEP OLMAKSIZIN ÜÇ AYLIK SÜRE İÇERİSİNDE YAPILAMAMASI 160
1 Vergi Usul Kanununa Göre Mücbir Sebep 161
1.2.1. İhraç Kayıtlı Satışlarda Mücbir Sebep Uygulaması 163
1.2. İHRAÇ KAYITLI SATIŞA KONU EŞYANIN YURT DIŞINDAN GERİ GELMESİ VE İMALATÇIYA İADE EDİLMESİ UYGULAMASI 166
1.2.1.1. İhraç Kayıtlı Satışa Konu Eşyanın Yurt Dışından Geri Gelmesi 166
1.2.1.2. İhraç Kayıtlı Malın İhracatçı Tarafından İmalatçısına İade Edilmesi 167
1.2.1.2. İhraç Kayıtlı Malın Aynı Dönem İçerisinde İmalatçısına İade Edilmesi 167
1.2.1.2. Aynı Dönem İçerisinde İmalatçısına İade Edilen İhraç Kayıtlı Malın Muhasebeleştirilmesi 168
1.2.1.2. İmalatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 168
1.2.1.2. İhracatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 169
22 İhraç Kayıtlı Malın Sonraki Dönemlerde İmalatçı Firmaya İade Edilmesi 169
4.2. İhraç Kayıtlı Malın Sonraki Dönemlerde İmalatçı Firmaya İade Edilmesinin Muhasebeleştirilmesi 170
5.4.1. İmalatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 170
2212 İhracatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 172
1.3. İHRAÇ KAYITLI SATIŞLARDA ORTAYA ÇIKAN KUR FARKI VE FİYAT FARKI 173
6.1. Kur Farkı 173
6.1. İhraç Kayıtlı Satışlarda İmalatçı Lehine Ortaya Çıkan Kur Farkları 177
111 İmalatçı Lehine Ortaya Çıkan Kur Farklarının Muhasebeleştirilmesi 179
1.10.2.1. İmalatçı Firmanın Muhasebe Kayıtları' 179
1.10.2.2. İhracatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 180
6.1. İhraç Kayıtlı Satışlarda İmalatçı Aleyhine Ortaya Çıkan Kur Farkları 181
6.1. İmalatçı Aleyhine Ortaya Çıkan Kur Farklarının Muhasebeleştirilmesi 182
6.1. İmalatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 182
6.1. İhracatçı Firmanın Muhasebe Kayıtlan 182
6.2. Fiyat Farkı 183
E İHRAÇ KAYITLI SATIŞLARDA KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAME ÖRNEKLERİ 186
1 Katma Değer Vergisi Beyanname Örnekleri 186
2.1. İHRAÇ KAYITLI TESLİMLERDE KATMA DEĞER VERGİSİ İADESİ 194
1 İhraç Kayıtlı Teslimlerde Katma Değer Vergisi İadesi 194
2.2. DAHİLDE İŞLEME VE GEÇİCİ KABUL REJİMİNDE TECİL-TERKİN UYGULAMASI 196
1 Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejiminde Tecil-Terkin Uygulaması 196
3.4.3.2.9. Uygulamadan Yararlanacak Mükellefler 197
3.4.3.2.10. Uygulamanın Esasları 198
3.4.3.2.11. Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Kapsamındaki Mal Alımlarında Terkin ve İade İşlemleri 199
14 Dahilde İşleme ve Geçici Kabul Rejiminde Tecil-Terkin Uygulamasının
Muhasebeleştirilmesi ve Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi 201
1.1. Satıcının Muhasebe Kayıtları ve Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi 201
142- Alıcı Firmanın Muhasebe Kayıtları 204
H İHRAÇ KAYITLI SATIŞLARDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR 205
1.2.1. İhraç Kayıtlı Satılan Eşyanın Başka Bir Firma Tarafından Yurt Dışına Çıkarılması Halinde Tecil-Terkin Uygulaması 205
1.2.2. İhraç Kayıtlı Satılan Malın Bir Kısmının İhracatçı Tarafından Bir Kısmının da Üçüncü Bir Firma Tarafından Yurt Dışına Çıkarılması Halinde Tecil-Terkin Uygulaması 206
1.2.3. İhraç Kayıtlı Satışa Ait Satış Faturasının İhracattan Sonraki Bir Tarihte Düzenlenmesi Halinde Tecil-Terkin Uygulaması 207
1.2.4. İhraç Kayıtlı Satışa Ait Faturanın Dövizli Olarak Düzenlenmesi 210
1.2.5. Tasfiye Halindeki İşletmelerin Tecil-Terkin Uygulamasından Faydalanması 211
1.2.5. Türk Ticaret Kanunu Açısından Tasfiye 211
1.2.5. 6762 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Tasfiye 211
5126102 Sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Tasfiye 212
1.2.5. Kurumlar Vergisi Kanunu Açısından Tasfiye 213
1.2.5. Tasfiye Halindeki İşletmelerde Tecil-Terkin Uygulaması 216
1.2.6. İhraç Kayıtlı Teslim Alınan Eşyanın Bedelsiz İhraç Edilmesi Halinde Tecil-Terkin Uygulaması 217
1.2.7. Tevkifat Kapsamında Yer Alan Malların İhraç Kayıtlı Teslimi 218
1.2.8. İhracatçı Tarafından İhraç Kayıtlı Olarak Teslim Alınan Eşya Üzerinde Değişiklik Yapılması 220
1.2.9. İhracatçı Firma Tarafından İhraç Kayıtlı Alınan Malların Montaj Yapılıp İhraç Edilmesinde Tecil-Terkin Uygulaması 222
1.2.10. Ambalaj Malzemelerinin Tecil-Terkin Kapsamında İşlem Görmesi 227
1.2.11. Mamul Halde Katma Değer Vergisi Ödenerek Alınan Eşyaların İhraç Kayıtlı
Teslimi 229
1.2.12. İhraç Kayıtlı Satışlardan Doğan İade Alacağının İndirim Yoluyla Giderilmesi 230
1.2.13. Süs Bitkilerinin İhraç Kayıtlı Tesliminde Tecil-Terkin Uygulaması 231
1.2.14. Gümrük Beyannamesinde İmalatçının Adının Yer Almaması Halinde Tecil-Terkin Uygulaması 232
1.2.15. İhraç Kayıtlı Satışların Götürü Gider İndiriminden Faydalanılmada Dikkate Alınıp Alınmayacağı 236
•Ji
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM TRANSİT TİCARET
A TRANSİT TİCARET 239
1 Transit Ticaret Kavramı 239
1.1. Transit Ticaretin Katma Değer Vergisi Karşısındaki Durumu 239
1.2. Transit Ticaretin Ba ve Bs Formlarında Gösterilmesi 240
1.3. Transit Ticaretin Götürü Gider Hesaplaması Karşısındaki Durumu 240
1.4. Transit Ticaretin Muhasebeleştirilmesi ve Katma Değer Vergisi Beyannamesinde Gösterilmesi 241
BEŞİNCİ BÖLÜM ÖZELGE VE DANIŞTAY KARARLARI
1.2.1. MAL VE HİZMET İHRACI İLE İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI VE ÖZELGE ÖRNEKLERİ 245
1.2.1.1. Danıştay Kararları 245
1.2.1.2. Özelge Örnekleri 246
1.2.2. YOLCU BERABERİ SATIŞ VE BAVUL TİCARETİ İLE İLGİLİ DANIŞTAY
KARARLARI VE ÖZELGE ÖRNEKLERİ 259
4.2. Danıştay Kararları 259
4.3. Özelge Örnekleri 259
1.2.3. İHRAÇ KAYITLI SATIŞLARLA İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI VE ÖZELGE ÖRNEKLERİ 261
5.4.1. Danıştay Kararları 261
5.4.2. Özelge Örnekleri 265
ALTINCI BÖLÜM DIŞ TİCARET FİRMASI ÖRNEK HESAP PLANI
Yararlanılan Kaynaklar 301
Kavram Dizini 303