^{Sınai Mülkiyet Kanunu Işığında}Uygulamalı Marka Hukuku

İlhami GÜNEŞ

ÇİNDEKİLER
SUNUM . VII
İLKSÖZ IX
İÇİNDEKİLER . XI
ϭ. BÖLÜM
MARKA HUKUKUNA GİRİŞ,
ϲϳϲϵ SAYILI KANUN, TEMEL İLKELER
I. MARKA HUKUKU’NUN AMACI VE EVRENSEL İLKELER. ϭ
A. GİRİŞ VE KİTAP SİSTEMATİĞİ . ϭ
B. MARKA KORUMASININ GEREKÇESİ . Ϯ
II. MARKA HUKUKUNDA EVRENSEL STANDARTLARI DÜZENLEYEN
ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER . ϯ
III. MARKA HUKUKUNDA ÖNEMLİ TANIMLAR. ϲ
A. TİCARET MARKALARI VE HİZMET MARKALARI ϲ
B. TESCİLLİ VE TESCİLSİZ MARKALAR . ϲ
C. İŞARET VE MARKA KAVRAMI. ϳ
D. TİCARET UNVANLARI, İŞLETME ADLARI, COĞRAFİ İŞARET VE ALAN
ADLARI. ϳ
ϭ. TiĐaret UŶǀaŶı . ϳ
Ϯ. İşletŵe Adı ϴ
ϯ. AlaŶ Adları. ϵ
ϰ. Coğrafi İşaretler. ϭϬ
a. TaŶıŵ ǀe TesĐil Şartları ϭϭ
aa. MeŶşe ;KaLJŶakͿ Adları ϭϭ
ďď. Mahreç Adları. ϭϭ
ĐĐ. GeleŶeksel ÜrüŶ Adı. ϭϮ
IV. GENEL OLARAK SINAİ MÜLKİYET KANUNU’NUN GETİRDİĞİ YENİLİKLER VE
UYGULAMA . ϭϮ
A. SINAİ MÜLKİYET ALANINDA YASALAŞMA SÜRECİ . ϭϯ
B. SINAİ MÜLKİYET KANUNUNA GENEL BAKIŞ ϭϳ
ϭ. ϲϳϲϵ SaLJılı SMK’ŶıŶ Marka Kitaďı ǀe Markalarla İlgili YeŶilikler ϭϳ
XII İçindekiler
Ϯ. ϲϳϲϵ SaLJılı SMK’ŶıŶ Coğrafi İşaretler Kitaďı ǀe YeŶilikler ϮϬ
ϯ. ϲϳϲϵ SaLJılı SMK’ŶıŶ Tasarıŵ Kitaďı ǀe YeŶilikler . ϮϮ
ϰ. ϲϳϲϵ SaLJılı SMK’ŶıŶ PateŶt Ve FaLJdalı Modeller Kitaďı ǀe YeŶilikler . Ϯϱ
ϱ. ϲϳϲϵ SaLJılı SMK’ŶıŶ Ortak Hüküŵler Kitaďı Ϯϳ
C. TÜRK PATENT VE MARKA KURUMU ϯϭ
D. ϲϳϲϵ SAYILI SMK’NIN DEĞERLENDİRİLMESİ ϯϯ
Ϯ. BÖLÜM
MARKANIN TANIMI, İŞLEVLERİ;
MARKA TÜRLERİ VE MARKANIN ÖZELLİKLERİ
I. MARKA KAVRAMI ϯϳ
A. MARKA HAKKININ TANIM VE UNSURLARI. ϯϳ
B. MARKA KORUMASINDAN YARARLANACAK KİŞİLER ϯϴ
II. MARKANIN HUKUKÇA KORUNAN İŞLEVLERİ.ϯϵ
III. MARKA HAKKININ DOĞUŞU VE MARKA TÜRLERİ .ϰϮ
A. MARKA KATEGORİLERİ ϰϯ
ϭ. Marka Türleri. ϰϯ
a. Kişi Adları ϰϯ
ď. SözĐük ǀeLJa SözĐükler, SlogaŶlar . ϰϰ
Đ. Harfler ǀe SaLJılar ϰϱ
d. Şekiller ϰϱ
e. Üç BoLJutlu Biçiŵler ϰϲ
f. ReŶkleriŶ Marka Olŵası . ϰϳ
g. Ses, Melodi ǀe Koku Markaları. ϰϴ
Ϯ. TaŶıŶŵışlığa Göre Markalar ϰϵ
a. TaŶıŶŵış ŵarka ϰϵ
ď. StaŶdart TesĐilli Marka. ϱϬ
ϯ. Marka SahipleriŶe Göre ϱϬ
a. BireLJsel ;ferdiͿ Marka. ϱϬ
ď. Ortak Marka . ϱϭ
Đ. GaraŶti Markası ϱϭ
B. MARKA HAKKININ ELDE EDİLMESİ ϱϭ
ϭ. Marka HakkıŶıŶ KullaŶıŵla KazaŶılŵası ;öŶĐeLJe daLJalı kullaŶıŵͿ ϱϮ
Ϯ. Paris AŶlaşŵası AŶlaŵıŶda TaŶıŶŵışlık ϱϱ
İçindekiler XIII
ϯ. BÖLÜM
MARKANIN TESCİL EDİLEBİLİRLİĞİ,
USULÜ VE HUKUKİ İŞLEMLERE KONU OLMASI
I. MARKANIN TESCİL SÜRECİ. ϱϳ
A. MARKA BAŞVURUSU YAPILMASI VE ŞARTLARI ϱϴ
B. MARKA BAŞVURUSUNUN İNCELENMESİ. ϱϵ
ϭ. Marka Başǀuru Tarihi ϲϬ
Ϯ. RüçhaŶ Hakkı ǀe Tarihi ϲϭ
ϯ. Madrid ProtokolüŶe Göre Başǀuru . ϲϮ
C. ÖNCEKİ MARKA ENGELİNİN AŞILMASI ϲϰ
D. MAL VE HİZMET SINIFININ SEÇİLMESİ. ϲϴ
II. MARKANIN TESCİL EDİLME KOŞULLARI VE İNCELEMELER. ϲϵ
A. MUTLAK TESCİL ENGELLERİ. ϳϬ
ϭ. SiĐilde Gösterileďilŵe ϳϮ
Ϯ. AlıĐı VeLJa TüketiĐileriŶ İşareti Marka Olarak Kaďul Etŵeleri ϳϯ
ϯ. TaŶıŵlaLJıĐı Markalar. ϳϰ
a. KullaŶıŵ YoluLJla ALJırt EdiĐilik kazaŶŵa . ϴϳ
ϰ. ALJŶı ǀeLJa ALJırt EdileŵeLJeĐek Kadar BeŶzer Markalar ϵϯ
ϱ. TiĐaret ǀe Meslek ErďaďıŶĐa kull
XIV İçindekiler
ϲ. TiĐaret UŶǀaŶı, Fikri ǀe SıŶai Hak, İsiŵ ǀeLJa FotoğrafıŶdaŶ DoğaŶ
Ret ǀe Hüküŵsüzlük Seďeďi ϭϰϮ
ϳ. YeŶileŶŵeLJeŶ Ortak ǀeLJa GaraŶti MarkasıLJla ALJŶı ǀeLJa BeŶzer
İşaretler . ϭϰϳ
ϴ. YeŶileŶŵeLJeŶ MarkalarıŶ ÜçüŶĐü KişilerĐe TesĐile KoŶu edilŵesi ϭϰϳ
III. MARKANIN HUKUKİ İŞLEMLERE KONU EDİLMESİϭϰϴ
A. MARKA TESCİLİ VE MARKA BAŞVURUSUNUN DEVRİ ϭϰϵ
B. MARKANIN LİSANSLANMASI . ϭϲϭ
ϭ. MüŶhasır LisaŶs. ϭϲϰ
Ϯ. Adi LisaŶs. ϭϲϲ
C. MARKANIN MİRAS YOLUYLA İNTİKALİ. ϭϲϳ
D. MARKANIN TEMİNAT GÖSTERİLMESİ ϭϲϳ
E. MARKANIN HACZİ ϭϲϳ
F. MARKANIN REHNİ . ϭϲϴ
G. BİRDEN FAZLA MARKA SAHİBİ ARASINDAKİ ÖNALIM İLİŞKİSİ . ϭϲϵ
ϰ. BÖLÜM
MARKA KORUMASININ KAPSAMI,
KORUMA İLKELERİ VE MARKAYA TECAVÜZ
I. MARKA HAKKININ KORUNMASI .ϭϳϭ
A. TESCİL İLKESİ ϭϳϭ
B. TESCİL İLKESİNİN İSTİSNASI; GERÇEK HAK SAHİPLİĞİ ϭϳϯ
C. FARKLI HAK SAHİPLERİNİN AYNI MARKAYA SAHİP OLMASI ϭϳϲ
D. MARKA KORUMASININ KAPSAMI ϭϳϳ
ϭ. ALJŶı İşaret, ALJŶı Mal ǀe Hizŵet BakıŵıŶdaŶ Koruŵa . ϭϴϬ
Ϯ. Karıştırŵa TehlikesiŶe Karşı Koruŵa. ϭϴϱ
ϯ. TaŶıŶŵışlık Özelliği NedeŶiLJle GeŶiş Koruŵa . ϭϵϰ
a. GeŶel Olarak TaŶıŶŵışlık DüzeLJli MarkalarıŶ KoruŶŵası ǀe
ULJgulaŵa ÖrŶekleri . ϭϵϰ
ϰ. Marka SahiďiŶiŶ YasaklaLJaďileĐeği ELJleŵler. ϮϬϱ
ϱ. Marka KoruŵasıŶıŶ BaşlaŶgıĐı Ϯϭϳ
E. MARKANIN VEKİL VEYA TEMSİLCİ TARAFINDAN TESCİLİ VE
KULLANILMASI HALİNDE KORUMA . Ϯϭϵ
F. MARKA KORUMASININ İSTİSNALARI . ϮϮϮ
ϭ. TiĐari HaLJatta Dürüstlüğe ULJguŶ KullaŶıŵ ϮϮϯ
İçindekiler XV
Ϯ. TMK Ϯ. MaddedeŶ KaLJŶaklaŶaŶ Dürüst KullaŶıŵ. ϮϮϴ
a. Sessiz Kalŵa Hali ϮϮϵ
ď. SMK KapsaŵıŶda Marka Hüküŵsüzlük Daǀaları AçısıŶdaŶ ϮϯϮ
ϯ. MarkaŶıŶ Başǀuru EserleriŶde Yer Alŵası Ϯϯϱ
ϰ. Marka HakkıŶıŶ TükeŶŵesi. Ϯϯϲ
a. AB’de Marka HakkıŶıŶ TükeŶŵesi . Ϯϯϳ
ď. Mülga MarkKHK’LJa Göre TükeŶŵe İlkesi. Ϯϯϴ
Đ. SMK KapsaŵıŶda TükeŶŵe İlkesi; Uluslararası TükeŶŵe ϮϰϮ
ϱ. Marka Hakkı ǀe TüketiĐiler Ϯϰϯ
ϲ. Marka Hakkı ǀe Hak SahiďiŶe TazŵiŶat ÖdeLJeŶdeŶ Mal AlaŶlar . Ϯϰϯ
II. MARKAYI KULLANMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ.Ϯϰϰ
A. KULLANILMAYAN MARKANIN İPTALİ Ϯϰϱ
B. KULLANMAMANIN DİĞER SONUÇLARI ϮϱϬ
ϭ. KullaŶılŵaLJaŶ MarkaŶıŶ Red ǀe Hüküŵsüzlük Seďeďi Olŵa
Kapasitesi ϮϱϬ
Ϯ. KullaŶılŵaLJaŶ MarkaŶıŶ KoruŶŵası SoruŶu . ϮϱϮ
B. TÜRK PATENT VE MARKA KURUMUNUN KULLANILMAYAN MARKALAR
BAKIMINDAN YETKİSİ Ϯϱϯ
ϭ. GeŶel olarak Ϯϱϯ
Ϯ. İptal KararlarıŶıŶ Niteliği ǀe Etkisi . Ϯϱϲ
C. MARKA İPTAL DAVASI VE MAHKEME SÜREÇLERİ Ϯϱϴ
ϭ. Marka İptal ULJgulaŵasıŶda Çeşitli Olasılıklar . ϮϲϮ
III. MARKA HAKKININ İHLALİ .Ϯϲϴ
A. GİRİŞ Ϯϲϴ
B. MÜLGA ϱϱϲ SAYILI MARKALAR KHK’SINDA MARKA İHLALİ. Ϯϲϵ
C. ϲϳϲϵ SAYILI SINAİ MÜLKİYET KANUNU KAPSAMINDA MARKA HAKKINA
TECAVÜZ . Ϯϴϭ
ϭ. Marka HakkıŶa TeĐaǀüz ELJleŵleriŶiŶ özellikleri . Ϯϵϱ
Ϯ. Markasal KullaŶŵa Ϯϵϲ
ϯ. SMK ŵ. ϭϱϱ’ KapsaŵıŶda TesĐil SaǀuŶŵası Ϯϵϴ
XVI İçindekiler
ϱ. BÖLÜM
HUKUKİ ÇARELER, DAVALAR VE GEÇİCİ TEDBİRLER
I. MARKA SAHİBİNİN İHLALLERE KARŞI TALEPLERİ .ϯϬϭ
A. GENEL OLARAK ϯϬϭ
ϭ. Marka TesĐili Sahiďi OlŵaŶıŶ Koruŵa BakıŵıŶdaŶ SoŶuçları . ϯϬϮ
Ϯ. Marka TesĐiliŶiŶ Sağladığı FaraziLJe . ϯϬϯ
B. GEÇİCİ KORUMA TALEPLERİ, DELİL TESPİTİ . ϯϬϰ
ϭ. Marka İhlalleri ǀe Hüküŵsüzlük DaǀalarıŶda İhtiLJati Tedďirler ϯϬϰ
a. İhtiLJati Tedďir İsteŵiŶiŶ Usulü . ϯϬϳ
ď. TiĐari DefterleriŶ SuŶuŵu İçiŶ Karar İsteŵe ϯϬϵ
Đ. Haksız İhtiLJati TedďirdeŶ DoğaŶ TazŵiŶat Daǀası . ϯϬϵ
Ϯ. Delil Tespiti ϯϭϭ
II. MARKA İHLAL DAVALARIϯϭϰ
A. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN TESPİTİ DAVASI ϯϭϲ
B. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN ÖNLENMESİ ;MEN’İͿ DAVASI . ϯϭϴ
C. MARKA HAKKINA TECAVÜZÜN DURDURULMASI DAVASI . ϯϮϰ
D. MARKA HAKKINA TECAVÜZDEN DOĞAN TAZMİNAT DAVALARI . ϯϮϴ
ϭ. Maddi TazŵiŶat ǀe YoksuŶ KalıŶaŶ Kar ϯϯϯ
a. Marka İhlaliŶde BuluŶaŶ TarafıŶ TazŵiŶat SoruŵluluğuŶda
Hesap YöŶteŵi ǀe İlkeler ϯϰϬ
ď. Marka İhlaliŶde BuluŶaŶ TarafıŶ KeŶdi MarkasıŶı da
KullaŶŵasıŶıŶ Etkisi ϯϰϰ
Ϯ. MaŶeǀi TazŵiŶat. ϯϰϳ
ϯ. İtiďar TazŵiŶatı . ϯϱϮ
ϰ. HesaplaŶaŶ Maddi TazŵiŶata Ekleŵe Yapılŵası ϯϱϰ
E. MARKAYA TECAVÜZ OLMADIĞININ TESPİTİ DAVASI. ϯϱϱ
F. MARKA İHLAL DAVALARINDA ZAMANAŞIMI . ϯϱϳ
G. SESSİZ KALMA YOLUYLA HAK KAYBI ϯϱϴ
III. MARKA İHLAL VE HÜKÜMSÜZLÜK DAVALARINDA GÖREV VE YETKİϯϲϳ
A. MARKA DAVALARINDA GÖREV . ϯϲϳ
B. MARKA DAVALARINDA YETKİ ϯϳϬ
ϭ. Marka SahiďiŶiŶ AçaĐağı Daǀalarda Yetki . ϯϳϬ
Ϯ. Türk PateŶt ǀe Marka KuruŵuŶa Karşı AçılaĐak Daǀalarda Yetki ϯϳϭ
ϯ. ÜçüŶĐü KişileriŶ Hak SahiďiŶe Karşı AçaĐağı Daǀalarda Yetki . ϯϳϭ
ϰ. SözleşŵedeŶ KaLJŶaklaŶaŶ Daǀalarda Yetki ǀe
İçindekiler XVII
ϲ. BÖLÜM
MARKA HAKKININ SONA ERMESİ VE
HÜKÜMSÜZLÜK VE İPTAL DAVALARI
I. MARKA HAKKININ SONA ERMESİϯϴϭ
A. MARKA TESCİLİNİN YENİLENMEMESİ ϯϴϭ
B. MARKA TESCİLİNDEN VAZGEÇME . ϯϴϰ
II. MARKA HÜKÜMSÜZLÜK ve İPTAL DAVASI ϯϴϴ
A. HÜKÜMSÜZLÜK DAVASI ϯϵϬ
ϭ. Hüküŵsüzlük DaǀasıŶda Göreǀ ǀe Yetki . ϯϵϬ
Ϯ. Hüküŵsüzlük DaǀasıŶda Hak DüşürüĐü Süre ϯϵϭ
ϯ. Nispi Hüküŵsüzlük SeďepleriLJle AçılaŶ Daǀalar ϯϵϯ
a. Kötü ŶiLJet. ϯϵϰ
ď. BeŶzer MarkalarıŶ Hüküŵsüzlüğü Daǀaları . ϰϬϳ
aa. Markalar ArasıŶda İltiďas TehlikesiŶe İlişkiŶ ÖrŶekler ϰϭϳ
Đ. TaŶıŶŵışlık NedeŶiLJle Hüküŵsüzlük ϰϮϭ
d. ÖŶĐeLJe DaLJalı Haklar NedeŶiLJle Hüküŵsüzlük Daǀası ϰϮϱ
e. Paris Sözleşŵesi ϭ. Mükerrer ϲ. Maddesi KapsaŵıŶda TaŶıŶŵış
Marka NedeŶiLJle Hüküŵsüzlük Daǀası ϰϯϯ
f. TiĐari VekilleriŶ Yaptığı Marka TesĐilleriŶiŶ Hüküŵsüzlüğü
Daǀası. ϰϯϴ
g. Ortak ǀe GaraŶti MarkalarıŶıŶ Süre SoŶuŶda ÜçüŶĐü KişilerĐe
TesĐiliŶe Karşı Hüküŵsüzlük Daǀası Açılŵası. ϰϰϭ
h. YeŶileŶŵeLJeŶ MarkaŶıŶ Süre SoŶuŶda
TesĐile KoŶu EdilŵesiŶe Karşı Hüküŵsüzlük ϰϰϭ
ϰ. Mutlak Red SeďepleriLJle AçılaŶ Hüküŵsüzlük Daǀaları ϰϰϯ
a. Marka OlaŵaLJaĐak İşaretleriŶ ǀe TaŶıŵlaLJıĐı MarkalarıŶ
Hüküŵsüzlüğü Daǀaları ϰϰϳ
ď. ALJŶı ǀe aLJırt EdileŵeLJeĐek Kadar BeŶzer Marka Hüküŵsüzlük
Daǀaları ϰϱϯ
Đ. TiĐaret ǀe Meslekte YaLJgıŶ KullaŶılaŶ, Mesleği ALJırt EdeŶ
İşaretler HakkıŶda Hüküŵsüzlük Daǀaları ϰϱϴ
d. YaŶıltıĐı MarkalarıŶ Hüküŵsüzlüğü Daǀaları ϰϱϴ
e. Mala Asli DeğeriŶi VereŶ ǀeLJa MalıŶ DoğasıŶı GöstereŶ İşaret
ǀe ŞekilleriŶ Hüküŵsüzlüğü . ϰϲϭ
f. Kaŵu düzeŶiŶe ALJkırılık, DiŶi Değerler, Seŵďoller ǀe GeŶel
Ahlaka ALJkırı MarkalarıŶ Hüküŵsüzlüğü Daǀası ϰϲϮ
XVIII İçindekiler
g. Paris Sözleşŵesi Ϯ. Mükerrer ϲ. Maddesi ǀe KapsaŵıŶda ǀe
KaŵuLJa ŵal Olŵuş, Tarihi ǀe Kültürel Değerlere İlişkiŶ
Hüküŵsüzlük ϰϲϰ
h. TesĐilli Coğrafi İşaret BarıŶdıraŶ MarkaŶıŶ Hüküŵsüzlüğü ϰϲϰ
B. MARKA İPTAL DAVALARI . ϰϲϲ
ϭ. Hüküŵsüzlük ǀe İptal KararlarıŶıŶ Etkisi . ϰϳϭ
Ϯ. İptal DaǀasıŶda Usul, DaǀaĐı ǀe Daǀalı ϰϳϰ
C. ANAYASA MAHKEMESİNİN MARKKHK ϭϰ. MADDE HAKKINDAKİ İPTAL
KARARININ ETKİSİ ϰϳϱ
D. MARKANIN JENERİK HALE GELMESİ NEDENİYLE İPTAL DAVASI ϰϳϵ
E. MARKANIN YANILTICI HALE GELMESİ NEDENİYLE İPTALİ DAVASI. ϰϳϵ
F. GARANTİ VE ORTAK MARKALARIN ŞARTNAMEYE AYKIRILIK NEDENİYLE
İPTALİ ϰϴϬ
ϭ. GaraŶti Markası ǀe TekŶik ŞartŶaŵe ϰϴϬ
Ϯ. Ortak Marka ǀe KullaŶıŵ ŞartŶaŵesi ϰϴϬ
ϯ. TekŶik ŞartŶaŵeLJe ALJkırılık NedeŶiLJle İptal Daǀası ϰϴϭ
ϳ. BÖLÜM
MARKA HAKKININ CEZAİ KORUMASI
I. FİKRİ MÜLKİYET HAKKI VE CEZAİ KORUMA.ϰϴϯ
A. MARKA İHLALİ SUÇLARININ GELİŞİMİ ϰϴϰ
B. SMK DÜZENLEMESİNDE MARKA SUÇLARI. ϰϴϲ
ϭ. Üretiŵ ǀe TiĐarette Marka İhlali, MarkaŶıŶ İktiďası ǀeLJa İltiďası
Suçu. ϰϴϳ
Ϯ. Marka SiŵgesiŶi Kaldırŵa Suçu ϰϵϬ
ϯ. Yetkisiz Tasarruf Suçu ϰϵϭ
C. HUKUKA UYGUNLUK SEBEPLERİ ϰϵϯ
ϭ. Marka HakkıŶıŶ TükeŶŵesi, İlk Satış Hakkı . ϰϵϰ
Ϯ. MarkaŶıŶ Dürüstçe KullaŶılŵası ϰϵϲ
ϯ. TüketiĐileriŶ ǀe TazŵiŶat ÖdeLJeŶdeŶ Mal AlaŶlarıŶ ELJleŵi ǀe Marka
Hakkı ϰϵϴ
D. TANINMIŞ MARKAYA TECAVÜZ SUÇU SORUNU ϰϵϴ
E. TAKLİT MARKALI MALLARI SATMAK ϱϬϮ
F. MARKA SUÇLARINDA GÖREV VE USUL ϱϬϰ
ϭ. Marka İhlal SuçlarıŶıŶ ŞikaLJete Bağlı Olŵası. ϱϬϳ
Ϯ. Marka Suçları ǀe Uzlaşŵa ϱϬϴ
İçindekiler XIX
ϯ. Marka SuçlarıŶda EtkiŶ PişŵaŶlık . ϱϭϭ
G. MARKA SUÇLARINDA ARAMA, EL KOYMA, ZORALIM VE İMHA ϱϭϮ
ϭ. Zoralıŵ ϱϭϯ
Ϯ. Hızlı İŵha SüreĐi ϱϭϲ
H. MARKA SUÇLARINDA TESELSÜL ϱϭϳ
I. MARKA SUÇLARINDA İÇTİMA ϱϮϱ
İ. TÜZEL KİŞİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU . ϱϮϴ
J. MARKA İHLALİ SUÇLARINDAN VERİLEN KARARLARIN
DEFTERDARLIKLARA BİLDİRİMİ . ϱϮϵ
KAYNAKLAR .ϱϯϭ
KAVRAMLAR CETVELİ .ϱϯϱ