İmar Kanunu Şerhi_{İmar Barışından Kaynaklanan Sorunların Değerlendirilmesi}

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 17
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM
GENEL HÜKÜMLER
Madde 1: Amaç 25
Madde 2: Kapsam 28
Madde 3: Genel Esas 29
Madde 4: İstisnalar 29
Madde 5: Tanımlar 30
İKİNCİ BÖLÜM
İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ ESASLAR
Madde 6: Mekânsal Planlama Kademeleri 41
Madde 7: Halihazır Harita ve İmar Planları 43
Madde 8: Planların Hazırlanması ve Yürürlüğe Konulması 44
A. Genel Değerlendirmeler 48
B. Maddenin Fıkralara Göre İncelenmesi 51
1. Bölge Planları 51
2. Belediye ve Mücavir Alan İçinde ve Dışında Yapılacak Planların Hazırlanması, Onaylanması ve İlanı 51
3. İmar Planlarına Karşı Kesinleşmeleri Sonrası Dava Açılabilir 52
4. Kentsel Tasarım Projesi 62
5. Bina Yükseklikleri 62
6. Tarım Arazileri ve İmar Planları 63
7. Alt Kademe Planların Üst Kademe Planlara Uygun Hale Getirilmesi 64
8. Kentsel Asgari Standartlar 64
9. Harita, Plan, Etüt ve Projeler ile Müellifleri 64
10. Mimari Estetik Komisyonu 65
C. İmar Planlarına Karşı Dava Açma Süreleri 66
1. İmar Planlarına Karşı Genel Dava Açma Süresi 67
a. İmar Planına İtiraz Edilmemişse Dava Açma Süresi 68
b. İmar Planına İtiraz Edilmişse Dava Açma Süresi 69
ba. Askı Süresi İçerisinde İtiraz Edilmesi 69
baa. İtirazın Yazılı Olarak Reddedilmesi 69
bab. İtirazın Zımni Olarak Reddedilmesi 70
bb. Askı İlan Süresi Geçtikten Sonra İtiraz Edilmesi 70
bc. Zımni Ret Süresinden Sonra Verilen Cevap Üzerine Dava Açılabilir mi? 71
2. Genel Dava Açma Süreleri Geçtikten Sonra İmar Planlarına Karşı Dava Açılması 72
a. Uygulama İşlemleriyle Birlikte İmar Planına Dava Açılması 73
aa. Alt Ölçekli Plan Üst Ölçekli Planın Uygulama İşlemidir 74
ab. Parselasyon (Arazi ve Arsa Düzenlemesi) 74
ac. İmar Durumu Belgesi Alınması 75
ad. İnşaat Ruhsatı İşlemleri 75
ae. Kamulaştırma 75
af. Diğer Uygulama İşlemleri 76
b. Plan Değişikliği Talebi Üzerine Dava Açma Süresi 76
3. Her Zaman Dava Açılabilen Durumlar 77
Madde 9: İmar Planlarında Bakanlığın Yetkisi 77
Madde 10: İmar Programları, Kamulaştırma ve Kısıtlılık Hali 82
Madde 11: Kamuya Ait Gayrimenkuller 91
Madde 12: Cephe Hattı 95
Madde 13: İmar Planlarında Umumi Hizmetlere ve Kamu Hizmetlerine Ayrılan Yerler 96
A. Genel Açıklamalar 97
B. AYM Kararları Bağlamında Mülkiyet Hakkına Müdahale 98
C. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Yaklaşımı 110
D. İdari Yargı: Mülkiyet Hakkı Üzerindeki Belirsizliğin Uzun Süre Devam Etmesi 111
E. Adli Yargı: Mülkiyet Hakkı Üzerinde Uzun Süren Belirsizliğin Hak Üzerinde Etkileri 115
Madde 14: İrtifak Hakları 115
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
ARAZİ VE ARSA DÜZENLEME ESASLARI
Madde 15: İfraz ve Tevhid 119
Madde 16: Tescil ve Şüyuun İzalesi 124
Madde 17: Kamulaştırmadan Arta Kalan Kısımlar 127
Madde 18: Parselasyon Planlarının Hazırlanması 130
A. Genel Değerlendirmeler 133
1. Parselasyon İşlemi ve Amacı 133
2. DOP, Hesaplanması ve Gerçekleştirilmesi 134
3. Düzenleme Yapılan Alanda Herkesten Eşit Oranda DOP Alınır 137
4. DOP Kararı Belediye Encümenince Alınır 138
5. Düzenleme Ortaklı Payı ile Kamu Ortaklık Payı 139
B. 18. Maddenin Fıkralarına Dair Değerlendirmeler 140
1. Hamur Kuralı 140
2. Düzenleme Ortaklık Payı (DOP) 140
3. DOP ve Benzeri Uygulamalar 142
4. DOP, Hukuki Niteliği ve Dava Edilebilirliği 143
5. DOP Olarak Ayrılacak Alanlar ve DOP’un Başka Amaçlarla Kullanılamaması 145
6. DOP Oranı Yetersiz Kaldığında, İhtiyacın Hazineye Ait Araziler ve Kamulaştırma Yolu ile Karşılanması 150
7. DOP Bir Parselden Bir Kez Alınır 152
8. İmar Planlarının Kesinleşmesinden Sonra 5 Yıllık Sürede Parselasyon Planlarını Yapıp Onaylamayan İdarenin Sorumluluğu 158
9. Parselasyon İşleminde Mevcut Yapıların Korunması 158
10. Malike Mümkün Olduğu Ölçüde Taşınmazının Bulunduğu Yerden Parsel Verilmesi 160
11. Parselasyon İşleminde İmkanlar Dahilinde Müstakil Parsellerin Oluşturulması 165
12. Asgari Parsel Büyüklükleri 166
13. 18. Maddenin Diğer Fıkraları 168
14. İmar Planlarının Mahkeme Kararlarıyla İptal Edilmesinin Sonuçları 169
15. Yönetmelikler 171
C. Parselasyon Planlarına Karşı Dava Açılması 172
Madde 19: Parselasyon Planlarının Hazırlanması ve Tescili 180
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
YAPI VE YAPI İLE İLGİLİ ESASLAR
Madde 20: Yapı 183
A. Genel Açıklamalar 183
B. Yıkım ve İmar Para Cezasının Konusu: Yapı 185
1. Yapı Kavramının Tanımı 185
2. Bina Kavramının Tanımı 186
3. Yapı ve Bina Arasındaki Farkın Önemi 186
Madde 21: Yapı Ruhsatiyesi 188
A. Genel Açıklamalar 189
B. İmar Hukukunda Ruhsata Tabi Yapı ve Esaslı Tadilat Kavramları 201
1. Ruhsata Tabi Yapılar 201
2. Esaslı Tadilat – Basit Tadilat Ayrımı 204
a. Esaslı Tadilat 204
b. Basit Tadilat 205
c. Basit Tadilatlara Örnekler 207
Madde 22: Ruhsat Alma Şartları 208
Madde 23: Geliştirme Alanlarında Yapı Ruhsatı 210
Madde 24: Yeminli Serbest Mimarlık ve Mühendislik Bürolarının Kuruluşu, Yetki Alanları ve Sorumlulukları 215
Madde 25: Yeminli Serbest Mimarlık ve Mühendislik Bürolarının Sınıflandırılması 216
Madde 26: Kamuya Ait Yapı ve Tesisler ile Sanayi Tesislerinde Ruhsat 217
Madde 27: Köylerde Yapılacak Yapılar ve Uyulacak Esaslar 220
Madde 28: Müelliflik, Fenni Mesuliyet, Şantiye Şefliği, Yapı Müteahhitliği ve Kayıtlar 231
Madde 29: Ruhsat Müddeti 242
Madde 30: Yapı Kullanma İzni 248
Madde 31: Kullanma İzni Alınmamış Yapılar 255
Madde 32: Ruhsatsız Veya Ruhsat ve Eklerine Aykırı Olarak Başlanan Yapılar 258
A. Genel Açıklamalar 259
B. İmar ve Yapılaşma İşlemlerinin Durdurulması ve Yıkım, Mülkiyet Hakkına Müdahaledir 261
C. Makul Sürede Yapılmayan Yıkımın Aniden Gerçekleştirilmesi Öngörülemezdir ve Hakkı İhlal Edebilir 262
D. Yıkım Kararının İptali ve Yıkım ile Uğranılan Zarar İçin İdari Yargıda Dava Açılmalıdır 271
E. Yıkım Öncesi Aykırılığın Giderilmesi İçin Süre Verilmesi Somut Olayın Koşullarına Bağlıdır 272
F. AİHM’in Yıkım Kararına İlişkin Değerlendirmesi 273
G. Yapı Tatil Tutanağı ve Nitelikleri 274
H. Sadece İmar Mevzuatına Aykırı Kısım İçin Yıkım Kararı Verilebilir 276
I. Yıkım Kararı Yapıyı Yapan Yapı Sahibi Adına Alınmalıdır 277
İ. İmar Planının Yargı Kararıyla İptali, Onun Geçerli Olduğu Dönemde Yapılan İşlemleri Doğrudan Hukuka Aykırı Hale Getirmez 278
J. 1 Aylık Sürede Veya Dava Sürerken Ruhsata Bağlanan Yapı Hakkında Yıkım Kararı Verilmez 279
K. Yıkım Yetkisi, Sadece Belediye Veya Valiliklerin Yetkili Organına Aittir 282
L. Yapı Tatil Tutanağının Yapıya Asılması Tebligat İçin Yeterlidir 284
M. İdarenin Hatalı Yapı Ruhsatiyesi Nedeniyle Uğranılan Zarar Tazmin Edilmelidir 284
N. İmara Aykırı Yapının Tespiti – Yapı Tatil Tutanağı 288
1. İmara Aykırılığın Somut, Ayrıntılı ve Net Bir Şekilde Tespit Edilmesi Gerekir 288
2. Yapı Tatil Tutanağında Bulunması Zorunlu Olan Bilgiler 290
Madde 33: Umumi Hizmetlere Ayrılan Yerlerde Muvakkat Yapılar 291
Madde 34: İnşaat, Tamirat ve Bahçe Tanzimi ile İlgili Tedbirler ve Mükellefiyetler 296
Madde 35: Bina Ön Cephe Hattı ile Yol Arası ve Tabii Zeminin Kazılması 298
Madde 36: Kapıcı Daireleri ve Sığınaklar 299
Madde 37: Otoparklar 300
BEŞİNCİ BÖLÜM
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER
Madde 38: Halihazır Haritaların, İmar Planlarının ve Yapı Projelerinin Hazırlanması ve Uygulanması 303
Madde 39: Yıkılacak Derecede Tehlikeli Yapılar 307
A. Genel Açıklamalar 307
B. Tehlike Arz Eden Metruk Binanın Yıkımı Mülkiyet Hakkı Kapsamında İncelenebilir 308
C. 39. Maddeden Kaynaklan Uyuşmazlıklar İdari Yargıda Görülür 311
D. 39. Madde Kapsamındaki İşlemlerin Dava Edilebilirliği 312
E. 39. Maddeden Kaynaklanan Olaylarda Yetki Meselesi 314
Madde 40: Kamunun Selameti İçin Alınması Gereken Tedbirler 315
Madde 41: Arsaların Yola Bakan Yüzleri 320
Madde 42: İdari Müeyyideler 321
A. Genel Açıklamalar 323
B. İmar Para Cezasının Niteliği 327
C. İmar Para Cezalarına Karşı İdari Yargıda Dava Açılmalıdır 330
D. İmar Para Cezası İçin Mevzuata Aykırılığın Varlığı Gerekli ve Yeterlidir 333
E. Yeterli Tespiti İçermeyen Yapı Tatil Tutanağına Dayalı Olarak Para Cezası Kesilemez 334
F. İmar Para Cezasında Yetki 335
G. İmar Para Cezası Artırım Nedenlerinin Her Birinin Ayrı Ayrı Dikkate Alınması Gerekir 337
H. İmar Para Cezası Yapıyı Mevzuata Aykırı İnşa Eden Kişiye Verilir 338
I. Yasal Düzenlemenin Yürürlüğe Girdiği Tarihte Mevzuata Aykırılığın Devam Ediyor Olması İmar Para Cezası Verilmesi İçin Yeterlidir 341
J. İmar Para Cezası Mülkiyet Hakkına Müdahale Oluşturur 342
K. Fenni Mesullere İmar Para Cezası, Süresinde Usulsüzlüğü Bildirmediğinin Tespiti Halinde Kesilebilir 345
L. İmar Para Cezasının, Parsel Bazlı Değil De, Yapı Bazlı Verilmesi Gerekir 346
M. Mahkemeler Ceza Miktarının Objektif Kriterlere Göre Belirlenip Belirlenmediğini İncelemelidir 347
N. İmar Para Cezasının Haksız Olduğu Tespit Edildiğinde İade Edilmesi Gerekir 348
O. İmar Para Cezaları ve AİHM 349
P. TCK 184. Maddeden Mahkûmiyet Halinde İdareden İmar Para Cezasının İadesi Talep Edilmelidir 350
R. İmar Para Cezasına İtiraz 350
1. İtiraz 351
a. Süre 351
b. Yetki – Görev 352
c. Sorumlular 352
2. 26 Mart 2020 Tarihinde 7226 Sayılı Kanun’un 39. Maddesiyle 3194 Sayılı İmar Kanunu’nun 42. Maddesinin 2. Fıkrasına Eklenen (ç) Bendinin Para Cezalarının Miktarına Etkisi: 352
3. Artırım Sebepleri 353
4. Tekerrür 357
5. Kıyı Alanındaki İmara Aykırı Yapılar 358
Madde 43: Yürürlükten Kaldırılan Hükümler 358
Madde 44: Yönetmelik 360
Madde 45: Mücavir Alan 368
ALTINCI BÖLÜM
2960 SAYILI BOĞAZİÇİ KANUNU İLE İLGİLİ
HÜKÜMLER VE EK MADDELER
Madde 46: 2960 Sayılı Boğaziçi Kanunu ile İlgili Hükümler 371
Madde 47 372
Madde 48 374
Ek Madde 1 378
Ek Madde 2 381
Ek Madde 3 383
Ek Madde 4 389
Ek Madde 5 392
Ek Madde 6 393
Ek Madde 7 394
Ek Madde 8 395
Ek Madde 9: Elektronik Haberleşme Altyapılarında Yapı Ruhsatı Alınması 402
YEDİNCİ BÖLÜM
GEÇİCİ HÜKÜMLER VE YÜRÜRLÜK, YÜRÜTME
Geçici Madde 1: Yapıların Amacında Kullanılması 411
Geçici Madde 2: Başka Amaçla Kullanılan Otopark Yerleri 412
Geçici Madde 3: Önce Verilen Ruhsat ve İzinler 412
Geçici Madde 4: Müşterek Giriş 412
Geçici Madde 5: Örfü Belde, Paftos 413
Geçici Madde 6 415
Geçici Madde 7 416
Geçici Madde 8: Yönetmeliklerin Çıkarılma Süresi 418
Geçici Madde 9: 418
Geçici Madde 10 418
Geçici Madde 11 419
Geçici Madde 12 421
Geçici Madde 13 421
Geçici Madde 14 422
Geçici Madde 15 424
Geçici Madde 16 425
A. Genel Açıklamalar 426
B. Yapı Kayıt Belgesi ile İlgili Kararlar 431
C. 2981 sayılı Kanun (Önceki imar affı) Kapsamında Düzenlenen Tapu Tahsis Belgesiyle İlgili Örnek Kararlar 436
D. Yapı Kayıt Belgesinin İptali ve Sonrasındaki Süreç 441
1. Giriş 441
2. İmar Barışından Faydalanamayacak Yapılar 441
3. Yapı Kayıt Belgesinin İptal Süreci ve İptal Sebepleri 442
4. Yapı Kayıt Belgesi Bedelinin Fazla Ödenmesi ve Bedel İadesi 443
5. Yapı Kayıt Belgesinin İptaline İlişkin İşleme Karşı Yargı Yolu 443
6. Yapı Kayıt Belgesinin İptalinden Sonraki Süreç 444
a. Resmî Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan Suçundan Soruşturma Açılır 444
b. İmar Kanunu Uyarınca Yıkım ve Para Cezası Kararı Alınır 444
c. İmar Kirliliğine Neden Olma Suçundan Soruşturma Açılır 445
d. İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı İptal Edilir 445
e. Su, Elektrik ve Doğalgaz Aboneliği İptal Edilir 445
f. Hazine veya Belediye Arazilerinin Satış İşlemi İptal Edilir 445
g. Yapı Kayıt Belgesi Esas Alınarak Yapılan Cins Değişikliği ve Kat Mülkiyetinin Durumu 446
7. Sonuç 446
E. Sit Alanı, Kıyı, Orman Gibi Özel Kanunlara Tabi Alanlardaki Yapı Kayıt Belgesi 447
1. Sit Alanı, Kıyı, Orman Gibi Özel Kanunlara Tabi Alanlarda Bulunan Yapılara Verilen Yapı Kayıt Belgesi Geçerli midir? 448
2. Özel Kanunlara Tabi Alanlarda Bulunan ve Yapı Kayıt Belgesi Alan Yapılar Hakkında Yıkım ve Para Cezası Kararı Alınabilir mi? 450
3. Satılması Mümkün Olmayan Taşınmazlar Üzerindeki Yapı Kayıt Belgesi Alan Yapıların Durumu 452
4. Hazinenin Veya Belediyenin Mülkiyetinde Bulunan ve Yapı Kayıt Belgesi Sahibine Satın Alma Hakkı Tanınan Yapıların Durumu 455
5. Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altında Olması Gereken Yerin Özel Mülkiyette Bulunması Durumu 456
6. Mülkiyet Hakkı, Komşuluk Hakkı, Kat Mülkiyeti Kanunu ve Yapı Kayıt Belgesi 456
F. Sonuç 457
Ek–1. Örnek Karar: Sit Alanlarında Yapı Kayıt Belgesi 458
Ek–2. Örnek Karar; Kıyıda Yapı Kayıt Belgesi 461
Ek–3. Danıştay 6. Dairesinin Yapı Kayıt Belgesi Tebliği Hakkındaki Kararı 465
Geçici Madde 17 476
Geçici Madde 18 477
Geçici Madde 19 478
Geçici Madde 20 479
Geçici Madde 21 480
Geçici Madde 22 482
Geçici Madde 23 483
Geçici Madde 24 484
Madde 49: Yürürlük 485
Madde 50: Yürütme 486
Kaynakça 487
Kararlar Endeksi 489