İmar Planları_{İmar Planları, İmar Hukuku, Şehircilik İdari Yargı Denetimi, Mekân}

Dr. Müh. Erol KÖKTÜRK

Prof. Dr. Müh. Erdal KÖKTÜRK

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
İkinci Baskıya Önsöz 9
Kısaltmalar 31
Bölüm 01
MEKÂN POLİTİKASI
01. MEKÂN POLİTİKASI 37
01.1. MEKÂNA BÜTÜNSEL BAKIŞ 37
01.1.1. Mekân Kavramı 37
01.1.2. Mekân Politikası 39
01.1.3. Kentleşme Süreci ve Kentlerin Bunalımı 42
01.1.4. Toprak ve Kentleşmedeki Yeri 48
01.2. 21. YÜZYILIN KENTİ 51
01.2.1. Leipzig Şartı 52
01.2.2. Avrupa Kentsel Şartı (Yeni Bir Kentlilik İçin Manifesto) 55
01.2.3. KENTGES–Bütünleşik Kentsel Gelişme Stratejisi ve Eylem Planı (2010–2023) 60
01.2.4. Mekânsal Planlama Politikaları 61
01.3. PLANLAMA SÜRECİ VE DEĞER ARTIŞLARI 64
01.3.1. Topraktaki Değer Artışının Sonuçları 66
01.3.2. Planlama Süreci ve Değer Artışları 69
01.3.3. Değer Artışları Kime Ait Olmalı? 75
01.3.4. Değer Artışlarının Maliklerde Kalmasının Etkileri 78
01.3.5. Değer Artışlarının Kamuya Dönmesinin Araçları 79
01.3.6. Yeni Bir Mülkiyet ve Planlama Anlayışı Yoluyla 81
01.3.7. Değer Artışlarının Uygulama Sürecinde Geri Alınması 84
01.3.8. Edinme Araçları 89
01.3.8.1. Satın Alma 89
01.3.8.2. Kamulaştırma 91
01.3.8.3. Önalım Hakkı 93
01.3.8.4. Mal Değişimi (Trampa) 95
01.3.9. Kentsel Dönüşüm ve Dağıtım Süreçleri 97
01.3.10. Vergileme 105
01.3.10.1. Mekânsal Vergilere Bakış 105
01.3.10.2. Arsa Politikasının Mali Araçları 107
01.3.10.3. Mekânsal Vergi Türleri 108
01.3.10.4. Kentsel Rantların Vergilendirilmesi 108
01.3.10.5. Değer Artışlarının Vergilemesinin Modellenmesi 112
01.3.11. Yollara ve Teknik Altyapılara Katılım Payı 114
01.3.12. Planlamayla Yaratılan Değer Artışlarına Yaklaşım Konusunda Diğer Ülke Örnekleri 118
01.3.12.1. Federal Almanya 118
01.3.12.1.1. Planlamayla Yaratılan Değer Artışları 118
01.3.12.1.2. Kentsel Dönüşümle Yaratılan Değer Artışları 124
01.3.12.1.3. Vergileme 126
01.3.12.1.4. Yollara ve Altyapılara Katkı Payları 128
01.3.12.2. İsviçre 129
01.3.12.3. Avusturya 135
01.3.13. İmar Yasası’nda Yapılan Düzenleme 137
01.4. İMAR PLANLAMADA MÜLKİYETİN ROLÜ VE SOSYAL ADALET 142
01.4.1. Mülkiyet Kurumu 143
01.4.1.1. Mülkiyetin Anlamı ve Kapsamı 143
01.4.1.2. Mülkiyetin Tarihselliği 145
01.4.1.2.1. İlkel Toplumlarda Mülkiyet 146
01.4.1.2.2. Antik Yunanda Mülkiyet 146
01.4.1.2.3. Roma’da Mülkiyet 147
01.4.1.2.4. Feodal Toplumlarda Mülkiyet 149
01.4.1.2.5. Kapitalist Toplumlarda Mülkiyet 149
01.4.1.2.6. Sosyalist Toplumlarda Mülkiyet 150
01.4.1.2.7. Günümüzde 151
01.4.1.2.8. Değerlendirme 151
01.4.1.3. Bazı Düşünürlerin Mülkiyete Yaklaşımları 153
01.4.1.3.1. Platon 153
01.4.1.3.2. Aristoteles (İÖ 384–322) 155
01.4.1.3.3. İbn–i HALDUN (1332–1406) 158
01.4.1.3.4. Sir Thomas MORE (1478–1535) 159
01.4.1.3.5. Thomas HOBBES (1588–1679) 160
01.4.1.3.6. John LOCKE (1632–1704) 163
01.4.1.3.7. Jean–Jacques ROUSSEAU (1712–1778) 167
01.4.1.3.8. Pierre–Joseph PROUDHON (1809–1865) 169
01.4.1.3.9. Karl MARX (1818–1883) ve Friedrich ENGELS (1820–1895) 171
01.4.1.4. Değerlendirme 174
01.4.2. Kent Toprakları ve Mülkiyet 177
01.4.3. Planlama ve Uygulama Süreçleriyle Mülkiyet Kurumunun İlişkisi 179
01.4.4. Kent Topraklarında Özel Mülkiyetin Yarattığı Sorunlar 180
01.4.5. Mülkiyet Bir Temel Hak mıdır? 181
01.4.6. İnsan Hakları–Adalet İlişkisi 186
01.4.7. Mülkiyeti Sınırlandırma Ölçütleri 188
01.4.7.1. Kamu Yararı 192
01.4.7.2. Toplum Yararı 193
01.4.7.3. Eşitlik 193
01.4.7.4. Adalet 195
01.4.8. Adalet Konusalı 198
01.4.8.1. Tanımlama Çabaları 198
01.4.8.2. Tarihsellik ve Kökler 200
01.4.8.3. Mekânda Adaletin Anlamı Nedir? 205
01.4.8.4. Mülkiyete Yeniden Dokunma Gereği 210
01.4.8.5. Türkiye İçin Bir Değerlendirme 211
01.4.9. Her Şey Bakış Açısına Bağlı 214
01.5. SONUÇ VE BAĞLANTI 218
Bölüm 02
MEKÂNSAL PLANLAMA İLE HARİTA, TAPU VE
KADASTRO SİSTEMİNİN İLİŞKİLERİ
02. MEKÂNSAL PLANLAMA İLE HARİTA, TAPU VE KADASTRO SİSTEMİNİN İLİŞKİLERİ 223
02.1. GİRİŞ 223
02.2. HARİTA 227
02.2.1. Harita Yapımında Koordinat Sistemi 227
02.2.2. Haritalarda Ölçek 228
02.2.3. Haritalarda Pafta Bölümlemesi 229
02.2.4. Harita Türleri 231
02.2.4.1. Haritaların Ölçeklerine Göre Sınıflandırılması 231
02.2.4.2. Haritaların Amaçlarına ve Kullanım Alanlarına Göre Sınıflandırılması 232
02.2.4.3. Hukuksal Statülerine Göre Haritalar 233
02.2.5. Gizlilik Statüleri 234
02.2.6. Uygulama (Aplikasyon) 236
02.2.7. Haritaların Üretilmesine ve İmar Planlarına Dayalı Uygulama Yapılmasına İlişkin Yönetmelikler 237
02.3. TAPU VE KADASTRO GENEL MÜDÜRLÜĞÜ’NÜN UYGULAMA İMAR PLANLARINA DAYALI YAPILAN UYGULAMA İŞLEMLERİNİN KONTROLÜ VE TESCİLİ 237
02.4. İMAR PLANI, TAPU PLANI VE PARSELASYON PLANININ BİRBİRİNİ İZLEYEN VE BİÇİMLENDİREN İLİŞKİLERİ 239
Bölüm 03
TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE İMAR PLANLARIYLA İLGİLİ
TEMEL İLKELER
03. TÜRK HUKUK SİSTEMİNDE İMAR PLANLARIYLA İLGİLİ TEMEL İLKELER 249
03.1. İMAR PLANLARININ AMACI, TANIMI VE KAPSAMI 249
03.1.1. İmar Planlarının Amacı ve Tanımı 249
03.1.2. İmar Planlarının Kapsamı 264
03.2. İMAR PLANLARININ HUKUKSAL NİTELİĞİ 272
03.3. MEKÂNSAL PLANLAMADA VE İMARDA ÖNCELİKLE UYULACAK KURALLAR 278
03.3.1. Öncelikle Anayasanın ve Yasaların Uygulanması 279
03.3.2. İkinci Sırada İmar Planı Kararlarının Uygulanması 287
03.3.2.1. İmar Planının Plan Notundan Önce Uygulanacağı 287
03.3.2.2. İmar Planının Yönetmeliklerden Önce Uygulanacağı 292
03.3.3. Üçüncü Sırada İmar Planı Notlarının Uygulanması 293
03.3.4. Dördüncü Sırada Yönetmeliklerin Uygulanması 293
03.4. MEKÂNSAL PLANLAMADA VE İMARDA KAZANILMIŞ HAK 295
03.4.1. Giriş 295
03.4.2. Kuralların Geriye Yürümemesi 299
03.4.3. Kazanılmış Hak Nedir? Nasıl Oluşur? 301
03.4.4. İmar Hukukunda Kazanılmış Hak 304
03.4.5. İmar Planının İptal Edilmesi ve/veya Yürürlüğünün Durdurulması Durumunda İmarda Kazanılmış Hak 307
03.4.5.1. Danıştay’ın 2013 Yılından Önceki Kararlarında Kazanılmış Hak 307
03.4.5.2. 2013 Yılından Sonraki Danıştay Kararlarında Kazanılmış Hak 315
03.4.6. İmar Planlarının Değiştirilmesi Durumunda Kazanılmış Hak 318
03.4.7. Hukuka Aykırı Verilen Yapı Ruhsatı Açısından Kazanılmış Hak 321
03.4.8. Sonuç 326
03.5. MEKÂNSAL PLANLAMADA KULLANIM KARARLARININ KAMU MALLARIYLA İLİŞKİSİ 326
03.5.1. Mekânsal Planlamada Kullanım Kararlarıyla İlişkili Kamu Malları 328
03.5.1.1. Genel Kamu Malları 329
03.5.1.1.1. Genel Kamu Malları: Tanımı, Hukuksal Dayanağı, Kullanma ve Yararlanma İlkeleri ve Yöntemleri 329
03.5.1.1.2. Kamu Mallarını Kullanma ve Yararlanma İlkeleri ve Yöntemleri 336
03.5.1.2. İmar Hukukunda Düzenleme Ortaklık Payından Karşılanan Genel (Umumi) Hizmet Alanları 339
03.5.1.3. Kadastro/Tapulama Harici Yerler: Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Alanlar 343
03.5.1.3.1. Kadastro/Tapulama Harici Yerler 343
03.5.1.3.2. Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerler 348
03.5.1.3.3. Devletin Hüküm ve Tasarrufu Altındaki Yerlerin Özel Yasalarla Özel Mülkiyete Konu Olmaları 352
03.5.1.3.4. İdari Yoldan Hazine Adına Tescil 354
Bölüm 04
İMAR PLANLARININ TÜRLERİ, YAPIMI, ONAYLANMASI, YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ VE KESİNLEŞMESİ SÜREÇLERİ
04. İMAR PLANLARININ TÜRLERİ, YAPIMI, ONAYLANMASI, YÜRÜRLÜĞE GİRMESİ VE KESİNLEŞMESİ SÜREÇLERİ 361
04.1. İMAR PLANLARININ TÜRLERİ 361
04.1.1. İmar Planlarının Türleri, Ölçekleri ve Kademeleri 361
04.1.1.1. Kalkınma Planları İmar Planlarının Üst Ölçeğindeki Planlar mıdır? 362
04.1.1.2. İmar Planlarında Kademeli Birliktelik, Plan Türleri ve Ölçekleri 363
04.1.1.3. Alt Kademe Planların Üst Kademe Plan Kararlarına Uygun Olması 366
04.1.1.4. Üst Kademede Plan Olmadığında Alt Kademedeki Planın Onaylanamaması 367
04.1.1.5. İmar Planlarına Dayalı Gerçekleştirilen Uygulayıcı İşlemler 369
04.1.2. Revizyon, İlave, Değişiklik ve Mevzii İmar Planlarının Kademe Planları ile İlişkisi 370
04.1.2.1. Revizyon, İlave, Değişiklik İşlemlerinin Kademe Planları ile İlişkisi 370
04.1.2.2. Mevzii İmar Planlarının Kademe Planları ile İlişkisi 373
04.1.2.3. Kademe Planları Arasında Yer Almayan Özel Amaçlı Plan ve Projeler Hangileridir? 377
04.2. İMAR PLANLARINDA YETKİ 379
04.2.1. İdarelere Verilen Yetkinin Dayanağı 379
04.2.2. İmar Hukukunda Yetkinin Dayandığı Hukuk Alanı 383
04.2.3. İmar Planları ile İlgili Uyuşmazlıklarda Yetkili Mahkeme 385
04.2.4. İdarelerin Yargı Yoluyla İmar Planı Yapımına Zorlanamaması 388
04.2.5. İmar Planlarını Yapmaya Yetkili Meslek 392
04.2.5.1. Müelliflerin Öğrenim Niteliği, Planlama Alanı Grupları, Müelliflerin Derecelendirilme İlkeleri 393
04.2.5.1.1. Müelliflerin Öğrenim Niteliği 393
04.2.5.1.2. Planlama Alanı Grupları 393
04.2.5.1.3. Müelliflerin Derecelendirilme İlkeleri 394
04.2.5.2. Kamu Kurum ve Kuruluşunda ve Özel Planlama Bürolarında Çalışma 396
04.2.5.3. Plan Müelliflerinin Görev ve Sorumlulukları 396
04.2.6. İmar Planlarını Onaylamaya Yetkili İdareler 398
04.2.6.1. Mekânsal Strateji Planlarını Onaylamaya Yetkili İdare 398
04.2.6.2. Çevre Düzeni Planlarını Onaylamaya Yetkili İdare 399
04.2.6.2.1. Havza ve Bölge Bazında Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 400
04.2.6.2.2. İl Bazında Çevre Düzeni Planını Onaylamaya Yetkili İdare 400
04.2.6.3. Nazım İmar Planı ile Uygulama İmar Planını Onaylamaya Yetkili İdareler 402
04.2.6.3.1. Büyükşehir Olan/Olmayan İllerde İmar Planını Onaylamada Yetki Farklılığı 404
04.2.6.3.2. Büyükşehirlerde Nazım İmar Planını Onaylama Yetkisi 411
04.2.6.3.3. Büyükşehirlerde 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planını Onaylama Yetkisi 412
04.2.6.3.4. Büyükşehirlerde Nazım İmar Planının Onayından Sonra 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planlarının Yapılması ve Onaylanmasında Yetki 415
04.2.6.3.5. Büyükşehirlerde, Yasalarla Büyükşehir Belediyesine Verilmiş Görev ve Hizmetlerin Gerektirdiği İmar Planı Onaylama Yetkisi 418
04.2.6.3.6. Büyükşehirlerde, Merkezi Yönetime Verilen İmar Planı Onaylama Yetkisi 418
04.2.6.3.7. Büyükşehirlerde, Alt Kademe Planlarla Üst Kademe Planlar Arasındaki Uyumsuzluğun Giderilmesinde Yetki 419
04.2.6.3.8. Büyükşehirlerde İmar Planlarıyla İlgili Olarak Büyükşehir Belediye Başkanına Verilen Yetki 421
04.2.6.3.9. Nazım İmar ve Uygulama İmar Planlarının Onaylanmasında Merkezi Yönetimin Yetkileri 425
04.2.7. İmar Planları ve İmarla İlgili Merkezi Yönetimin Mutlak Denetimi 437
04.2.8. Bir Bölgede Birden Çok Yasa Bulunması Durumunda Öncelikle Uygulanacak Yasanın Tespiti 439
04.2.9. Özel Yasalarda İmar Planlarını Onaylama Yetkisi 442
04.2.9.1. 5393 Sayılı Belediye Yasası ile İl/İlçe Belediyelerine Verilen Yetki 445
04.2.9.2. 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Yasası ile Büyükşehir Belediyelerine ve İlçe Belediyelerine Verilen Yetki 448
04.2.9.3. 5302 Sayılı Yasa ile İl Özel İdaresine Verilen Yetki 449
04.2.9.4. 1 Sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararnamesiyle Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Verilen Yetki 450
04.2.9.5. 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Yasası’yla Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na Verilen Yetki 454
04.2.9.6. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın Ek 3. Maddesiyle Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’na Verilen Yetki 456
04.2.9.7. 2960 Sayılı Boğaziçi Yasası’yla Boğaziçi İmar Yüksek Koordinasyon Kurulu’na Verilen Yetki 460
04.2.9.8. 2873 Sayılı Milli Parklar Yasası ile Tarım ve Orman Bakanlığı’na Verilen Yetki 464
04.2.9.9. TCDD Yasası ile Büyükşehir Belediyelerine ve İl/İlçe Belediyelerine Verilen Yetki 465
04.2.9.10. İmar Yasası’nın Ek 9. Maddesiyle Elektronik Haberleşme İstasyonlarının Kurulumu İçin Verilen Yetki 467
04.3. İMAR PLANLARININ YAPIMI/YAPTIRILMASINDA VE DEĞİŞTİRİLMESİNDE ŞEKİL (USUL) VE İLKELER (ESASLAR) 471
04.3.1. Planların Yapımında Yetki ve Koşul 477
04.3.1.1. Planların Yapımında Yetki 477
04.3.1.2. İmar Planlarının İdareye Sunulması Öncesinde Plan İşlem Numarası (PİN) Alınması 477
04.3.1.3. İmar Planı Önerilerinin İdareye Sunulması Koşulu 478
04.3.2. Mekânsal Planların Yapımına İlişkin İlkeler ve Temel Öğeler 478
04.3.2.1. Planların Yapımında Araştırma ve Analiz 478
04.3.2.2. Planların Hazırlanması Sürecinde Eşik Analizi 485
04.3.2.3. Planların Hazırlanmasında Etüt ve Araştırmalar 485
04.3.2.4. Mekânsal Plan Yapımında Kurum ve Kuruluş Görüşlerinin Alınması 487
04.3.2.5. İmar Planlarında İnşaat Miktarını Tanımlayan Özel İşaretler 489
04.3.2.5.1. Katlar Alanı Katsayısı (KAKS, Emsal (E)) 489
04.3.2.5.2. TAKS ile İfade Edilen İnşaat Hakkı 490
04.3.2.5.3. Çekme Mesafeleri Şeklinde Tanımlanan İnşaat Miktarı 490
04.3.2.5.4. “Kişi/Hektar” Şeklinde Tanımlanan İnşaat Miktarı 492
04.3.2.6. İmar Planlarında Kullanım Alanlarının Tanımları 495
04.3.3. Planlara İlişkin Açıklamalar 501
04.3.3.1. Plan Raporu 502
04.3.3.2. Plan Gösterimleri (Lejant Teknikleri) 502
04.3.3.3. Planlamada Standartlar 507
04.3.3.4. Plan Notu 511
04.3.4. Çevre Düzeni Planının ve İmar Planlarının Onayı, İlanı ve Kesinleşmesi 515
04.3.4.1. Planların Onaylanması İçin İdareye Sunulması 515
04.3.4.2. Planların Onaylanması ve Yürürlüğe Girmesi 515
04.3.4.3. Planların İlanı, İtirazlar ve Kesinleşmesi 516
05.3.4.3.1. İmar Planlarının Kesinleşmesinde Hangi Tarihi Temel Almak Gerekir? 519
05.3.4.3.2. 1/5000 Ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/1000 Ölçekli Uygulama İmar Planı Eşzamanlı Onaylanabilir mi? 520
05.3.4.3.3. Büyükşehir Belediyeleri, 1/5000 ve 1/1000 Ölçekli Planları Birlikte Onaylayabilirler mi? 521
05.3.4.3.4. Büyükşehir Belediyelerine Katılan ve Mahalleye Dönüşen Köylerde İmar Planlama 521
05.3.4.3.5. Planların Vizesi ve Değişiklik Yapıldığında İlk Müellif Görüşü İstenir mi? 522
04.3.5. Planların Aleniyeti ve Denetimi 523
04.3.5.1. Planların Aleniyeti ve Dağıtımı 523
04.3.5.2. Planların İzlenmesi ve İncelenmesi 524
04.3.6. İmar Planlarının Değiştirilmesinde Yöntem ve İlkeler (Usul ve Esaslar) 524
04.3.6.1. Çevre Düzeni Planında Revizyon ve Değişiklik İlkeleri 525
04.3.6.2. İmar Planlarında Revizyon ve Değişiklik İlkeleri 526
04.3.6.3. Parsel Bazında Değişiklikler 527
04.3.6.4. Plan Değişikliklerinde Değer Artış Payı Ödemesi 535
04.3.7. İmar Hakkı Aktarımı 539
04.4. İMAR PLANLARININ HUKUKSAL DAYANAKLARI (SEBEP UNSURU) 542
Bölüm 05
MEKÂNSAL PLANLAMADA ÖZEL AMAÇLI İMAR PLANLARI
05. MEKÂNSAL PLANLAMADA ÖZEL AMAÇLI İMAR PLANLARI 551
05.1. KIYILARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 551
05.1.1. Kıyıların Tanımı ve Hukuki Durumu 551
05.1.2. Kıyıyı Belirleyen İki Önemli Çizgi: “Kıyı Çizgisi” ve “Kıyı Kenar Çizgisi” 555
05.1.2.1. Kıyı Kenar Çizgisinin Onaylanması ve Değiştirilmesi 556
05.1.2.2. Kıyı Kenar Çizgisi ile İlgili Danıştay Kararları 558
05.1.2.3. Kıyı Kenar Çizgisi ile İlgili Yargıtay Kararları 559
05.1.3. Kıyının Hukuksal Niteliği ve Kıyıda Tapu Sicilinde Kayıtlı Mülkiyet Kurulamaması 562
05.1.4. Kıyıda Yapılacak Yapı ve Tesisler 572
05.1.5. Kıyıda Doldurma ve Kurutma Yoluyla Arazi Kazanma 578
05.1.6. Sahil Şeridi 581
05.1.6.1. Sahil Şeridinin Hukuksal Niteliği 581
05.1.6.2. Sahil Şeridinin Kullanımıyla İlgili Danıştay Kararı 584
05.6.1.3. Sahil Şeridinin Birinci 50 Metrelik Bölümü 585
05.6.1.4. Sahil Şeridinin İkinci 50 Metrelik Bölümü 586
05.1.7. Kıyıda ve Sahil Şeridinde İmar Planlarının Yapımı, Onaylanması ve Değiştirilmesinde Yetki, Yöntem ve İlkeler 588
05.1.8. Kıyıda ve Sahil Şeridinde Kazanılmış Hak 590
05.1.8.1. Kıyıda Kazanılmış Hak 590
05.1.8.2. Sahil Şeridinde Kazanılmış Hak 593
05.1.8.2.1. Sahil Şeridi Belirlenmeksizin Yapılan İmar Planları Kıyı Mevzuatına Uygun mudur? Kazanılmış Hak Oluşturur mu? 593
05.1.8.2.2. Sahil Şeridinde Yönetmeliğin 16. Maddesi Gereği 1992 Yılı Öncesi Yapıların Kazanılmış Hakkı Halen Geçerli midir? 595
05.2. ORMANLARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 602
05.2.1. Ormanların Hukuksal Niteliği 603
05.2.2. Ormanı Belirleyen Sınırlandırma ve Tespit Çalışmaları: Orman Kadastrosu 608
05.2.3. Orman Sınırı İçinde Kalan Tapulu Yerler 612
05.2.4. Orman İçi Açıklıklar 614
05.2.4.1. Orman İçi Açıklıkların Özel Mülke Dönüşmesi ve Yine Zilyetlik Yoluyla Kazanılması 615
05.2.4.2. Orman İçi Açıklıklar İçin Ormanlarda Geçit Hakkı Kurulması 618
05.2.5. Ormanların Zilyetlikle Kazanılması ve Ormanlardan Orman Sınırları Dışına Çıkarma 619
05.2.5.1. Ormanların Zilyetlikle Kazanılması 619
05.2.5.1.1. Türk Medeni Kanunu’nun Kazandırıcı Zamanaşımı Kuralının Anayasaya Uygunluğu 620
05.2.5.1.2. 3402 Sayılı Kadastro Yasası’nın 45. Maddesine Göre Ormanların Zilyetlikle Kazanılması 621
05.2.5.2. Ormanlardan Orman Sınırları Dışına Çıkarma 622
05.2.6. Ormanlarda İnşa Edilecek Yapılar ve Tesisler 631
05.2.7. Ormanların Turizm ve Konaklama Amacıyla Tahsisi 636
05.2.8. Ormanlarda Madencilik ve Taş Ocağı İşletmeciliği 637
05.2.9. Özel Ormanlar 639
05.2.10. Ormanlarda İmar Planlarının Yapımı, Onaylanması ve Uygulanması ile İlgili Yöntem ve İlkelerin Değerlendirilmesi 642
05.3. MERALARDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 646
05.3.1. Meraların Hukuksal Niteliği 646
05.3.2. Kadim Mera, Tahsisli Mera 647
05.3.3. Meralarda Sınırlandırma ve Tespit 651
05.3.4. Meralarda Sınırlandırmalara ve Tespitlere İtiraz ve Dava Açma 652
05.3.5. Mülki İdare Sınırlarında Değişikliğin Mera Tahsislerine Etkisi 659
05.3.6. Meralarda Zilyetlik 659
05.3.7. Meralarda İnşaat Yasağı 660
05.3.8. Meralardan Yararlanma Hakkı ve Kapsamı 662
05.3.9. Meralarda Nitelik Değiştirme ve Tahsis Amacının Değiştirilmesi 662
05.3.9.1. 442 Sayılı Köy Yasası’yla Meralarda Nitelik Değiştirme 665
05.3.9.2. 4753 Sayılı Çiftçiyi Topraklandırma Yasası ile Nitelik Değiştirme 666
05.3.9.3. 1580 Sayılı Belediye Yasası’yla Meralarda Nitelik Değiştirme 666
05.3.9.4. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 11. Maddesinin 4. Fıkrasıyla Meralarda Nitelik Değiştirme 667
05.3.9.5. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın Ek 4. Maddesiyle Meralarda Nitelik Değiştirme 669
05.3.9.6. 4562 Sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu’yla Meralarda Nitelik Değiştirme 670
05.3.9.7. 6360 Sayılı Yasa’yla Meralarda Nitelik Değiştirme 670
05.3.9.8. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa’yla Meralarda Nitelik Değiştirme 671
05.3.9.9. Cumhurbaşkanınca Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Proje Alanı Olarak İlan Edilen Yerlerde Meralarda Nitelik Değiştirme (4342, m. 14/ı) 671
05.3.9.10. Kanal İstanbul Projesi Sınırları İçinde Yer Alan Mera, Yaylak ve Kışlak Gibi Orta Mallarının Niteliklerinin Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nca Değiştirilmesi 672
05.3.9.11. Mera Yasası’nın 14. Maddesinin (c) Bendi Uyarınca Kentlerdeki Gecekondulaşmanın Önlenmesi ve Var Olan Gecekondu Alanlarının Dönüştürülmesi Amacıyla Yapılacağı Belirtilen Yatırım Nedeniyle Yapılan Meralarda Nitelik Değiştirme 672
05.3.9.12. “Mera” Olarak Tahsis Amacı Değiştirilmeyen ve Halen “Mera” Niteliğini Koruyan Bir Alanın, Mevzii İmar Planı ile “Spor Tesisleri Alanı” Olarak Belirlenmesi 673
05.3.9.13. Mera Olarak Sınırlandırılan Bir Taşınmazda Madencilik Faaliyetinde Bulunulması 673
05.4. SİT ALANLARINDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 673
05.4.1. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Niteliği 674
05.4.2. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Zilyetlikle Edinilmesi 677
05.4.3. Sit Türleri ve Kategorileri 680
05.4.3.1. Doğal Sitler 682
05.4.3.1.1. Doğal Sitlerde Yürürlükten Kaldırılan Kategoriler 683
05.4.3.1.2. Doğal Sitlerde Yeni Kategoriler 684
05.4.3.2. Arkeolojik Sitler 686
05.4.3.3. Kentsel Sitler 687
05.4.3.3.1. Kentsel Sitin Tanımlanması ve Sınırlarının Belirlenmesi 687
05.4.3.3.2. Geçiş Dönemi Koruma İlkeleri ve Kullanma Koşulları Temel İlkeleri 687
05.4.3.3.3. Tescilli Olmayan Bir Yapı İçin Koruma Bölge Kurulundan Uygun Görüş Alınır mı? 688
05.4.3.4. Tarihi Sitler 689
05.4.4. Kültür ve Tabiat Varlıklarına İsabet Eden Taşınmazlara Getirilen Kısıtlamalar 689
05.4.4.1. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazlara Sertifika Verilmesi 689
05.4.4.2. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Kamulaştırılması 691
05.4.4.3. Kültür ve Tabiat Varlığı İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Trampası 693
05.4.4.3.1. Sit Alanlarında Kalan Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik Uyarınca Yapılacak Trampa 696
05.4.4.3.2. Tabiat Varlıkları, Doğal Sit Alanları ve Özel Çevre Koruma Bölgelerinde Kalan Yapı Yasaklı Taşınmazların Hazine Taşınmazları ile Değiştirilmesi Hakkında Yönetmelik Uyarınca Yapılacak Trampa 697
05.4.4.4. Kültür ve Tabiat Varlığı Olarak İlan ve Tescil Edilen Yerlerde Kalan Taşınmazların Mülkiyet veya Yapılanma Haklarının Aktarımı 699
05.4.5. Kültür ve Tabiat Varlığı Olarak İlan ve Tescil Edilen Yerlerde İmar Planı Yapımı ve Onayı 700
05.4.5.1. Sit Alanı İlanının Ölçütleri 700
05.4.5.2. Sit Alanlarında Yetki ve Koruma Kurullarından Uygun Görüş Alınması 701
05.4.5.3. Koruma Amaçlı İmar Planlarının Hazırlanması ve Onaylanması 703
05.4.5.4. Sit Alanlarında Uygulanacak Kısıtlamalar 708
05.4.5.5. Koruma Amaçlı İmar Planlarına Karşı Dava Açma Ehliyeti 710
05.4.5.6. Koruma Amaçlı İmar Planlarına Karşı Açılacak Davalarda Dava Açma Süresi 711
05.4.6. Taşınmaz Kültür Varlığı Olan Yapılar 712
05.4.7. Kültür ve Tabiat Varlıklarının Zarar Görmesine Neden Olanlara Verilecek Cezalar 714
05.5. SANAYİ ALANLARINDA İMAR PLANLARI İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 716
05.5.1. Sanayi Alanları Tanımları 716
05.5.1.1. İmar Yasası’nda ve Yönetmeliklerinde Sanayi Alanları Tanımları 718
05.5.1.2. Sanayi Alanları ile İlgili İmar Planı İlkeleri (Esasları) 720
05.5.2. Sanayi Alanları ile İlgili Yer Seçimi 724
05.5.3. OSB’lerde İmar Planı Yapımı 724
05.5.4. OSB’lerde İmar Planı Onayı 726
05.5.5. OSB’lerde İmar Planı Değişiklikleri ve Onayı 727
05.5.6. Özel OSB’lerde Yer Seçimi, İmar Planı ve Değişiklikleri 727
05.5.7. Organize Sanayi Bölgeleri İmar Planı Şartnamesi 728
05.5.8. Organize Sanayi Bölgelerinin Kamulaştırma Yapma Yetkisi 728
05.5.9. OSB Sınırları İçindeki Kamu Arazilerinin Edinimi 730
05.5.10. Parselasyon Planı ve Değişikliği Onayı 731
05.5.11. OSB’lerde Arsa Tahsisinin İptal Edildiği Durumlar 732
05.5.12. OSB’lerde Ruhsatsız/Ruhsat ve Eklerine Aykırı Yapılar 734
05.5.13. Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Üyelerinin İşledikleri Suçlar 737
05.6. TURİZM KORUMA VE GELİŞME BÖLGELERİ VE TURİZM MERKEZLERİNDE İMAR PLANI YAPIMI 738
05.6.1. Turizm Koruma ve Gelişme Bölgeleri ve Turizm Merkezlerinde Mevzuat 738
05.6.2. Turizmi Teşvik Yasası ile İmar Yasası Arasında Öncelikle Uygulanacak Yasa İncelemesi 739
05.6.3. İmar Yasası ve Yönetmeliklerinde Turizm Tesisleri ile İlgili Hükümler 741
05.6.4. Turizmi Teşvik Yasası ve Yönetmeliklerinde Turizm Tesisleri ile İlgili Hükümler 744
05.6.4.1. Turizmi Teşvik Yasası’na Göre Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde Planlama 744
05.6.4.2. Yönetmelik’e Göre Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde Planlama 746
05.6.4.2.1. Planların Onaylaması 746
05.6.4.2.2. Planların İlanı (Madde 15) 747
05.6.4.2.3. Planlara İtiraz (Madde 16) 747
05.6.4.2.4. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezleri ile İlgili Tanımlar 748
05.6.4.2.5. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgelerinde ve Turizm Merkezlerinde Yapılacak İmar Planlarında Gösterimler 749
05.6.5. Turizm Tesislerinin Nitelikleri Açısından İncelemeler 750
05.6.6. Turizm Konaklama Tesislerinin Belgelendirilmesi: Turizm Yatırımı Belgesi ve Turizm İşletmesi Belgesi 751
05.6.7. Konaklama Tesislerinin Asgari Nitelikleri 752
05.6.7.1. Turizm Tesislerinin Odaları Ayrı Ayrı Kat İrtifakına Konu Olabilir mi? 752
05.6.7.2. Cumhurbaşkanlığının 31.05.2019 Tarihli ve 1134 Sayılı Kararıyla Kabul Edilen Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmelikten Önceki Durum 753
05.6.7.3. 01.06.2019 Tarihli Resmî Gazete’de Yayımlanan Yürürlükteki Turizm Tesislerinin Niteliklerine İlişkin Yönetmeliğe Göre Turizm Belgesinin İptali 757
05.6.8. Turizm Tesislerinde Yapılaşma İlkeleri 759
05.6.8.1. Uygulamaya İlişkin Esaslar (Temel Öğeler) 760
05.6.8.2. Yapılaşma İlkeleri 761
05.6.8.2.1. Taban Alanına Dahil Edilmeyecek Kullanımlar 761
05.6.8.2.2. Katlar Alanına Dahil Edilmeyecek Kullanımlar 762
05.6.9. Ormanların Turizm Tesisi İçin Tahsisi 764
05.6.9.1. Anayasa Mahkemesi’nin 07.05.2007 Tarihli ve E. 2006/169, K. 2007/55 Sayılı Kararı 767
05.6.9.2. Anayasa Mahkemesi’nin 10.03.2011 Tarihli ve E. 2008/51, K. 2011/46 Sayılı Kararı 768
05.7. TARIM ALANLARINDA PLANLAMA İLE İLGİLİ YÖNTEM VE İLKELER (USUL VE ESASLAR) 769
05.7.1. Tarım Alanlarında Mevzuat 770
05.7.2. Toprak ve Arazi Varlığının ve Asgari Tarımsal Arazi Büyüklüklerinin Belirlenmesi ve Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması 772
05.7.2.1. Araziyi Kullananların Yükümlülüğü 772
05.7.2.2. Toprak ve Arazi Varlığının Belirlenmesine İlişkin İlkeler ve Toprak Koruma Kurulu 772
05.7.2.3. Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması, Asgari Tarımsal Arazi Büyüklükleri 773
05.7.2.3.1. Tarım Arazilerinin Sınıflandırılması 773
05.7.2.3.2. Asgari Tarımsal Arazi Büyüklükleri 774
05.7.3. Mirasa Konu Tarımsal Arazilerin Bölünmesinin Önlenmesi İle Tarımsal Arazilerin Devri 776
05.7.3.1. Tarımsal Arazilerin Devir İşlemlerinde Temel Alınan Arazi Büyüklükleri 777
05.7.3.1.1. Yeter Gelirli Arazi Miktarına Göre Satılacak Taşınmazların Belirlenmesi 779
05.7.3.1.2. Ekonomik Bütünlük Değerlendirmesine Göre Satılacak Taşınmazların Belirlenmesi 781
05.7.3.2. Tarımsal Arazilerin Devir Taleplerinde Yapılacak İşlemler 782
05.7.3.3. Mirasa Konu Tarımsal Arazilerde Devir 782
05.7.3.4. Mirasa Konu Tarımsal Araziler ve Tarımsal Arazilerin Devri ile İlgili Olarak Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Tarafından Yayımlanan Duyurular 784
05.7.3.4.1. Tarım Arazilerinde Mülkiyeti Aktarıcı İşlem Yapılması 785
05.7.3.4.2. Tarım Arazilerinde İntikal/Taksim/Pay Temliki 787
05.7.3.4.3. Tarım Arazilerine Haciz Konulması, İpotek Tesisi, Cebri Satış ve Mahkeme Kararlarının İnfazı 788
05.7.4. Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Planlarının ve Projelerinin Hazırlanması 788
05.7.4.1. İmar Yasası ve Yönetmeliklerinde Tarım Alanlarında Arazi Kullanım Planları ile İlgili Hükümler 789
05.7.4.2. Toprak Koruma ve Arazi Kullanımı Yasası ve Yönetmeliklerinde Tarım Alanlarında Arazi Kullanım Planları ile İlgili Hükümler 792
05.7.4.2.1. Arazi Kullanım Planlarının Yapılması 792
05.7.4.2.2. Tarımsal Amaçlı Arazi Kullanım Planlarının ve Arazi Kullanım Projelerinin Hazırlanması 793
05.7.4.2.3. Toprak Koruma Projelerinin Hazırlanması 793
05.7.5. Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı 794
05.7.6. Arazi Toplulaştırması (Arazi Düzenlemesi) 796
05.7.6.1. 6200 Sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünce Yürütülen Hizmetler Hakkında Yasaya Göre Arazi Toplulaştırması 797
05.7.6.1.1. Arazi Etütleri ve Toplulaştırma Alanlarının Belirlenmesi (Madde 5) 798
05.7.6.1.2. Kadastro İşlemleri (Madde 7) 799
05.7.6.1.3. Tapu Siciline Belirtme Konulması (Madde 8) 799
05.7.6.2. 3083 Sayılı Sulama Alanlarında Arazi Düzenlenmesine Dair Tarım Reformu Yasası’na Göre Yürütülen Arazi Toplulaştırması 800
05.7.7. Büyük Ovalardaki Koruma ve Geliştirme Amaçlı Tarımsal Altyapı Projeleri ve Arazi Kullanım Planları 803
05.7.7.1. Büyük Ovaların Belirlenmesi 804
05.7.7.2. Büyük Ovalarda Arazi Kullanımı ve Uygulamalar 804
05.7.7.3. Büyük Ovalarda Tarım Arazilerinin Amaç Dışı Kullanımı 805
05.8. İÇME–KULLANMA SUYU HAVZALARI VE DERE YATAKLARI 806
05.8.1. İçme–kullanma Suyu Havzalarının Korunmasına İlişkin İlkeler 807
05.8.2. İçme–Kullanma Suyu Havzalarının Korunmasında Planlamaya İlişkin Konular 807
05.8.3. Büyükşehir Belediyelerinde İçme–Kullanma Suyu Havzaları ile İlgili Yöntem ve İlkeler 808
05.8.4. İçme ve Kullanma Suyu Koruma Havzaları 809
05.8.5. Dere İşletme Bandı 816
05.9. AFET RİSKİ ALTINDAKİ ALANLAR: RİSKLİ ALAN, REZERV YAPI ALANI VE RİSKLİ YAPI 818
05.9.1. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa ve 6306 Sayılı Yasanın Uygulama Yönetmeliği Uygulamaları 822
05.9.2. Riskli Alanlar, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde Uygulama 827
05.9.3. Riskli Alanlar, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapılarda 6306 Sayılı Yasa Uygulamalarını Etkili Kılan Nedenler 828
05.9.4. Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde, Riskli Alanlarda ve Rezerv Yapı Alanlarında Yapılacak Uygulamalar 829
05.9.5. Riskli Alanlar, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapıların Bulunduğu Parsellerde Açık Artırma Usulüyle Satış 830
05.9.6. Arsa Payı Düzeltim Davası 832
05.9.7. Riskli Alanlar, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapılarda Tasarrufların Kısıtlanması 834
05.9.8. Riskli Alanlar, Rezerv Yapı Alanları ve Riskli Yapıların Tahliyesi ve Yıktırılması 836
05.9.9. 6306 Sayılı Yasa Uygulamalarında Alınmaması Gereken Harç, Vergi ve Ücretler 837
05.9.10. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa’nın Anayasaya Aykırılığı İddiası ile Açılan Davalar 838
05.9.11. Riskli Alan İlanına Karşı Açılacak Davalar 839
05.9.12. 6306 Sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa Kapsamında İmar Planları ve Arsa Düzenlemesinde Yetkili İdare 841
05.9.12.1. Riskli Alanlarda İmar Planlarını Onaylama Yetkisi 841
05.9.12.2. Riskli Yapı Tespiti Yapılan Taşınmazlarda İmar Planlarını Onaylama Yetkisi 842
05.9.12.3. Riskli Yapılarla İlgili İşlemlerde İstanbul Büyükşehir Belediyesi İçindeki İlçe Belediyelerinin Yetkisi 843
05.10. KENTSEL DÖNÜŞÜM VE GELİŞİM ALANLARI 844
05.10.1. 5393 Sayılı Belediye Yasası Uyarınca Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanları 846
05.10.1.1. Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Alanı Uygulamalarının Yöntem ve İlkeleri 846
05.10.1.2. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesinin Anayasaya Aykırılığı İddiası ile İlgili Açılan Dava 853
05.10.1.3. 5393 Sayılı Belediye Yasası’nın 73. Maddesi ile İlgili Anayasa Mahkemesi Kararının Değerlendirilmesi 856
05.10.2. 5366 Sayılı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Yasa Uyarınca Sit Alanlarında Yenileme Yöntem ve İlkeleri 858
05.10.3. Kuzey Ankara Girişi ve Çevresini Kapsayan Alanlarda Kentsel Dönüşüm Uygulamaları 863
05.10.4. Kentsel Dönüşüm/Yenileme Alanlarında İşlem Sırası ve Dönüşümün Yöntemi ve İlkeleri 864
05.10.5. Kentsel Dönüşüm/Yenileme Alanlarındaki Kamulaştırmaların İskân Amaçlı Kamulaştırma Sayılması 865
05.11. TOPLU KONUT ALANLARINDA İMAR PLANI YAPIMI YÖNTEM VE İLKELERİ (USUL VE ESASLARI) 866
05.11.1. Toplu Konut Alanlarında İmar Planı Yapımında ve Onaylanmasında Yetki 866
05.11.2. Toplu Konut Alanlarında Gecekondu Dönüşüm Projesi ve İnşaat Uygulamaları 867
05.11.3. Toplu Konut Alanlarındaki TOKİ Yetkilerinin Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na Devredilmesi 868
05.12. GECEKONDU ÖNLEME BÖLGELERİ 869
05.12.1. Gecekondu Önleme Bölgesi Tespiti ve İlan Etme Yetkisi 870
05.12.2. Gecekondu Önleme Bölgesi İlan Edilen Yerlerde İmar Planı Yapımında/Yaptırılmasında ve Onaylanmasında Yetki 871
05.12.3. Gecekondu Önleme Bölgesi İlan Edilen Yerlerdeki Arsaların Tahsisi, Yapılacak Yardımlar ve Koşulları 873
05.12.4. Gecekondu Önleme Bölgesi İlan Edilen Yerlerde Belediyelerin Yetkileri 874
05.12.4.1. Arsa Yardımı 876
05.12.4.2. Kredi Yardımı 878
05.12.4.3. Ayni Yardım 879
05.12.4.4. Teknik Yardımlar 879
05.12.4.5. Konut Yardımı 879
05.12.5. TOKİ’den Belediyelere Yapılacak Yardımlar 882
05.12.6. Gecekonduların Islahı ve Tasfiyesi 883
05.12.7. Konutlardan Çıkarılma Nedenleri 884
05.12.8. Tahsis Amacına Aykırı Davranışların Önlenmesi 885
05.12.9. 775 Sayılı Gecekondu Yasası ile İlgili Verilen Anayasa Mahkemesi Kararları 887
05.12.10. Belediye Mevzuatında Gecekondu Yasası ile İlgili Düzenleme 888
05.13. İMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI İNŞA EDİLMİŞ YAPI ALANLARI 888
05.13.1. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’nın Amacı, Kapsamı ve Uygulanmayacağı Yerler 889
05.13.2. İmar Mevzuatına Aykırı Yapılar ve Gecekondular İçin Başvuru 892
05.13.3. Tespit ve Değerlendirme İşlemleri 893
05.13.4. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’na Göre Uygulama İşlemleri 896
05.13.4.1. Bağımsız Olarak Kendisine Ait Arsa Üzerinde İmar Mevzuatına Aykırı Yapılmış Yapılar 896
05.13.4.2. Hazine, Belediye, İl Özel İdarelerine Ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğü’nün İdare Ettiği Arsa veya Arazileri Üzerine Yapılmış Gecekondular 897
05.13.5. Tapu Tahsis Belgesi Verilmesi 898
05.13.6. Özel Parselasyon Planına Göre Doğrudan Kadastro Yapılması 900
05.13.7. Islah İmar Planı Uygulamaları 902
05.13.7.1. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’na Göre Islah İmar Planı Uygulamalarının Diğer Uygulamalarla Farklılığı 903
05.13.7.2. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 18. Maddesi ile 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’nın 10/c Maddesi Arasındaki Fark 904
05.13.7.3. 2981 ve 775 Sayılı Yasaların Birlikte Uygulanamayacağı Konusunda Değerlendirme 906
05.13.8. Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gecekondulara Arsa Tahsisi Koşulları 907
05.13.9. Gecekondusu Korunamayan Hak Sahiplerine Arsa/Hisse Tahsisi 907
05.13.10. Islah İmar Planı Yapılmasının Koşulları 909
05.13.10.1. Islah İmar Planları Kesinleştikten Sonra Bu Planlarda Değişiklik Yapılabilir mi? 911
05.13.10.2. Islah İmar Planı Yapımında 3194 Sayılı Yasa ve Yönetmelik Kurallarının Uygulanması 912
05.13.11. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’dan Yararlanamayacak Olanlar 914
05.13.12. Temel İnşaatı Tamamlanmış veya Sömel Betonları Dökülmüş Yapılarda Yapı Ruhsatı ve Kullanma İzni Belgeleri 917
05.13.13. Harçlar, Arsa Bedelleri, Paylar 918
05.13.13.1. Harçlar 918
05.13.13.2. Arsa Bedelleri 918
05.13.13.3. Düzenleme Ortaklık Payı 918
05.13.13.4. Ecrimisil 918
05.13.14. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası Uygulamalarının Örnek Oluşturmaması 918
05.13.15. 3194 Sayılı İmar Yasası’nın 18. Maddesi ile 2981 sayılı İmar Affı Yasası’nın Ek 1. Maddesinin Birlikte Uygulanması 921
05.13.16. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’nda Belirtilen Yapıların İmar Mevzuatına Uygun İnşa Edilerek Kullanma İzni Alınmış Yapılar Olarak Kabul Edilmesi 922
05.13.17. 2981 Sayılı İmar Affı Yasası’nın Yürürlükten Kalkması 923
05.14. KÖY YERLEŞİM PLANI 924
05.14.1. Köyün Tanımı 924
05.14.2. Köyün Yönetimi 924
05.14.3. Köy İşleri 925
05.14.4. Köy Yerleşme Planı 926
05.14.5. Köy Yerleşme Planında Konut Olarak Ayrılan Yerler ve Bu Yerlerin Tahsisi ve Satışı 928
05.14.6. Köy Yerleşme Alanı Uygulama Yönetmeliği’ne Göre Arsa Satışı ile İlgili Düzenlemeler 928
05.14.7. Köy Yasası Kapsamı Dışındaki Yasalar 930
05.14.8. Köylerde Yapılacak Yapılar ve Uyulacak Temel İlkeler 931
05.14.9. Belediye Kurulması Durumunda Tapuda Köy Tüzel Kişiliği Adına Kayıtlı Bulunan Taşınmazların Belediyeye Geçmesi 937
05.15. ZEYTİNLİK ALANLARI 937
05.15.1. Zeytinlik Alanlarında Yetki 938
05.15.2. Zeytinlik Alanlarında Tesis Yasağı 939
05.15.3. Zeytinlik Alanlarında İmar Planları ve İnşaat Emsali 940
Bölüm 06
İMAR PLANLARININ YARGISAL DENETİMİ
06. İMAR PLANLARININ YARGISAL DENETİMİ 943
06.1. İMAR PLANLARINA KARŞI AÇILACAK DAVALARDA DAVA AÇMA EHLİYETİ VE HUSUMET 945
06.1.1. İdari Yargıda Taraf Ehliyeti, Dava Ehliyeti ve Dava Şartı 945
06.1.2. İdari Yargıda Davacı Yönünden “Menfaat veya Hak İhlali” 950
06.1.3. İdari Yargılama Usulü Yasası’nda “Menfaati İhlal Edilenler” Deyimi Yerine “Kişisel Hakları İhlal Edilenler” Deyimi ile İlgili Değişikliğin İptali Kararı 954
06.1.4. Menfaat İhlalinin Danıştay Kararlarındaki Yeri 956
06.1.4.1. Gerçek Kişilerin İmar Planlarına Karşı Açılan Davalarda Sübjektif Dava Ehliyeti 957
06.1.4.2. Belediye Meclisi Üyelerinin Dava Açma Ehliyetleri 962
06.1.4.3. Plan Müelliflerinin Dava Açma Ehliyetleri 965
06.1.4.4. Kamu Kurumu Niteliğindeki Meslek Kuruluşlarının Dava Açma Ehliyetleri 967
06.1.4.5. Derneklerin Dava Açma Ehliyetleri 968
06.1.4.6. Mahalle Muhtarlarının Dava Açma Ehliyetleri 969
06.1.5. İdari Yargıda Davacı Ehliyeti ve Husumet 972
06.2. İMAR PLANLARINA KARŞI İTİRAZ VE DAVA AÇMADA SÜRE 973
06.2.1. İmar Planlarının Bildirim Şekli, İdari İtiraz ve Dava Açma Süresi 976
06.2.2. İmar Planlarının Onaylanarak Yürürlüğe Girmesi ve Bir Ay Süreyle İlan Edilmesi 979
06.2.3. İmar Planlarına Bir Aylık İlan Süresi İçinde İdari İtiraz 984
06.2.4. İmar Planlarına Bir Aylık İlan Süresi İçinde İtiraz Edip Etmemeye Göre Dava Açılması 986
06.2.4.1. İmar Planına Bir Aylık İlan Süresi İçinde İtiraz Edilmemesi Durumunda Dava Açma Süresi 989
06.2.4.2. Bir Aylık İlan Süresi İçinde İmar Planına İtiraz Edilmesi ve Yapılan İtiraza İdarece Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak Otuz Gün İçinde Yanıt Verilmemesi 989
06.2.4.3. Bir Aylık Askı Süresi İçinde İmar Planına Yapılan İtiraza, İdarece Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak 30 Gün İçinde Yanıt Verilmekle Birlikte İsteğin Reddedilmesi 992
06.2.4.4. Bir Aylık Askı Süresi İçinde İmar Planına Yapılan İtiraza, İdarece Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak Otuz Gün İçinde Yanıt Verilerek İsteğin Kabul Edilmesi 993
06.2.4.5. Bir Aylık İlan Süresi İçinde Yapılan İtiraza, İdarece Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak 30 Gün Geçtikten Sonra Yanıt Verilmesi 993
06.2.5. Bir Aylık Son İlan Tarihini İzleyen Günden Başlayarak Otuz Günlük Süre İçinde İdari İtiraz Başvurusu 994
06.2.6. Dava Açmanın Son Gününün Tatil Gününe ya da Çalışmaya Ara Verme Günlerine Rastlaması 999
06.2.6.1. Dava Açma Süresinin Bitiminin Tatil Gününe Rastlaması 999
06.2.6.2. Dava Açma Süresinin Bitiminin Yargının Ara Verme Zamanına Rastlaması 1000
06.2.6.3. Mücbir Nedenin Dava Açma Süresine Etkisi 1001
06.2.6.4. Aynı İdari İşlemin İkinci Kez Tebliği 1001
06.2.7. Bir Ay Süreyle İlan Edilmeyen (Askıya Çıkarılmayan) ya da Askı Süresi Tamamlanmayan İmar Planlarına Karşı Dava Açılıp Açılamayacağı 1002
06.2.8. İmar Planlarının Uygulanması Niteliğindeki İşlemlere Karşı Açılacak Davalarda Dava Açma Süresi 1004
06.2.8.1. İmar Durum Belgesi 1008
06.2.8.2. Arsa Düzenlemesi (Parselasyon) 1011
06.2.8.3. Yapı Ruhsatı 1016
06.2.8.4. Yıkım Kararı 1020
06.2.8.5. Kamulaştırma 1022
06.2.8.6. Diğer Uygulayıcı İşlemler 1025
06.2.9. İdari Yargıda Açılacak Davalarda Özel Dava Açma Süreleri 1025
06.2.9.1. Kamulaştırma Yasası’nda Dava Açma Süresi 1026
06.2.9.2. Çevre Yasası’nda Dava Açma Süresi 1026
06.2.9.3. Belediye Yasası’nda Dava Açma Süresi 1027
06.2.9.4. Büyükşehir Belediyesi Yasası’nda Dava Açma Süresi 1027
06.2.9.5. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Yasa’da Dava Açma Süresi 1028
06.2.9.6. Türk Petrol Yasası’nda Dava Açma Süresi 1029
06.2.10. Görevli Olmayan Mahkemede Dava Açılması Durumunda Dava Açma Süresi 1030
06.3. İDARİ YARGIDA İMAR PLANLARININ İPTALİ/YÜRÜRLÜĞÜN DURDURULMASI VE SONUÇLARI 1035
06.3.1. İmar Planlarına Karşı Dava Açma Türleri 1036
06.3.2. İmar Planlarının Geçersiz Olması Durumları 1040
06.3.2.1. Üst Kademedeki Plan İptal Edildiğinde Alt Kademedeki Planın Geçersiz Olmaması 1041
06.3.2.2. İptal Edilen Plandan Önceki Planların Kendiliğinden Yürürlüğe Girmemesi 1044
06.3.2.3. Bir Plana Karşı Dava Açılırken Bu Planın Yanı Sıra Üst Ölçekli İmar Planlarının da İptalinin İstenip İstenemeyeceği 1048
BÖLÜM 07
İMAR PLANLARININ DENETLENMESİ ÖLÇÜTLERİ
07. İMAR PLANLARININ DENETLENMESİ ÖLÇÜTLERİ 1055
07.1. ŞEHİRCİLİK İLKELERİ 1055
07.1.1. Giriş 1055
07.1.2. Şehircilik İlkelerinin Tarihi, Tanımı ve Kapsamı 1055
07.1.3. Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 1059
07.1.3.1. Ankara ile İlgili Bir Danıştay Kararına Göre Şehircilik İlkeleri 1059
07.1.3.2. Antalya ile İlgili Bazı Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 1064
07.1.3.3. İstanbul ile İlgili Bazı Danıştay Kararlarına Göre Şehircilik İlkeleri 1070
07.1.3.3.1. İstanbul’da Kentsel Planlamanın Tarihsel Süreci 1071
07.1.3.3.2. İstanbul–Park–Otel Turizm Merkezi 1075
07.1.3.3.3. 16/9 Binaları 1078
07.1.3.3.4. Karayolları 17. Bölge Müdürlüğü Arazisi 1084
07.1.3.3.5. Çiftçiler Tower 1088
07.1.3.3.6. Gökkafes 1089
07.1.3.3.7. Acarkent 1096
07.1.4. Sonuç 1102
07.2. PLANLAMA İLKELERİ (ESASLARI) 1104
07.2.1. Genel Planlama İlkeleri (Esasları) 1105
07.2.2. Mekânsal Strateji Planı ile Çevre Düzeni Planlarında Planlama İlkeleri (Esasları) 1106
07.2.3. İmar Planları ile İlgili Planlama İlkeleri (Esasları) 1108
07.2.4. Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı ile İlgili Planlama İlkeleri (Esasları) 1109
07.2.5. Planlama İlkeleri (Esasları) ile İlgili Danıştay Kararları 1111
07.2.6. Değerlendirme ve Sonuç 1124
07.3. KAMU YARARI 1126
07.3.1. Giriş 1126
07.3.2. Kamu Yararının Tanımı ve Kapsamı 1127
07.3.3. Kamu Yararı ve Toplum Yararı Arasındaki Farklar 1128
07.3.4. Kamu Yararının Niteliği 1133
07.3.5. AİHM Penceresinden Kamu Yararı 1141
07.3.6. Üstün Kamu Yararı 1143
07.3.6.1. Danıştay’a Göre Üstün Kamu Yararı 1143
07.3.6.1.1. Acele Kamulaştırmanın Olağan Kamulaştırmaya Göre Üstün Kamu Yararı Olduğu 1144
07.3.6.1.2. Sağlık Hizmetinin Yürütülmesine Yönelik Tasarrufların Üstün Kamu Yararı Olduğu 1145
07.3.6.1.3. Yeşil Alanın Konuta Göre Üstün Kamu Yararı Olduğu 1146
07.3.6.1.4. TCDD Hizmetlerinin Üstün Kamu Yararı Taşıması 1146
07.3.6.1.5. Park ve Rekreasyon Alanının Konut Alanına Göre Daha Üstün Kamu Yararı Olduğu 1147
07.3.6.1.6. Yol Standartları ve Trafik Güvenliği Açısından Güzergâh Değişikliğinde Mezarlığın Korunmasının Üstün Kamu Yararı Olduğu 1148
07.3.6.1.7. Meranın Küçük Sanayi Sitesinden Daha Üstün Kamu Yararı Olduğu 1148
07.3.6.1.8. Ağaçlandırılacak Alanın Konut Alanından Daha Üstün Kamu Yararı Olduğu 1148
07.3.6.2. Anayasa Mahkemesi (AYM)’ne Göre Üstün Kamu Yararı 1149
07.3.6.2.1. Kentsel Dönüşümün Meralara Göre Daha Üstün Kamu Yararı Olduğu 1149
07.3.6.2.2. Ormanların Turizm Amaçlı Yatırımlara Tahsisinin Ancak Üstün Kamu Yararı Bulunması ve Zorunluluk Durumlarında Olanaklı Olabileceği 1150
07.3.7. Sonuç 1152
Bölüm 08
İMAR PROGRAMI
08. İMAR PROGRAMI 1157
08.1. İMAR PROGRAMI NEDİR? 1157
08.1.1. Görev Tanımı Yetersizliği 1157
08.1.2. İmar Planlarının Yürürlüğe Girmesi Koşulu 1158
08.1.3. İmar Programının Uygulama Araçları 1160
08.1.4. Sürece Öncülük Yapılamaması 1163
08.1.5. Yaptırımsız Düzenleme Etkisiz Kalmaya Mahkûmdur 1164
08.2. TÜRK İMAR HUKUKUNDA İMAR PROGRAMI İLE İLGİLİ DÜZENLEMELERİN TARİHSEL EVRİMİ 1167
Bölüm 09
İMAR PLANLARININ UYGULANMAMASININ SONUÇLARI
09. İMAR PLANLARININ UYGULANMAMASININ SONUÇLARI 1175
09.1. GİRİŞ 1175
09.2. PARSEL BAZINDA PLAN DEĞİŞİKLİKLERİ 1178
09.2.1. İmar Planında Kamu Hizmetlerine Ayrılan Taşınmazların Maliklerince Plan Değişikliği İstemleri 1178
09.2.1.1. Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği’nde Plan Değişikliği 1179
09.2.1.2. İmar Yasası’nda Parsel Bazında Plan Değişikliği 1181
09.2.2. Plan Değişikliğinin Kabul Edilmemesi Nedeniyle Anayasa Mahkemesi’ne İptal Başvuruları 1182
09.2.3. Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi Kararları Çerçevesinde Yapılan İncelemeler 1186
09.2.4. İmar Yasası’nın 13. Maddesinin Son Durumu 1193
09.3. GEÇİCİ (MUVAKKAT) YAPILAR 1194
09.4. KAMULAŞTIRMASIZ EL KOYMA YOLUYLA TAZMİNAT DAVALARI 1197
09.4.1. Kamulaştırma Yasası’na Göre Kamulaştırmanın İlkeleri 1197
09.4.2. Kamulaştırmasız El Koymanın Tarihsel Evrimi 1201
09.4.3. Kamulaştırmasız Hukuken El Koyma ile İlgili İlk Yargıtay Kararı ve Son Durum 1203
09.4.4. Kamulaştırma Yasası’nda Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Düzenlemeler 1207
09.4.5. Kamulaştırmasız El Koyma ile İlgili Genel Değerlendirme 1210
Kaynakça 1217
Kavramlar Dizini 1237
Özgeçmişler 1247