İnsan Haklarının Evrenselliğine Kültürel Görecilik İtirazı ve Tartışmayı Uzlaştırma Çabaları
Dr. Abdulkadir PEKEL
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR 5
İÇİNDEKİLER. 7
KISALTMALAR 9
GİRİŞ .11
İNSAN HAKLARINA YÜKLENEN ANLAM VE EVRENSELLİK İLİŞKİSİ 17
İnsan Haklarının Tanımına İlişkin İki Temel Yaklaşım 17
Ortodoks Yaklaşım: Sırf İnsan Olmaktan Kaynaklanan Haklar. 18
Pratik Odaklı Yaklaşım: Uluslararası İnsan Hakları Hukuku 22
İnsan Hakları Bakımından Evrenselliğin İki Anlamı 25
Tarih Ötesi Haklar 26
İnsan Haklarının Yaygınlığı: Devletler Arasındaki Uzlaşma 43
EVRENSELLİĞE İTİRAZ: KÜLTÜREL GÖRECİLİK .55
Teminoloji ve Tanım . 55
Kültürel Görecilik Tartışmalarının Gündeme Gelişi. 61
III. Kültürlenme ve Kültürlenmenin Bir Sonucu: Etnik Merkezcilik 65
Kültürel Göreciliğin Bir Veçhesi Olarak Ahlaki Görecilik (Moral Relativism) . 68
Hoşgörü ve Kültürel Göreciliğin Türleri. 74
İNSAN HAKLARINA YÖNELİK KÜLTÜREL GÖRECİ ELEŞTİRİLER .77
Amerikan Antropoloji Derneği'nin Uyarısı 77
Kültürel Göreciliğin Öncüsü Olarak Tarihselcilik/Tarihsel Görecilik: Tarih Ötesi
Hakların Reddi. 83
III. İnsan Haklarının Batı Kültürünün Ürünü Olduğu ve Kültürden Kültüre Değiştiği
Argümanı 91
Afrika Kültürü Perspektifinden İnsan Hakları 93
Hint Kültürü Perspektifinden İnsan Hakları . 96
İslam Kültürü Perspektifinden İnsan Hakları . 100
Çin Kültürü Perspektifinden İnsan Hakları. 105
Genel Tespitler 107
8 İçindekiler
EVRENSELLİK VE KÜLTÜREL GÖRECİLİĞİ UZLAŞTIRMA ÇABALARI 109
Uzlaştırma Kavramı. 109
Kıyaslanmazlık Düşüncesini İnsan Haklarıyla Aşma Çabası: Claudio Corradetti’nin
Çoğulcu Evrenselcilik (Pluralistic Universalism) Yaklaşımı 110
III. Emperyalist Olmayan Bir Evrensellik Savunusu: William Talbott 118
Ahlaki Paternalizmin Reddi 119
Yanılmazlık Düşüncesinin Reddi ve "Ahlaki Keşif Paradigması". 123
Göreli Evrensellik: Jack Donnelly 130
Fonksiyonel Evrensellik . 131
"Hem Göreli Hem Evrensel" 138
Uzlaştırma Önerisi . 143
Kültür Yoluyla Evrensellik: Alison Dundes Renteln . 145
Kültürel Göreciliğin Sözcülüğünden Tartışmayı Aşma Çabasına:
Amerikan Antropoloji Derneği'nin Yeni Kararları 149
TARTIŞMANIN DEĞERLENDİRİLMESİ VE YENİ BİR UZLAŞTIRMA ÖNERİSİ 155
Evrensellik ve Kültürel Göreciliğin Eleştirisi 155
Evrenselliğin Sonucu Olarak Ahlaki Emperyalizm Tehlikesi. 155
Objektif Ahlaki Prensiplerin Tümüyle Reddedilmesi ve Mutlak Hoşgörü
Anlayışı: Kültürel Göreciliğin Çelişkileri . 162
Yeni Bir Uzlaştırma Önerisi . 167
İnsan Haklarının Tarihselliği ve Kültürler Arası Ortak Değerler . 167
Evrensel ve Yerelin Kültürler Arası İletişim ve Etkileşim Yoluyla Buluşması 170
Kültürler Arası İletişim ve Etkileşime Dayalı Uzlaştırmanın Temeli: Minimalist
İnsan Hakları Teorisi 175
Kültürler Arası İletişim ve Etkileşimlere Dayalı Bir Uzlaştırmanın UİHH
Uygulaması Açısından Sonuçları 185
SONUÇ. 189
KAYNAKLAR. 195