İÇİNDEKİLER ÖZGEÇMİŞ 7 İÇİNDEKİLER 13 I. BÖLÜM HUKUK KAVRAMI VE İŞLEVİ A. Hukuk Kavramı 25 B. Hukukun Bölümleri 26 1. Özel Hukuk 26 2. Kamu Hukuku 27 II. BÖLÜM İŞ HUKUKU KAVRAMI VE ÖZELLİKLERİ A. İş Hukuku Kavramı 29 B. İş Hukukunun Amacı 30 1. Toplumda Düzeni Sağlamak 30 2. Toplumun İhtiyaçlarını Karşılamak 31 3. Toplumda Güveni Sağlamak 32 4. Adaleti Gerçekleştirmek 33 a. Denkleştirici Adalet 34 b. Dağıtıcı Adalet 34 c. Sosyal Adalet 35 5. Özgürlüğü Sağlamak 35 C. İş Hukukunun Özellikleri 35 1. İşçinin Korunması Ön Plandadır 36 2. İşçi Lehine Yorum İlkesi Geçerlidir 36 3. İşçinin Kişiliği Önem Taşır 37 4. Toplumsal Denge Kurmaya Çalışır 37 5. Kuralları Genellikle Nispî Emredicidir 38 6. Karma Nitelikli Bir Hukuk Dalıdır 38
D. İş Hukukunun Kapsamı 39 E. İş Hukuku Temel Kavramları 40 1. İşçi 40 2. İşveren 42 3. İşveren Vekili 42 4. Alt İşveren 43 5. Çırak 45 6. Stajyer 45 7. İşyeri 47 8. İşletme 48 III. BÖLÜM İŞ HUKUKUNUN KISA TARİHİ A. Genel Olarak Dünyadaki Gelişimi 49 B. Türkiye’de Durum 53 1. Osmanlı İmparatorluğu Dönemi 53 2. Cumhuriyet Dönemi 57 IV. BÖLÜM İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI A. Ulusal Kaynaklar 61 1. Anayasa 61 2. Kanunlar 62 3. Cumhurbaşkanlığı Kararnameleri 62 4. Tüzükler 63 5. Yönetmelikler 63 6. Yargı Kararları 64 7. Örf ve Adet 64 B. Uluslararası Kaynaklar 64 C. Özel Kaynaklar 65 1. İşyeri İç Yönetmeliği 66 2. İş ya da Hizmet Sözleşmesi 66 3. Toplu İş Sözleşmesi. 66 4. İşyeri Uygulamaları 66
V. BÖLÜM BİREYSEL İŞ HUKUKU A. İş Sözleşmesi 67 1. Tanımı ve Unsurları 67 2. Sözleşmenin Özellikleri 69 3. Sözleşme Türleri 70 a. Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmesi 70 b. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi. 70 c. Kısmî ve Tam Süreli İş Sözleşmesi 71 d. Deneme Süreli İş Sözleşmesi 72 e. Çağrı Üzerine ve Uzaktan Çalışma Sözleşmesi 73 f. Takım Sözleşmesi 74 g. Geçici (Ödünç) İş İlişkisi 75 4. Sözleşmenin Sona Ermesinin Sonuçlar 78 a. Borçların Muaccel Olması 78 b. Geri Verme Yükümlülüğü 79 5. Sözleşmeden Doğan Borçlar 79 a. İşçinin Borçları 79 1) Hizmet Borcu 79 2) Emir ve Talimatlara Uyma Borcu 80 3) İşi Özenle Yapma Borcu 80 4) Sadakat Borcu 81 5) Yarışmama Borcu 82 6) Sır Saklama Borcu 84 7) Teslim ve Hesap Verme Borcu 85 8) Fazla Çalışma Borcu 85 9) İşçinin Sorumluluğu 86 b. İşverenin Borçları 86 1) Ücret Ödeme Borcu 86 2) İşçiyi Koruma Borcu 87 3) Eşit Davranma Borcu 89 6. Hizmet İlişkisinin Devri 90
a. İşyerinin Devri 90 b. Sözleşmenin Devri 91 7. Sözleşmede İrade Bozukluğu 92 a. Yanılma 93 b. Aldatma 93 c. Korkutma 94 d. İrade Bozukluğunun Giderilmesi 96 8. Sözleşmenin Feshi (Sona Ermesi) 96 a. Bildirimli Fesih 97 1) Feshin Geçerli Sebebe Dayandırılması 97 2) Feshin Bildirimine İtiraz 98 3) Geçersiz Sebeple Yapılan Feshin Sonuçları 99 4) Bildirimli Fesihte Bekleme Süreleri 100 b. Bildirimsiz (Haklı Nedenle) Fesih 101 1) İşçinin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 102 a) Sağlık Sebepleri 102 b) Ahlak ve İyi Niyet Kurallarını İhlal Etme 102 c) Zorlayıcı Sebepler 103 2) İşverenin Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 103 a) Sağlık Sebepleri 103 b) Ahlak ve İyiniyet Kurallarını İhlal Etme 104 c) Zorunlu Sebepler 105 d) İşçinin Gözaltına Alınması ya da Tutuklanması 105 3) Derhal Fesih Hakkını Kullanma Süresi 105 9. Sözleşmeyi Fesih Dışında Sona Erdiren Haller 105 a. Tarafların Anlaşması 106 b. Taraflardan Birinin Ölümü 106 c. Sözleşme Süresinin Bitmesi 107 d. Geçersizlik Beyanı ile Sona Ermesi 108 10. Sözleşmenin Feshine İlişkin Özel Durumlar 110 a. Toplu İşçi Çıkarma 110 b. Askerlik veya Kanunî Çalışma Ödeviyle Ayrılma 111
11. İş Sözleşmesinin Sone Ermesinin Hukukî Sonuçları 112 a. Hizmet Belgesi Verilmesi 112 b. İbraname Alınması 113 c. Kıdem Tazminatı 114 d. Yeni iş Arama İzni 116 B. Ücretler 116 1. Ücret Kavramı 116 2. Ücret Türleri 117 a. Zamana Göre Ücret 117 b. Akort Ücret 117 c. Götürü Ücret 118 d. Yüzdelik Ücret 118 3. Ücret Ekleri 119 a. Primler 119 b. İkramiyeler 119 c. Komisyon Ücreti 120 d. Kârdan Pay Alma 120 4. Ücretin Miktarı ve Asgari Ücret 121 5. Ücretin Ödenmesi 123 6. Ücretin Ödenme Yeri ve Zamanı 124 C. Çalışma Süreleri 127 1. Çalışma Süresi Kavramı 127 2. Normal Çalışma Süreleri 129 3. Denkleştirme Süresi 129 4. Gece Çalışması 131 a. Çalışma Şartları 131 b. Gece Çalıştırma Yasağı 131 5. Telafi Çalışması 132 6. Kısa Çalışma 132 a. Kısa Çalışma Bildirimi 133 b. Faydalanma Koşulları ve Ödenmesi 133
c. Ödeneğin Kesilmesi ve Kaydı 135 7. Fazla Çalışma Süreleri 136 8. Fazla Sürelerle Çalışma 137 9. Fazla Çalışma Türleri 138 a. Olağan Fazla Çalışma 138 b. Zorunlu Fazla Çalışma 138 c. Olağanüstü Fazla Çalışma 139 10. Fazla Çalışmanın Yasaklandığı Haller 139 11. Çalıştırma Yasakları 140 a. Çocuklarda Çalıştırılma Yasağı 141 b. Yer ve Sualtında Çalıştırılma Yasağı 142 c. Analık Halinde Çalıştırılma Yasağı 142 12. İş Sürelerinde Esneklik 143 a. Kısmi Süreli Çalışma. 144 b. Kayan (Kaygan) İş Süresi 144 c. Vardiyalı Çalışma Sistemi 144 d. Telafi Çalışması 145 e. Yoğunlaştırılmış İş Haftası 145 13. Uzaktan Çalışma Sistemi 145 D. Dinlenme Süreleri 148 1. Ara Dinlenmesi 149 2. Ücretli Tatiller 149 a. Hafta Tatili 149 b. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller 150 3. Yıllık Ücretli İzin 151 4. Doğum İzinleri 153 5. Mazeret İzinleri 154 6. Ücretli İzin Hesabına Katılan Süreler 154 7. İzin Süresi ve Uygulanması 156 a. İzin Süresi 156 b. İzin Uygulaması 156 c. Yıllık İzin Ücreti 158
d. İzin Kullanma Dönemleri 159 e. Toplu İzin 159 E. İş Sağlığı ve Güvenliği 161 1. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı 161 2. İş Sağlığı ve Güvenliği İhtiyacı 162 3. İşverenin Yükümlülükleri 164 a. İşverenin Genel Yükümlülükleri 164 b. Risklerden Korunma İlkeleri 165 c. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetleri 166 d. Risk Değerlendirmesi 167 e. Acil Durumlarla İlgili Yükümlülükleri 168 f. İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Bildirimi 169 g. Sağlık Gözetimi Yükümlülüğü 169 h. Çalışanların Bilgilendirilmesi 170 i. Çalışanların Eğitimi 171 j. Çalışanların Kararlara Katılımının Sağlanması 172 k. İşin Durdurulması 173 4. Çalışanların Hak ve Yükümlülükleri 174 a. Çalışanların Hakları 174 b. Çalışanların Yükümlülükleri 175 1) Bağımlılık Yapan Maddeleri Kullanma Yasağı 176 2) İşyeri Hekim ve Uzmanlarının Yükümlülüğü 176 VI. BÖLÜM TOPLU İŞ HUKUKU A. Sendikalar Hukuku 180 1. Sendika ve Konfederasyon Kavramı 180 2. Sendika Türleri 181 a. İşçi Sendikaları 182 b. İşveren Sendikaları 182 c. Konfederasyonlar 182
3. Sendikaya Üye Olma Nedenleri 183 a. Ekonomik Faydası 183 b. İş Güvencesi 183 c. Yönetimin Tutumuna Karşı Güvence 183 d. Sosyal İhtiyaçların Karşılanması 184 e. Sendikal Hizmetlerden Faydalanma 184 4. Sendika Hürriyeti 184 a. Bireysel Sendika Hürriyeti 184 b. Kolektif Sendika Hürriyeti 185 5. Sendika ve Konfederasyonların Kuruluş Esasları 185 a. Kurucularda Aranan Nitelikler 186 b. Kuruluş Usulü 186 c. Kuruluşların Tüzüğü 187 6. Sendika ve Konfederasyonların Organları 188 a. Organlara Dair Ortak Hükümler 188 b. Genel Kurulun Oluşması, Görev ve Yetkileri 189 c. Genel Kurulun Toplantı Zamanı 191 d. Genel Kurulun Toplantı ve Karar Yeter Sayısı 191 e. Seçimlerde Uyulacak Esaslar 192 f. Seçimlere İtiraz 193 7. Sendika ve Konfederasyonlara Üyelik 195 a. Sendika Üyeliği ve Üyeliğin Kazanılması 195 b. Üyelik Aidatı 195 c. Sendika Üyeliğinin Sona Ermesi 196 d. Üst Kuruluşlara Üyelik 197 e. Uluslararası İşçi ve İşveren Kuruluşlarına Üyelik 197 f. Kuruluşların Katılması veya Birleşmesi 198 8. Sendikal Teminatlar 198 a. İşçi Kuruluşu Yöneticiliğinin Güvencesi 198 b. İşyeri Sendika Temsilciliğinin Güvencesi 199 c. Sendika Özgürlüğünün Güvencesi 200
9. Sendikal Faaliyetler 201 a. Kuruluşların Faaliyetleri 201 b. İşyeri Sendika Temsilcisinin Atanması-Görevleri 202 10. Sendika ve Konfederasyonların Gelir ve Giderleri 203 11. Kuruluşların Denetimi 204 a. İdari ve Mali Denetim 204 b. Tutulacak Kayıtlar 205 12. Kuruluşların Kapatılması ve Sona Ermesi 205 a. Kapatma 205 b. Sona Ermesi 206 B. Toplu İş Sözleşmesi Hukuku 206 1. Toplu İş Sözleşmesi Kavramı 206 2. Toplu İş Sözleşmesinin Genel Esasları 207 a. Toplu İş Sözleşmesi ve Sözleşmenin İçeriği 207 b. Toplu İş Sözleşmesinin Kapsamı ve Düzeyi 207 c. Toplu İş Sözleşmesinin Şekli ve Süresi 208 d. Toplu İş Sözleşmesinin Hükmü 208 e. Tarafların Durumunda Değişiklik 209 f. İşyerinin veya Bir Bölümünün Devri 209 g. Toplu İş Sözleşmesinden Yararlanma 209 h. Teşmil 210 3. Toplu İş Sözleşmesinin Yapılması 211 a. Yetki 211 b. Yetki Tespiti İçin Başvuru 212 c. Yetki İtirazı 213 d. Yetki Belgesi 214 e. Toplu Görüşmeye Çağrı 214 f. Toplu Görüşmenin Başlaması ve Süresi 215 g. Toplu İş Sözleşmesinin İmzalanması ve İlanı 215 4. Toplu İş Uyuşmazlıkları 215 a. Uyuşmazlık Kavramı 215 b. Uyuşmazlığın Tespiti 217
c. Arabuluculuk Görevi 217 5. Toplu İş Uyuşmazlığının Barışçı Çözüm Yolları 218 a. Yüksek Hakem Kuruluna Başvurma 218 b. Özel Hakeme Başvurma 218 c. Yorum Davası ve Eda Davasında Faiz 219 6. Grev ve Lokavt 219 a. Grev Kavramı 219 b. Lokavt Kavramı 220 c. Kanuni Grev ve Lokavt Kararı 220 d. Grev Oylaması 221 e. Grev ve Lokavt Yasakları 222 f. Grev ve Lokavtın Ertelenmesi 222 g. Grev ve Lokavtın Uygulanması 223 h. Kanuni Grev ve Lokavta Katılamayan İşçiler 224 7. Kanunî Grev ve Lokavtın Sonuçları 225 a. Grev ve Lokavtın Güvencesi 225 b. İş Sözleşmelerine Etkisi 225 c. İşçi Alma ve Başka İşe Girme Yasağı 226 d. Konut Haklarına Etkisi 226 8. Kanun Dışı Grev ve Lokavtın Sonuçları 227 9. Tespit Davası ve Hakkın Kötüye Kullanılması 227 a. Tespit Davası 227 b. Hakkın Kötüye Kullanılması 227 10. Greve ve Lokavt Gözcüleri 228 11. Greve ve Lokavt Halinde Mülkî Amirin Yetkileri 228 12. Greve ve Lokavtı Sona Erdirme Kararı 229 VII. BÖLÜM İŞ HUKUKUNDA UYUŞMAZLIK Giriş 231 A. Uyuşmazlık ve Anlaşmazlık Kavramı 232 B. Çatışma ve Uyuşmazlık Kavramı 234
C. Arabuluculuk Kavramı 235 D. Dava Şartı Olarak Arabuluculuk 236 E. Toplu İş Uyuşmazlığı ve Arabuluculuk 237 F. Hukukî Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk 240 EK: 1 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nun Değerlendirilmesi 247 EK: 2 6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun Değerlendirilmesi 249 KAYNAKÇA 257
