İş Hukukunda Çalışma Koşullarındaki Değişiklikler

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 17
I. İŞ HUKUKUNUN KONUSU VE KANUNLAŞTIRILMASI 17
II. İŞ HUKUKUNUN TEMEL İLKELERİ 17
A. Hukuki Bağımlılık İlkesi 17
B. İşçilerin Korunması İlkesi 18
1. İşçinin Maddi Yönden Korunması 18
2. İşçinin Fiziki Bütünlüğünün (Kişiliğinin) Korunması 18
a. İşçiyi Koruyucu Düzenlemeler 18
b. İşçi Lehine Yorum 18
c. Kendi Kendine Yardım Mekanizmaları 19
d. Uluslararası Çabalar 19
C. Denge ve Düzen İşlevi 20
D. Bireysel İş Hukukunu Tamamlayan Toplu İş Hukukunun Doğması 20
E. Toplu İş Hukukunda Tarafların Özerkliği 20
III. İŞ HUKUKUNUN KAYNAKLARI 20
A. Genel Kaynakları 20
B. Özel Kaynakları 20
1. Toplu İş Sözleşmeleri 20
2. Bireysel İş Sözleşmeleri 21
3. İşyeri İç Yönetmelikleri 21
4. İşyeri Uygulamaları 22
5. İşverenin Talimatları 27
IV. İŞ HUKUKUNUN UYGULAMA ALANI 27
A. İş Kanunu’nun kapsamına giren işler 27
B. İş Kanunu kapsamı dışındaki işler 28
1. Deniz ve Hava Taşıma İşleri 28
a. Deniz Taşıma İşleri 28
b. Hava Taşıma İşleri 28
C. İş Kanunu Kapsamına Girmeyen İşler Bakımından Görevli Mahkemenin İrdelenmesi 28
1. Deniz Taşıma İşleri Yönünden 28
2. Hava Taşıma İşleri Yönünden 29
V. İŞ SÖZLEŞMESİ 30
A. Tanımı 30
B. Unsurları 31
1. Bir İşin Görülmesi 31
2. İşin Ücret Karşılığında Görülmesi 31
3. İşin Bağımlılık İlişkisine Dayanması 31
C. Hukuki Niteliği 32
1. Özel hukuk sözleşmesi olması 32
2. İşçinin Şahsına Bağlı Olması 32
3. Karşılıklı Borç Yüklemesi 33
4. Devamlı Bir Sözleşme Olması 33
D. İş Sözleşmesinin Yapılması ve Sözleşme Serbestisi Kuralı 33
1. İş Sözleşmesinde Biçim Serbestisi 33
2. İş sözleşmesinde yazılı biçim 35
E. İş Sözleşmesinden Doğan Borçlar 37
1. İşçinin İş Sözleşmesinden Doğan Borçları 37
a. İş Görme Borcu 37
b. Talimatlara Uyma Borcu 38
c. Sadakat Borcu 38
d. Rekabet Etmeme Borcu 39
2. İşverenin İş Sözleşmesinden Doğan Borçları 40
a. Ücret Ödeme Borcu 40
b. İşçiyi Koruma Borcu 41
c. Eşit Davranma Borcu 41
F. İşverenin Ücret Ödeme Borcu 43
1. Ücretin Tanımı 43
2. Geniş Anlamda Ücret Tanımı 43
3. İkramiyenin Hukuki Niteliği ve Ücret Kavramı İle İlişkisi 43
4. Ücretin Korunması 44
5. Ücretin Ödenmemesi Halinde İşçinin İş Görmekten Kaçınma Hakkı ve Diğer Yasal Hakları 45
VI. İŞ HUKUKU VE ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK 50
A. Çalışma Koşulu Kavramı 50
B. Çalışma Koşullarını Belirleyen Kaynaklar 53
1. Anayasa, Yasa, Tüzük ve Yönetmelikler 53
2. Toplu İş Sözleşmesi Hükümleri 54
3. İş Sözleşmesi Hükümleri 54
4. İş Sözleşmesini Tamamlayan Kaynaklar 55
a. Personel Yönetmeliği veya İşyeri İç Yönetmelikleri 55
b. İş Sözleşmesi Hükmü Haline Gelen İşyeri Uygulamaları 56
aa. Kavram 56
bb. İşyeri Uygulamasının İş Şartı Haline Gelmesi 56
5. İşverenin Yönetim Hakkı 59
a. Tanım 59
b. Yönetim Hakkı Kapsamında Kullanılan Haklar 65
aa. Talimat Verme Hakkı 65
bb. Yönetim Hakkının Kullanılmasının bir şekli olan İşletmesel Karar Alma 68
cc. Disiplin Cezaları Yönünden Yönetim Hakkı 69
c. Yönetim Hakkı Kavramları 77
aa. Geniş anlamda Yönetim Hakkı 77
bb. Dar Anlamda Yönetim Hakkı 79
C. Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi 80
1. Kavram 80
2. Esaslı Değişiklik ve Esaslı Olmayan Değişiklik Kavramları 85
3. Çalışma Koşullarında Değişiklik Yapma Usulleri 90
a. İş Hukuku Mevzuatı ve Toplu İş Sözleşmeleri ile Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi 90
b. Tarafların Karşılıklı Anlaşması ile Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi 91
c. Esaslı Değişiklik Yapma Hakkının Saklı Tutulması ile İşveren Tarafından Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi 92
4. Çalışma Koşullarındaki Değişiklik ve Feshin Son Çare Olması İlkesi Arasındaki ilişki 103
D. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklik Yapılması 105
1. Ücret Bakımından Değişiklik 108
a. Ücret Bakımından Değişikliğe İlişkin Yargıtay ve Bölge Adliye Mahkemesi Kararları 113
2. İşin Niteliğinde Değişiklik 122
3. Çalışma Süresinin Değiştirilmesi 128
a. Kısa Çalışma Yaptırılması 130
b. Fazla Çalışma Yaptırılması 134
c. Fazla Sürelerle Çalışma 140
d. Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışma Yaptırılması 141
e. Olağanüstü Nedenlerle Fazla Çalışma Yaptırılması 143
f. Telafi Çalışması 144
4. İşyerinde Değişiklik 147
a. İşyeri Değişikliğine İlişkin Yargıtay Görüşü 151
b. İşyeri Devri Açısından Değerlendirme; 155
E. 1475 Sayılı İş Kanunu ile 4857 Sayılı İş Kanunu arasında çalışma koşullarında değişiklik bakımından karşılaştırma 157
F. Çalışma Koşullarının Değiştirilmesi Yargıtay Görüşü 161
VII. ÇALIŞMA KOŞULLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ VE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI İLİŞKİSİ 165
A. Yönetim Hakkı ve Esaslı Değişiklik Kavramı ile İlişkisi 167
VIII. EKONOMİK KRİZ NEDENİYLE ÇALIŞMA KOŞULLARINDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASI VE İŞÇİ HAKLARININ KORUNMASI SORUNU 169
A. Genel Ekonomik Kriz 171
B. Sektörel Kriz 171
C. Bölgesel Kriz 172
D. Çalışma Koşullarının Esaslı Şekilde Değiştirilmesine İlişkin Alınan İşletmesel Kararlar 173
IX. İŞ SÖZLEŞMESİNİN ASKIYA ALINMASI 178
A. Askıya Alınması Tanımı 178
B. Askı Halinin Kanuni Dayanağı 180
C. Kanundan doğan Askı Hali Örnekleri 181
D. Askı Halinin Uygulanması 184
E. Askı Süresi 184
F. Askı Süresinin Kıdem süresinden sayılıp sayılmayacağı 186
G. Feshi Hakkı 187
1. İşçinin Haklı Nedenle Fesih Hakkı 187
2. İşverenin Fesih Hakkı ve İşveren Feshi 188
X. ÇALIŞMA KOŞULLARININ DEĞİŞTİRİLMESİNİN BİR ÖRNEĞİ OLAN ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASI 191
A. Genel Bakış 191
B. İş Kanunu’nda Yer Alan Özel Ücretsiz İzin Halleri 192
1. Ücretsiz Yol İzni 192
2. Analık İzni 192
C. İŞVERENCE TEK TARAFLI OLARAK ÜCRETSİZ İZİN UYGULAMASI 193
D. Tarafların Anlaşması Yoluyla Ücretsiz İzin Uygulaması 195
E. İşçinin Ücretsiz İzin Teklifini Kabul Etmemesi 197
F. İşverenlere Tek Taraflı Ücretsiz İzin Yetkisi Veren 7244 Sayılı Kanun Hakkında Görüş 198
XI. ÇALIŞMA KOŞULLARININ DEĞİŞTİRİLMESİNİN HUKUKİ SONUÇLARI 199
A. İşçinin Esaslı Değişiklik Önerisini Kabul Etmesi 199
B. İşçinin Esaslı Değişiklik Önerisini Kabul Etmemesi 202
C. İspat Yükü 209
D. Değişiklik Feshi 210
1. Tanımı 210
2. Değişikliğin Geçerli Bir Nedene Dayanması yönünden değerlendirme 212
3. Değişiklik Feshinde Yargısal Denetim 216
Kaynakça 225