İş Hukukunda Dinlenme ve İzin Hakları

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
İÇİNDEKİLER 7
KISALTMALAR 13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
DİNLENME HAKKI VE TARİHSEL GELİŞİMİ
§1. DİNLENME HAKKI 19
I. DİNLENME HAKKI KAVRAMI 19
II. DİNLENME HAKKININ NİTELİĞİ VE AMACI 21
III. DİNLENME HAKKININ TARİHİ GELİŞİMİ 28
A. Türk Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihi Gelişimi 28
B. Azerbaycan Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihsel Gelişimi 32
C. Rusya Hukukunda Dinlenme Hakkının Tarihsel Gelişimi 38
§2. İZİN HAKKI 44
İKİNCİ BÖLÜM
İŞ HUKUKUNDA DİNLENME HAKLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER
§1. ARA DİNLENMESİ 45
I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ 45
A. Ara Dinlenmesinin Amacı 45
B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması 48
C. Ara Dinlenmesi Süreleri 56
D. Ara Dinlenmesi Ücreti 62
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ 66
A. Ara Dinlenmesi Amacı 66
B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması 67
1. Dinlenme ve Öğle Yemek Arası 67
2. İlave Ara Dinlenme Süreleri 69
C. Ara Dinlenmesi Hükümleri 72
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ARA DİNLENMESİ 73
A. Ara Dinlenmesinin Amacı 73
B. Ara Dinlenmesinin Kullanılması 74
1. Dinlenme ve Öğle Yemek Arası 75
2. Özel Çalışma Koşulları Nedeniyle Ara Dinlenmesi 76
a. İşin Niteliği ve Çalışma Şartlarına Göre Ara Dinlenmesi 76
b. İklim Şartlarına Göre Ara Dinlenmesi 78
c. Diğer Özel Düzenlemelerle Verilen Ara Dinlenmesi 80
C. Ara Dinlenmesi Hükümleri 81
IV. DEĞERLENDİRME 85

§2. HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER 89
I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER 89
A. Hafta Tatili Hakkı 89
1. Hafta Tatili Kavramı ve Kapsamı 89
2. Hafta Tatilinin Şartları 93
3. Hafta Tatilinin Uygulanması 97
4. Hafta Tatili Ücreti 103
B. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller 110
1. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kavramı ve Amacı 110
2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri 111
3. Ulusal Bayram ve Genel Tatillerin Uygulanması 114
4. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 117
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL
TATİLLER 123
A. Hafta Tatili Hakkı 123
B. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri 124
C. Hafta Tatili ve Ulusal Bayram ve Genel Tatillere İlişkin Ortak Hükümler 126
1. Hafta Tatili, Bayram ve Tatillerin Niteliği ve Kullanımı 126
2. Hafta Tatili, Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 129
3. Hafta Tatiline İlişkin Özel Düzenleme (Kan Bağışçılarına (Donörlere)
Verilen Dinlenme Süresi) 131
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA HAFTA TATİLİ, ULUSAL BAYRAM VE GENEL TATİLLER 133
A. Hafta Tatili Hakkı 133
1. Hafta Tatilinin Şartları 135
2. Hafta Tatilinin Uygulanması 137
3. Hafta Tatili Ücreti 140
B. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller 141
1. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller Kavramı 141
2. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günleri 143
3. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Günlerinin Uygulanması 144
4. Federal Bölgelerde Ulusal Bayram ve Genel Tatil Uygulanması 145
5. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücretleri 147
IV. DEĞERLENDİRME. 148
§3. YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI 152
I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI 152
A. Yıllık Ücretli İzin Hakkına İlişkin Düzenlemeler 153
B. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Hukuki Dayanağı ve Niteliği 156
C. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Şartları 164
1. İş Kanunu’nun Uygulama Kapsamında Olması 164
2. İşçinin En Az Bir Yıl Çalışmış Olması 170
3. Yıllık İzin Bakımından Çalışılmış Gibi Sayılan Süreler 180
D. Yıllık Ücretli İzin Süreleri 185
1. Yıllık İzin Sürelerinden Mahsup Edilmeyen Süreler 188
2. Yıllık İzin Süreleri İle Çakışan Süreler 190
a. Bayram ve Tatil Günleri 190
b. İşçinin Hastalık Süreleri 191

c. Grev ve Lokavtta Geçen Günler 192
d. Fesih Bildirim Süreleri ve Yeni İş Arama İzinleri 193
e. Çalışılmayan Cumartesi Günü. 195
E. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Uygulanması 196
1. Yıllık Ücretli İznin Kullanımı 196
2. Salgın Hastalığı (COVİD19) Döneminde Yıllık İzin Uygulaması 201
3. Yıllık İzni Kullandırmamanın Sonuçları 205
4. Yıllık İzin Tarihinin Belirlenmesi ve Uygulanması 210
5. Yıllık İznin Bölünmesi 213
6. Yol İzni Verilmesi 215
7. Yıllık İzinde Çalışma Yasağı 216
F. Yıllık İzin Ücreti 218
1. Yıllık İzin Ücretinin Ödenmesi 218
2. Sözleşmenin Sona Ermesi Halinde Yıllık İzin Ücreti 221
3. Yıllık İzin Ücretinde Zamanaşımı 231
G. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım 234
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI 236
A. Yıllık Ücretli İzin Hakkı ve Kapsamı 236
B. Yıllık İzin Türleri 240
C. Yıllık Ücretli İzin Süreleri 241
1. Esas Yıllık Ücretli İzin Süreleri 241
a. Yıllık Ücretli İznin Asgari Süresi 241
b. Uzatılmış Yıllık Ücretli İzin Süreleri 246
aa. Pedagoji Alanında ve Bilimsel Faaliyetlerde Çalışanların Yıllık
İzin Süresi 247
bb. Fizyolojik Durumuna Göre Yıllık Ücretli İzin Süresi 249
cc. Azerbaycan Halkı İçin Özel Hizmetleri Olan Çalışanların Yıllık
İzin Süresi 250
dd. Tiyatro ve Sahne İle Diğer Kurum Personellerinin Yıllık İzin Süresi. 251 2. İlave Yıllık Ücretli İzin Süreleri 251
a. Çalışma Koşulları ve İşin Niteliğine Göre İlave Yıllık İzin Süresi 253
b. İşçinin Kıdemine Göre İlave Yıllık İzin Süresi 255
c. Çocuklu Kadınlar İçin İlave Yıllık İzin Süresi 260
D. Yıllık Ücretli İzne Hak Kazanma Koşulları 263
1. Yıllık İznin Uygulanacağı İşyerleri ve Çalışanlar 263
2. Yıllık İzin İçin Aranan Bekleme Süresi 264
3. Bekleme Süresinin Hesaplanmasında Dikkate Alınan Süreler 266
4. Yıllık İznin Kullanımında Sıra 268
5. Esas ve İlave İzinlerin Birleştirilmesi. 272
6. Yıllık İznin Bölünmesi 274
7. İşçinin Yıllık İzinden Geri Çağrılması 275
8. Yıllık Ücretli İzni Fiilen Kullanılmadan Ücrete Dönüştürülmesi 276
9. Yıllık İznin Uygulanmasının Resmi Usulü 281
10. Toplu Yıllık İzin Kullanımı 282
E. Yıllık İzin Ücreti 283
1. Yıllık İzin Ücreti Hesaplanmasında Esas Alınan Ücretler 283

2. Yıllık İzin Ücretini Hesaplanması ve Ödenmesi 286
3. Yıllık İzin İçin Sosyal ve Maişet Yardımlarının Ödenmesi 287
F. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Hallerinde Yıllık İzin Ücreti 289
G. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım 297
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA YILLIK ÜCRETLİ İZİN HAKKI 299
A. Yıllık Ücretli İzin Hakkının Kapsamı 301
B. Yıllık Ücretli İzin Süreleri 303
1. Esas Yıllık Ücretli İzin Süreleri 303
a. Yıllık Ücretli İznin Asgari Süresi 303
b. Uzatılmış Yıllık Ücretli İzin Süreleri 304
aa. Pedagoji Alanında ve Bilimsel Faaliyetlerde Çalışanların Yıllık
İzin Süresi 304
bb. Tiyatro ve Sahne Çalışanlarının Yıllık İzin Süresi 308
cc. Devlet Memurlarının Yıllık İzin Süresi 309
dd. Diğer Çalışanlar İçin Yıllık Ücretli İzin Süresi. 309
2. İlave Yıllık Ücretli İzin Süreleri 313
a. Zararlı ve Tehlikeli İşlerde Çalışanların İlave Yıllık İzin Süresi 314
b. Çalışmanın Niteliğine Göre İlave Yıllık İzin Süresi 317
c. Tiyatro ve Sahne İle Kültür Bakanlığı Çalışanlarının İlave Yıllık
İzin Süresi 319
d. Sağlık Kurumları Çalışanlarının İlave Yıllık İzin Süresi 319
e. Düzensiz Çalışma Rejimi İle Çalışanların İlave Yıllık İzin Süresi 322
f. İklim ve Doğa Şartlarına Göre İlave Yıllık İzin Süresi 324
g. İşçinin Kıdemine Göre İlave Yıllık İzin Süresi 325
h. Engellilik ve Meslek Hastalığı Nedeniyle İlave Yıllık İzin Süresi 328
i. Çernobil Kazazedeleri İçin İlave Yıllık İzin Süresi 329
j. Diğer Çalışanlara İlave Yıllık İzin Süresi 330
C. Yıllık Ücretli İznin Uygulanması 331
1. Yıllık İznin Kullanımı 331
2. Yıllık İzin Tarihinin Belirlenmesi 333
3. Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Dikkate Alınan ve Alınmayan Süreler 337
a. Yıllık İzne Hak Kazanmak İçin Dikkate Alınan Süreler 337
b. Bekleme Süresine Dâhil Edilmeyen Süreler 339
4. Yıllık İznin Kullanılması 343
a. Yıllık Ücretli İzin Kullanımının Ertelenmesi veya Çakışması 345
b. Yıllık İznin Kullanımında Sıra 347
c. Yıllık İznin Bölünerek Kullanılması ve İşçinin İzinden Çağrılması 349
aa. Yıllık İznin Bölünmesi 349
bb. İşçiyi İzinden Geri Çağırma 349
d. Yıllık İznin Uygulanmasının Resmi Usulü 351
e. Toplu Olarak Yıllık İzne Ayırma 353
D. Yıllık İzin Ücreti 355
1. Yıllık İznin Fiilen Kullanılmadan Ücrete Dönüştürülmesi 356
2. Yıllık İzin Ücreti Hesaplanmasında Dikkate Alınan Ücretler 357
3. Kısmi Süreli Çalışanların Yıllık İzin Hakkı 359
4. Ek İşlerde Çalışanların Yıllık İzin Hakkı 359

5. İzin Ücretinin İş Günü Olarak Hesaplandığı Durumlar 360
6. Yıllık İzin Ücreti Dışında İşçiye Yapılan Ödemeler 361
a. İşçiye Sosyal/Maişet Yardımları Ödenmesi. 361
b. İşçiye Yol Masraflarının Ödenmesi 362
E. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi Hallerinde Yıllık İzin Hükümleri 362
F. Yıllık İzin Hakkına İlişkin Cezai Yaptırım 363
IV. DEĞERLENDİRME 365
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞ HUKUKUNDA DİĞER İZİN HAKLARI
§1. ANALIK VE MAZERET İZNİ 371
I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ANALIK VE MAZERET İZNİ 371
A. Türk İş Hukukunda Analık İzni 371
1. Hamilelik Süresince Periyodik Kontroller İçin Ücretli İzin Hakkı 372
2. Hamilelik ve Doğum İzin Hakkı 373
3. Yarım Çalışma İzni 378
4. Doğum Sonrası Altı Aya Kadar Ücretsiz İzin 382
5. Süt İzni 385
6. Doğum/Evlat Edinme Sebebiyle Kısmi Süreli Çalışma 389
B. Türk İş Hukukunda Mazeret İzni 391
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ANALIK VE MAZERET İZİNLERİ 394
A. Azerbaycan İş Hukukunda Analık İzni (Sosyal Mezuniyyet) 394
1. Hamilelik ve Doğum İzni 395
2. Evlatlık Alan Annelere Doğum İzni 397
3. Kısmi Ücretli İzin Hakkı 399
4. Süt İzni 401
5. Kısaltılmış İş Haftası Rejimi 403
6. Kısmi Süreli İşlerde Çalıştırma 404
B. Azerbaycan İş Hukukunda Mazeret İzni 405
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ANALIK ve MAZERET İZNİ 406
A. Rusya İş Hukukunda Analık İzni 406
1. Hamilelik ve Doğum İzni 406
2. Çocuk Bakım İzni 410
3. Evlatlık Alanların İzin Hakkı 414
4. Süt İzni 416
B. Rusya İş Hukukunda Mazeret İzni 418
§2. ÜCRETSİZ İZİN HAKKI 420
I. TÜRK İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI 420
A. Kanundan Doğan Ücretsiz İzin Uygulaması 420
B. İradi Ücretsiz İzin Uygulaması 422
1. Ücretsiz İznin Amacı 422
2. Ücretsiz İznin Uygulanması 425
a. Ücretsiz İznin İşe Girişlerde Sözleşme İle Belirlenmesi 425
b. Ücretsiz İznin İş İlişkisi İçinde Uygulanması 425
aa. Kısa Çalışma Süresi İçinde Ücretsiz İzin 426

bb. Salgın Hastalığı (COVİD19) Sürecinde Kısa Çalışma ve
Ücretsiz İzin 427
cc. Tarafların Önerisi Üzerine Ücretsiz İzin 430
c. Ücretsiz İznin Uygulama Şekli ve İspatı 432
d. Ücretsiz İzin Süresi 434
e. Ücretsiz İzne İlişkin SGK Primleri 435
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI 437
A. Ücretsiz İzin Hakkı 437
B. Ücretsiz İzin Hakkının Kapsamı 439
C. Ücretsiz İzin Süreleri 440
D. Ücretsiz İznin Uygulanması 441
E. Kanunda Düzenlenen Diğer Ücretsiz İzin Halleri 444
1. İş Kanunu md. 110/2 Kapsamında Ücretsiz İzin 444
2. İş Kanunu md. 137 Kapsamında Ücretsiz İzin 444
3. İş Kanunu md. 146 Kapsamında Ücretsiz İzin 445
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA ÜCRETSİZ İZİN HAKKI 446
A. Ücretsizi İzin Hakkı 446
B. Ücretsiz İznin Uygulanması 448
C. Ücretsiz İzin Süreleri 449
§3. BİLİM FAALİYETLERİ ve EĞİTİM İZİNLERİ 452
I. TÜRK HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ VE EĞİTİM İZİNLERİ 452
II. AZERBAYCAN İŞ HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ (YARATICILIK İZNİ) VE
EĞİTİM İZİNLERİ. 454
A. Bilim Faaliyetleri (Yaratıcılık) İzinleri ve Süresi 454
B. Eğitim İzin Hakkı 456
1. Eğitim İzni Süreleri. 456
2. Eğitim İzin Ücreti 457
III. RUSYA İŞ HUKUKUNDA BİLİM FAALİYETLERİ (YARATICILIK İZNİ) ve
EĞİTİM İZNİ 458
A. Bilim Faaliyetleri (Yaratıcılık) İzinleri 458
1. Bilim Faaliyetleri İzinlerinin Konusu ve Uygulanması 458
2. Bilim Faaliyetleri İzinlerinin Süresi ve İşverenin Yükümlükleri. 460
B. Eğitim İzin Hakkı 462
1. Eğitim İzinlerinin Konusu 462
2. Eğitim İzinlerinin Uygulanması 463
3. Eğitim İzinlerinin Ücreti 466
§4. DEĞERLENDİRME 468
SONUÇ 473
KAYNAKÇA 485