İş İlişkisi Kapsamında Rekabet Yasağı Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk

Doç. Dr. Hatice Selin PÜRSELİM ARNİNG

Günümüzde özellikle teknik alanlarda ve bilişim sektöründe faaliyet gösteren işletmelerin kendileri için önemli olan formülleri ve yazılımları gizlendiği bilinmektedir. Bu ve benzeri sektörlerde çalışan belirli bilgiye sahip işçilerin edindikleri bilgileri ve müşteri portföylerini paylaşmaması sadakat yükümlülüğü kapsamında değerlendirilmektedir, ancak taraflar arasındaki iş sözleşmesi sona erince, sadakat yükümlülüğü de ortadan kalkmaktadır. Yabancılık unsuru içeren rekabet yasağı sözleşmesine uygulanacak hukukun tespiti için öncelikle sözleşmenin vasıflandırılması gerekmektedir. Rekabet yasağı sözleşmesinin genel anlamda borçlar hukuku sözleşmesi mi yoksa tarafları işçi ve işveren olan bir iş sözleşmesi mi olduğu tartışmalıdır. Maddi hukuk alanındaki bu tartışma doktrinsel görüş farkı olarak nitelendirilebilir, ancak milletlerarası özel hukuk alanında bir sözleşmenin iş sözleşmesi mi yoksa genel anlamda borç doğuran bir sözleşme mi olduğu sözleşmeye uygulanacak hukuku etkilemektedir. Yabancılık unsuru içeren rekabet yasağı sözleşmesinin kuruluş anı da, uygulanacak hukukun tespiti açısından önem arz etmektedir.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNİN MADDİ HUKUK AÇISINDAN İNCELENMESİ
I. REKABET YASAĞI
A. Rekabet Yasağı Kavramı
B. Rekabet Yasağı Kavramının Sadakat Borcuyla Karşılaştırılması
1. Sadakat Borcu
2. Sadakat Borcu ile Rekabet Yasağı Arasındaki Farklar
C. Rekabet Yasağının Anayasa Açısından Değerlendirilmesi
II. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ
A. Tanım
B. Kuruluş Anı Bakımından Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Tespiti
1. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin İş Sözleşmesi Sırasında Akdedilmesi
2. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin İş Sözleşmesinden Önce veya Sonra Akdedilmesi
C. Sözleşmenin Geçerlilik Şartları
1. Ehliyet ve Şekle Dair Şartlar
2. Maddi Şartlar
D. Sözleşmeye Aykırılığın Neticeleri
1. İşverenin Zararının Tazmini
2. İşçinin Cezai Şart Ödemesi
3. Sözleşmeye Aykırı Davranışın Sona Erdirilmesi
4. Karşı Edimin Talep Edilememesi ve Yerine Getirilmemesi
III. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNİN SONA ERME HALLERİ
A. Genel Sebepler
B. Özel Sebepler
1. İşverenin Korunacak Menfaatinin Kalmaması
2. İşverenin Haksız Nedenle İş Sözleşmesini Feshi
3. İşçinin İşverene Yüklenebilen Bir Sebeple İş Sözleşmesinin Feshi
4. İş Yerinin Devri
İKİNCİ BÖLÜM
REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HUKUK
I. GENEL OLARAK
II. VASIFLANDIRMA
A. Genel Olarak
B. Yabancılık Unsuru Taşıyan Sözleşmenin Vasıflandırılması
C. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin Vasıflandırılması
1. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin MÖHUK md. 24 Kapsamında Değerlendirilmesi
2. Rekabet Yasağı Sözleşmesinin MÖHUK md. 27 Kapsamında Değerlendirilmesi
3. İş Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Rekabet Yasağına Dair Akdedilen Sözleşmenin Değerlendirilmesi
4. İş Sözleşmesi Devam Ederken Rekabet Yasağının İhlali Halinde Değerlendirmeler
5. Kanaat
III. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİ BAKIMINDAN YABANCILIK UNSURU
A. Yabancılık Unsuru
B. Yabancılık Unsuru İçermeyen Sözleşmeye İrade Serbestisi Kapsamında Yabancı Hukukun Seçilmesine Dair Tartışmalar
1. Genel Olarak
2. Rekabet Yasağı Sözleşmesi Bakımından Değerlendirmeler
IV. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNE UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ
A. Genel Olarak
1. Temel Kavramların Rekabet Yasağı Sözleşmesindeki Yeri
2. Sözleşmeye Uygulanacak Hukuka Dair Genel Esaslar
B. Rekabet Yasağı Sözleşmesine Uygulanacak Hukuk
1. Zayıf Tarafın Korunması Anlayışı
2. Sübjektif Bağlama Kuralı
3. Objektif Bağlama Kuralı
C. Görüş Farklılıkları Işığında Rekabet Yasağı Sözleşmesine MÖHUK md. 24'ün Uygulanması
D. İş Sözleşmesi Sona Erdikten Sonra Kurulan Rekabet Yasağı Kapsamında İlgili Sözleşmeye Uygulanacak Hukuk
E. İş Sözleşmesi Devam Ederken Rekabet Yasağının İhlali Halinde Uygulanacak Hukuk
V. REKABET YASAĞI SÖZLEŞMESİNDE ZAMANAŞIMINA VE SÖZLEŞMENİN ŞEKLİNE UYGULANACAK HUKUK
A. Zamanaşımına Uygulanacak Hukuk
B. Şekle Uygulanacak Hukuk
VI. UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİNİ VE UYGULANMASINI ENGELLEYEN KAİDELER
A. MÖHUK md. 5 Uyarınca Kamu Düzeni Müdahalesi
1. Kamu Düzeni Kavramı
2. MÖHUK md. 5'in Uygulama Alanı
3. MÖHUK md. 5'in Rekabet Yasağı Sözleşmesi Açısından Değerlendirilmesi
B. MÖHUK md. 6 Uyarınca Doğrudan Uygulanan Kuralların Etkisi
1. Doğrudan Uygulanan Kural Kavramı ve MÖHUK md. 6 Kapsamında Değerlendirmeler
2. Lex Causae ve MÖHUK md. 31 Çerçevesinde Doğrudan Uygulanan Kurallar
SONUÇ
KAYNAKLAR
DİĞER KAYNAKLAR