İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamındaİşverenin Haklı Nedenle Fesih Hakkı
Öğr. Gör. Cihan KIRPIK
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ .7
İÇİNDEKİLER .9
KISALTMALAR .15
GİRİŞ 17
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN TEMEL KAVRAMLARI, AMACI,
KAYNAKLARI İLE İŞVEREN VE ÇALIŞANLARIN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Temel Kavramları21
Çalışan.21
Genel Olarak 21
İş Sözleşmesine Dayalı Olarak Çalışan Kişiler .22
Kamu Görevlileri 25
Çırak ve Stajyerler27
İşveren.28
İşveren Kavramı .28
İşveren Vekili.31
İşyeri37
İşyerinin Tanımı .37
İşyerinin Özellikleri ve Unsurları 38
İşyerinin Kapsamı.40
Asıl İşyeri 41
İşyerine Bağlı Yerler41
Amaçta Birlik (İşin Niteliği Yönünden Bağlılık) 43
Yönetimde Birlik (İşin Yönetimi Yönünden Bağlılık) 45
Eklentiler 47
Araçlar49
İş Sağlığı ve Güvenliği .51
10 İçindekiler
Genel Olarak . 51
İş Sağlığı Kavramı. 55
İş Güvenliği Kavramı 56
İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramı . 58
İş Kazası 59
Meslek Hastalığı 62
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Amacı ve Tarafları 63
III. İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kaynakları. 65
Ulusal Kaynaklar . 66
Anayasa. 66
4857 Sayılı İş Kanunu. 69
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu . 71
6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu 73
Diğer Kanunlar 74
İlgili Yönetmelikler. 77
İş Sağlığı ve Güvenliğinde İşverenin Yükümlülüklerinin Önemi. 81
Çalışan Açısından Önemi 81
İşveren Açısından Önemi 81
6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşverenin Yükümlülükleri 82
İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Yükümlülüğü. 82
Denetleme Yükümlülüğü 88
Eğitim Verme Yükümlülüğü 92
Çalışanların Bilgilendirilmesi Yükümlülüğü . 96
İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda İlgili Organizasyonu Oluşturma
Yükümlülüğü. 100
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Oluşturma Yükümlülüğü . 101
İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimi Görevlendirme Yükümlülüğü 102
İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Çalışan Temsilcisi ve
Destek Elemanı Görevlendirme Yükümlülüğü. 105
İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Sağlık Gözetimi Yükümlülüğü 106
Çalışanların Görüşlerinin Alınması ve Katılımlarının Sağlanması Yükümlülüğü. 111
Uzaktan Çalışma Kavramı ve İşverenin Yükümlülükleri 114
Uzaktan Çalışma . 114
İçindekiler 11
İşverenin Uzaktan Çalışmadan Doğan Yükümlülükleri.114
Çalışanların Genel Yükümlülükleri 116
Çalışanların Kendileri ile Diğer Çalışanların Sağlık ve Güvenliğini Tehlikeye
Düşürmeme Yükümlülüğü.117
İşyerindeki Ekipmanları Usulüne Uygun Bir Biçimde Kullanma Yükümlülüğü .120
Kişisel Koruyucu Donanımı Uygun Şekilde Kullanma Yükümlülüğü.122
Ciddi ve Yakın Bir Tehlike ile Karşılaştıklarında Derhal Haber Verme
Yükümlülüğü .124
Tespit Edilen Noksanlık ve Mevzuata Aykırılıkların Giderilmesi Konusunda
İş Birliği Yapma Yükümlülüğü 127
Kendi Görev Alanında İş Sağlığı ve Güvenliğinin Sağlanması İçin İşveren ve
Çalışan Temsilcisi ile İş Birliği Yapma Yükümlülüğü .130
VII. Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu’nda Yer Alan Diğer Yükümlülükleri131
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Bazı Oluşumlarda Görev Alma Yükümlülüğü131
Çalışanların Eğitim Hakkı ve Yükümlülüğü.135
Bağımlılık Yapan Maddeleri Kullanmama Yükümlülüğü 137
VIII. Uzaktan Çalışma Halinde Çalışanların Yükümlülükleri 140
Çalışanların Salgın Hastalıklara Karşı Tedbirli Davranma Yükümlülüğü 141
İKİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ YÜKÜMLÜLÜKLERİNE AYKIRILIĞIN HUKUKİ SONUÇLARI
BAĞLAMINDA İŞ KANUNU’NUN 25/I-a ve 25/II-ı HÜKÜMLERİNİN UYGULANMASI
İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırı Davranmasının
Hukuki Sonuçları 143
İşverenin Tazminat Sorumluluğu.143
Maddi Tazminat Sorumluluğu143
Destekten Yoksun Kalma Tazminatı .145
İş Göremezlik Tazminatı .147
Manevi Tazminat Sorumluluğu149
İşçi Sıfatıyla Çalışanların Çalışmaktan Kaçınma Hakkı150
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı.151
İşyerlerinde İş Güvenliği Denetimi ve Yaptırımları 154
İş Sağlığı ve Güvenliği Denetimi Kavramı .154
İş Sağlığı ve Güvenliği Denetiminin Amacı .155
12 İçindekiler
İş Sağlığı ve Güvenliği Hükümlerinin Denetim ve Teftişi 156
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Devlet Tarafından Denetimi. 158
İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü 159
Rehberlik ve Teftiş Başkanlığı. 161
Denetim Aracı Olarak İş Sağlığı ve Güvenliği Kayıt Takip ve
İzleme Programı (İSG-KATİP) 165
İş Sağlığı ve Güvenliğinin Denetimi Konusundaki Yaptırımlar . 166
İşin Durdurulması 167
İdari Para Cezası ve Uygulanması 171
Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırı Davranmasının Hukuki
Sonuçları 173
İşverenin Disiplin Cezası Verme Hakkı 173
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Zarardan Doğan Sorumluluğu 176
İşverenin İş Sözleşmesini Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı. 179
Genel Olarak . 179
Fesih Kavramı 179
İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Derhal Feshi 180
Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı 182
Haklı Neden Kavramı . 183
Haklı Nedenle Fesih Hakkının Kullanılmasının Koşulları. 186
Genel Olarak. 186
İş Sözleşmesinin Sürekli ve Yürürlükte Olması . 187
İş Kanunu’nda Sayılan Haklı Nedenlerden Birinin Bulunması. 189
Haklı Nedenle Fesih Beyanının İleri Sürülmesi Gerekir. 193
aaa. Fesih Beyanının Karşı Tarafa Bildirilmesi. 193
bbb. Lehine Fesih Hakkı Doğan Taraf Bu Hakkı Kullanmakta
Serbesttir 195
ccc. Haklı Nedenle Fesih Beyanının Açık, Anlaşılır ve
Kesin Olması Gerekir. 195
ddd. Haklı Nedenle Fesih Beyanını İleri Süren Tarafın
Tespit Edilmesi Gerekir . 196
Haklı Nedenle Derhal Fesih Beyanının Şekli. 197
Haklı Nedenle Derhal Fesihte İspat Yükü . 201
İçindekiler 13
III. İşverenin İş Sağlığı ve Güvenliği Kapsamında Haklı Nedenle Derhal Fesih Hakkı203
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kendi Kusurundan Kaynaklanan Bir Hastalığa Yakalanması
veya Engelli Hale Gelmesi (İş Kanunu md. 25/I-a) 206
İşçi Sıfatıyla Çalışan Bir Hastalığa Yakalanmalı veya Engelli Hale Gelmelidir209
Hastalık veya Engelli Hale Gelme Durumu, İşçi Sıfatıyla Çalışanın
Kastından veya Derli Toplu Olmayan Yaşayışından yahut İçkiye
Düşkünlüğünden Doğmalıdır .211
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kastı.213
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Derli Toplu Olmayan Yaşayışı.215
İşçi Sıfatıyla Çalışanın İçkiye Düşkünlüğü217
İşçi Sıfatıyla Çalışanın Bu Sebeple Devamsızlık Yapması Gerekir 219
İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi veya
İşyerindeki Malları Zarara Uğratması (İş Kanunu md. 25/II-ı) 222
İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Sağlığı ve Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi 223
İşçi Sıfatıyla Çalışanın İş Güvenliğini Tehlikeye Düşürmesi Gerekir 223
Tehlike İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kusurlu Bir Davranışından Meydana
Gelmelidir.235
İşçi Sıfatıyla Çalışanın İşyerindeki Malları Otuz Günlük Ücretiyle
Ödenemeyecek Derecede Zarara Uğratması .247
İşyerinin Malı Olan veya Malı Olmayıp da Eli Altında Bulunan Makine,
Tesisat veya Başka Eşya ve Madde Olması Gerekir 248
Bir Zararın Meydana Gelmesi Gerekir 250
Zarar İşçi Sıfatıyla Çalışanın Kusurlu Davranışından Kaynaklanmalıdır .253
Zarar Miktarının İşçi Sıfatıyla Çalışanın Otuz Günlük Ücretinden
Fazla Olması 258
Meydana Gelen Zararda İspat Yükü .264
SONUÇ .267
KAYNAKÇA .273