İş Sağlığı Ve Güvenliği Yükümlülüklerine Aykırılık Nedeniyle İşverenin Hukuki Sorumluluğu
Canan OCAKCI ( Hakim )
İÇİNDEKİLER
ÖN SÖZ . 3
ÖZET . 5
ABSTRACT 7
İÇİNDEKİLER . 9
KISALTMALAR 15
GİRİŞ . 17
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMI, GELİŞİMİ
VE HUKUKİ DAYANAKLARI
1.1. İŞ SAĞLIĞI KAVRAMI 19
1.2. İŞ GÜVENLİĞİ KAVRAMI 20
1.3. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ KAVRAMININ
TARİHSEL GELİŞİMİ . 22
1.4. İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNİN HUKUKİ
DAYANAKLARI . 26
1.4.1. Uluslararası Düzenlemeler . 26
1.4.1.1. Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Evrensel
Beyannamesi 27
1.4.1.2. Uluslararası Çalışma Örgütü Normlarında . 27
1.4.1.3. Avrupa Birliği Düzenlemelerinde 28
1.4.2. Ulusal Düzenlemeler . 30
1.4.2.1. Anayasa 30
1.4.2.2. İş Kanunu . 31
1.4.2.3. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu . 32
1.4.2.4. Türk Borçlar Kanunu . 32
İçindekiler
10
1.4.2.5. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu . 33
1.4.2.6. Umumi Hıfzıssıhha Kanunu 33
1.4.2.7. Tüzük ve Yönetmelikler 34
1.4.2.8. İş Sözleşmesi, Toplu İş Sözleşmesi ve İşyeri İç
Yönetmelikleri . 35
İKİNCİ BÖLÜM
İŞVERENİN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİNE
İLİŞKİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ
2.1. GENEL OLARAK 37
2.2. İŞVERENİN GÖZETME BORCU . 38
2.2.1. Genel Olarak 38
2.2.2. İşçinin Kişiliğini Koruma Borcu . 38
2.2.1.1. Tacize Karşı Koruma . 40
2.2.1.2. İş Sağlığı ve Güvenliğini Sağlama Yükümü 43
aa) Yükümlülüğün Genel Çerçevesi . 43
bb) Alınan Önlemleri İzleme ve Denetleme . 46
cc) Bilgilendirmek ve Eğitmek . 46
aaa) Kapsamı 52
bbb) Konusu . 52
ccc) Süresi 52
ddd) Eğitim Verebilecek Kişi ve Kuruluşlar 53
eee) Belgelendirme . 53
fff) Yöntemi 54
ggg) Mesleki Eğitim . 54
hhh) Eğitim Yükümlülüğünün İhlâli 55
Canan OCAKCI
11
dd) Risk Değerlendirmesini Gerçekleştirmek . 55
aaa)Risk Değerlendirmesi Yapılma Süreci . 58
bbb)Değerlendirmede Dikkate Alınacak Hususlar . 59
ee) Çalışanın İşe Uygunluğunu Dikkate Alma ve Çalışanı
Sağlık Gözetimine Tabi Tutma . 61
ff) Özel Tehlike Bulunan Yerlere Girilmesini Önleme 65
gg) Diğer Bazı Yükümlülükler 66
2.2.1.3. Yükümlülüğe Uygulanacak Genel Esaslar . 72
2.2.1.4. İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerini Yerine Getirme
ve Organizasyon Oluşturma Yükümlülüğü 74
aa) İşyeri Hekimi ve İş Güvenliği Uzmanı Çalıştırma
Yükümlülüğü . 77
bb) İş Sağlığı ve Güvenliği Hizmetlerinin Ortak Sağlık ve
Güvenlik Birimleri veya Toplum Sağlık Merkezinden
Hizmet Alınarak Sağlanması . 85
cc) İşyeri Sağlık ve Güvenlik Birimi Kurma Yükümü . 86
dd) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu Kurma Yükümü 87
aaa) İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulunun Toplanması . 90
bbb) Kurulun Çalışma Usulü 90
ccc) Kurulun Görevleri ve Yetkileri 91
ddd) Kurul Oluşturma Yükümlülüğünün İhlâlinin
Sonuçları . 94
ee) Çalışan Temsilcilerinin Belirlenmesi ve Çalışanların
Görüşlerinin Alınarak Katılımlarının Sağlanması 95
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞU
3.1. GENEL OLARAK HUKUKİ SORUMLULUK . 101
3.2. HUKUKİ SORUMLULUĞUN DAYANAĞI 103
İçindekiler
12
3.3. İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ
NİTELİĞİ 105
3.3.1. Kusur Sorumluluğu 107
3.3.2. Özel Hallerde Sorumluluk: Kusursuz Sorumluluk 111
3.3.2.1. Tehlike Sorumluluğu TBK. md. 71 116
3.3.2.2. Adam Çalıştıranın Sorumluluğu TBK. md. 66 119
3.3.2.3. Trafik Kazaları . 122
3.4. İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN
ŞARTLARI . 126
3.4.1. Bireysel İş Hukuku Anlamında Bir İş Kazası veya
Meslek Hastalığının Gerçekleşmiş Olması 126
3.4.1.1. İş Kazası ve Unsurları 126
3.4.1.2. Meslek Hastalığı ve Unsurları . 131
3.4.2. İşverenin Sorumluluğunu Ortadan Kaldıran Haller
(Nedensellik Bağının Kesilmesi 134
3.4.3. İşverenin Kusurunun Bulunması . 137
3.4.4. İlliyet Bağı 140
3.4.5. Zarar 143
3.5. İŞVERENİN HUKUKİ SORUMLULUĞUNUN
KAPSAMI 146
3.5.1. Maddi Tazminat . 146
3.5.1.1. Genel Olarak 146
3.5.1.2. Maddi Tazminatın Hesaplanması . 146
3.5.2.Destekten Yoksun Kalma Tazminatı . 168
3.5.2.1. Genel Olarak 168
3.5.2.2. Destekten Yoksun Kalma Tazminatının
Hesaplanması . 169
Canan OCAKCI
13
3.5.3. Manevi Tazminat . 181
3.5.3.1. Genel Olarak . 181
3.5.3.2. Manevi Tazminatın Hesaplanması . 181
SONUÇ 189
KAYNAKÇA 193