İÇİNDEKİLER İçindekiler Teşekkür 5 Kısaltmalar 7 Giriş 13 Birinci Bölüm İŞÇİ–İŞVEREN KAVRAMI, İŞ SÖZLEŞMESİN TANIMI, FESHİ VE İŞ GÜVENCESİ I. İŞ HUKUKUNDA İŞÇİ, İŞVEREN, İŞVEREN VEKİLİ, ALT–İŞVEREN VE İŞ SÖZLEŞMESİ TANIMI 15 A. İşçi, İşveren, İşveren Vekili ve Alt–İşveren Kavramı 15 B. İş sözleşmesi Tanımı ve Hukuki Niteliği 16 C. İş Sözleşmesinin Özellikleri 18 1. Devamlı Bir Borç İlişkisi Doğuran Sözleşme Olması 18 2. Her İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Olması 18 3. Bir Özel Hukuk Sözleşmesi Olması 19 4. İşçi ile İşveren Arasında Kişisel İlişki Kuran Bir Sözleşme Olması 19 D. İş Sözleşmesinin Türleri 20 1. Genel Olarak 20 2. Sürekli ve Süreksiz İş Sözleşmeleri 20 3. Belirli ve Belirsiz Süreli İş Sözleşmeleri 20 II. İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESHİ VE FESİH TÜRLERİ 21 A. İş Sözleşmesinin Feshi 21 1. Fesih Kavramının Tanımı ve Hukuki Niteliği 21 2. İş Sözleşmesinin Feshi Bildiriminin Şekli ve İçeriği 22 B. Fesih Türleri 23 1. Süreli (Bildirimli) Fesih 23 a. Süreli (Bildirimli) Fesih Kavramı ve Hukuki Dayanağı 23 b. Süreli (Bildirimli) Fesihte Bildirim Süreleri ve Bu Süre Zarfında Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 24 c. Süreli Fesih Hakkının Usulsüz Kullanılması (Usulsüz Fesih) 27 d. İş Güvencesi Kapsamı İçinde Olan İşçilerin İş Sözleşmelerinin Geçerli Bir Nedenle Bildirimli Feshi 28 aa. İş Güvencesi Kavramı ve İş Güvencesinin Kapsamı 28 bb. İş Güvencesi Kapsamı İçinde Olan ve Olmayan İşçilerin Tabi Tutulacağı Ortak Hükümler 29 cc. İş Güvencesi Hükümlerinin Uygulanmasının Şartları 30 aaa. İş Kanunu’na Tabi Olma 30 bbb. İşçinin En Az Altı Aylık Kıdeme Sahip Olması 31 ccc. İşyerinde En Az Otuz İşçinin Çalışması 31 ddd. Belirli Bir Pozisyonda İşveren Vekili Olmamak 32 eee. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi Uyarınca Çalışan İşçinin İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi 33 e. İş Güvencesine Tabi Olan İşçinin İş Sözleşmesini Fesheden İşverenin Geçerli Bir Sebebe Dayanması 34 f. İşe İade Davası 36 2. Bildirimsiz (Derhal) Fesih 39 a. Bildirimsiz (Derhal) Fesih Kavramı ve Hukuki Dayanağı 39 b. Bildirimsiz Fesihte Haklı Bir Nedenin Varlığı 40 c. Bildirimsiz Fesihte Şekil Şartı 41 d. İş Sözleşmesinin İşçi ve İşveren Açısından Haklı Nedenle Feshi 42 aa. İşçi Açısından Haklı Nedenle Fesih 42 bb. İşveren Açısından Haklı Nedenle Fesih 43 e. Bildirimsiz Fesih Hakkını Kullanım Süresi 45 f. Bildirimsiz Feshin Hukuki Sonuçları 46 g. Haksız Fesih 47 İkinci Bölüm İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI I. DÜRÜSTLÜK KURALI VE HAKKIN KÖTÜYE KULLANILMASI 49 A. Hak Kavramı 49 B. Dürüstlük Kuralı Kavramı ve Özellikleri 49 C. Hakkın Kötüye Kullanılması 51 1. Tanımı 51 2. Koşulları 52 a. Hukuken Var Olan ve Tanınan Bir Hakkın Varlığı 52 b. Hakkın Dürüstlük İlkesine Aleni Bir Şekilde Aykırı Kullanılması 53 c. Hakkın Kötüye Kullanılmasından Dolayı Bir Kimsenin Zarar Görmesi veya Zarar Görme Tehlikesine Maruz Kalması 53 3. Hakkın Kötüye Kullanılmasının Yaptırımı 53 4. Dürüstlük Kuralı ile Hakkın Kötüye Kullanılması Arasındaki İlişki ve Farklılıklar 54 5. İyiniyet Kavramı ve Dürüstlük Kuralı ile Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı Arasındaki İlişki 55 II. FESİH HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 55 A. Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması Kavramı ve Unsurları 55 B. İş Sözleşmesini Fesih Hakkının Kötüye Kullanılmasındaki Ölçüt 61 C. Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması Sonucunu Doğurmayan Fesihler 62 1. İşverenin veya İşletmenin İçinde Bulunduğu Mali, Teknik ve İktisadi Nedenler 63 2. İşçinin Mesleki Yetersizliği, Verimsizliği ve Davranışları 66 D. Fesih Hakkının Kötüye Kullanılması Sonucunu Doğuran Fesihler 70 1. İşçinin Sendikal Özgürlüklerden Yararlanması Nedeniyle Fesih 70 2. İşçinin Şikâyete Başvurması Nedeniyle Fesih 78 3. İşçinin Anayasada Güvence Altına Alınan Temel Hak ve Özgürlüklerini Kullanması 80 4. İşçinin Özel Yaşamı ve Meslek Dışı İlişkileri 83 5. İşçinin Yasal Hakkı Doğmadan İşverenin Önlem Alması 90 6. Genel Olarak Hakkın Kötüye Kullanılmasını Oluşturan Diğer Fesih Nedenleri 91 E. İş Sözleşmesini Fesih Hakkının İşçi Tarafından Kötüye Kullanılması 94 Üçüncü Bölüm İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESİH HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI I. KÖTÜNİYET TAZMİNATI 97 A. Genel Olarak Kötüniyet Tazminatı 97 B. Kötüniyet Tazminatına Hak Kazanabilmek İçin Gerekli Şartlar 100 1. 4857 Sayılı Kanun Kapsamında İşçi Olmak 100 2. Belirsiz Süreli İş Sözleşmesine Dayalı Olarak Çalışmak 100 3. İş Sözleşmesinin İşveren Tarafından Feshedilmesi 101 4. İş Sözleşmesini Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanılması 101 5. İşçinin İş Güvencesi Kapsamı Dışında Olması 101 6. İş Sözleşmesini Fesih Hakkının İşveren Tarafından Kötüye Kullanıldığını İspat Etmesi 103 C. Kötüniyet Tazminatında Zamanaşımı 104 D. Kötüniyet Tazminatının Hesaplanması ve Uygulanacak Faiz Türü 104 E. Kötüniyet Tazminatı ile Cezai Şart İlişkisi 106 F. Kötüniyet Tazminatı ile Ayrımcılık Tazminatı İlişkisi 108 G. Kötüniyet Tazminatı ile İhbar Tazminatı İlişkisi 110 H. Kötüniyet Tazminatı ile Haksız Fesih Tazminatı İlişkisi 110 I. Kötüniyet Tazminatında Arabuluculuk Şartı 110 II. SENDİKAL TAZMİNAT 111 A. Sendikal Tazminatın Niteliği ve Koşulları 111 B. Sendikal Tazminatın Hesaplanması ve Uygulanacak Faiz Türü 114 C. Sendikal Tazminatta İspat ve Zamanaşımı 115 D. Sendikal Tazminat ile İş Güvencesi Tazminatı İlişkisi 116 E. Sendikal Tazminat ile Ayrımcılık Tazminatı İlişkisi 116 F. Sendikal tazminat ile Kötüniyet Tazminatı İlişkisi 117 G. Sendikal Tazminatta Arabuluculuk Şartı 118 III. İHBAR TAZMİNATI 118 IV. MADDİ VE MANEVİ TAZMİNAT 121 V. KIDEM TAZMİNATI 123 Sonuç 127 Kaynakça 129
