İşçi Sendikası Yöneticiliği ve Güvenceleri

Av. Ömer BİLGİ

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ5

İÇİNDEKİLER.7

SİMGELER VE KISALTMALAR LİSTESİ13

GİRİŞ.15

BÖLÜM I

SENDİKA VE İÇ ORGANİZASYONU

1.1. SENDİKALARA İLİŞKİN TEMEL KAVRAMLAR

VE İLKELER.17

1.1.1. Sendika Kavramı ve Unsurları .17

1.1.1.1. Sendika Türleri.19

1.1.1.2. Sendikanın Unsurları .23

1.1.1.2.1. Ortak Amaç .23

1.1.1.2.2. Kişi Unsuru .24

1.1.1.2.3. Tüzel Kişilik Unsuru .26

1.1.2. Sendikalara İlişkin İlkeler.27

1.1.2.1. Bağımsızlık İlkesi 27

1.1.2.2. Serbestçe Kurulabilme İlkesi .29

1.1.2.3. Cumhuriyetin Niteliklerine ve Demokrasi

Esaslarına Uygunluk .31

1.2. SENDİKA ÖZGÜRLÜĞÜ .32

1.2.1. Genel Açıklamalar32

1.2.2. Bireysel Sendika Özgürlüğü.33

1.2.2.1. Genel Açıklamalar .33

1.2.2.2. Pozitif (Olumlu) Sendika Özgürlüğü .34

1.2.2.3. Negatif (Olumsuz) Sendika Özgürlüğü .35

İçindekiler

8

1.2.3. Kolektif Sendika Özgürlüğü.36

1.2.4. Sendika Özgürlüğünün Yasal Düzenlemelerle

Korunması 37

1.2.4.1. Sendikal Tazminat .38

1.2.4.2. İdari Para Cezası41

1.2.4.3. Sendikal Hakların Kullanılmasının Engellemesi

Suçu 41

BÖLÜM II

SENDİKA YÖNETİCİLİĞİ

2.1. SENDİKA YÖNETİCİLİĞİ KAVRAMI .45

2.1.1. Genel Açıklamalar45

2.1.2. Sendika Yöneticiliği Türleri.48

2.1.2.1. Profesyonel Yönetici .50

2.1.2.2. Amatör Yönetici 52

2.2. SENDİKA YÖNETİCİSİ OLMA KOŞULLARI.53

2.2.1. Genel Açıklamalar53

2.2.2. Sendikanın Üyesi Olmak55

2.2.2.1. Sendika Üyeliği Şartları.57

2.2.2.1.1. Kanunda Öngörülen Şartlar 57

2.2.2.1.1.1. STİSK’e Göre İşçi Olmak 57

2.2.2.1.1.2. On Beş Yaşını Doldurmuş Olmak60

2.2.2.1.1.3. Fiil Ehliyetine Sahip Olmak.61

2.2.2.1.1.4. İş Kolunda Çalışıyor Olmak.62

2.2.2.1.2. Sendika Tüzüğünde Üyelik İçin Öngörülen

Şartlar65

2.2.2.1.3. Üyelik İşlemleri 66

2.2.3. Kurucular İçin Aranan Şartları Haiz Olmak.68

İçindekiler

9

2.2.3.1. Fiil Ehliyetine Sahip Olmak.69

2.2.3.2. Fiilen Çalışıyor Olmak.70

2.2.3.3. Kanunda Belirtilen Suçlardan Mahkûmiyet

Almamış Olmak71

2.2.4. Sendika Tüzüğünde Yöneticilik İçin Aranan Şartları

Haiz Olmak.72

3. YÖNETİCİ İLE SENDİKA ARASINDAKİ HUKUKİ

İLİŞKİ.74

3.3.1. Sözleşme İlişkisi Teorisi.74

3.3.1.1. Hizmet Sözleşmesi Teorisi 75

3.3.1.2. Vekâlet Sözleşmesi Teorisi77

3.3.2. Sözleşme Dışı Organik Bağ İlişkisi Teorisi .79

BÖLÜM III

SENDİKA YÖNETİCİLİĞİNİN OLUŞUMU VE SONA

ERMESİ

3.1. YÖNETİM KURULU.81

3.1.1. Genel Açıklamalar81

3.1.2. Seçilebilme Yeterliliği ve Seçimi.82

3.1.3. Üyelerinin Görev Süresi .85

3.1.4. Görev ve Yetkileri 86

3.1.5. Toplantı ve Karar Yeter Sayısı .88

3.2. YÖNETİCİNİN HAKLARI.89

3.2.1. Genel Açıklamalar89

3.2.2. Sendika Yöneticisinin Ücret ve Ödenekleri .89

3.2.3. Sendika Yöneticilerinin Sosyal Güvencesi.92

3.3. YÖNETİCİLİK GÖREVİNİN SONA ERMESİ94

3.3.1. Yöneticilik Görevini Sona Erdiren Nedenler .94

İçindekiler

10

3.3.1.1. Ölüm ve Gaiplik 94

3.3.1.2. Ayırt Etme Gücünün Kaybedilmesi.94

3.3.1.3. Sendika Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi.94

3.3.1.4. İşçilik Vasfının Kaybedilmesi .95

3.3.1.5. Üyelikten Çıkma (Çekilme).96

3.3.1.6. Üyelikten Çıkarma (İhraç).98

3.3.2. Yöneticilik Görevini Sona Erdiren Diğer Nedenler.99

3.3.3. Yönetim Kurulunun ve Yöneticinin Sorumluluğu .102

3.3.4. Yönetim Kurulunun İbrası104

3.3.5. Sendika Yöneticisinin Mal Bildiriminde Bulunma

Yükümlülüğü105

BÖLÜM IV

SENDİKA YÖNETİCİSİNİN GÜVENCESİ

4.1. GENEL AÇIKALAMALAR109

4.2. PROFESYONEL SENDİKA YÖNETİCİSİNİN

GÜVENCESİ110

4.2.1. Yararlanabilecek Kişiler.111

4.2.2. Sağlanan Güvenceler112

4.2.2.1. İş Akdinin Askıda Kalması113

4.2.2.2. Kıdem Tazminatı Alma Hakkı.117

4.2.2.3. İşe Geri Dönme Hakkı ve Sonuçları119

4.3. AMATÖR SENDİKA YÖNETİCİNİN GÜVENCESİ124

4.3.1. Yararlanabilecek Kişiler.125

4.3.2. Sağlanan Güvenceler126

4.3.2.1. İş Sözleşmesinin Korunması127

4.3.2.2. İş Sözleşmesinin Feshi Hâlinde Dava Yolu.128

İçindekiler

11

4.3.2.3. İş Yeri Değişikliğine veya Esaslı Değişikliğe

Karşı Güvence.134

SONUÇ139

KAYNAKÇA 143