İşçi Ücreti ve Ödenmesinden Kaynaklanan Hukuki Sorunlar

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 5
Kısaltmalar 13
Birinci Bölüm
İŞVERENİN ÜCRET ÖDEME BORCU
I. GENEL OLARAK 15
II. ÜCRETİN TANIMI 15
III. ÜCRETİN UNSURLARI 17
A. İş Karşılığında Ödenme 17
B. İşveren veya Üçüncü Kişi Tarafından Ödenme 25
C. Para veya Para Değeri Olan Bir Menfaat ile Ödenme 28
IV. ÜCRET ÇEŞİTLERİ 30
A. Asıl Ücret 30
1. İşçinin Temel (Asıl) Ücreti Düşürülemez 31
2. Ayrık Durumlar 36
3. İşçinin Ücretinden Yargı Kararı Olmadan Kesinti ve Mahsup Yapılamaz 39
B. Geniş Anlamda Ücret 40
V. ÜCRETİN TÜRLERİ 42
A. Zamana Göre Ücret 43
1. Saat Ücreti 43
2. Günlük (Gündelik) Ücret 43
3. Haftalık Ücret 44
4. Aylık Ücret 44
B. Akort (Parça Başına) Ücret 49
C. Götürü Ücret 52
D. Yüzde Usulüne Göre Ücret ve Bahşişler 54
1. Yüzde Usulüne Göre Ücret 54
2. Bahşiş 61
E. Primler 65
F. İkramiyeler 85
1. Sözleşmeden Doğan İkramiyeler 86
2. Yasadan Doğan İkramiyeler ve İkramiyelerin Sınırı 94
3. İşverenin Tek Taraflı İradesi ile Ödenen İkramiyeler 109
G. Aracılık (Komisyon–Provizyon) Ücreti 111
H. İşin Sonucundan Pay Alma 112
VI. ÜCRETİN MİKTARI 125
A. Ücretin Belirlenmesi 125
B. Asgari Ücret 143
1. Asgari Ücretin Tanımı ve Kapsamı 143
2. Asgari Ücretin Belirlenmesi 144
3. Asgari Ücret Kararının Hukuki Sonucu 145
VII. ÜCRETİN ÖDENMESİ 154
A. Ücretin Ödeneceği Kişi 154
1. İşçiye Ödeme 154
a. Küçük İşçiye Ödeme 154
b. İşçinin Çalışırken Ölmesi Durumunda Ödeme 156
2. Başkasına Ödeme 160
B. Ücret Ödeme Yeri ve Şekli 161
1. Ücret Ödeme Yeri 161
2. Ücret Ödeme Şekli 166
a. Ücretin Para ile (Nakden) Ödenmesi 166
b. Ücretin Türk Parası ile Ödenmesi 167
c. Ücretin Aynen Ödenmesi 173
C. Ücret Ödeme Zamanı 180
1. Asıl Ücretin Ödenme Zamanı 180
2. Ücret Eklerinin Ödenme Zamanı 184
a. Genel Olarak 184
b. Ayrık Durumlar 184
3. Ücretlerin Ödeme Günü 185
D. Ödeme Zamanı Gelmeden Ücret Ödenmesi 185
1. Sözleşmenin Sona Ermesi 185
a. İş Kanununa Göre 185
b. Deniz İş Kanununa Göre 186
c. Basın İş Kanununa Göre 186
d. Türk Borçlar Kanununa Göre 186
2. Ücret Avansı 186
a. İş Kanununa Göre 186
b. Deniz İş Kanununa Göre 187
c. Basın İş Kanuna Göre 187
ç. Türk Borçlar Kanununa Göre 187
3. Diğer Hususlar 187
VIII. ÜCRETE İLİŞKİN ZAMANAŞIMI 191
A. Genel Olarak 191
B. Zamanaşımının İleri Sürülme Zamanı 199
C. Zamanaşımının Kesilmesi 200
IX. ÜCRETE İLİŞKİN FAİZ 206
A. Genel Olarak 206
B. Faizin Hesaplanması 209
C. İşverenin Temerrüde Düşürülmesi 211
D. Temerrüt İçin İhtara Gerek Olmayan Durumlar 213
E. Temerrüde Düşürmenin Mümkün Olmadığı Durumlar 214
X. ÜCRET ÖDEMESİNİN İSPATI 218
A. Belgeler 218
1. İş Kanunu 218
a. Yazılı Belge 218
b. Ücret Hesap Pusulası 221
c. Banka Ödeme Kaydı 225
ç. Yüzde Defteri 228
2. Basın İş Kanunu 228
a. Ücret Hesap Pusulası 228
b. Banka Ödeme Kaydı 228
3. Deniz İş Kanunu 229
a. Ücret Ödeme Defteri 229
b. Banka Ödeme Kaydı 230
4. Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu 231
a. Ücret Tediye Bordrosu 231
5. Borçlar Kanunu 232
a. Hesap Pusulası 232
b. Banka Ödeme Kaydı 232
6. Vergi Usul Kanunu 233
a. Ücret Bordrosu 233
7. Kamu Kurumu Kayıtları 238
8. Onanmış Mahkeme Kararları 240
9. Türk Ticaret Kanunu 242
a. İşverene Ait Ticari Defterler 242
10. Makbuz 246
11. İbraname 248
a. Tanımı ve Hukuki Niteliği 248
b. İbranamenin Koşulları 248
aa. İbra Sözleşmesinin Yazılı Olarak Yapılmalıdır 250
bb. İbra sözleşmesinin Fesihten En Az Bir Ay Sonra Yapılmalıdır 250
cc. İbra Sözleşmesinde İbra Konusu Alacağın Türünün ve Miktarının Açıkça Belirtilmelidir 252
çç. Ödemenin Hak Tutarına Nazaran Noksansız ve Banka Aracılığıyla Yapılmalıdır 252
c. İbra Sözleşmesinin Yorumu 252
ç. İbranamenin Geçersizliği 253
aa. Genel Olarak 253
bb. Geçersizliği İspatı 255
B. Ücretin Ödendiğinin İspat Yükü 257
1. İşverenin İspat Yükü 257
2. İşçinin İspat Yükü 261
C. Ücret Ödeme Belgelerinin İleri Sürülme Zamanı 264
D. Ücret Ödeme Belgesi Vermemenin Yaptırımı 266
İkinci Bölüm
ÜCRETİN ÖDENMEMESİ ÜZERİNE BAŞVURULABİLECEK HUKUKİ YOLLAR
I. GENEL OLARAK 267
II. İŞ GÖRMEKTEN KAÇINMA HAKKI 267
A. Hukuki Dayanağı 267
B. İş Görmekten Kaçınma Hakkının Koşulları 268
1. Ödenmesi Gereken Bir Ücret Alacağının Varlığı 269
2. Ücretin Gününde Ödenmemesi 275
3. Gecikmenin Mücbir Nedene Dayanmaması 280
4. İş Görmekten Kaçınmanın İşçinin Bireysel Kararı Olması 282
C. İş Görmekten Kaçınabilecek İşçiler 283
1. İşverenin İşçileri 283
2. İşyerinde Çalışan Diğer İşçiler 283
a. Alt İşverenin İşçileri 283
b. Geçici (Ödünç Alınan) İşçiler 284
D. Çalışmaktan Kaçınma Hakkının Sınırları 285
E. İş Görmekten Kaçınma Hakkının Kullanılabileceği Süre 285
F. İş Görmekten Kaçınma Hakkının Kullanım Biçimi 285
1. Hakkın Bireysel Kullanım 285
2. Hakkın Toplu Kullanımı 288
G. Çalışılmayan Süre İçin Ücret İstenip İstenemeyeceği 292
H. İş Görmekten Kaçınmanın Hüküm ve Sonuçları 294
1. İş Görmekten Kaçınmanın Grev Sayılamayacağı 294
2. İşçinin İş Sözleşmesinin Kaçınma Hakkının Kullanılması Nedeniyle Feshedilememesi 294
3. İş Görmekten Kaçınma Hakkını Kullanan İşçinin Yerine İşçi Alınamaması ve İşin Başkasına Yaptırılamaması 297
4. İş Görmekten Kaçınma Süresi İçinde Başka İşte Çalışma 297
5. İş Görmekten Kaçınma Süresinin Kıdeme Bağlı Haklara Etkisi 298
a. Kıdem Tazminatına Etkisi 298
b. Yıllık Ücretli İzin ve Hafta Tatiline Etkisi 299
I. İş Görmekten Kaçınma Hakkının Sona Ermesi 300
1. Ücretin Ödenmesi Sonucu İş Görmekten Kaçınma Hakkının Sona Ermesi 300
2. İş Görmekten Kaçınma Hakkından Vazgeçme 301
3. İş Sözleşmesinin Sona Ermesi ile İş Görmekten Kaçınma Hakkının Sona Ermesi 301
III. AYNEN İFAYI İSTEME HAKKI (EDA DAVASI) 302
A. Dava Açma Hakkı 302
1. Davanın Tarafları 302
a. Davacı 302
b. Davalı 304
2. Görevli ve Yetkili Mahkeme 304
a. Görevli Mahkeme 304
b. Yetkili Mahkeme 304
B. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı Bölge Müdürlüklerine Başvuru Hakkı 306
C. Cebri İcra Yolu ile Takip Hakkı 307
1. İcra Yolu ile Takip 307
a. Genel Haciz Yolu 307
b. İlamlı İcra Yolu 308
c. Rehnin Paraya Çevrilmesi Yolu 308
2. İflas Yolu ile Takip 309
IV. FAİZ İSTEME HAKKI 312
V. İŞÇİNİN HAKLI NEDENLE DERHAL FESİH HAKKI 312
A. İş Kanununa Göre 312
B. Deniz İş Kanununa Göre 319
C. Basın İş Kanununa Göre 321
D. Türk Borçlar Kanununa Göre 326
VI. TAZMİNAT İSTEME HAKKI 326
VII. HAPİS HAKKI 327
A. Hukuki Düzenleme 327
1. Genel Olarak 327
2. Ayrık Durumlar 327
B. Hapis Hakkının Koşulları 327
1. Zilyet Olmak 328
2. Ücret Alacağının Muaccel Olması 328
3. Hapis Hakkı Kullanımının Yasaklanmamış Olması 328
4. Yapılan İşle Bağlantılı Olma 328
C. Hapis Hakkının Kullanılışı ve Hükümleri 329
D. Hapis Hakkının Sona Ermesi 329
VIII. KANUNİ İPOTEK TESCİL HAKKI 329
A. Türk Medeni Kanununa Göre 329
B. Türk Ticaret Kanununa Göre 329
IX. ÜCRET GARANTİ FONU 331
A. Hukuki Düzenleme 331
B. Fondan Yararlanma Koşulları 332
1. İşçinin İşsizlik Sigortası Kapsamındaki İşçilerden Olması 332
2. İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi 332
3. İşçinin Ücret Alacağının Bulunması 333
4. İşçinin Son Bir Yıl İçinde Aynı İşyerinde Çalışması 333
5. İşçinin Başvurusu 334
6. Fonda Para Bulunması 334
Sonuç 335
Kaynakça 337
Av. Kazım Yücel DÖNMEZ’in Yayınları 341
Kavramlar Dizini 343