İşçiyi Sadakat Borcuna Aykırı Davranmaya Yöneltmenin İş Hukuku ve Haksız Rekabet Hukuku Bakımından Sonuçları
Dr. Hamide Merve GÜÇLÜ7
İÇİNDEKİLER
İÇİNDEKİLER5
KISALTMALAR.13
GİRİŞ 15
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞÇİNİN SADAKAT BORCU
1. GENEL OLARAK SADAKAT BORCU KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ, İŞGÖRME
SÖZLEŞMELERİNDE SADAKAT BORCU 17
SADAKAT BORCU KAVRAMI .17
SADAKAT BORCUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ23
III. DİĞER BAZI İŞGÖRME SÖZLEŞMELERİNDE SADAKAT BORCU 28
GENEL OLARAK .28
GENEL HİZMET SÖZLEŞMESİ .29
VEKALET SÖZLEŞMESİ .32
ESER SÖZLEŞMESİ .37
2. SADAKAT BORCUNUN HUKUKİ KAYNAKLARI .40
ULUSAL HUKUKTA40
BORÇLAR KANUNU’NDAKİ DÜZENLEMELER .40
İŞ KANUNLARINDAKİ DÜZENLEMELER40
4857 Sayılı İş Kanunu .40
5953 Sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki
Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun ve 854 Sayılı Deniz İş
Kanunu.43
ULUSLARARASI HUKUKTA 44
GENEL OLARAK .44
ULUSLARARASI BELGELERDE.44
Paris Sözleşmesi.44
Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Sözleşmesi (TRIPS)45
Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) 46
6 İçindekiler
3. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA İŞÇİNİN SADAKAT BORCU 48
İSVİÇRE HUKUKUNDA 48
ALMAN HUKUKUNDA.50
III. İSVEÇ HUKUKUNDA52
İNGİLİZ HUKUKUNDA .53
AMERİKAN HUKUKUNDA .56
4. SADAKAT BORCUNUN TARAFLARI VE KAPSAMI 60
SADAKAT BORCUNUN TARAFLARI .60
İŞÇİ .60
İŞVEREN 64
Kişi Bakımından İşveren .64
Üçlü İş İlişkileri Bakımından İşveren.69
Asıl İşveren-Alt İşveren İlişkisinde.69
Geçici İş İlişkisinde 73
İşyerinin Devri Halinde75
İş Sözleşmesinin Devri Halinde .77
SADAKAT BORCUNUN KAPSAMI 78
GENEL OLARAK .78
SIR SAKLAMA BORCU86
TESLİM VE HESAP VERME BORCU.87
REKABET ETMEME BORCU88
İş Sözleşmesi Devam Ederken Rekabet Etmeme Borcu .88
İş Sözleşmesinin Sona Ermesinden Sonra Rekabet Etmeme Borcu .90
Genel Olarak .90
Rekabet Yasağı Sözleşmesi .91
5. SADAKAT BORCUNUN BAŞLANGICI VE SONA ERMESİ 113
SADAKAT BORCUNUN BAŞLANGICI113
İŞ SÖZLEŞMESİ KURULMADAN ÖNCE113
İŞ SÖZLEŞMESİ KURULDUKTAN SONRA 126
İş Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Ancak İşe Başlamadan Önce .126
İşe Başladıktan Sonra.127
SADAKAT BORCUNUN SONA ERMESİ.129
GENEL OLARAK .129
İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESİH DIŞI SONA ERMESİ 130
Tarafların Anlaşması (İkale) .130
İçindekiler 7
Taraflardan Birinin Ölümü .132
Sözleşmenin Süresinin Dolması .132
İŞ SÖZLEŞMESİNİN FESİHLE SONA ERMESİ .133
Genel Olarak 133
Bildirimli Fesih .134
Bildirimsiz Fesih .139
Haksız Fesih .142
6. İŞÇİNİN SADAKAT BORCUNA AYKIRI DAVRANMASININ SONUÇLARI 144
SADAKAT BORCUNA AYKIRILIĞIN HUKUKİ SONUÇLARI .144
İŞVERENİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ FESHİ.144
ZARARLARIN TAZMİNİ.146
İŞVERENİN ÇALIŞMA BELGESİ VERMESİ 147
SADAKAT BORCUNA AYKIRILIĞIN CEZAİ SONUÇLARI.147
İKİNCİ BÖLÜM
İŞÇİYİ SADAKAT BORCUNA AYKIRI DAVRANMAYA YÖNELTMENİN
İŞ HUKUKU BAKIMINDAN SONUÇLARI
1. GENEL OLARAK149
2. YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN ŞARTLARI .153
GENEL OLARAK 153
İŞÇİ YÖNÜNDEN BULUNMASI GEREKEN ŞARTLAR .153
İŞÇİNİN İŞ KANUNU’NA TABİ OLARAK BİR İŞTE SÜREKLİ İŞ SÖZLEŞMESİYLE
ÇALIŞMASI.153
İŞÇİNİN İŞ SÖZLEŞMESİNİ HAKSIZ VEYA USULSÜZ BİR ŞEKİLDE FESHİ.155
İşçinin İş Sözleşmesini Haksız Feshi155
İşçinin İş Sözleşmesini Usulsüz Feshi .157
İŞİ BIRAKAN İŞÇİNİN YENİ İŞVERENİN YANINDA İŞE GİRMESİ .160
Genel Olarak 160
İşi Bırakma ile Yeni İşverenin İşine Girme Arasında Geçen Sürenin
Yeni İşverenin Sorumluluğunu Etkileyip Etkilemediği Sorunu163
III. YENİ İŞVEREN YÖNÜNDEN BULUNMASI GEREKEN ŞARTLAR .166
GENEL OLARAK .166
İŞÇİNİN BU DAVRANIŞINA YENİ İŞVERENİN SEBEP OLMASI (İŞÇİNİN
AYARTILMASI) .166
YENİ İŞVERENİN İŞÇİNİN BU DAVRANIŞINI BİLEREK ONU İŞE ALMASI 168
8 İçindekiler
YENİ İŞVERENİN DURUMU ÖĞRENDİĞİ HALDE İŞÇİYİ ÇALIŞTIRMAYA
DEVAM ETMESİ.171
Genel Olarak 171
Yeni İşverenin Durumu Öğrendikten Sonra Sorumluluktan
Kurtulup Kurtulamayacağı Sorunu.172
Yeni İşverenin İş Sözleşmesini Hangi Yolla Feshetmesi Gerektiği
Sorunu .173
3. YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 177
GENEL OLARAK.177
YENİ İŞVERENİN İŞÇİNİN DAVRANIŞINA SEBEP OLMASI HALİNDE
SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ .178
III. YENİ İŞVERENİN İŞÇİNİN DAVRANIŞINI BİLEREK ONU İŞE ALMASI HALİNDE
SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ .181
YENİ İŞVERENİN İŞÇİNİN DAVRANIŞINI SONRADAN ÖĞRENMESİNE RAĞMEN
ONU ÇALIŞTIRMAYA DEVAM ETMESİ HALİNDE SORUMLULUĞUN HUKUKİ
NİTELİĞİ .182
YENİ İŞVERENİN BİRLİKTE SORUMLULUĞUNUN HUKUKİ NİTELİĞİ 184
BİRLİKTE SORUMLULUK KAVRAMI 184
MÜTESELSİL SORUMLULUK 186
Genel Olarak 186
İç İlişki ve Rücu.187
4. YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI VE HUKUKİ SONUÇLARI 189
YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNUN KAPSAMI .189
GENEL OLARAK .189
İHBAR TAZMİNATI YÖNÜNDEN SORUMLULUK.192
CEZAİ ŞART YÖNÜNDEN SORUMLULUK195
Genel Olarak Cezai Şart .195
İş Sözleşmelerinde Cezai Şart.198
Yeni İşverenin Cezai Şarttan Sorumlu Olup Olmadığı Sorunu201
REKABET YASAĞI YÖNÜNDEN SORUMLULUK .202
HAKSIZ REKABET YÖNÜNDEN SORUMLULUK .205
BELİRLİ SÜRELİ İŞ SÖZLEŞMESİNİN HAKSIZ FESHİNDEN DOĞAN
SORUMLULUK .206
İHBAR TAZMİNATINI AŞAN MADDİ ZARARDAN SORUMLULUK 208
MANEVİ ZARARDAN SORUMLULUK210
YENİ İŞVERENİN SORUUMLULUĞUNDA ZAMANAŞIMI 212
III. YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNDA İSPAT YÜKÜ213
İçindekiler 9
YENİ İŞVERENİN SORUMLULUĞUNA İLİŞKİN UYUŞMAZLIKLARDA
GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .215
GENEL OLARAK .215
SADECE İŞÇİ ALEYHİNE AÇILAN DAVADA GÖREVLİ VE YETKİLİ
MAHKEME 216
SADECE YENİ İŞVEREN ALEYHİNE AÇILAN DAVADA GÖREVLİ VE YETKİLİ
MAHKEME 218
İŞÇİ İLE BİRLİKTE YENİ İŞVEREN ALEYHİNE AÇILAN DAVADA GÖREVLİ VE
YETKİLİ MAHKEME 219
RÜCU DAVALARINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME .220
DAVA ŞARTI OLARAK ARABULUCULUK .221
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
İŞÇİYİ SADAKAT BORCUNA AYKIRI DAVRANMAYA YÖNELTMENİN
HAKSIZ REKABET HUKUKU BAKIMINDAN SONUÇLARI
1. GENEL OLARAK223
2. HAKSIZ REKABET KAVRAMI, HUKUKİ NİTELİĞİ VE UNSURLARI .224
HAKSIZ REKABET KAVRAMI224
HAKSIZ REKABETİN HUKUKİ NİTELİĞİ.229
III. HAKSIZ REKABETİN UNSURLARI .231
REKABETİN VARLIĞI 231
DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞ VEYA TİCARİ UYGULAMANIN
BULUNMASI 233
DÜRÜSTLÜK KURALINA AYKIRI DAVRANIŞ VEYA TİCARİ UYGULAMANIN
RAKİPLER, TEDARİK EDENLER VE MÜŞTERİLER ARASINDAKİ İLİŞKİLERİ
ETKİLEMESİ .235
ZARAR VEYA ZARAR TEHLİKESİ237
İLLİYET BAĞI 238
3. İŞÇİYİ SADAKAT BORCUNA AYKIRI DAVRANMAYA YÖNELTEREK YAPILAN
HAKSIZ REKABET .239
TÜRK BORÇLAR KANUNU MADDE 57/1 HÜKMÜNE GÖRE YÖNELTME239
GENEL OLARAK .239
HÜKMÜN ŞARTLARI 241
TÜRK TİCARET KANUNU MADDE 54/2 HÜKMÜNE GÖRE YÖNELTME242
GENEL OLARAK .242
HÜKMÜN ŞARTLARI 244
10 İçindekiler
III. TÜRK TİCARET KANUNU MADDE 55/1-b.2 HÜKMÜNE GÖRE YÖNELTME .249
GENEL OLARAK .249
HÜKMÜN ŞARTLARI 249
Yönlendirilen Kişinin İşçi, Vekil Veya Yardımcı Kişi Sıfatına
Sahip Olması 249
Genel Olarak .249
İşçi, Vekil ve Diğer Yardımcı Kişiler Kavramları .249
Yöneltilen Kişilerin İşlerinin İfasında Yükümlülüklerine Aykırı
Davranmaya Yöneltilmesi 256
Yöneltilen Kişilere Yarar Sağlanması veya Önerilmesi .261
Sağlanan Yararın Hakedilmemiş Olması (Rüşvet Kavramı) .261
Yararın İşlerin İfasında Yükümlülüklere Aykırı Davranmaya
Yöneltmeye İlişkin Olması.267
Yararın Önerilmesinin Yeterli Olması270
Yararın Yöneltilen Kişilerin Bizzat Kendilerine Sağlanmasının
Gerekli Olup Olmadığı Sorunu 272
Yöneltenin Kendisine veya Başkasına Çıkar Sağlamaya Çalışması .273
TÜRK TİCARET KANUNU MADDE 55/1-b.3 HÜKMÜNE GÖRE YÖNELTME .275
GENEL OLARAK .275
HÜKMÜN ŞARTLARI 276
Yöneltilen Kişinin İşçi, Vekil veya Yardımcı Kişi Sıfatına Sahip Olması . 276
Üretim ve İş Sırlarını Ele Geçirmeye veya İfşa Etmeye Yönelten
Bir Davranışın Bulunması .277
Genel Olarak .277
Sır Kavramı280
İfşa Etme ve Ele Geçirme Kavramları288
4. İŞÇİYİ SADAKAT BORCUNA AYKIRI DAVRANMAYA YÖNELTMENİN HUKUKİ VE
CEZAİ SONUÇLARI . 291
HUKUKİ SONUÇLAR291
İHTİYATİ TEDBİRLER 291
DAVALAR.294
Genel Olarak 294
Dava Türleri .295
Tespit Davası.295
Önleme (Men) Davası .297
Eski Hale Getirme Davası 300
Tazminat Davası302
İçindekiler 11
Davanın Tarafları .312
Davacılar .312
Davalılar314
Görevli ve Yetkili Mahkeme.318
Görevli Mahkeme .318
Yetkili Mahkeme.322
Mahkeme Kararının İlanı .324
Mahkeme Kararının Üçüncü Kişilere Etkisi 325
Zamanaşımı326
Haksız Rekabete İlişkin Davaların Arabuluculuk Açısından
Değerlendirilmesi 329
CEZAİ SONUÇLAR .332
GENEL OLARAK .332
TÜZEL KİŞİLERİN CEZAİ SORUMLULUĞU .335
SONUÇ .337
KAYNAKÇA .345
