İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Halinde İşçilik Alacaklarının Korunması

İÇİNDEKİLER

TAKDİM v
ÖNSÖZ vii
İÇİNDEKİLER xi
KISALTMALAR CETVELİ xxv
GİRİŞ 29
BİRİNCİ BÖLÜM
İŞVEREN AÇISINDAN ÖDEME GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI VE İŞÇİLİK ALACAKLARININ KAPSAMI
§1. İŞVEREN AÇISINDAN ÖDEME
GÜÇLÜĞÜ KAVRAMI
I. Genel Olarak 33
II. Uluslararası Hukuk ve Mukayeseli Hukukta İşveren
Açısından Ödeme Güçlüğü Kavramı 38
1. Uluslararası Hukukta 38
A. Uluslararası Çalışma Örgütü 38
B. Gözden Geçirilmiş Avrupa Sosyal Şartı 39
C. Avrupa Birliği Hukuku 40
2. Mukayeseli Hukukta 40
III. Türk Hukukunda İşveren Açısından Ödeme Güçlüğü
Kavramı 42
1. Genel Olarak 42
2. İşveren Açısından Ödeme Güçlüğü Halleri 43
A. İşverene Karşı Aciz Vesikası Alınması 43
a. Genel Olarak 43
b. Aciz Vesikasının Çeşitleri ve Alacaklıya
Tanıdığı İmkânlar 46
aa. Kesin Aciz Vesikası 46
aaa. Genel Olarak 46
bbb. Kesin Aciz Vesikasının İşçiye
Tanıdığı İmkânlar 47
bb. Geçici Aciz Vesikası 48
c. Aciz Vesikasının Sicilden Silinmesi 50
B. İşverenin İflas Etmesi 50
a. İflasın Tanımı ve Amacı 50
b. İflas Hukukunun Cebri İcra Hukukundan Farkları 51
c. İflasa Tabi Olanlar 53
aa. Tacirler 53
aaa. Gerçek Kişi Tacirler 53
bbb. Tüzel Kişi Tacirler 54
bb. Tacir Olmadıkları Halde Tacirler
Hakkındaki Hükümlere Tabi Olanlar 55
cc. Tacir Olmadıkları Halde Özel Kanun Hükümlerine Tabi Olanlar 56
aaa. Ticareti Terk Edenler 57
bbb. Kollektif Şirket Ortakları 57
ccc. Komandit Şirket Ortakları 57
ddd. Tereke 58
eee. Karar ve İşlemleri İle Bir Bankanın İflasına Neden Olanlar 58
fff. Konkordato Mühleti Kaldırılan, Konkordatosu Onaylanmayan veya Konkordato Tamamen Feshedilen Borçlular 59
d. İflasın Sebepleri 60
e. İflas Yolları 61
aa. Takipli İflas 61
aaa. Genel İflas Yoluyla Takip 61
bbb. Kambiyo Senetlerine Özgü İflas
Yoluyla Takip 62
bb. Takipsiz İflas 63
aaa. Alacaklının Talebi İle Doğrudan
Doğruya İflas 63
bbb. Borçlunun Talebi İle Doğrudan
Doğruya İflas 65
aaaa. İhtiyari İflas Nedeni 65
aaaaa. Genel Olarak 65
bbbbb. Aciz Haline Düşmek 65
bbbb. Zorunlu İflasNedeni 66
aaaaa. Genel Olarak 66
bbbbb. Borca Batık Olma 67
cc. Terekenin İflas Hükümlerine Göre
Tasfiyesi 70
f. İflasın Hukuki Sonuçları 70
aa. Müflis Bakımından Hukuki Sonuçları 71
aaa. Müflisin Malları Bakımından 71
bbb. Müflisin Tasarruf Yetkisi
Bakımından 73
ccc. Müflis Hakkındaki Bazı Takiplerin Durması ve Düşmesi Bakımından 74
bb. Alacaklılar Bakımından Hukuki Sonuçları 77
g. İflasın Tasfiyesi 80
aa. İflas Masasının Oluşturulması ve İdaresi 80
bb. Masa Mallarının Paraya Çevrilmesi ve
Paraların Paylaştırılması 85
C. İşverenin İflasının Ertelenmesi 86
D. İşverenin Konkordato İlan Etmesi 87
a. Konkordatonun Tanımı 87
b. Konkordatonun Amacı 88
c. Konkordatonun Çeşitleri 89
d. Konkordato Talebi 91
e. Konkordato Talebinin İncelenmesi ve Geçici Mühlet Kararı 93
f. Kesin Mühlet Kararı ve Kesin Mühletin Kaldırılması 95
g. Kesin Mühletin Kaldırılması Kararı 96
h. Konkordatonun Onaylanması veya
Onaylanmaması 97
§2. İŞÇİLİK ALACAKLARININ KAPSAMI
I. Genel Olarak 99
II. Ücret Alacakları 104
1. Temel ücret 104
2. Ücret Ekleri 106
A. Genel Olarak 106
B. İkramiye 109
C. Prim 111
D. Bahşiş 113
E. Kârdan Pay Alma 114
F. Komisyon 115
G. Sosyal Yardımlar 117
H. İlave Tediye Ücreti 119
3. Diğer Ücret Alacakları 122
A. Fazla Çalışma ve Fazla Sürelerle Çalışma Ücreti 122
B. Ulusal Bayram ve Genel Tatil Ücreti 140
C. Hafta Tatil Ücreti 142
D. Yıllık İzin Ücreti 146
E. Boşta Geçen Süre Ücreti 155
F. İşçi Buluşları 160
4. Tazminat Alacakları 165
A. Kıdem Tazminatı 165
B. İhbar Tazminatı 176
C. Kötüniyet Tazminatı 179
D. Sendikal Tazminat 181
E. Ayrımcılık Tazminatı 182
F. İş Güvencesi Tazminatı 186
G. İş Kazası ve Meslek Hastalıkları Nedeniyle
Doğan Maddi ve Manevi Tazminat 188
H. Kişilik Haklarının İhlalinden Doğan Tazminat 190
İKİNCİ BÖLÜM
İŞVERENİN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞMESİ
HALİNDE İŞÇİLİK ALACAKLARININ KORUNMASI
GEREKLİLİĞİ, İŞÇİLİK ALACAKLARINI KORUMA
YÖNTEMLERİ VE KORUMAYA YÖNELİK
DÜZENLEMELER
§1. İŞVERENİN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞMESİ
HALİNDE İŞÇİLİK ALACAKLARININ KORUNMASI GEREKLİLİĞİ VE İŞÇİLİKALACAKLARINI KORUMA YÖNTEMLERİ
I. İşçilik Alacaklarının Korunması Gerekliliği 201
II. İşçilik Alacaklarını Koruma Yöntemleri 204
§2.İŞVERENİN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞMESİ
DURUMUNDA İŞÇİLİK ALACAKLARININ
KORUNMASINA YÖNELİK ULUSLARARASI HUKUK
ve MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER
I. Uluslararası Hukuk 207
1. Genel Olarak 207
2. Birleşmiş Milletler 209
A. İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi 209
B. Ekonomik, Kültürel ve Sosyal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşme 210
C. Uluslararası Çalışma Örgütü 212
a. Genel Olarak 212
b. Philadelphia Bildirisi 215
c. Ücretin Korunması Hakkındaki 95 Sayılı
Sözleşme 216
d. Ücretlerin Korunmasına Yönelik 85 Sayılı
Tavsiye Kararı 217
e. İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi
Durumunda İşçilik Alacaklarının Korunmasına İlişkin 173 Sayılı Sözleşme 218
f. İşçilik Alacaklarının Korunmasına İlişkin
180 Sayılı Tavsiye Kararı 220
g. Bir Amme Makamı Tarafından Yapılan Mukavelelere Konulacak Çalışma Şartlarına Müteallik 94 Sayılı Sözleşme 222
3. Avrupa Konseyinin Gözden Geçirilmiş Avrupa
Sosyal Şartı 223
4. Avrupa Birliği Hukuku 225
A. Genel Olarak 225
B. Avrupa Birliği Hukukunun İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi Durumunda İşçilik Alacaklarının Korunmasına İlişkin2008/94 Sayılı Direktifi 226
II. Mukayeseli Hukuktaki İşverenin Ödeme Güçlüğüne
Düşmesi Durumunda İşçilik Alacaklarının
Korunmasına Yönelik Düzenlemeler 231
1. Genel Olarak 231
2. İngiltere Hukuku 231
3. Avusturya Hukuku 232
4. İsveç Hukuku 233
5. Danimarka Hukuku 234
6. Fransa Hukuku 234
7. Kanada Hukuku 237
8. Almanya Hukuku 238
§3. İŞVERENİN ÖDEME GÜÇLÜĞÜNE DÜŞMESİ DURUMUNDA İŞÇİLİK ALACAKLARININ
KORUNMASINA YÖNELİK TÜRK HUKUKUNDAKİ DÜZENLEMELER
I. Genel Olarak 239
II. İmtiyazlı Koruma 239
1. İmtiyazlı Korumanın Tanımı, Hukuki Niteliği
ve Amacı 240
A. İmtiyazlı Korumanın Tanımı ve Hukuki Niteliği 240
B. İmtiyazlı Korumanın Amacı 240
2. İmtiyazlı Koruma Yönteminin Kapsamı 241
A. Genel Olarak 241
B. İmtiyazlı Koruma Kapsamındaki Alacaklar ve
İmtiyazlı Korumaya Yönelik Düzenlemeler 241
a. Sıra Cetveli Kavramı 241
b. Sıra Cetvelinin İcra ve İflas Hukuku
Yönünden Farklılıkları 242
c. İmtiyazlı Koruma Kapsamındaki
Alacaklardan Önce Gelen Alacaklar 244
aa. Satış Masrafları İle Masa Alacakları 244
bb. Rehinli Alacaklar 247
cc. Malın Aynından Doğan Amme
Alacakları 247
d. İmtiyazlı Koruma Kapsamındaki Alacaklar 249
aa. İşçilik Alacaklarının İmtiyazlı
Korunması 249
aaa. İşçilik Alacaklarının İmtiyazlı Korumasının Tarihsel Gelişimi 249
aaaa. 2004 Sayılı İcra ve İflas
Kanunu 249
bbbb. 3890 Sayılı İcra ve İflas
Kanununun Bazı Maddelerini Değiştiren Kanun Dönemi 251
cccc. 3222 Sayılı İcra ve İflas
Kanununun Bazı Maddelerinin Değiştirilmesine ve 3182 Sayılı Bankalar Kanununun 92, 93 ve 94 üncü Maddeleri İle Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 500 üncü Maddesinin Yürürlükten Kaldırılmasına Dair Kanun
Dönemi 251
dddd. 4949 Sayılı İcra ve İflas Kanununda Değişiklik Yapılmasına
Dair Kanun Dönemi 252
bbb. İmtiyazlı Korunan İşçilik Alacaklarının Kapsamı 253
aaaa. İflasın Açılmasından Önceki Bir Yıllık Döneme Dayanan Kıdem veİhbar Tazminatı Dâhil
Alacaklar 253
aaaaa. İşçilerin İş İlişkisine Dayanan Kıdem ve İhbar Tazminatı Dâhil Alacaklarının Bulunması 253
bbbbb. İflasın Açılmasından
Önceki Bir Yıllık Dönem İçinde Tahakkuk Etmiş Olması 256
bbbb. İflas Nedeniyle İş İlişkisinin
Sona Ermesi Üzerine Ödenmeyen Kıdem ve İhbar Tazminatı Alacakları 258
aaaaa. Genel Olarak 258
bbbbb. İflas Nedeniyle İş
İlişkisinin Sona Ermesi Kavramı 258
ccccc. İflas Nedeniyle İş
İlişkisinin Sona Ermesi Üzerine İmtiyazlı Koruma Kapsamındaki Alacaklar 261
ccc. İşçilik Alacaklarının İmtiyazlı Korunmasına Yönelik Düzenlemelerin Değerlendirilmesi 263
bb. Diğer İmtiyazlı Alacaklar 265
aaa. Birinci Sıradaki Diğer İmtiyazlı
Alacaklar 265
bbb. İkinci Sıradaki İmtiyazlı Alacaklar 265
ccc. Üçüncü Sıradaki İmtiyazlı Alacaklar 266
e. Diğer Adi Alacaklar 266
III. Fon Vasıtasıyla Koruma 267
1. Genel Olarak 267
2. Ücret Garanti Fonu 268
A. Tanımı 268
B. Fonun Kurumsal Yapısı 269
C. Fonun Kapsamı 270
D. Fonun Finansmanı ve Prim Oranları 271
E. Fondan Yararlanma Koşulları 273
a. İşverenin Ödeme Güçlüğüne Düşmesi 273
b. İşsizlik Sigortası Kanununa Göre Sigortalı
Sayılan İşçilerden Olması 274
c. İşçinin Son Bir Yıl İçinde Aynı İşyerinde
Çalışmış Olması 275
d. Ödenmeyen Ücret Alacağının Bulunması 278
e. İşçi Alacağı Belgesi ile Birlikte Kuruma
Başvuru 280
F. Kurum Tarafından Yapılacak Ödeme ve Bildirim 283
G. Kurumun İşverene Rücu Hakkı 284
3. Kıdem Tazminatı Fonu 286
A. Genel Olarak 286
B. Kıdem Tazminatı ve Kıdem Tazminatı Fonu İle
İlgili Çalışmalar 287
a. Genel Olarak 287
b. Kıdem Tazminatı İle İlgili Çalışmalar 290
c. Kıdem Tazminatı Fonu İle İlgili Çalışmalar 291
C. Fon Kurulması Konusunda Tarafların Görüşleri 295
a. İşçi Tarafı 295
b. İşveren Tarafı 296
D. Kıdem Tazminatının Fon Kapsamında Ödenmesine İlişkin Türkiye Noterler Birliği Uygulaması 297
E. Kıdem Tazminatı Fonunun İşçilik Alacaklarının Güvencesi Yönünden Değerlendirilmesi ve
Çözüm Önerileri 299
IV. Diğer Yöntemler İle Koruma 303
1. Genel Olarak 303
2. İcra ve İflas Hukukunda 304
A. Genel Olarak 304
B. Haciz Halinde 305
a. İşçinin ve Üçüncü Kişilerin, İşverene
Haciz İşlemi Uygulaması Halinde İşçilik Alacaklarının Korunması 305
b. Hacze İştirak 306
aa. Genel Olarak 306
bb. Hacze İştirak 308
aaa. Tanımı 308
bbb. Türleri 308
ccc. Hacze Adi İştirakten Yararlanma
Şartları 310
aaaa. Takip Yapmış Olma Şartı 310
bbbb. Öncelik Şartı 311
cccc. Belge İle İspat Şartı 313
dddd. Süre Şartı 314
ddd. Hacze Adi İştirakin Usulü 314
cc. Hacze İştirakin İşçilik Alacakları
Yönünden Değerlendirilmesi 315
C. Konkordato Halinde 318
3. İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda 321
A. Genel Olarak 321
B. Kamu Makamlarının ve Asıl İşverenlerin Hak Edişlerinden Ücret Kesme Yükümlülüğü İle
Getirilen Güvence 322
a. Genel Olarak 322
b. Kamu İşverenlerinin Müteahhit İşçilerin İşçilik Alacaklarının Korunması Yönünden
Sorumluluğu 323
c. Devir, Haciz ve İcra Takiplerinin Varlığı
Halinde İşçilik Alacaklarının Korunması 329
d. İşverenin İşyerinde Bulunan Mallarının Haczi Halinde İşçilik Alacaklarının Korunması 330
e. Asıl İşverenlerin Alt İşveren İşçilerinin
Ücretine Karşı Sorumluluğu 331
C. İş Görmekten Kaçınma Hakkı 332
a. Genel Olarak 332
b. İş Görmekten Kaçınma İçin Gerekli Koşullar 334
aa. Ödenmeyen Ücret Alacağının Varlığı 334
bb. Ödenmeyen Ücretin Yirmi Günden
Fazla Gecikmesi 336
cc. İş Görmekten Kaçınmaya Dair İşçinin
Kararının Kişisel Olması 338
c. İş Görmekten Kaçınılması Durumunda Çalışılmayan Süreye İlişkin Hukuksal
Durum 340
D. İş Sözleşmesinin Haklı Nedenle Feshi 345
E. İş Sözleşmesinin Askıya Alınması 349
a. Genel Olarak 349
b. Koşulları 351
aa. İfa veya İfayı Kabulün İmkânsız veya Beklenilemez Olması 352
bb. İfa İmkânsızlığının Geçici Olması 353
cc. İmkânsızlığın Borçluya Yüklenememesi 354
dd. İfa Zamanının Esaslı Olmaması 355
c. Ücretsiz İzin 356
aa. Uygulama Usul ve Esasları 356
bb. Etkileri 359
aaa. Ücret ve Diğer Ödemelere 359
bbb. Kıdeme 362
ccc. İş Sözleşmesinin Feshine 364
d. Sona Ermesi 365
F. Kısa Çalışma ve Kısa Çalışma Ödeneği 366
a. Kısa Çalışma 366
aa. Genel Olarak 366
bb. Kavramı 368
cc. Benzer Çalışma Türlerinden Farklılıkları 370
aaa. Kısa Çalışma ve Kısmi Süreli
Çalışma 371
bbb. Kısa Çalışma ve Ücretsiz İzin 372
ccc. Kısa Çalışma ve Telafi Çalışması 373
dd. Koşulları 375
aaa. Genel Ekonomik, Sektörel,
Bölgesel Kriz ile Zorlayıcı Nedenin Ortaya Çıkması 375
bbb. Çalışma Süresinin Geçici Olarak
Önemli Ölçüde Azaltılması, İşyerindeki Faaliyetin Kısmen veya Tamamen Durması 377
ee. Talebi ve Bildirimi 380
ff. İşverenin Talebinin Uygunluğu 381
gg. Sigortalılık Durumu 384
hh. Kısa Çalışmanın Etkileri 385
aaa. Genel Olarak 385
bbb. İş Hukuku Bakımından 386
aaaa. İş sözleşmelerine 386
bbbb. İş Sözleşmelerinin Sona
Ermesine ve Feshe 387
cccc. Kıdeme 391
dddd. Yıllık Ücretli İzin Günlerine 391
ccc. Toplu İş Hukuku Bakımından 391
aaaa. Sendika üyeliğine 391
bbbb. Üyelik ve Dayanışma
Aidatlarına 392
cccc. Toplu İş Sözleşmesindeki
Haklara 393
dddd. Toplu İş Sözleşmesi
Prosedürüne 393
ddd. Sosyal Güvenlik Hukuku
Bakımından 394
aaaa. Sigorta primlerine 394
bbbb. Sigortaya Bildirime 396
cccc. Hizmet Borçlanmasına 397
b. Kısa Çalışma Ödeneği 398
aa. Genel Olarak 398
bb. Koşulları 399
cc. Uygulama Usul ve Esasları İle
Hesaplanması 403
aaa. Uygulama Usul ve Esasları 403
bbb. Hesaplanması 406
aaaa. İşyerindeki Faaliyetin
Kısmen veya Tamamen
Durması Halinde 406
bbbb. İşyerindeki Haftalık Çalışma Süresinin Önemli Ölçüde Azaltılması Halinde 411
4. Medeni Hukukta 416
A. Hapis Hakkı 416
a. Genel Olarak 416
b. Hapis Hakkının Koşulları ve Uygulanacak Hükümler 417
B. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılması 419
a. Genel Olarak 419
b. Tüzel Kişilik Perdesinin Kaldırılmasının
Hukuki Dayanağı 421
SONUÇ 426
KAYNAKÇA 445