İşverenin Yönetim Hakkı

İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar 15
GİRİŞ 19
BİRİNCİ BÖLÜM:
GENEL OLARAK YÖNETİM HAKKI
§1. YÖNETİM HAKKI KAVRAMI, YÖNETİM HAKKININ HUKUKSAL DAYANAĞI VE NİTELİĞİ 23
I. YÖNETİM HAKKI KAVRAMI 23
A. Genel Olarak 23
1. Yönetim Düşüncesinin ve Uygulamalarının Gelişimi 23
2. Yönetim Yaklaşımları 26
a. Klasik Yönetim Yaklaşımı 26
b. Neo Klasik Yönetim Yaklaşımı 27
c. Modern Yönetim Yaklaşımı 28
d. Post Modern Yönetim Yaklaşımı 28
B. İş Hukuku Açısından Yönetim Hakkı 29
II. YÖNETİM HAKKININ HUKUKSAL DAYANAĞI 36
A. Mülkiyet Hakkına Dayandıran Görüş 36
B. Girişimcinin Taşıdığı Rizikolara Dayandıran Görüş 37
C. İş İlişkisinin Niteliğine Dayandıran Görüş 39
D. İşletme Kurumu Yaklaşımı 40
E. Kanuna Dayandıran Görüş 42
F. İş Sözleşmesine Dayandıran Görüş 45
III. YÖNETİM HAKKININ HUKUKSAL NİTELİĞİ 48
A. Egemenlik Hakkı (Mutlak Hak) 49
B. Talep Hakkı (Nispi Hak) 50
C. Yenilik Doğuran Hak 51
§2. YÖNETİM HAKKININ KULLANIMINDA YETKİLİ KİŞİLER VE BU KAPSAMDA KULLANILAN HAKLAR 54
I. YÖNETİM HAKKININ KULLANIMINDA YETKİLİ KİŞİLER 54
A. İşveren 54
1. Genel Olarak 54
2. İşverenin Tespiti 55
a. Kanunlar Bakımından 55
b. Soyut–Somut İşveren Ayrımı 59
3. İşverenin Birden Çok Olması 63
a. Birlikte İşverenlerin Yönetim Hakkını Kullanımı 63
b. Asıl İşveren–Alt İşveren İlişkisinde Yönetim Hakkının Kullanımı 65
aa. Genel Olarak 65
bb. Asıl İşveren ve Alt İşverenin Yönetim Hakkını Kullanımı 67
c. Geçici İş İlişkisinde Yönetim Hakkının Kullanımı 80
aa. Genel Olarak 80
bb. Genel Anlamda Geçici İş İlişkisinde (Meslek Edinilmemiş Geçici İş İlişkisi) Yönetim Hakkının Kullanımı 80
cc. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinde Yönetim Hakkının Kullanımı 96
B. İşveren Vekili 104
1. Genel Olarak 104
2. İşveren Vekilinin Yönetim Hakkını Kullanımı 105
C. İş Kanunu Haricindeki Mevzuat Kapsamında İşveren Vekilinin Yönetim Hakkını Kullanımına İlişkin Düzenlemeler 110
II. YÖNETİM HAKKI KAPSAMINDA KULLANILAN HAKLAR 115
A. Talimat Verme Hakkı 115
1. Talimatların Çeşitleri 117
a. Ulaşılmak İstenen Sonuç Bakımından 117
aa. İşin Yürütümüne İlişkin Talimatlar 117
aaa. İşin Görülmesine İlişkin Talimatlar 119
bbb. İşin İfa Edileceği İşyerine İlişkin Talimatlar 126
ccc. İşin İfa Edileceği Zamana İlişkin Talimatlar 127
bb. İşçinin İşyerindeki Davranışlarına İlişkin Talimatlar 129
b. Etki Alanı Bakımından Talimatlar 133
aa. Bireysel Talimatlar 133
bb. Genel Talimatlar 135
2. Talimatların Çatışmaları 136
3. Talimatların Yetersizliği 139
4. Talimatların Hukuka Uygunluğu 140
a. Hukuka Uygun Talimatlar 140
aa. İşçinin Hukuka Uygun Talimatı Yerine Getirmesi 140
bb. İşçinin Hukuka Uygun Talimata Aykırı Davranması 142
b. Hukuka Aykırı Talimatlar 146
aa. İşçinin Hukuka Aykırı Talimatı Yerine Getirmesi 146
bb. İşçinin Hukuka Aykırı Talimata Uymaması 149
B. Disiplin Cezası Verme Hakkı 153
1. Disiplin Cezalarının Hukuki Niteliği ve Yönetim Hakkı ile İlişkisi 153
2. Hukukumuzda Disiplin Cezaları Uygulamasının İşverenin Yönetim Hakkına Yansımaları 158
§3. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI İLE İŞÇİNİN BORÇLARI ARASINDAKİ İLİŞKİ 168
I. GENEL OLARAK 168
II. İŞÇİNİN İŞ GÖRME BORCU VE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI 169
A. İş Görme Borcunun İfası 170
B. İş Görme Borcunun Devrinde İşin İfası–İşçinin Değişmesi 175
C. İş Görme Borcunun Yerine Getirilmesini İsteme Hakkının Devri–İşverenin Değişmesinde Yönetim Hakkı 176
1. İşverenin Ölümü Halinde İş Görme Borcunun İfası 177
2. İşyerinin veya Bir Bölümünün Devri Sonucunda İş Görme Borcunun İfası 178
3. İş Sözleşmesinin Devri Sonucunda İş Görme Borcunun İfası 183
D. İş Görme Borcunu Talep Hakkının Geçici Devri– Geçici (Ödünç) İş İlişkisi 186
1. Genel Anlamda Geçici İş İlişkisinde (Meslek Edinilmemiş Geçici İş İlişkisi) İş Görme Borcunun İfası 190
2. Mesleki Anlamda Geçici İş İlişkisinde İşçinin İş Görme Borcunun İfası 192
III. İŞÇİNİN İŞVERENİN EMİR VE TALİMATINA UYMA (İTAAT) BORCU VE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI 198
IV. İŞÇİNİN SADAKAT BORCU VE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI 203
İKİNCİ BÖLÜM:
YÖNETİM HAKKININ UYGULAMA ALANI
§1. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI KAPSAMINDA ÇALIŞMA KOŞULLARI 211
I. GENEL OLARAK 211
II. ÇALIŞMA KOŞULLARI 219
A. Çalışma Koşulu Kavramı 219
B. Çalışma Koşullarının Düzenlenmesi 223
III. ÇALIŞMA KOŞULLARININ DEĞİŞTİRİLMESİ 228
A. Genel Olarak 228
B. Çalışma Koşullarında Esaslı Olan ve Olmayan Değişiklikler 230
C. Çalışma Koşullarında Esaslı Değişiklikler ve İşverenin Yönetim Hakkı 241
1. Ücret Değişikliği 241
2. İşin Niteliğinde Değişiklik 250
3. İşyerinde Değişiklik 257
4. Çalışma Süresinde ve Saatlerinde Değişiklik 265
D. Çalışma Koşullarının İşverenin Yönetim Hakkı Kapsamında Değiştirilmesi (Genişletilmiş Yönetim Hakkı) 272
1. Genel Olarak 272
2. İşverene Çalışma Koşullarında Değişiklik Yapma Yetkisi Veren Kayıtlar: Değişikliği Saklı Tutma Kayıtları 274
a. Genel Olarak 274
b. Değişikliği Saklı Tutma Kayıtlarının Türleri 277
aa. Yönetim Hakkını Genişleten Kayıtlar 277
bb. Geri Alma Kaydı 280
cc. Bağlayıcı Olmama Kaydı 281
dd. Belirli Süre ve Şarta Bağlama Kayıtları 282
ee. Toplu İş Sözleşmesine Atıf Kaydı 283
3. İşverene Çalışma Koşullarında Değişiklik Yetkisi Veren Kayıtların Geçerliliği 284
4. Değişiklik Kayıtlarının Saklı Tutulmasının Sınırları 289
5. Değişiklik Kaydının Genel İş Koşulu Olması Durumu 291
6. Değişiklik Kayıtlarının Denetimi 298
7. Değişiklik Kaydına İlişkin Haller 308
a. Ücrete İlişkin Değişiklik Kayıtları 308
b. İşin Niteliğine İlişkin Değişiklik Kayıtları 316
c. Çalışma Süresine ve Saatine İlişkin Değişiklik Kayıtları 321
d. İşyerine İlişkin Değişiklik Kayıtları 330
§2. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI KAPSAMINDA İŞİN DÜZENLENMESİ 339
I. GENEL OLARAK 339
II. ÇALIŞMA SÜRELERİNİN DÜZENLENMESİNDE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI 340
A. Çalışma Süresi Kavramı ve Çalışma Süresinden Sayılan Süreler 340
1. Haftalık Çalışma Süresi ve Denkleştirme Süresi Uygulaması 342
2. Günlük Çalışma Süresi 348
B. Çalışma Sürelerinin Düzenlenmesine İlişkin Durumlar 353
1. Fazla Çalışma ve Çeşitleri 353
a. Olağan Nedenlerle Fazla Çalışma 354
b. Zorunlu Nedenlerle Fazla Çalışma 367
c. Olağanüstü Nedenlerle Fazla Çalışma 369
d. Fazla Sürelerle Çalışma 371
2. Özel Bazı Çalışma Şekillerinde Çalışma Süreleri 372
a. Nitelikleri Bakımından Haftalık İşgünlerine Bölünemeyen İşlerde Çalışma Süreleri 372
b. Sağlık Kuralları Bakımından Günde Ancak Yedibuçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşlerde Çalışma Süreleri 373
c. Gece Çalışması ve Postalar Halinde Çalışma 373
d. Hazırlama, Tamamlama ve Temizleme İşleri 381
3. Telafi Çalışması 382
III. DİNLENME SÜRELERİNİN DÜZENLENMESİNDE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKI 391
A. Genel Olarak 391
B. Ara Dinlenmesi 392
C. Hafta Tatili 397
D. Ulusal Bayram ve Genel Tatiller 399
E. Yıllık Ücretli İzin 401
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM:
YÖNETİM HAKKININ SINIRLARI
§1. GENEL OLARAK İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ SINIRLANDIRILMASI GEREĞİ 419
§2. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ EŞİT DAVRANMA İLKESİ KAPSAMINDA SINIRLARI 423
I. GENEL OLARAK 423
II. EŞİT DAVRANMA İLKESİ VE İŞVERENİN EŞİT DAVRANMA BORCU 423
III. ULUSLARARASI BELGELER VE AB DİREKTİFLERİNDE EŞİTLİK İLKESİNE İLİŞKİN BAZI DÜZENLEMELER 429
IV. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ EŞİT DAVRANMA İLKESİ ÇERÇEVESİNDE DEĞERLENDİRİLMESİ 437
§3. İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ İŞÇİNİN KİŞİLİK HAKLARI KAPSAMINDA SINIRLARI 455
I. GENEL OLARAK KİŞİLİK HAKLARININ İŞÇİ–İŞVEREN ARASINDAKİ İŞ İLİŞKİSİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 455
II. İŞÇİNİN ONUR VE SAYGINLIĞININ KORUNMASI KAPSAMINDA CİNSEL VE PSİKOLOJİK TACİZ OLGUSU VE İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ SINIRLARI 465
A. Genel Olarak 465
B. Psikolojik Taciz ve İşverenin Yönetim Hakkı Arasındaki İlişki 469
1. İşyerinde Psikolojik Taciz Kavramı 469
2. Uluslararası Belgelerde ve Türk Hukukunda Psikolojik Tacize İlişkin Düzenlemeler 478
3. Yönetim Hakkının Kötüye Kullanılması Açısından Psikolojik Taciz 490
C. Cinsel Taciz ve İşverenin Yönetim Hakkı Arasındaki İlişki 503
1. İşyerinde Cinsel Taciz Kavramı 503
2. Uluslararası Belgelerde ve Türk Hukukunda Cinsel Tacize İlişkin Düzenlemeler 505
3. Yönetim Hakkının Kötüye Kullanılması Açısından Cinsel Taciz 518
III. İŞÇİNİN ÖZEL YAŞAM ALANININ KORUNMASI KAPSAMINDA İŞVERENİN YÖNETİM HAKKININ SINIRLARI 523
A. Genel Olarak 523
B. İşçiye İlişkin Kişisel Veriler Bakımından 525
1. Kişisel Verilerin Korunması Hakkında Uluslararası Belgelerde Yer Alan Önemli Bazı Düzenlemeler 525
2. İş İlişkisinin Kurulması Aşamasında Elde Edilen Kişisel Veriler 527
3. İşçiye İlişkin Kişisel Verilerin Korunması ve Kullanımı 534
C. İşçinin Üstünün ve Eşyalarının Aranması Bakımından 545
D. İşçinin İletişim Araçlarını Kullanımı Bakımından 562
E. İşçinin İzlenmesi ve Gözetlenmesi Bakımından 584
1. Genel Olarak 584
2. İşçinin Kullandığı Elektronik İletişim Araçlarının İzlenmesi ve Gözetlenmesi 588
3. İşçinin Elektronik ve Görsel Araçlarla İzlenmesi ve Gözetlenmesi 611
F. İşçinin İşyerindeki Bazı Davranışları Bakımından 616
1. İşçinin Tütün Ürünleri Kullanımı 616
2. İşçinin Dış Görünümü ve Kıyafetleri 619
G. İşçinin İşyeri Dışındaki Özel Yaşam Alanı Bakımından 628
H. İşçinin Din ve Vicdan Özgürlüğü Bakımından 630
I. İşçinin Düşünce ve İfade Özgürlüğü Bakımından 642
İ. İşçinin Yerleşme ve Seyahat Özgürlüğü Bakımından 653
SONUÇ 655
Kaynakça 667
Kavram Dizini 719