Jürgen Habermas hakkındaki çalışmalarıma 2010’lu yıllarda Türkiye’de gerçekleşen bazı toplumsal gelişmeler için yaptığım gözlemler sonucunda ilgi duymaya başladım. Özellikle 2013 yılında “Law and Society Association” tarafından organize edilen yıllık konferansa, “değerler ve dönüşüm” hakkında bildiri örneği hazırlayıp gönderdikten sonra, bu bildiriyi 30 Mayıs 2013 tarihinde Boston kentinde (ABD) sunma imkânına eriştim. Birkaç ay sonrasında da Kasım 2013 gibi, bu bildiri “Glocalism” dergisinde makale olarak yayınlandı.1 O günlerde başlayan Jürgen Habermas çalışmalarım, günümüze kadar farklı aşamalarla gelişerek sürekli devam etti.
Jürgen Habermas’ın “hukuk ve demokrasi” hakkındaki görüşlerini Türkiye odaklı yaptığım çalışmalar doğrultusunda şekillendirdim. Özellikle Avrupa Birliği adaylığı çerçevesinde ele aldığım Habermas’ın fikirlerini, farklı aşamalarla inceledim. Çok kapsamlı olan bu çalışmanın en zor tarafı, bir hayli karmaşık olan bir kuramı anlaşılır bir şekilde ifade edebilmekti. Habermas’ın kuramının ağırlıklı olarak felsefi yönü olmasına rağmen, sosyolojik ve psikolojik yönleri de bulunmaktadır.
Her felsefe kuramında olduğu gibi Jürgen Habermas’ın kuramında da ortaya çıkan soyut kavramlar, uygulama aşamasında canlanmaktadır. Ancak bu kitapta, ağırlıklı olarak Habermas’ın soyut kuramını açıklamanın daha uygun olacağına karar verdim. Çünkü öncelikle oluşan bu soyut kavramların detaylı bir şekilde açıklanıp daha anlaşılır hale gelmesini hedefledim. Ve bu yüzden de kitabın son bölümünde ele almayı düşündüğüm Türkiye özelindeki analizlerimi bu kitaptan çıkartarak ilerleyen günlerde sadece bir makale olarak yayınlamasının daha uygun olacağına karar verdim.
Bu kitabı yazarken yaşadığım en büyük zorluk sade bir Türkçe ile kavramları doğru aktarabilmek ve anlaşılır bir metin ortaya koyabilmekti. Felsefi olarak kavramlaştırılan konuları aktarırken, herkesin kolay anlayabileceği bir hale dönüştürmek oldukça uzun zamanımı aldı.
1 YAYLALI, ‘VALUES, LAW AND “DISCURSIVE THEORY”’.
Bu kitapla ulaşmak istediğim amaç Jürgen Habermas’ın kuramını sadece aktarmak değil, eleştirisel boyutta içselleştirilmesini sağlamaktır. Bir başka deyişle Habermas’ın kuramının Türk toplumunda uygulanabilirliğini sınamak ve bir bilinç oluşturmayı hedefledim. Her felsefi kuramın pratikte uygulanması mümkün olmayabilir ancak burada önemli olan konu bu kavramları anlamak, içselleştirmek ve sonunda da ortaya topluma uygun bir sonuç çıkartmaktır. Umuyorum ki bu kitapla bu hedefime bir adım daha ulaşmış bulunmaktayım.
Sonuç olarak bu kitabın farklı yazım aşamalarında bana destek olan öncelikle eşime çok teşekkür ederim. Gösterdiği sabır ve desteğiyle her zaman benim yanımda olmuştur. Ayrıca asistanım Nurhayat Özcan ile öğrencilerimden Gökhan Ak ve Burak Saygılı’ya yardımlarından dolayı teşekkür ederim
