Kambiyo Senetlerinde Bedelsizliğe Dayanan Menfi Tespit Davası ve Bedelsiz Senedi Kullanma Suçu
Av. Deniz Gür Doğan Arabulucu, LL.M
- | Kambiyo Senetlerinde Bedelsizlik Türleri |
- | Bedelsizliğin Defi Olarak ileri Sürülmesi |
- | Bedelsizlik Nedeniyle Açılan Menfi Tespit Davalarındı İspit Yükü V§ Araçları |
- | Menfi Tespit Davasının İstirdat Davasına Dönüşmesi |
- | Menfi Tespit Davası – Kıymetli Evrakın Ziyaı – İptali Davası Farktan |
- | Bedelsiz Senedin Kullanılması Suçunda Kovuşturma ve Yaptırım |
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Teşekkür 7
Önsöz 9
Özet 11
Kısaltmalar 19
Giriş 23
Birinci Bölüm
KAMBİYO SENEDİ KAVRAMI
1.1. GENEL OLARAK 27
1.2. KIYMETLİ EVRAK KAVRAMI 28
1.3. KAMBİYO SENEDİ KAVRAMI 30
1.3.1. Tanımı 30
1.3.2. Kambiyo Senetlerinin Ortak Özellikleri 31
1.3.3. Türleri 34
1.3.3.1. Poliçe 35
1.3.3.1.1. Hukuki ve İktisadi Niteliği 35
1.3.3.1.2. Şekli Unsurları 36
1.3.3.1.3. Kabul Beyanı ve Sorumlulukları 39
1.3.3.2. Bono 40
1.3.3.2.1. Hukuki ve İktisadi Niteliği 40
1.3.3.2.2. Şekli Unsurları 41
1.3.3.3. Çek 45
1.3.3.3.1. Hukuki ve İktisadi Niteliği 45
1.3.3.3.2. Şekli Unsurları 46
1.3.4. Kambiyo Taahhüdü 49
İkinci Bölüm
KAMBİYO SENETLERİNDE
BEDELSİZLİK
2.1. BEDEL VE BEDELSİZLİK TERİMLERİNİN ANLAMLARI 55
2.2. KAMBİYO SENETLERİNDE BEDELSİZLİK KAVRAMI 56
2.3. BEDELSİZLİK TÜRLERİ 56
2.3.1. Tarafların Bedelsizlik Konusunda Bir Anlaşma Yapmamış Olması 57
2.3.1.1. Başta Mevcut Bedelsizlik Halleri 57
2.3.1.1.1. İrade Bozuklukları 57
2.3.1.1.2. Aşırı Yararlanma 59
2.3.1.1.3. Ehliyetsizlik 60
2.3.1.1.4. Temel Borç İlişkisinin Emredici Hukuk Kurallarına, Ahlaka, Kamu Düzenine, Kişilik Haklarına Aykırı veya İmkânsız Olması 62
2.3.1.1.5. Şekle Aykırılık 63
2.3.1.2. Sonradan Oluşan Bedelsizlik 64
2.3.1.2.1. Alacağın İfası Sebebiyle Bedelsizlik 64
2.3.1.2.2. Temel Borç İlişkisinin Zamanaşımına Uğraması 65
2.3.1.2.3. Temel Borç İlişkisine İstinaden Başka Bir Kambiyo Senedi Düzenlenmesi 69
2.3.1.2.4. Taraflar Arasında Temel İlişki Dışında Meydana Gelen Başka Bir Borç İlişkisinden Kaynaklanan Bedelsizlik 70
2.3.1.3. Geçici Süreyle Bedelsizlik 71
2.3.1.3.1. Vade Zamanında Alacağın Talep Edilemeyeceği Kambiyo Senetleri 71
2.3.1.3.2. Temel Alacağın Cari Hesaba Kaydedilmesi Sonucu Bedelsizlik 72
2.3.2. Tarafların Bedelsizlik Konusunda Anlaşmış Olduğu Senetler
(Hatır Senetleri) 73
2.4. BEDELSİZLİĞİN DEF’İ OLARAK İLERİ SÜRÜLMESİ 77
2.4.1. Kambiyo Senetlerinde Def’iler 77
2.4.1.1. Etkilerine Göre Def’ilerin Sınıflandırılması 78
2.4.1.1.1. Mutlak Def’iler 78
2.4.1.1.2. Nispi Def’iler 79
2.4.1.2. Türk Ticaret Kanunu’nda Def’ilerin Sınıflandırılması 80
2.4.1.2.1. Senet Metninden Anlaşılan Def’iler 80
2.4.1.2.2. Senetteki Bir Taahhüdün Geçersizliğine İlişkin Def’iler 80
2.4.1.2.2.1. Ehliyetsizlik 81
2.4.1.2.2.2. Senette Sahte İmzanın Bulunması 82
2.4.1.2.2.3. Yetkisiz Temsil 83
2.4.1.2.2.4. Kambiyo Sözleşmesinin Bulunmaması 84
2.4.1.2.2.5. Senet Metninde Tahrifat Yapılması 85
2.4.1.2.3. Şahsi Def’iler 86
Üçüncü Bölüm
BEDELSİZLİK NEDENİYLE AÇILAN
MENFİ TESPİT DAVASI
3.1. BEDELSİZLİĞİN MENFİ TESPİT DAVASI OLARAK İLERİ SÜRÜLMESİ 89
3.1.1. Menfi Tespit Davası 91
3.1.1.1. Genel Olarak 91
3.1.1.2. Menfi Tespit Davasının Hukuki Niteliği 93
3.1.1.3. Menfi Tespit Davasının Tarafları 97
3.1.1.4. Menfi Tespit Davasında Hukuki Yarar 98
3.1.1.5. Menfi Tespit Davasının Şartları 100
3.1.1.6. Menfi Tespit Davasında Senedin İadesi 100
3.1.1.7. Davanın Açılma Zamanına Göre Menfi Tespit Davası 101
3.1.1.7.1. İcra Takibinden Önce Açılan Menfi Tespit Davası 102
3.1.1.7.2. İcra Takibinden Sonra Açılan Menfi Tespit Davası 103
3.2. BEDELSİZLİĞE DAYALI MENFİ TESPİT DAVASINDA
İSPAT YÜKÜ VE ARAÇLARI 106
3.2.1. Kesin Hüküm ile İspat 112
3.2.2. Senet ile İspat 115
3.2.3. Yemin ile İspat 117
3.2.4. İkrar ile İspat 118
3.2.5. Belge ile İspat 119
3.2.6. Ticari Defter ile İspat 121
3.2.7. Delil Başlangıcı ile İspat 123
3.2.8. Tanık ile İspat 124
3.2.9. Bilirkişi ile İspat 125
3.3. MENFİ TESPİT DAVASINDA GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 126
3.4. MENFİ TESPİT DAVASINDA DAVA AÇMA SÜRESİ 131
3.5. MENFİ TESPİT DAVASINDA YARGILAMA USULÜ VE YARGILAMA GİDERLERİ 132
3.6. MENFİ TESPİT DAVASINDA DAVA ŞARTI ARABULUCULUĞA
İLİŞKİN DÜZENLEMELER 133
3.7. MENFİ TESPİT DAVASININ HÜKÜM VE SONUÇLARI 137
3.7.1. Menfi Tespit Davasının Alacaklı Lehine Sonuçlanması 138
3.7.2. Menfi Tespit Davasının Borçlu Lehine Sonuçlanması 141
3.8. MENFİ TESPİT DAVASININ İSTİRDAT DAVASINA DÖNÜŞMESİ 143
3.9. MENFİ TESPİT DAVASI VE KIYMETLİ EVRAKIN ZIYAI–İPTALİ
DAVASI FARKLARI 145
Dördüncü Bölüm
BEDELSİZ SENEDİ KULLANMA SUÇU
4.1. GENEL BAKIŞ 149
4.2. GÜVENİ KÖTÜYE KULLANMA SUÇU İLE KARŞILAŞTIRILMASI 151
4.3. TCK’DA BEDELSİZLİĞİN İSPAT KOŞULLARI 152
4.4. SUÇUN MADDİ UNSURU 154
4.4.1. Fail ve Mağdur 154
4.4.2. Suçun Konusu 156
4.4.3. Hareket ve Sonuç 157
4.5. SUÇUN MANEVİ UNSURU 158
4.6. KOVUŞTURMA VE YAPTIRIM 160
4.7. YARGITAY KARARLARI IŞIĞINDA BEDELSİZLİĞİN CEZAİ SORUMLULUĞU 163
4.8. MALVARLIĞINA KARŞI SUÇLARDA DEVLETİN YÜKÜMLÜLÜKLERİ 166
Sonuç 169
Kaynakça 175