Kambiyo Senedinin Zayi Olmasıyla Bağlantılı Diğer Hukuki Yollar
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR DİZİNİ 15 GİRİŞ 17 BİRİNCİ BÖLÜM KAMBİYO SENEDİ (TİCARİ SENET) A. KAMBİYO SENEDİ (TİCARİ SENET) KAVRAMI 19 B. KAMBİYO SENETLERİNİN ORTAK ÖZELLİKLERİ 21 1. Kanunen Emre Yazılı Senetlerdir 21 2. İbraz Senetleridir 21 3. İmzaların Bağımsızlığı (İstiklali) İlkesi Geçerlidir 22 4. Kamu Güvenini Haiz Senetlerdir 22 5. Uluslararası Mahiyette Senetlerdir 22 6. Bir Para Alacağını İhtiva Ederler 23 7. İlletten Mücerrettirler 23 8. Müteselsil Borçluluk Esastır 24 9. Sıkı Şekil Şartlarına Tabidirler 24 10. Yaratıcı (İhdasi) Kıymetli Evraktır 24 11. Özel Bir Takip Usulü Öngörülmüştür 24 C. DEVİR ŞEKİLLERİNE GÖRE KAMBİYO SENETLERİ 25 1. Nama Yazılı Kambiyo Senetleri 25 a. Kavramı 25 b. Nama Yazılı Düzenlenebilen ve Düzenlenemeyen Kambiyo Senetleri 25 c. Nama Yazılı Kambiyo Senetlerinin Devri 25 2. Emre Yazılı Kambiyo Senetleri 26 a. Kavramı 26 b. Kambiyo Senetlerinin Kanunen Emre Yazılı Olması 26 c. Emre Yazılı Kambiyo Senetlerinin Devri 26
3. Hamiline Yazılı Kambiyo Senetleri 28 a. Kavramı 28 b. Hamiline Yazılı Düzenlenebilen ve Düzenlenemeyen Kambiyo Senetleri 29 c. Hamiline Yazılı Kambiyo Senetlerinin Devri 29 İKİNCİ BÖLÜM KAMBİYO SENEDİNİN ZAYİ OLMASI A. ZAYİ OLMASI KAVRAMI 31 1. Tanımı 31 2. Mutlak Anlamda Zayi Olması. 32 3. Nispi Anlamda Zayi Olması 33 4. Senet Zilyetliğinin Sona Ermesi 33 5. Senedin Kullanılamaz Hale Gelmesi 36 B. KAMBİYO SENEDİNİN ZAYİ OLMASI HALİNDE KANUN HÜKÜMLERİNİN UYGULANMA SIRASI 37 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÖDEME YASAĞI A. GENEL OLARAK 39 B. HUKUKİ NİTELİĞİ 40 1. Genel İtibariyle 40 2. Çek Keşidecisinin Ödeme Yasağı Talimatına İlişkin Düzenlemenin Akıbeti 42 C. TALEPTE BULUNABİLECEK KİŞİLER 44 D. ÖDEME YASAĞININ MUHATABI 46 E. TALEBİN USULÜ 47 F. SENEDİN FERDİLEŞTİRİLMESİ 48 G. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 48 H. TEMİNAT 49 İ. HÜKÜM VE SONUÇLARI 51 1. Genel İtibariyle 51 2. Kanun Yolları 51 3. Kararın Tebliği ve Sonuçları 53 4. Ödeme Yasağı Kararının Zamanaşımını Kesip Kesmeyeceği Sorunu 57 5. Haksız Ödeme Yasağı Talebinden Dolayı Tazminat Davası 57
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM MAHKEMECE TEVDİ YERİNİN BELİRLENMESİ A. GENEL İTİBARİYLE 59 B. BORÇLUNUN DURUMU 60 C. BEDELİN TEVDİ EDİLMESİ HALİNDE 60 D. BEDELİN TEVDİ EDİLMEMESİ HALİNDE 61 1. Asıl Borçlu ve Çekte Muhatap Yönünden 61 2. Müracaat Borçluları Yönünden 62 BEŞİNCİ BÖLÜM İADE (İSTİRDAT) DAVASI A. GENEL OLARAK 63 B. HUKUKİ NİTELİĞİ 63 C. DAVA ŞARTLARI 65 1. Senedin İrade Dışı Elden Çıkması 65 2. Senedi Ele Geçirenin Bilinmesi 66 3. Senedi Ele Geçirenin Kötü Niyetli veya Ağır Kusurlu Olması 68 D. TARAFLARI 69 1. Davacı 69 2. Davalı. 70 E. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 71 1. Görevli Mahkeme 71 2. Yetkili Mahkeme 72 F. İSPAT YÜKÜ 73 G. “UYGUN BİR SÜRE” KAVRAMI KARMAŞIKLIĞI 74 H. HÜKÜM VE SONUÇLARI 75 1. Davanın Kabulüne Karar Verilmesi 75 2. Davanın Reddine Karar Verilmesi 76 3. Kanun Yolları 77 ALTINCI BÖLÜM İPTAL DAVASI A. GENEL OLARAK 79 B. HUKUKİ NİTELİĞİ 80 1. Genel İtibariyle 80
2. Adi Senetlerin Zayi Olması Nedeniyle İptalinden Farkları 81 3. Bedelsizlik Nedeniyle İptal Davasından Farkları 83 C. ŞARTLARI 85 1. Şekli Şartları 85 a. İstem 85 b. İstemde Bulunanın Hak Sahibi Olması 86 2. Maddi Şartları 87 a. Senedin Zayi Olması 87 b. Senedin İhtiva Ettiği Hakkın Varlığını Devam Ettirmesi 88 3. Senedin Zilyetliğinin Yeniden İktisabının Mümkün Olmaması 90 D. DAVA AÇMAYA YETKİLİ KİŞİLER 91 1. Genel İtibariyle 91 2. Çek Düzenleyenin İptal İstemi Hakkına Sahip Olup Olmadığı 94 3. Husumet (Taraf Sıfatı) 99 4. Davaya Müdahale. 100 E. GÖREVLİ VE YETKİLİ MAHKEME 100 1. Görevli Mahkeme 100 2. Yetkili Mahkeme. 101 F. ADLİ TATİLDE DURUM 102 G. YARGILAMA USULÜ 103 H. SENEDİN FERDİLEŞTİRİLMESİ 103 İ. İSPAT YÜKÜ 104 J. MAHKEMECE YAPILACAK İNCELEME 106 K. İLAN SAFHASI 107 1. Genel İtibariyle 107 2. İlanın Usulü 107 3. İlan Süreleri 108 4. İlanın Neticeleri 109 a. Kambiyo Senedinin Getirilmesi 109 b. İlanın Sonuçsuz Kalması. 111 L. İPTAL KARARI İLE HÜKÜM VE SONUÇLARI 111 1. Genel İtibariyle 111 2. İptal Kararının Hukuki Niteliği 113 3. Hak Sahibine Senetsiz Hakkını Alma veya Yeni Bir Senet Düzenlenmesini İsteme Yetkisi Vermesi (Olumlu Sonucu) 115 a. Senetsiz Hakkını Alma Yetkisi Vermesi 115 b. Yeni Bir Senet Düzenlenmesini İsteme Yetkisi Vermesi 115
4. Kambiyo Senedinin Teşhis İşlevini Kaldırması (Olumsuz Sonucu) 119 5. Kanun Yolları 119 6. Yargılama Giderleri 121 M. İPTAL KARARININ SENETLE İLGİSİ OLAN TARAFLAR ARASINDAKİ İLİŞKİLERE ETKİSİ 122 1. İptal Kararı Hamili İle Senet Borçlusu Arasındaki İlişkiye Etkisi 122 a. İptal Kararı Hamiline Sağladığı Yetkiler 122 b. Borçlunun İleri Sürebileceği Defiler 123 aa. Genel İtibariyle 123 bb. Karar Hamilinin Alacaklılık Sıfatına İlişkin Def’iler 123 cc. Hakkın Varlığına ve Niteliğine İlişkin Def’iler 124 c. Müracaat Borçlularına Başvurabilme Sorunsalı 126 2. Senet Hamili İle Borçlu Arasındaki İlişkiye Etkisi 131 a. Genel İtibariyle 131 b. Senet Hamilinin Borçluya Müracaatından Önce Karar Hamilinin Başvurması 132 c. Senet Hamilinin Borçluya Müracaatından Sonra Karar Hamilinin Başvurması 132 3. Senet Hamili İle Karar Hamili Arasındaki İlişkiye Etkisi 133 4. Senedin İptal Edilmesi Halinde Zarara Kimin Katlanacağı Sorunu 136 YEDİNCİ BÖLÜM KAMBİYO SENEDİNİN ZAYİ OLMASIYLA BAĞLANTILI DİĞER HUKUKİ YOLLAR A. MENFİ TESPİT DAVASI 139 B. TEMEL HUKUKİ İLİŞKİYE DAYANILAN DAVA 141 C. İPTAL KARARININ İPTALİ (KALDIRILMASI) DAVASI 142 D. KAMBİYO SENETLERİNE ÖZGÜ SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI 145 E. ZİLYETLİĞİN GASPINDA İADE (GERİ VERME) VE TAZMİNAT DAVASI 147 SONUÇ 149 KAYNAKÇA 155
