Kamu İhaleleri Şikayet ve İtirazen Şikayet Hukuku

Melih AKKURT

"4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile idari ve mali özerkliğe haiz, bağımsız bir kamu tüzel kişisi olarak kurulan Kamu İhale Kurumu'nun en önemli işlevi; ihalenin başlangıcından sözleşme imzalanıncaya kadar ki süreç içerisinde yapılan işlem ve eylemlerin 4734 sayılı Kamu İhale Kanununa ve ilgili mevzuata aykırı olduğu iddiasını kısa bir süre içerisinde inceleyerek sonuçlandırmak ve böylece uyuşmazlıkların yargı merciine taşınmaksızın çözümlenmesini sağlamak olmuştur.
4734 sayılı Kamu İhale Kanunu ile getirilen en önemli yenilik; şikayet ve itirazen şikayet mekanizmaları ile ihale sürecine ilişkin olarak ileri sürülen hukuka aykırılık iddialarının öncelikle ihaleyi yapan idareye şikayet başvurusunda bulunması, bu başvurudan cevap alınamaması yahut alınan cevabın tatmin edici olmaması halinde Kamu İhale Kurumu'na itirazen şikayet başvurusunda bulunulması öngörülerek ihalelere ilişkin uyuşmazlıkların yargıya başvurulmadan önce daha kısa sürede çözümlenmesidir. Şikayet ve itirazen şikayet başvuru yollarının tüketilmesi sonucunda istenilen sonucun alınamaması halinde, yargı mercilerine başvurma imkanın ortadan kalkmaması, hukuk devleti anlayışının bir yansıması olarak karşımıza çıkmaktadır.
4734 sayılı Kanun ve ilgili ikincil mevzuatın oluşturduğu kamu alımları sistemimizde idari başvuru yolları olan şikayet ve itirazen şikayet mekanizmalarını, Kamu İhale Kurumu'nun kuruluşunu, organik yapısını, işlevsel özelliklerini yüksek lisans tezi düzeyinde kapsamlı bir biçimde inceleyen bu çalışma, Çankaya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Hukuku Anabilim Dalı Yüksek Lisans programında Prof. Dr. Yahya Kazım ZABUNOĞLU'nun danışmanlığında yazılmış ve 03/09/2009 tarihinde Prof. Dr. Yahya Kazım ZABUNOĞLU, Yrd. Doç. Dr. Emel BADUR, Dr. İlker KILIÇ'tan oluşan tez jürisi önünde savunularak oybirliği ile başarılı bulunan Kamu İhale Kurumu'nun Kuruluşu, Organik Yapısı, İşleyişi ve İşlevsel Özellikleri adlı yüksek lisans tezinin Danıştay, Kamu İhale Kurulu, Yargıtay, Sayıştay ve Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları eklenerek genişletilmiş ve gözden geçirilmiş halidir.
Çalışmamız teori ve uygulamanın harmanlanması ile mevzuattan ve uygulamadan kaynaklanan sorunlara çözüm önerileri üretmeyi hedeflemiştir. Bu nedenle çalışmamızın avukatlar, hakimler, akademisyenler, ihale uzmanları, istekli, istekli olabilecekler ve adaylar ile idareler, akademisyenler ve öğrenciler için yararlı olacağı kanaatindeyim." (Önsözden)

İçindekiler

• ÖNSÖZ-VII
• İÇİNDEKİLER-XI
• KISALTMALAR-XVII
• GİRİŞ-1
• BİRİNCİ BÖLÜM
• KAMU ALIMLARINDA HUKUKA AYKIRILIKLARIN
• İDARİ DENETİMİ
• 1. Genel Olarak Kamu Alımlarında Hukuka Aykırılıkların İdari Denetimi-3
• 1. 1. 4734 sayılı Kanuna Göre İdari Başvuru Yolları: Şikayet ve İtirazen Şikayet-4
• 1. 1. 1. Şikayet-5
• a)-Şikayet Başvurusuna İlişkin Genel Esaslar-13
• aa)-Ehliyet-13
• bb)-Başvuruların Yapılacağı Yer ve Başvurunun Şekli-14
• cc)-Başvuru Süreleri ve Sürelerle İlgili Genel Esaslar-15
• dd)-Şikayet Başvurusu Üzerine İdare Tarafından Yapılan İnceleme-17
• ee)-Şikayetin Nihai Karara Bağlanması-19
• 1. 1. 2. İtirazen Şikayet-21
• a)-İtirazen Şikayet Başvurusuna İlişkin Genel Esaslar-23
• aa)-Ehliyet-23
• bb)-Başvuruların Yapılacağı Yer ve Başvuru Şekli-24
• cc)-Başvuru Süreleri ve Sürelerle İlgili Genel Esaslar-25
• dd)-Kurul Tarafından İnceleme-27
• ee)-İtirazen Şikayet Üzerine Verilen Kurul Kararları-29
• KAMU İHALE MEVZUATI İLE İLGİLİ SEÇİLMİŞ DANIŞTAY, YARGITAY, SAYIŞTAY, UYUŞMAZLIK MAHKEMESİ KARARLARI-31
• KAMU İHALE KURULU KARARLARI-324
• İKİNCİ BÖLÜM
• KAMU ALIMLARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN
• TARİHSEL GELİŞİMİ VE KAMU İHALE KURUMU
• 1. Kamu Alımlarının Tarihsel Gelişimi-431
• 1. 1. Cumhuriyet Öncesi Dönem-431
• 1. 2. Cumhuriyet Dönemi-432
• 1. 3. 2886 Sayılı Devlet İhale Kanunu-433
• 1. 4. 4734 Sayılı Kamu İhale Kanunu ve 4735 Sayılı Kamu İhale Sözleşmeleri-434
• 2. Kamu İhale Kurumu-439
• 2. 1. Bağımsız İdari Otoriteler-439
• 2. 2. Kamu İhale Kurumu'nun Kuruluşu-441
• 2. 3. Kamu İhale Kurumu'nun Anayasal Konumu ve Türk İdari Teşkilatındaki Yeri-447
• 2. 4. Kamu İhale Kurumunun İdarenin Bütünlüğü İlkesi Açısından Değerlendirilmesi-451
• 2. 5. Kamu İhale Kurumunun Kolluk-Kamu Hizmeti Ayırımındaki Yeri-453
• 2. 6. Bağımsız İdari Otoritelerin Sınıflandırılması ve Kamu İhale Kurumunun Sınıflandırmadaki Yeri-456
• 2. 7. Kamu İhale Kurumu'nun Bağımsız İdari Otoritelerin Türlerine Göre İncelenmesi-456
• 2. 7. 1. Kamu İhale Kurumu'nun Karar Organlarının Şekline Göre İncelenmesi-456
• 2. 7. 2. Kamu İhale Kurumu'nun Yapılan Regülasyonun Özelliğine Göre İncelenmesi-457
• 2. 7. 3. Kamu İhale Kurumu'nun Faaliyet Alanına Göre İncelenmesi-457
• 3. Kamu İhale Kurumu'nun İşlevsel Özellikleri-457
• 3. 1. Özerklik ve Tarafsızlık-458
• 3. 1. 1. Yönetsel Etkinliğe İlişkin Gerekler-459
• 3. 1. 2. Mali Destek/Özerklik-459
• 3. 2. Bağımsızlık-462
• 3. 2. 1. İşlevsel Bağımsızlık-465
• 3. 2. 2. Organik Bağımsızlık-467
• 3. 3. Regülasyon-472
• 3. 4. Düzenleme Yetkisi-474
• 3. 5. Kanunla Kurulma-475
• 3. 6. Kamu Tüzel Kişiliği-476
• 3. 7. Kamu Kurumu Olma-476
• 3. 8. Devlet Adına Çalışma Yetkisi-476
• 3. 9. İcrai Karar Alma Yetkisi-477
• 3. 10. İdari Nitelik-477
• 3. 11. Kararlarının Yargı Denetimine Tâbi Olması-477
• 3. 12. İdari Vesayet ve Hiyerarşik Denetime Tâbi Olmama-478
• ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
• KAMU İHALE KURUMU'NUN ORGANİK YAPISI ve
• KAMU İHALE KURUMU'NUN TEŞKİLATLANMASI
• 1. Kamu İhale Kurumu'nun Organik Yapısı-479
• 1. 1. Kamu İhale Kurumu'nun Teşkilatlanması-479
• 1. 1. 1. Kamu İhale Kurulu-480
• a)-Kamu İhale Kurulu'nun Görev ve Yetkileri-480
• aa)-Denetleme ve Müeyyide Uygulama Yetkilleri-480
• bb)-Düzenleme Yetkisi-481
• cc)-Adli Mercileri Harekete Geçirme-481
• dd)-Eğitim ve Kordinasyonu Sağlamak-481
• ee)-İstatistik Oluşturmak ve Yayınlamak-481
• ff)-Yasaklılık Kararlarının Sicilini Tutmak-482
• gg)-Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinde Bulunmak-482
• hh)-İhale İlanları ile İlgili Hususların Düzenlenmesi-482
• ıı)-Kamu İhale Bülteni Yayınlamak-482
• ii)-Mütekabiliyet Teklifinde Bulunmak-482
• jj)-Mali Konulara İlişkin Yetkiler-483
• kk)-İkinci Başkanı Seçme-483
• ll)-Personel Politikasını Belirlemek-483
• b)-Kamu İhale Kurulu Üyelerinin Atanması-483
• aa)-Kamu İhale Kurulu Üyelerinin Göreve Başlama ve Görev Süresi-484
• c)-Kamu İhale Kurulu Üyelerinin Bağımsızlıkları-484
• d)-Kamu İhale Kurulu Üyelik Teminatı-485
• e)-Kurul Üyelerinin Özlük Hakları-485
• f)-Kamu İhale Kurulu Toplantıları-487
• aa)-Toplantı Gündemi-487
• bb)-Toplantı Zamanı-487
• cc)-Toplantıya Davet-487
• dd)-Görüşmelerde Usul-487
• 1)-Toplantı ve Karar Nisabı-488
• 2)-Karar Tutanakları-488
• 3)-Kurul Başkan ve Üyelerinin Toplantıya Katılmama Halleri-488
• g)-Kamu İhale Kurulu Başkan ve Üyelerine İlişkin Yasaklar-489
• h)-Kurul Üyelerinin ve Personelinin Mal Beyanında Bulunma Zorunlulukları-489
• ı)-Kurul Başkanı ve Üyelerinin Sır Saklama Yükümlülükleri-489
• 1. 1. 2. Başkanlık-489
• a)-Kurul Başkanı-489
• b)-Kurul İkinci Başkanı ve Seçimi-490
• c)-Kurul Başkan Yardımcıları ve Seçimleri-490
• 1. 1. 3. Hizmet Birimleri-491
• a)-Ana Hizmet Birimleri-491
• aa)-Düzenleme Dairesi Başkanlığı-491
• bb)-İnceleme Dairesi Başkanlıkları-492
• cc)-Kamu Alımlarını İzleme ve Bilgi Hizmetleri Dairesi Başkanlığı-493
• dd)-Uluslararası İlişkiler ve Avrupa Birliği ile Koordinasyon Dairesi Başkanlığı-494
• ee)-Araştırma, Geliştirme ve Dokümantasyon Dairesi Başkanlığı-495
• 1. 1. 4. Danışma Hizmet Birimleri-496
• a)-Hukuk Danışmanlığı-496
• b)-Kurum Müşavirliği-497
• c)-Başkanlık Müşavirliği-497
• d)-Basın ve Halkla İlişkiler Danışmanlığı Birimi-497
• 1. 1. 5. Yardımcı Hizmet Birimleri-497
• a)-Kurul İşleri ve Kararlar Dairesi Başkanlığı-498
• b)-İnsan Kaynakları ve Eğitim Dairesi Başkanlığı-499
• c)-İdari ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı-499
• d)-Başkanlık Özel Büro Müdürlüğü-500
• 1. 1. 6. Kamu İhale Kurumu Personeli-501
• a)-Personelin Seçimi, Atanması ve İstihdam Politikası-501
• b)-Kamu İhale Kurumu Personelinin Yetiştirme İlkeleri ve Uzmanlığa Atanmaları-506
• c)-Kamu İhale Kurumu Uzman ve Uzman Yardımcılarının Görev ve Yetkileri-511
• DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
• KAMU İHALE KURUMU'NUN DENETLENMESİ
• 1. Genel Olarak Kamu İhale Kurumu'nun Denetlenmesi-513
• 1. 1. İdari Denetim-513
• 1. 1. 1. İç İdari Denetim-515
• a)-Hiyerarşik Denetim-515
• b)-Teftiş-515
• 1. 1. 2. Dış İdari Denetim-516
• a)-Devlet Denetleme Kurulu-516
• b)-Başbakanlık Teftiş Kurulu-517
• 1. 2. Yargı Denetimi-518
• 1. 3. Mali Denetim-521
• 1. 3. 1. İç Denetim-523
• 1. 3. 2. Dış Denetim-524
• 1. 4. Siyasi Denetim-525
• 1. 4. 1. Yasama Organının Siyasal Denetim İşlevi-525
• a)-Yasama Organının Doğrudan Denetim Araçları-526
• b)-Yasama Organının Dolaylı Denetim Araçları-526
• 1. 4. 2. Yürütme Organının Siyasal Denetimi-527
• a)-Maliye Bakanlığı Bakanlar Kurulu ve Başbakanın Dolaylı Denetim Araçları-527
• b)-Cumhurbaşkanı'nın Denetim İşlevi-528
• aa)-Cumhurbaşkanı'nın Dolaylı Denetim Araçları-528
• bb)-Cumhurbaşkanı'nın Doğrudan Denetim Araçları-528
• 1. 5. Kamuoyu Denetimi-529
• SONUÇ-531
• KAYNAKÇA-537