^{Kamu Mali Yönetiminde}Sayıştay Hukuku

-	Sayıştay Tarihi
-	Sayıştay Denetimi
-	Sayıştay Hesap Yargısı
-	Sayıştay Raporları
-	Kamu Zararı

 

 

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ 5

İÇİNDEKİLER 7

TABLO LİSTESİ 20

ŞEKİL LİSTESİ 20

KISALTMALAR 21

GİRİŞ 23

BİRİNCİ KİTAP SAYIŞTAY

BİRİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY TARİHİ

1 Sayıştay Tarihi ve Sayıştay’ın Anayasal Konumu 29

11 Osmanlı Devleti Öncesinde Sayıştay 29

111 Karahanlılar Dönemi 30

112 Gazneliler Dönemi 30

113 Abbasiler Dönemi 30

114 Büyük Selçuklu Dönemi 31

115 Anadolu Selçuklu Dönemi 31

116 İlhanlılar Dönemi 31

117 Memlüklüler Dönemi 32

12 Osmanlı Devletinde Sayıştay 32

121 Osmanlı Devleti İlk Döneminde Sayıştay 32

122 Tanzimat Sonrasında Sayıştay 33

123 Divan-ı Muhasebat 34

124 Kanun-i Esasi Döneminde Sayıştay 35

125 1924 Anayasası Döneminde Sayıştay 36

126 1961 Anayasası Döneminde Sayıştay 37

127 1982 Anayasası Döneminde Sayıştay 38

8

İKİNCİ BÖLÜM ORGANİZASYON YAPISI

1 Sayıştay’ın Organizasyon Yapısı 41

11 Ofis Tipi Sayıştay Modeli (Genel Denetçi Modeli/ Westminster Model) 42

12 Kurul Tipi Sayıştay Modeli (Collegiate Model) 43

121 Yargı Yetkisi Olan Kurul Tipi Sayıştay Modeli (Judicial Model/Napoleonic Model/Mahkeme Tipi) 43

1211 Yargı Yetkisi Olan Kurul Tipi Sayıştay Modelinin Avantajları 45

122 Yargı Yetkisi Olmayan Kurul Tipi Sayıştay Modeli 46

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SAYIŞTAY PARLAMENTO İLİŞKİLERİ

1 Sayıştay Parlamento İlişkileri 48

11 Raporlama 49

111 Yargı Yetkisine Sahip Olan Sayıştayların Parlamento ile İlişkileri 50

112 Yargı Yetkisine Sahip Olmayan Sayıştayların Parlamento ile İlişkileri 51

12 Sayıştay Başkanı ve Üyelerin Seçimi 52

13 Sayıştay Faaliyetleri Hakkında TBMM’nin Bilgilendirilmesi 52

14 Ulusal Parlamentoların İdari Harcamalarının Denetimi 53

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SAYIŞTAY’IN ÖZELLİKLERİ, YETKİLERİ VE GÖREVLERİ

1 Sayıştay’ın Özellikleri 55

11 Sayıştay’ın Bağımsızlığının ve Denetim Yetkisinin Anayasa ve Yasada Yer Alması 57

12 Sayıştay Başkan ve Üyelerinin Bağımsızlığının Yasal Teminata Bağlanması 58

13 Görev İfasında Yeterli Görev ve Yetki Genişliği ve Tam Takdir Yetkisinin Bulunması 58

9

14 Bilgiye Sınırsız Erişim 59

15 Denetim Sonuçlarını Raporlama Hakkı ve Yükümlülüğünün Bulunması 60

16 Denetim Raporlarının İçeriğini ve Zamanlamasını Belirleme, Yayınlama ve Dağıtma Özgürlüğünün Olması 60

17 Denetim Sonuçlarının Etkin İzleme Mekanizmalarının Var Olması 61

18 Mali ve İdari Özerklik İle Yeterli Mali Kaynağa Sahip Olunması 61

2 Sayıştay’ın Yetkileri 62

3 Sayıştay’ın Görevleri 63

31 Denetim Görevi 64

32 Yargılama Görevi 64

33 Raporlama Görevi 65

34 Görüş Verme Görevi 66

341 Mali Nitelikli İdari Düzenlemelere Sayıştay’ın Görüş Vermesi 66

342 Sayıştay Kanun Tekliflerine İlişkin Görüş Bildirme 67

BEŞİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY’IN TEŞKİLAT YAPISI

1 Sayıştay’ın Organları 69

11 Başkanlık ve Sayıştay’ın Üst Yönetimi 69

111 Sayıştay Başkanı 69

112 Sayıştay Başkan Yardımcıları ve Bölüm Başkanları 70

113 Denetim ve Denetim Destek Grup Başkanlıkları 71

12 Sayıştay’ın Üst Karar Organları 72

121 Genel Kurul 72

122 Rapor Değerlendirme Kurulu 72

123 Temyiz Kurulu 73

124 Daireler Kurulu 74

125 Sayıştay Daireleri 75

126 Başsavcılık 76

13 Sayıştay’ın Diğer Kurulları 77

2 Sayıştay Mensupları 78

21 Meslek Mensupları 78

211 Sayıştay Denetçileri 78

212 Meslek Mensuplarının Nitelikleri 79

10

22 Başsavcı ve Savcıların Nitelikleri ve Atanmaları 84

23 Yönetim Birimleri ve Mensupları 85

İKİNCİ KİTAP SAYIŞTAY DENETİMİ

BİRİNCİ BÖLÜM DENETİM VE TÜRLERİ

1 Denetim 89

2 Denetim Çeşitleri 90

21 Sosyal Denetim, Adli Denetim, İdari Denetim ve Mali Denetim 90

22 İç Denetim- Dış Denetim 91

221 İç Denetim 91

2211 İç Denetim Faaliyetinin Amacı 91

2212 İç Denetim Faaliyetinin Bileşenleri 92

2213 İç Denetim Faaliyetinin Kapsamı 93

2214 İç Denetim Alanı 93

2215 İç Denetim Türleri/Uygulamaları 94

2216 İç Denetçi ve Görevleri 96

222 Dış Denetim 97

23 İdari Denetim, Yargısal Denetim, Kamuoyu Denetimi ve Yasama Denetimi 98

231 İdari Denetim 98

2311 Hiyerarşik Denetim 98

2312 Vesayet Denetimi 99

232 Yargısal Denetim 100

233 Kamuoyu Denetimi 100

234 Yasama Denetimi 100

2341 TBMM’nin Doğrudan Denetim Araçları 102

2342 TBMM’nin Dolaylı Denetim Araçları 105

11

İKİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY DENETİMİ

1 Sayıştay Denetiminin Yasal Dayanağı 107

2 Sayıştay Denetimi 108

21 Düzenlilik Denetimi 109

211 Mali Denetim 109

212 Uygunluk Denetimi 111

213 Düzenlilik Denetiminin Özellikleri 111

214 Düzenlilik Denetiminin Kaynakları 112

215 Düzenlilik Denetimi Sonucunda Düzenlenecek Raporlar 114

22 Performans Denetimi 114

221 Performans Denetimi Raporu 117

3 Sayıştay Denetiminin Amacı 117

4 Sayıştay Denetiminin Genel Esasları 118

5 Sayıştay’ın Denetim Alanı 120

6 Sayıştay Denetim Süreci 122

61 Denetimin Planlanması Aşaması 124

62 Denetimin Uygulanması Aşaması 125

63 Denetimin Raporlanması Aşaması 125

631 Sayıştay Denetim Raporu 126

632 Yargılamaya Esas Rapor 128

64 Denetimin İzlenmesi Aşaması 129

7 Sayıştay’ın Denetlenmesi 129

ÜÇÜNCÜ KİTAP SAYIŞTAY RAPORLARI

BİRİNCİ BÖLÜM SAYIŞTAY RAPORLARI

1 Sayıştay Tarafından Üretilen Raporlar 134

11 Genel Uygunluk Bildirimi 135

111 Kesin Hesap Kanunu 138

112 Genel Uygunluk Bildiriminin Bölümleri 139

12 Kamu İdaresi Denetim Raporu 140

121 Denetim Raporlarının Hazırlanma Süreci 141

12

122 İdare Denetim Raporunun Bölümleri 143

13 Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporu 149

131 Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunun Bölümleri 150

132 Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunun TBMM’de Görüşülmesi 152

133 Dış Denetim Kapsamındaki İdarelerin Yıllar İtibarıyla Denetlenme Oranı 152

134 Dış Denetim Genel Değerlendirme Raporunda Yer Alan Bulguların İzlenmesi 153

14 Faaliyet Genel Değerlendirme Raporu 155

141 Faaliyet Genel Değerlendirme Raporunun Bölümleri 155

15 Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporu 164

151 Mali İstatistikleri Değerlendirme Raporunun Bölümleri 165

16 Kamu İşletmeleri Denetim Raporu 170

161 Kamu İşletmeleri Yıllık Denetim Raporu 171

1611 Kamu İktisadi Teşebbüsleri Yıllık Denetim Raporunun Bölümleri 171

162 Kamu İşletmeleri Diğer Raporları 177

17 Kamu İşletmeleri Genel Raporu 177

171 Kamu İşletmeleri Genel Raporunun Bölümleri 177

18 Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu 180

181 Kalkınma Ajanslarının Tanımı 180

182 Kalkınma Ajanslarının Kuruluşu 181

183 Kalkınma Ajanslarının Özellikleri ve Fonksiyonları 182

184 Kalkınma Ajansları Genel Denetim Raporu 183

19 Siyasi Partiler Mali Denetim Raporu 186

191 İlk İnceleme 186

192 Esas İnceleme 187

110 Yargılamaya Esas Rapor 188

111 Sayıştay Tarafından Düzenlenen Diğer Raporlar 189

112 TBMM’den Gelen Denetim Talebi Üzerine Düzenlenen Raporlar 189

2 Raporların Kamuoyuna Duyurulması 190

13

DÖRDÜNCÜ KİTAP SAYIŞTAY HESAP YARGISI

BİRİNCİ BÖLÜM TÜRKİYE’DE YARGI SİSTEMİ

1 Yargı Kavramı 193

2 Yargılama ve Yargılama Hukuku 194

3 Yargı Teşkilatı (Yargı Organı) 194

4 Yargı Kolu 195

41 Anayasa Yargısı 196

411 Anayasa Yargısında Denetim Türleri 197

4111 Soyut Norm Denetimi 198

4112 Somut Norm Denetimi 198

412 Anayasa Mahkemesine Bireysel Başvuru 199

4121 Bireysel Başvuru Hakkı 200

4122 Bireysel Başvuru Hakkına Sahip Olanlar 200

4123 Bireysel Başvuru Usulü 200

4124 Bireysel Başvuruların Kabul Edilebilirlik Şartları ve İncelenmesi 202

4125 Bireysel Başvuruların Esası Hakkındaki İnceleme 202

413 Anayasa Mahkemesinin Kararları 203

42 Adli Yargı 203

421 İlk Derece Mahkemeleri 204

422 Bölge Adliye Mahkemeleri 205

423 Yargıtay 205

43 İdari Yargı 206

431 İlk Derece Mahkemeleri 206

432 Bölge İdare Mahkemeleri 207

433 Danıştay 207

44 Uyuşmazlık Yargısı 207

45 Sayıştay Hesap Yargısı 208

14

İKİNCİ BÖLÜM HESAP YARGISINDA GENEL KONULAR

1Hesap Yargısının Niteliği 209

11 Sayıştay Mahkeme Değildir Görüşü 209

12 Sayıştay Mahkemedir Görüşü 210

2 Hesap Yargısının Konusu ve Özelliği 212

3 Hesap Yargısı Alanı 213

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM HESAP YARGISINA HAZIRLIK

1 Sayıştay Uygunluk Denetimi Yapılması 218

2 Uygunluk Denetiminde Kamu Zararı Tespit Edilmesi 218

3 Kamu Zararına İlişkin Sorgu Düzenlenmesi 219

4 Sorgunun Kamu Zararı Sorumlularına Tebliği 220

5 Kamu Zararı Sorumlularının Savunmasının Alınması 221

51 İddia Edilen Kamu Zararının Oluşmadığı Hususunun Savunulması 222

52 İddia Edilen Kamu Zararında Sorumluluğunun Bulunmadığının Savunulması 222

53 İddia Edilen Kamu Zararının Tahsil Edildiğinin Savunmada Bildirilmesi 223

54 İddia Edilen Kamu Zararının Tahsil Edileceğinin Savunmada Bildirilmesi 223

55 Sorgu Konusu Kamu Zararına Savunma Yapılmaması 224

56 Sorgu Konusu Kamu Zararına Yapılan Savunmada Duruşma İstenilmesi 224

57 Sorgu Konusu Kamu Zararına Yapılan Savunmada Bilirkişi İncelemesi İstenilmesi 225

6 Yargılamaya Esas Rapor Düzenlenmesi 225

61 Yargılamaya Esas Ek Rapor Düzenlenmesi 226

7 Yargılamaya Esas Raporun Grup Başkanı Tarafından Değerlendirilmesi ve Sayıştay Başkanlığına Sunulması 227

8 Yargılamaya Esas Raporun Yargılama Dairesine Gönderilmesi 228

9 Suç Teşkil Eden Fiillerin Yargılamaya Esas Rapora Konu Edilmesi 228

10 Yargılamaya Hazırlık Aşamasında Bilirkişi İncelemesi Yaptırılması 229

15

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM HESAP YARGILAMASI

1 Hesap Yargılama Süreci 233

11 Sayıştay Savcısının ve Daire Üyesinin Görüşünün Alınması 234

12 Yargılama Gündeminin Hazırlanması 234

13 Duruşma Talebi ve Duruşmaya Çağrı 235

131 Hesap Yargısında Ahizlerin Durumu 236

132 Hesap Yargısında Ahizlerin Fer’i Müdahil Olarak yer Alması 237

14 Hesapların Görüşülmesi ve Usulü 238

15 Hesap Yargısında Hesapların Hükme Bağlanması 239

151 Yargılama Sonucunda Verilen Kararların Niteliğine Göre Düzenlenmesi 240

16Hesap Yargısında Bilirkişi Görüşüne Başvuru 242

17 Hesapların Hükme Bağlanma Süresi 243

18 Ölen Sorumlunun Mirasçısı Hakkında Hüküm Verilmesi 244

19 Yargılama Tutanaklarının ve İlamların Düzenlenmesi 245

191 Tutanakların Düzenlenmesi 245

192 İlamların Düzenlenmesi 246

110 Sayıştay İlamlarının Tebliği 247

111 Sayıştay İlamlarının Tavzihi ve Düzeltilmesi 248

112 Sayıştay İlamlarının İnfazı 249

113 Sayıştay İlamlarının Yayımlanması 249

114 Sayıştay İlamına Kesinleşme Şerhinin Verilmesi 250

BEŞİNCİ BÖLÜM HESAP YARGISINDA KANUN YOLLARI

1 Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yollarına Başvurma Usulü 251

2 Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yollarına Başvurabilecek Olanlar 252

21 Sayıştay Hesap Yargısında Sorumlular 253

22 Sorumluların Bağlı Olduğu Kamu İdareleri 254

23 Genel Bütçe Kapsamındaki Kamu İdareleri İçin Hazine Ve Maliye Bakanlığı 254

24 İlgili Muhasebe Birimleri 254

25 Sayıştay Başsavcılığı 255

16

251 Sayıştay Savcısının Doğrudan Kanun Yoluna Başvurması 255

252 Sayıştay Denetçisinin Talebi Üzerine Kanun Yoluna Başvurma 255

26 Kanun Yollarına Başvuru İle İlgili Örnek Temyiz Kurulu Kararları 256

3 Sayıştay Hesap Yargısında Kanun Yolları 258

31 Sayıştay Hesap Yargısında Temyiz 258

311 Sayıştay Temyiz Kurulu 260

312 Temyiz Kurulu Toplantılarında Bulunabilecek Olanlar 260

313 Toplantı ve Karar Yeter Sayısı 261

314 Temyiz Kurulunda Müzakere ve Oylamalar 261

315 Temyiz Kurulu Kararları ve Tutanakları 262

316 Sayıştay Hesap Yargısında Temyiz Kurulu Kararları 262

3161 Olduğu Gibi Tasdik 263

3162 Düzelterek Tasdik 263

3163 Bozma 263

3164 Kaldırma 264

32 Sayıştay Hesap Yargısında Karar Düzeltilmesi 264

33 Sayıştay Hesap Yargısında Yargılamanın İadesi 265

331 Yargılamanın İadesine İlişkin Yapılacak İşlemler 267

332 Yargılamanın İadesine İlişkin Örnek Sayıştay Kararları 268

ALTINCI BÖLÜM HESAP YARGISINDA DİĞER KONULAR

1 İçtihatların Birleştirilmesi 269

2 İdari Nitelikteki Kararların Birleştirilmesi 269

3 Danıştay ile Sayıştay Kararları Arasındaki Uyuşmazlık Hali 270

4 Hukuk Muhakemeleri Kanununun Uygulanacağı Haller 270

5 Sayıştay Kararlarına Karşı Bireysel Başvuru Yolu 270

51 Hesap Yargısında Adil Yargılanma Hakkının İhlali Düşünülen Alanlar 273

52 Ahizlerin Bireysel Başvuru Hakkı 275

6 Hesap Yargısında Avukatlık Vekâlet Ücreti 275

7 Hesap Yargısında Anayasa Mahkemesine İtiraz Başvurusu 276

17

BEŞİNCİ KİTAP HESAP YARGISINDA KAMU ZARARI VE SORUMLULUK

BİRİNCİ BÖLÜM KAMU ZARARI

1 Kamu Zararı 281

11 Kamu Zararında Bazı Kavramlar 284

111 Kamu Kaynağı 284

112 Kamu Gideri 285

113 Kamu Geliri 285

114 Malvarlığı 286

115 Rayiç Bedel 286

116 Sorumlu 286

117 İlgili 287

12 Kamu Zararında Örnek Sayıştay Kararları 288

121 Sözleşmesinde Bulunduğu Halde Yapılmayan İmalat Bedelinin Tam Ödenmesi 288

122 Sözleşmesinde Öngörülen Cezai Müeyyidelerin Uygulanmaması 290

123 İdare Bütçesinden Yersiz Ödeme Yapılması 292

124 Limit Üstü Sosyal Denge Tazminatı Ödenmesi 293

125 Taşınmaz Kiralanmasında Damga Vergisinin Eksik Tahsili 295

126 Damga Vergisinin İdare Tarafından ödenmesi 295

127 Ödemelerden Gelir Vergisi Kesilmemesi 296

2 Kamu Zararının Unsurları 297

21 Kamu Görevlisi, İdari Karar, İşlem veya Eylem 297

211 Kamu Görevlisi 297

212 İdari İşlem 298

213 İdari Eylem 298

214 İdari Karar 298

22 Zarar 299

23 İlliyet Bağı 299

24 Mevzuata Aykırılık 300

25 Kusur 300

3 Kamu Zararından Kaynaklı Alacakların Hukuki Mahiyeti 301

18

İKİNCİ BÖLÜM KAMU ZARARINDA SORUMLULUK

1 Kamu Zararı Sorumluluğu 303

2 Kamu Zararı Sorumluluğunun Kişisel Kusura Dayanması 304

3 Kamu Zararının Sorumluları 304

31 Harcamalarda Sorumluluk 306

311 Harcama Yetkilisinin Sorumluluğu 306

312 Gerçekleştirme Görevlilerinin Sorumluluğu 308

313 Muhasebe Yetkilisinin Sorumluluğu 309

32 Gelirlerin Toplanmasında Sorumluluk 311

321 Gelirlerde Üst Yöneticinin Sorumluluğu 311

322 Gelirlerde Mali Hizmetler Biriminin Mali Sorumluluğu 312

323 Gelirlerde Muhasebe Yetkilisinin Mali Sorumluluğu 313

33 İdare Gelirlerinin Zamanaşımına Uğratılmasında Mali Sorumluluk 313

4 Kamu Zararından Sorumlu Tutulmayan Kamu Görevlileri 314

41 Bakanlar 315

42 Bakan Yardımcıları 315

43 Üst Yöneticiler 316

44 Mali Hizmetler Birimi Yöneticisi 317

5 Kamu Zararı Karşısında İlgililerin Sorumluğu 318

6 Kamu Zararı ve Vergi Sorumluluğu 318

61 Vergi Sorumluluğu 319

62 Diğer Kanunlarda Vergi Sorumlusunun Kamu Zararı Sorumluluğu 320

63 Kamu Zararı Sorumluluğunun Doğması ve Vergi Sorumlusunun Durumu 323

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KAMU ZARARININ TESPİTİ VE TAHSİLİ

1 Kamu Zararının Tespiti 327

2 Kamu Zararının Tahsil Yolları 328

21 Rızaen ve Sulh Yoluyla Tahsilat 328

22 Takas Yoluyla Tahsilat 329

23 İcra Yoluyla Tahsilat 330

19

3 Kamu Zararının Oluştuğu Tarih ve Faiz Başlangıcı 331

31 Kamu Zararının Oluştuğu Tarih 331

32 Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Faiz ve Başlangıç Tarihi 332

4 Kamu Zararı Alacaklarında Zamanaşımı 333

5 İdare Tarafından Ödenen Zararın Kamu Görevlisine Rücu 334

6 Kamu Zararından Doğan Alacağın Tebliği ve Takibi 334

7 Kamu Zararından Doğan Alacaklarda Taksitlendirme 335

8 Kamu Zararından Doğan Alacakların Silinmesi 336

SONUÇ 339

KAYNAKÇA 343