Dr. Onur Can SAATCIOĞLU

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ5

TEŞEKKÜRLER7

İÇİNDEKİLER9

KISALTMALAR CETVELİ15

KAYNAKÇA17

GİRİŞ37

BİRİNCİ BÖLÜM

TİCARİ SIR

I.TİCARİ SIR KAVRAMI41

A-Ticari Sır Kavramının Zorunlu Unsurları41

1)Ayırt Edilebilir Nitelikte Bir Bilginin Varlığı41

2)Bilginin Henüz Aleniyet Kazanmamış Olması45

3)Bilginin Bağımsız Bir Ekonomik Değer Taşıyor Olması49

4)Bilginin Gizli Kalması Yönünde Bir İradenin Varlığı51

B-Örnek Ticari Sır Görünümleri54

II.TİCARİ SIRRIN KORUNMASI56

A-Ticari Sırrın Hukuken Korunmasının Önemi56

B-Sırrın Kime Karşı Korunduğu58

1)Sır Sahibinin Ticari Rakipleri59

2)Sır Sahibinin Çalışanları / Eski Çalışanları59

3)Sır Sahibi ile Ticari İşbirliği İlişkisi İçinde Bulunanlar61

4)Devlet Kurumları62

C-Sırrın Nasıl Korunduğu62

1)Fiziki Koruma63

2)Hukuki Koruma64

a)Gizlilik Anlaşmaları65

b)Rekabet Etmeme Anlaşmaları67

c)Diğer Anlaşmalar73

III.TİCARİ SIRRIN İHLÂLİ77

A-Genel Olarak77

B-İhlâlin Unsurları77

1)Ticari Sırrın Varlığı80

2)Objektif Hukuka Uygunluk Hâllerinin Yokluğu82

a)Tersine Mühendislik84

b)Bağımsız Keşif86

c)Aleniyet Kazanma86

d)Basit Gözlem ile Çıkarım89

e)Üstün Nitelikte Kamusal Menfaat89

3)İhlâl Eyleminin Varlığı90

a)İhlâl Kavramı90

b)İhlâl Eyleminin Gerçekleştirilmesi92

aa)Taraflar Arasında Bir Hukuki İlişkinin
Mevcut Olduğu Hâller95

aaa)Gizlilik Ödevi Bulunan Hukuki İlişkiler Bakımından95

aaaa)Çalışma İlişkileri Bağlamında
İhlâl97

bbbb)Ticari İşbirliği İlişkileri
Bağlamında İhlâl100

bbb)Gizlilik Ödevi Bulunmayan
Hukuki İlişkiler Bakımından102

aaaa)Çalışma İlişkileri Bağlamında
İhlâl103

bbbb)Ticari İşbirliği İlişkileri
Bağlamında İhlâl104

bb)Taraflar Arasında Bir Hukuki İlişkinin
Mevcut Olmadığı Hâller106

cc)Üçüncü Kişi Bakımından Görünüm108

İKİNCİ BÖLÜM

UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ

I.GENEL OLARAK113

II.VASIFLANDIRMA114

A-“Ticari Sır” Kavramının Vasıflandırılması114

1)Kavramın Kurucu Unsurlarının Vasıflandırılması114

2)Kavramın Hukuki Niteliğinin Vasıflandırılması116

B-“Ticari Sır İhlâli”ni Oluşturan Fiilin Vasıflandırılması118

1)Haksız Fiil118

2)Haksız Rekabet119

3)Sözleşmeye Aykırılık120

4)Mülkiyet Hakkı İhlâli122

5)Sözleşme Öncesi Sorumluluk (Culpa in Contrahendo)126

6)Sebepsiz Zenginleşme127

7)Kişilik Haklarına Aykırılık128

8)Değerlendirme129

C-Bağlama Noktasının Yorumu130

III.ÇEŞİTLİ HUKUK DÜZENLERİNDE GENEL OLARAK
HAKSIZ REKABETTEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA
UYGULANACAK HUKUK131

A-Genel Olarak131

B-İlgili Kanunlar İhtilâfı Hukuku Kurallarının
Genel Yapısı ve Bağlama Noktalarına İlişkin Tartışmalar132

1)İsviçre Hukuku’nda132

a)1987 Tarihli IPRG Tarafından Benimsenmiş Sistem132

b)Haksız Rekabet Kavramının Yorumlanması137

c)İlgili İşyeri Kavramı138

d)Daha Sıkı İrtibatlı Hukukun Uygulanması141

e)Hukuk Seçimi İmkânı143

f)Kamu Düzeni Müdahalesi145

g)Doğrudan Uygulanan Kurallar145

2)Avrupa Birliği Hukuku’nda146

a)864/2007 sayılı AB Tüzüğü (Roma II)
Madde 6’nın Genel Yapısı146

aa)Tarihçe146

bb)Genel Yapı151

b)Haksız Rekabet Kavramının Yorumlanması158

c)Rekabetçi İlişkilerin veya Tüketicilerin Kollektif Menfaatlerinin Etkilenmesi160

aa)Kavram160

bb)Mozaik Yaklaşımı162

d)“Münhasıran” Belirli Bir Rakibin Menfaatlerinin Etkilenmesi (Roma II m.6/2)164

aa)Kavram164

bb)Örnek Hâller168

cc)Zararın Meydana Geldiği Yer Hukukunun Uygulanması169

dd)Müşterek Mutad Mesken Yeri Hukukunun Uygulanması173

ee)Daha Sıkı İrtibatlı Hukukun Uygulanması175

aaa)Önceden Beri Süregelen Hukuki İlişki179

e)Hukuk Seçimi İmkânı181

f)Kamu Düzeni Müdahalesi185

g)Doğrudan Uygulanan Kurallar186

3)Japon Hukuku’nda188

a)2006 Tarihli HUGKK Tarafından Benimsenmiş
Sistem188

b)Haksız Rekabet Statüsünün Tespitine Yönelik
Doktrin Görüşleri191

c)Hukuk Seçimi İmkânı196

d)Daha Sıkı İrtibatlı Hukukun Uygulanması197

e)Kamu Düzeni Müdahalesi200

f)Doğrudan Uygulanan Kurallar205

4)Türk Hukuku’nda205

a)2007 Tarihli MÖHUK Madde 37’nin Genel Yapısı205

b)Haksız Rekabet Kavramının Yorumlanması209

c)Uygulanacak Hukukun Kapsamı210

d)Hukuk Seçimi İmkânı211

e)Daha Sıkı İrtibatlı Hukukun Uygulanması213

f)Kamu Düzeni Müdahalesi ve
Doğrudan Uygulanan Kurallar216

IV.ÇEŞİTLİ HUKUK DÜZENLERİNDE TİCARİ SIRLARIN İHLÂLİNDEN
DOĞAN UYUŞMAZLIKLARA UYGULANACAK HUKUK217

A-Genel Olarak217

B-Yabancı Hukuk Sistemlerinde Doktrin Görüşleri217

1)İşçi Ayartma ve Sözleşmeyi İhlâle Teşvik217

2)Ticari Sırların İhlâli221

a)İsviçre Hukuku221

b)Avrupa Birliği Hukuku223

aa)Roma II m. 6/2 Hükmü Lehine Yorum223

aaa)Zararın Meydana Geldiği Yer Kavramının Somutlaştırılması225

bb)Piyasa Etkisinin Varlığı Hâlinde
m.6/1 Hükmünün Uygulanmasını
Öneren Yorum227

c)Japon Hukuku232

3)Fer’i Bağlanmanın Önemi232

C-Türk Hukukunda Doktrin Görüşleri235

V.DEĞERLENDİRMELER VE MODEL ÖNERİSİ238

A-Çerçeve İlkelerin Oluşturulması238

1)Vasıflandırma Problemi238

2)Tasnif Yaklaşımı239

a)İhlâl Aşamalarına İlişkin Tasnif Modeli240

b)İhlâl Kaynaklarına İlişkin Tasnif Modeli245

aa)Sır Sahibinin Çalışanı / Eski Çalışanı
Kaynaklı İhlâller245

bb)Sır Sahibinin Rakibi Kaynaklı İhlâller248

cc)Sır Sahibi İle Ticari İşbirliği İlişkisi
Kaynaklı İhlâller251

aaa)Ticari İşbirliği Kurma Görüşmeleri
Kaynaklı İhlâller251

bbb)Kurulmuş Ticari İşbirliği İlişkisi
Kaynaklı İhlâller252

3)Olayda Piyasa Etkisinin Mevcudiyeti255

4)Ticari Sırların İhlâli ve Yabancılık Unsuru257

5)“Söz Konusu İşletmenin İşyeri” İfadesinin İçeriği260

6)Taleplerin Ayrıştırılması263

a)Farklı Davalılar Açısından263

b)Farklı Haksız Rekabet Eylemleri Açısından264

7)Daha Sıkı İrtibatlı Hukukun Uygulanması267

a)Fer’i Bağlanma Aracılığıyla Sözleşme Statüsünün Uygulanması267

b)Müşterek Mutad Mesken Yeri Hukukunun
Uygulanması270

8)Hukuk Seçimi272

B-Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi274

1)Rakibe Yöneltilecek Talepler Bakımından275

2)Çalışana / Eski Çalışana Yöneltilecek
Talepler Bakımından277

3)İşbirliğinde Bulunulan Kişiye Yöneltilecek
Talepler Bakımından281

a)İşbirliği Görüşmeleri Kaynaklı İhlâllerde281

b)Kurulmuş İşbirliği İlişkileri Kaynaklı İhlâllerde284

C-Modelin Uygulanması287

1)Örnek-1287

b)Örnek-2290

SONUÇ295