Karayoluyla Eşya Taşımacılığında Taşıyıcı Sorumluluk Sigortası
Av. Arb. Nesrin AVCI DÖNMEZ
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5
ÖZET.7
ABSTRACT9
İÇİNDEKİLER.11
ÇİZELGELER LİSTESİ.17
KISALTMALAR19
GİRİŞ.21
TAŞIYICI SORUMLULUK SİGORTASI
BAĞLAMINDA KARAYOLUYLA EŞYA
TAŞIMACILIĞI.23
Taşıma Sözleşmesi Kavramı .23
Hukuki Niteliği.23
Eşya Taşıma Taahhüdü.25
Ücret.26
Taşıma Sözleşmesinin Tarafları.27
Gönderen 27
Taşıyıcı.27
Fiili Taşıyıcı ve Alt Taşıyıcı .28
Müteakip Taşıyıcı (Zincirleme Taşıma) 32
Gönderilen 33
Taşıma Sözleşmesinin Kurulması 34
Taşıma Sözleşmesinin Sona Ermesi.36
Taşıma Sözleşmesinin Sona Ermesi.38
Satış Sözleşmesi 39
Taşıma Hukukunun İlkeleri.41
Taşıma Hukukuna Dair Hükümler Emredicidir.41
Sınırlı Sorumluluk İlkesi Geçerlidir.42
İçindekiler
12
Zamanaşımı ve Hak Düşürücü Süreler Kısa
Tutulmuştur43
İspat Hukukuna Dair Özel Düzenlemeler İçermektedir.43
Karayolu Kavramı ve Taşıma İşinin Yapıldığı Araç 43
Karayolu Eşya Taşıyıcısının Sorumluluğuna İlişkin
Kanuni düzenlemeler .45
Yurt İçi Taşımacılığa İlişkin Düzenlemeler.45
CMR Konvansiyonu 46
III. KARAYOLU EŞYA TAŞIMACILIĞINDA
TAŞIYICININ SORUMLULUĞU.51
Sorumluluk Kavramının Hukuki Niteliği51
Sorumluluğun Koşulları 53
Kusur Sorumluluğu53
Kusursuz Sorumluluk.54
Adam Çalıştıranın Sorumluluğu.54
Motorlu Araç İşletenin Kusursuz Sorumluluğu.56
Taşıyıcının Sorumluluğu .56
Genel Olarak 56
Özen Borcunun İhlali.59
İhlal ile Zarar Arasında İlliyet Bağı .60
Taşıyıcının Sorumluluğunun İhlalinin Sonucu: Zarar.60
Taşıyıcının Sorumluluğunu Doğuran Durumlar62
Eşyanın Zıya ve Hasara Uğraması.62
Eşyanın Zıyaı62
Eşyanın Hasara Uğraması 64
Gecikmeden Kaynaklı Sorumluluk66
Taşıyıcının Sorumluluktan Kurtulması69
Genel Olarak 69
İçindekiler
13
Taşıyıcının Kaçınamayacağı, Sonuçlarını
Önleyemeyeceği Sebepler70
Zararın Gönderen veya Gönderilenin Fiili ya da
Eşyadaki Özel Ayıptan Kaynaklanması.73
TTK. md. 878’e Göre Özel Sebeplerin Bulunması75
Genel Olarak.75
Özel Sebepler .76
Sözleşmeye ve Teamüle Göre Üstü Açık Araçla
Taşıma Yapılması.76
Eşyaların Gönderen Tarafından Yetersiz
Ambalajlanması76
iii. Eşyanın Gönderen veya Gönderilen Tarafından
İşleme Tabi Tutulması, Yüklenmesi veya
Boşaltılması77
Eşyanın Doğal Niteliği78
Yetersiz ve Hatalı Etiketlenmiş Eşyalar.78
Canlı Hayvan Taşınması .79
vii. Gümrük Kanunu ve Diğer Düzenlemeler 80
TAŞIYICININ SORUMLULUĞUNUN SİGORTA İLE
GÜVENCE ALTINA ALINMASI81
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortası Kavramı81
Genel Olarak Sigorta Sözleşmesi.81
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortası82
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortasının Tarihi Gelişimi.84
Taşıma İşlerinde Sigortanın Önemi.86
Sigorta Hukuku’nda Sorumluluk Sigortasının Yeri 87
Genel Bakış87
Yasal Yükümlülük; Zorunlu Sigorta 91
Genel Olarak: Zorunlu Mali Mesuliyet Sigortaları 91
İçindekiler
14
Taşıyıcının Yasal Yükümlülüğü 95
Sigorta Himayesi Kavramı 95
Sigortalanabilir Menfaat 95
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortalarında Sigortalanabilir
Menfaat 97
Taşıyıcı Sorumluk Sigortasında Sigorta Himayesinin
Kapsamı .100
Münferit Sigorta Sözleşmesi 102
Abonman Sigorta Sözleşmesi 102
Sigorta Himayesinin Sınırlandırılması.103
Konu Bakımından Sınırlama104
Sebep Bakımından Sınırlandırma 104
Yer Bakımından Sınırlandırma 104
Zaman Yönünden Sınırlandırma105
Miktar Bakımından Sınırlandırma .105
Kişi Yönünden Sınırlandırma .106
Sigorta Himayesinin Başlangıcı.107
TAŞIYICI SORUMLULUK SİGORTASININ
HÜKÜMLERİ109
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortasının Unsurları109
Tarafları109
Sigortacı .109
Sigorta Ettiren 109
Sigortalı 110
Sigorta Bedeli.110
Taşıyıcı Sorumluk Sigortası Sözleşmesinin Kurulması 113
Taşıyıcı Sorumluk Sigortası Kapsamına Giren Riskler 116
Sigorta Genel ve Özel Şartları .116
İçindekiler
15
Taşıma Sigortalarına İlişkin Genel Şartlar .119
ENSGŞ'nın İncelenmesi120
Karayolu Emtea Nakliyat Sigortası121
iii. TMMS ile Karayolu Emtea Nakliyat Sigortasının
Karşılaştırması122
Sigorta Özel Şartları.123
A-B-C İngiliz Enstitü Klozları124
Geniş Teminat125
iii. Tam zıya teminatı .127
Dar Teminat 127
Sigortacının Teminat Vermekten Kaçındığı Hal;
Gecikme Halinde Sorumluluk128
Sözleşmenin Yorumu .129
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortasında Tarafların Hakları ve
Borçları.131
Sigortacının Borç ve Yükümlülükleri 131
Rizikoyu Üstlenme Yükümlülüğü131
Tazminat Yükümlülüğü132
Taşıyıcının Ödeyeceği Tazminatta Sorumluluk Üst
Sınırı ve Üst Sınırın Sigortacının Sorumluluğuna
Etkisi.134
Zıya Durumunda Tazminatın Belirlenmesi137
iii. Hasar Halinde Tazminatın Belirlenmesi.138
Gecikme Halinde Tazminatın Belirlenmesi139
Aydınlatma Yükümlülüğü140
Sigorta Poliçesi Verme Yükümlüğü.140
Halefiyet (Rücu) İlkesi .141
Sigorta Ettirenin Borç ve Yükümlülükleri .145
Prim Ödeme Borcu .145
İçindekiler
16
Beyan Yükümlülüğü 147
Sözleşme Öncesi Beyan Yükümlülüğü.148
Sözleşme Süresince Beyan Yükümlülüğü .152
iii. Rizikonun Gerçekleşmesinden Sonra Beyan
Yükümlülüğü .153
Taşıyıcı Sorumluluk Sigortasının Sona Ermesi.155
Zamanaşımı157
SONUÇ .161
KAYNAKÇA 165