Karşılaştırmalı Hukukta Borcun Dış Üstlenilmesi (Borcun Nakli) Zafer K

Karşılaştırmalı Hukukta Borcun Dış Üstlenilmesi (Borcun Nakli)


Basım Tarihi
2013-09
Sayfa Sayısı
355
Kapak Türü
Cilt
Kağıt Türü
1.Hamur
Basım Yeri
İstanbul
Stok Kodu
9786054823062
Baskı
1



KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİ(borcun nakli)

Dr.Zafer KAHRAMAN

- Genel Olarak Borcun Dış Üstlenilmesi Kavramının Gelişimi Ve Dünyada Borçlunun Değişmesi Hususunda Kabul Edilen Yöntemler

- Borcun Dış Üstlenilmesinin Tanımı, Hukuku Niteliği, Konusu, Benzeri Hukuki Kuramlardan Ayırt Edilmesi Ve Özel Görünüm Biçimleri

- Borcun Dış Üstlenilmesinin Tarafları, Kurulması, Hüküm Ve Sonuçları Hükümsüzlüğünün Etkisi

 

 

İÇİNDEKİLER

SUNUŞ V

ÖNSÖZ VII

KISALTMALAR XXI

GİRİŞ. 1

BİRİNCİ BÖLÜM

GENEL OLARAK BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİ KAVRAMININ

GELİŞİMİ VE DÜNYADA BORÇLUNUN DEĞİŞMESİ

HUSUSUNDA KABUL EDİLEN YÖNTEMLER

I.   Borcun Dış Üstlenilmesi Kavramının

Tarihi Gelişimi ve Kabulü 5

A.  Roma Hukukundaki Durum, Öğretideki Tartışmalar ve

Gelişim Süreci 6

  1. Roma Hukuk Öğretisinde Borç Kavramı. 6
  2. Roma Hukukunda Borçlunun Değişmesi İçin

Başvurulan Taraf Yenilemesi Yöntemleri 12

B.  Alman Hukuk Sistemindeki Tartışmalar, Gelişim Süreci

ve Kavramın Kabulü 17

  1. Alman Hukuk Öğretisinde Borç Kavramının Evrimi. 18
  2. Borçlunun Değişmesi İçin Cüzi Halefiyet Yönteminin
    Gelişimi ve Borcun Üstlenilmesinin Kabulü 22

a.  19. Yüzyılın İlk Yarısında Alman Hukuk

Sistemindeki Durum 22

b.  Borcun Üstlenilmesinin Ortaya Çıkması, Konuyla

İlgili Tartışmalar ve Kavramın Kabulü. 24

c.   Alman Hukuk Sisteminde Borcun Üstlenilmesinin
Kanuni Bir Düzenleme Olarak Yerini Alması 29

C.  Fransız Hukuk Sistemindeki Tartışmalar ve

Borcun Üstlenilmesi Kavramının Reddi 30

  1. Borcun Bir Malvarlığı Unsuru Olmasının Tartışılması 31
  2. Kanun Sistematiğine Dayanan Tartışma. 32
  3. Borcun Sebebine Dayanan Tartışma 33
  4. Alacağın Temlikiyle Kıyas Yapılarak

Konunun Tartışılması 34

5.  Fransız Hukuk Öğretisinde Önerilen Modeller 35

D.  İsviçre ve Türk Hukuk Sistemlerinde Borcun Üstlenilmesi
Kavramının Kabulü. 37

II. Borçlunun Değişmesi Hususunda Kabul Edilen

Model ve Yöntemler 38

A. Taraf Yenilemesi Yoluyla Borçlunun Değişmesi Modeli 39

1.  Borçluyu Değiştirmek Amacıyla Yapılan

Yenileyici Etkili Borç Havalesi 40

a.   Genel Olarak Borç Havalesi Kavramı. 40

b.  Roma ve Fransız Hukuklarında Borç

Havalesi Sistemi 43

c.   Borçlunun Değişmesi İçin Havalenin

Tam Olması Gerekliliği. 45

d.  Borç Havalesinin Özellikleri ve Sonuçları 46

2.  Borçluyu Değiştirmek Amacıyla Yapılan

Taraf Yenilemesi. 49

a.   Genel Olarak. 49

b.  Yenilemenin Şartlan ve Yenileme Niyeti. 52

c. Mukayeseli Hukukta Yenileme Yoluyla Borçlunun

Değişmesi Örnekleri ve Karşılaştırma. 55

3. Yenileme Modelinin Borcun Üstlenilmesiyle

Karşılaştırılması. 57

B. Borcun Üstlenilmesi Modeli. 60

1.  Onay Yöntemi. 60

a.   Onay Yönteminde Borç Üstlenmenin

Meydana Getirilmesi 60

aa. Borçluyla Üstlenen Arasında Sözleşme Olmalı. 61

bb. Alacaklıya Bildirim Yapılmış Olmalı. 61

cc. Alacaklının Onayı Olmalı 63

b.  Onay Yöntemine Göre Yapılan Sözleşmenin Hukuki
Niteliğini Açıklamak İçin Alman Hukuk Öğretisinde

İleri Sürülen Görüşler. 65

aa. Tasarruf İşlemi veya Onay Teorisi 65

bb. Onay Teorisi Karşısında Alman Hukukunda

İleri Sürülen Sözleşme Teorisi 69

cc. Alman Hukukunda Sözleşme Teorisini

Eleştiren Görüşler 71

dd. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşme Görüşü 73

2.  Sözleşme Yöntemi. 75

a.   Dış Üstlenme Sözleşmesiyle Borçlunun

Değişmesi Yöntemi. 75

b.   Sözleşme Yönteminde İç Üstlenmenin Rolü 76

3.  Borcun Üstlenilmesine İlişkin Yöntemlerin ve

Görüşlerin Değerlendirilmesi. 82

 

 

İKİNCİ BÖLÜM

BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİNİN TANIMI, HUKUKİ NİTELİĞİ,

KONUSU, BENZERİ HUKUKİ KURUMLARDAN AYIRT

EDİLMESİ VE ÖZEL GÖRÜNÜM BİÇİMLERİ

I.    Borcun Dış Üstlenilmesinin Tanımı,

Hukuki Niteliği ve Konusu 87

A.  Tanım 87

B.  Hukuki Nitelik 90

  1. Genel Olarak. 90
  2. Malvarlığına Yaptığı Etki Bakımından Hukuki Niteliği 95

a.   Tasarruf İşlemi Görüşü 95

b.  Çifte Etkili İşlem Görüşü 98

c.   Kazandırıcı Etkinin Varlığı Görüşü 100

3.  Görüşlerin Değerlendirilmesi. 101

C. Borcun Dış Üstlenilmesinin Konusu. 102

  1. Mevcut ve Geçerli Bir Borç Olmalı. 103
  2. Borç Nakledilebilir Olmalı. 105

II.  Borcun Dış Üstlenilmesinin Benzeri Kurumlardan

Ayırt Edilmesi. 108

A. Yapısı Bakımından Benzeri Kurumlardan Amaç

Bakımından Ayırt Edilmesi 109

  1. İfanın Üstlenilmesinden Ayırt Edilmesi. 109
  2. Borca Katılmadan Ayırt Edilmesi 112
  3. Sözleşmeye Katılmadan Ayırt Edilmesi 120
  4. Teminat Amaçlı Sözleşmelerden Ayırt Edilmesi 121

a.   Kefalet Sözleşmesi 121

b.  Garanti Sözleşmesi. 122

  1. Üçüncü Kişi Yararına Sözleşmeden Ayırt Edilmesi. 123
  1. İbradan Ayırt Edilmesi 127

B.  Sözleşmenin Devrinden Ayırt Edilmesi. 128

1.  Genel Olarak. 128

a.  Sözleşmenin Devrinin Tanımı 128

b.  Sözleşmenin Devrinin Gerçekleştirilmesi 130

aa. Akdi Sözleşme Devri 130

aaa. Genel Olarak. 130

bbb. Devir Sözleşmesinin Hukuki Niteliği. 134

bb. Sözleşme İlişkisinin Kanunen İntikali 135

2.  Öğretide Sözleşmenin Devrini Açıklayan

Görüşler ve Tartışmalar 139

  1. Sözleşmenin Devrinin Hukuki Sonuçları. 141
  1. Borcun Üstlenilmesiyle Karşılaştırma. 141

C.  Külli Halefiyet Yoluyla Borçlunun Değişmesinden

Ayırt Edilmesi 142

III. Borcun Naklinin Özel Görünüm Biçimleri. 144

A. Malvarlığı veya İşletmenin Devrinde Borçların Nakli. 145

  1. Genel Olarak. 145
  2. Malvarlığı ve İşletme Devri Sayılan ve

Sayılmayan Haller 150

a.   Malvarlığı Devri 150

b.  İşletme Devri 153

c.   Malvarlığı veya İşletme Devri Sayılmayan Durumlar 154

3.  Malvarlığı ve İşletme Devrinde Naklolan Borçlar. 157

a. Genel Kural. 157

b. Devir Sözleşmelerinde Bazı Borçların Kapsam

Dışında Bırakılmasının Sonuçları. 159

aa. İsviçre Hukukunda Bazı Borçların Devir Kapsamı
Dışında Bırakılması Hususunda Kısmi Külli
Halefiyet Örneği 160

bb. Türk Hukukundaki Durumun Değerlendirilmesi 163

cc. Kapsam Dışında Bırakılan Borçların Alacaklıya

Bildirilmesi 170

aaa. Bildirimin Önemi 170

bbb. Devir Sözleşmesiyle Bildirim Arasında

Fark Olması İhtimalinde Uygulama. 171

B.  Rehinli Taşınmazın Devrinde Borcun Üstlenilmesi. 173

1.  İpotek veya İpotekli Borç Senediyle Yüklü Taşınmazın
Devrinde Borcun Dış Üstlenilmesinin Arz Ettiği Özellikler 174

a.   İç Üstlenmenin Alacaklıya Bildirilmesi 176

b.  Yapılan Bildirimin Sonuçları 179

c.   Borcun Dış Üstlenilmesinin Genel Hükümleriyle
Karşılaştırılması. 182

2.  Rehinle Yüklü Taşınmazların Kanuni Yollardan

Cebren Satışı Durumu 183

3.  İrat Senediyle Yüklü Taşınmazın Devri Halinde

Borcun Nakli. 185

C.  Kanun Gereği Gerçekleşen Borcun Nakli Örnekleri 185

1.  Anonim Şirketin Tüzel Kişilik Kazanmasından Önce

Doğan Borçların Şirkete İntikali. 185

2.  Bedeli Tamamen Ödenmemiş Nama Yazılı Pay

Devrinde Borcun Nakli. 187

3.  Rehinli Tereke Malının İntikalinde Borcun Nakli. 188

 

 

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

BORCUN DIŞ ÜSTLENİLMESİNİN TARAFLARI, KURULMASI, HÜKÜM VE SONUÇLARI VE HÜKÜMSÜZLÜĞÜNÜN ETKİSİ

I.    Borcun Dış Üstlenilmesi Sözleşmesinin Tarafları. 189

A.  Alacaklı ve Üstlenen Arasındaki Sözleşme. 189

1.  Alacaklının Rızası. 190

a.   Genel Olarak. 190

b.   Karşılaştırmalı Hukukta Durum 193

c.   Alacaklının Rızası Olmaksızın Borçlu Değişimi. 194

2.  Üstlenenin Rızası 195

B.  Borçlunun Rızasının Aranmaması 195

  1. Kural 195
  2. Borçlunun Rızasının Aranması Gerekip

Gerekmediğine İlişkin Tartışma. 197

II.  Sözleşmenin Kurulması 201

A. Sözleşmenin Kurucu Unsurları ve Sözleşmenin

Kurulmasında Genel Hükümlerden Ayrılan Özellikler 202

1.  Önerinin Yapılmasında Genel Hükümlerden

Ayrılan Özellikler. 203

2.  Önerinin Kabulünde Genel Hükümlerden

Ayrılan Özellikler. 205

a.   Genel Olarak Türk İsviçre Hukukundaki Durum 205

b.   Onay Yönteminde Borçlular Arasında Yapılan
Sözleşmeye Alacaklının Onayı 208

3.  Önerinin Bağlayıcılık Süresi ve Sözleşmenin Kurulması
Hakkında Genel Hükümlerden Ayrılan Özellikler 209

a. Süresiz Öneri Yapılması Halinde 209

aa. Önerinin Sınırsız Bağlayıcılığı. 209

bb. İstisnası. 210

b.  Süreli Öneri Yapılması Halinde. 210

aa. Genel Olarak. 210

bb. Asıl Borçlunun Süre Tayin Etme Yetkisi 211

cc. İki Ayrı Sürenin Tayin Edilmiş Olması Halinde

İtibar Edilecek Süre. 212

c.   Birden Çok Öneri Yapılmışsa. 213

B. Sözleşmenin Geçerlilik Şartları ve Hüküm Doğurma Anı 215

1.  Genel Olarak Geçerlilik Şartları. 215

a.   Sözleşmelerin Tabi Olduğu Geçerlilik

Şartlarına Tabi Olması. 215

b.   Tasarruf Yetkisinin Mevcudiyeti. 215

c.   Borcun Nakli Anında Geçerli Bir Borcun Varlığı. 215

d.   Şekli. 216

2.  Sebebe Bağlılık veya Soyutluk Meselesi. 219

a.   Taraf Yenilemesi Yoluyla Borçlunun Değişmesi
Modelini Kabul Eden Hukuk Sistemlerinde

Meselenin Değerlendirilmesi. 219

b.  Borcun Üstlenilmesi Modelini Kabul Eden Hukuk
Sistemlerinde Temel Hukuki İşleme Bağlı Olup

Olmama Meselesi 222

aa. Konunun Alman Hukukundaki Onay Yöntemine

Göre Borcun Dış Üstlenilmesinde Ele Alınması 222

bb. Konunun Sözleşme Yöntemi Uyarınca Borcun

Dış Üstlenilmesinde Ele Alınması 223

3.  Hükümlerini Doğurduğu An 227

a.   Genel Olarak Borcun Üstlenilmesinde Durum 227

b.  Malvarlığı veya İşletme Devrinde Borçların

İntikali Anı Hakkındaki Özel Düzenleme 230

aa. Duyurunun Önemi 231

bb. Duyurunun Kim Tarafından Yapılması

Gerektiği Hususu. 233

cc. Duyurunun İçeriği 234

dd. Duyurunun Yapılışı. 235

ee. Borçların İntikal Anı. 237

III. Hüküm ve Sonuçlan. 242

A.  Borcun Borçlusunun Değişmesi. 242

1.  Maddi Hukuk Anlamında Borçlu Değişimi 242

a.  Asıl Borçlunun Borçtan Kurtulması ve Yerine
Üstlenenin Borç Altına Girmesi. 242

b.  Üstlenenin Asıl Borçluya Rücu Hakkı. 244

2.  Usul Hukuku Anlamında Borçlunun Değişmesi. 245

B.  Borcun İçeriğine Etkisi 247

  1. İlke. 247
  2. Borcun Fer'ileri ve Yan Borçlar Bakımından Etkisi. 248

a.  Genel Olarak. 248

b.  Genel Kuralın İstisnaları. 250

c.  İşlemiş Faizlerin ve Muaccel Olmuş Sözleşme
Cezasının Akıbeti Hakkında Tartışma 252

d.  Rüçhan Haklarına İlişkin Tartışma 254

3.  Savunmalar Bakımından Etkisi 258

a. Asıl borçlunun Alacaklıya Karşı Sahip Olduğu

Savunmalar Bakımından. 259

aa. Genel Olarak Borca İlişkin Savunmaların

İleri Sürülmesi. 259

bb. Borcun Hükümsüzlüğünün İleri Sürülmesi 264

aaa. Borcun Önceden Hükümsüz Olması Halinde 264

bbb. Borcun Sonradan Hükümsüz

Olması Halinde 265

cc. Asıl Borçlunun Alacaklıyla Olan İlişkisinden Doğan
Ödemezlik Defi, Aciz Defi ve Zamanaşımı
Def ilerinin îleri Sürülmesi. 266

aaa. Ödemezlik Defi. 266

bbb. Aciz Defi. 268

ccc. Zamanaşımı Defi. 268

b.  Üstlenenin Asıl Borçluyla Olan İlişkisinden

Doğan Savunmalar Bakımından 270

aa. İlke Olarak Borcun Dış Üstlenilmesinin

İç Üstlenmeden Soyut Olması 270

bb. Malvarlığı veya İşletme Devrindeki Farklılık. 272

cc. İstisnai Olarak Borcun İç Üstlenilmesinin

Dış Üstlenmeyi Etkilemesi 273

c.  Üstlenenin Doğrudan Alacaklıyla Arasındaki İlişkiden
Doğan Savunmalar Bakımından 276

d.   Üstlenenin Rücu Talebi Karşısında Asıl Borçlunun

Sahip Olduğu Savunmalar 277

4. Yenilik Doğuran Haklar ve Seçimlik Haklar

Bakımından Etkisi. 278

C. Teminat Verenler Bakımından Etkisi 280

1. Kefalet ve Rehin Hakkı Üzerindeki Etkisi 280

a. Kefalet ve Rehin Haklarının Borcun Üstlenilmesiyle

Birlikte Sona Ermesi ve İstisnası. 280

aa. Kefalet ve Rehin Haklarının Düşmesi 280

bb. Teminat Verenlerin Rızasıyla Yaratılan İstisna. 283

aaa. Hükmün Amacı. 283

bbb. Hükmün Unsurları 285

cc. Taraf Yenilemesi Yoluyla Borçlunun Değişmesi

Modelinde Teminatların Akıbeti ve Karşılaştırma. 289

b. Yazılı Rıza Aranmaksızın Teminatın Varlığını

Sürdürdüğü Haller. 290

aa. Teminat Verenin Borçlu veya Üstlenen Olması 290

bb. Kanuni Rehinlerin Akıbeti Meselesi. 293

cc. İflas veya Aciz Halindeki Borçlunun Borcunun

Üstlenilmesi Halinde Durum. 295

dd. Borçlunun Kanun Gereği veya Külli Halefiyet

Sonucu Değişmesi. 295

2. Diğer Teminatlar Bakımından Etkisi. 296

IV. Borcun Dış Üstlenilmesinin Hükümsüzlüğünün Etkisi 297

A.  Borcun Varlığını Sürdürmesi 298

1.  Türk ve İsviçre Hukuk Sistemlerinde Durum 298

a.  Genel Olarak. 298

b.  İyiniyetli Üçüncü Kişilerin Korunması. 300

c.  Malvarlığı veya İşletme Devrinde Sözleşmenin
Hükümsüzlüğü Meselesi. 302

2.  Taraf Yenilemesi Yöntemini Kabul Eden

Fransız Hukukunda Durum. 303

B.  Tazminatlar 304

SONUÇ. 307

KAYNAKÇA  321

 

Yorum yaz
Bu kitaba henüz yorum yapılmamış.
Kapat