İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 SİMGELER VE KISALTMALAR. 15 GİRİŞ 17 I. BÖLÜM GENEL OLARAK KATMA DEĞER VERGİSİ I. GENEL OLARAK 21 II. KATMA DEĞER VERGİSİNİN KONUSU 32 A. Teslim ve Teslim Sayılan Haller 35 1. Teslim 35 2. Teslim Sayılan Haller 38 B. Hizmet İfası ve Hizmet Sayılan Haller 41 1. Hizmet İfası 41 2. Hizmet Sayılan Haller 42 C. Her Türlü Mal ve Hizmet İthali 43 D. İşlemlerin Türkiye’de Yapılması 45 E. Vergilendirmeyi Etkilemeyen Haller 46 III. KATMA DEĞER VERGİSİNİN MÜKELLEFİ VE SORUMLUSU 47 A. Mükellef 47 B. Vergi Sorumlusu 48 IV. KATMA DEĞER VERGİSİNDE VERGİYİ DOĞURAN OLAY 53 A. Genel Olarak Vergiyi Doğuran Olay 53 B. Katma Değer Vergisinde Vergiyi Doğuran Olay 56
V. KATMA DEĞER VERGİSİNDE MUAFİYET VE İSTİSNALAR 59 A. Muafiyet 59 B. İstisnalar 60 1. Genel Olarak 60 2. İstisnadan Vazgeçme Hakkı ve İstisnanın Sınırı 61 VI. KATMA DEĞER VERGİSİNDE BELGE VE KAYIT DÜZENİ 62 II. BÖLÜM KATMA DEĞER VERGİSİNDE MATRAH I. MATRAH 65 A. Vergi Teorisinde Matrah 65 1. Miktar Esası (Spesifik Matrahlar) 69 2. Değer Esası (Ad Valorem Matrahlar) 70 B. Katma Değer Vergisinde Matraha Genel Bakış 73 II. TESLİM VE HiZMET İFASINDA MATRAH 77 A. Genel Açıklama 77 B. Tarifeli İşler ile Bedelin Biletle Tahsil Edildiği Hallerde Matrah 79 C. Döviz Cinsinden Yapılan İşlemler 81 III. İTHALATTA MATRAH 82 IV. ULUSLARARASI YÜK VE YOLCU TAŞIMALARINDA MATRAH 87 V. ÖZEL MATRAH ŞEKILLERI 90 A. Genel Açıklama 90 B. Özel Matrah Şeklinde Tabi Teslimler 91 1. Şans Oyunları, Profesyonel Gösteriler ve Açık Artırmalar 91 2. Altın ve Gümüşten Mamul Eşya Teslimleri 92 3. İkinci El Motorlu Kara Taşıtı Ya Da Taşınmaz Ticareti 94 4. Gazete, Dergi ve Benzeri Periyodik Yayınlar 96 5. Tütün Mamulü Teslimler 97 6. Belediyeler Tarafından Yapılan Şehiriçi Yolcu Taşımacılığı 97
7. Ön Ödemeli Elektronik Haberleşme Hizmetleri 97 8. Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu Tarafından Araç Plakaları ile Basılı Evrakın Teslimi 98 9. Kıymetli Taş Teslimleri 99 C. Özel Matrah Şekline Tabi İşlemlerin Beyanı 100 VI. MATRAHA DAHİL OLAN VE OLMAYAN UNSURLAR 100 A. Matraha Dahil Olan Unsurlar 100 1. Teslim Alanın Gösterdiği Yere Kadar Satıcı Tarafından Yapılan Taşıma, Yükleme ve Boşaltma Giderleri 101 2. Ambalaj Giderleri 104 3. Sigorta, Komisyon ve Benzeri Gider Karşılıkları. 106 4. Vergi, Resim, Harç, Pay, Fon Karşılığı Gibi Unsurlar 107 a) Özel Tüketim Vergisi 107 b) Elektrik Tüketim Vergisi 109 c) Eğlence Vergisi 110 d) Atık Su Bedeli ve Çevre Temizlik Vergisi 111 e) Belediyelere Ödenen Hal Rüsumu 112 f) Hazine ve Maliye Bakanlığı Tarafından Karşılanan Prim Tutarlarının İdarece Yüklenicinin Hakedişinden Kesilmesinde Katma Değer Vergisi Matrahı 112 f) 3093 sayılı TRT Gelirleri Kanunu’nun 4’üncü Maddesi Gereğince Bandrol Ücreti Alınan Cihazlarda Katma Değer Vergisi Matrahı 113 5. Vade Farkları 114 6. Fiyat Farkları 117 7. Kur Farkları 117 8. Faiz 123 9. Servis ve Benzer Adlar Altında Sağlanan Her Türlü Menfaat, Hizmet ve Değerler 126 B. Matraha Dahil Olmayan Unsurlar 127 1. İskontolar 127 a) Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilen İskontolar 127
b) Fatura ve Benzeri Belgelerde Ayrıca Gösterilmeyip, Yılsonlarında, Belli Bir Dönem Sonunda ya da Belli Bir Ciro Aşıldığında Yapılan İskontolar 129 c) Yılsonu İndirimi Olarak Bedelsiz Alınan Ticari Mallar 133 d) Tüketicilerin Kazandıkları Puanlar Nedeniyle Yapılan İskontolar 133 e) Gümrükte İskontolar 135 2. Hesaplanan Katma Değer Vergisi 136 3. Özel İletişim Vergisi 137 VII. KATMA DEĞER VERGİSİ MATRAHI OLARAK EMSAL BEDEL VE EMSAL ÜCRET 137 A. Genel Açıklama 137 B. Bedeli Bulunmayan ya da Bilinmeyen İşlemlerde Bedelin Mal, Menfaat, Hizmet Gibi Paradan Başka Değerler Olması 140 C. Emsali Olmayan Mal ve Hizmetlerde Bedelin Tespiti 141 D. Bedelin/Ücretin Emsaline Göre Düşük Olduğu ya da Emsal Bedelin/Ücretin Bedeline/Ücretine Göre Düşük Olduğu Durumlar 142 E. Genel İdare Giderleri 143 F. Serbest Meslek Faaliyetlerinde Emsal Bedel 143
III. BÖLÜM KATMA DEĞER VERGİSİNDE MATRAH KONUSUNDA ORTAYA ÇIKAN SORUNLARA YÖNELİK ÇÖZÜM ÖNERİLERİ
I. VERGİNİN VERGİSİ 149 A. Genel Açıklama 149 B. Katma Değer Vergisi Matrahına Vergi, Resim, Harç, Pay ve Fon Unsurlarının Eklenmesinin Mahkeme Kararları ve Anayasal İlkeler Bakımından Değerlendirilmesi 152 C. İthalatta Matraha Vergi, Resim, Harç, Pay ve Fon Unsurlarının Eklenmesinin Değerlendirilmesi 159 II. FİYAT VE ÜCRETLERDE KATMA DEĞER VERGİSİNİN DAHİL YA DA HARİÇ OLMASI 161 III. MATRAHA DAHİL OLAN VE OLMAYAN UNSURLARIN KOŞULLARI VE GEREKLİLİĞİ 164 A. Matraha Dahil Olan Unsurların Belirsizliğinin Değerlendirilmesi 164 B. Matraha Dahil Olmayan Unsurların Koşullarının ve Gerekliliğinin Değerlendirilmesi 168 IV. KATMA DEĞER VERGİSİNDE MATRAH BELİRLEME UNSURLARI 169 A. Vergi Matrahını Belirleme Usulleri 169 B. Vergi Matrahını Belirleme Esasları 171 1. Genel Açıklama 171 2. Katma Değer Vergisi Matrahını Belirleme Esasları 172 SONUÇ 175 KAYNAKÇA 187
